장음표시 사용
31쪽
Eccles ninu quamcumrue devenerit. Addititiae ibidem, at illimae memoriae virum
Ambrosium illa consuluisse, atque ita Glitum agere , ut Romae quidem hospitans Sabbato ieiunaret; sed non Mediolani degens , ubi nihil tale praeceptum, aut moribus receptum erat. Huc pertinet alterius Augustini Interrogatio , dc ad ipsum Gregorii Magni Papae responsio,eidem suadens , ut ex diversis usibus ac ritibus, quos sive Romae, sive in Gallicanis Ecclesiis viderit servari , eos in novis Angliae Eccletiis instituat,quos magis ad populorum pietatem, dc ad ma orem Dei cui umconducere judicabit.
In senama, lore duplici constat universa haee Iurispnidentia , scripto scilicer,& non scripto , seu consuetudine. Scriptum Jus sacra utriusque Τcstamenti volu- mina comprehendit,praetereaque scriptis exaratos Conciliorum Ecclesiae Canones Ponti sicunὶ etiam Romanorum Conili tutiones, itemque pro diversis locis inferiorum Episcoporum Sanct ones, sanctorum insuper Doctorum Sententias. Di Vina- . ruin porria Scripturarum completus catalogus recensetur in Concilio Carthaginensi tertio , can. . dc in altero Romano septuaginta Episcoporum, cui praesedit Gelasius Pontifex t praetereaque in Tridentivo sesr . refertur simul & ab Innocenti Papa I. in epistola ad Exuperium Tolosanum Antistitem . Sc ab Augustino lib. 2. de doctrina Christiano, cap.8. item ab Isidoro libro r. Etymologiarum,cap. I. Cassiodoro lib. i.divinarum temonum. Sane vetustioribus quae praecesserant tem- lporibus, hac de re non erat pari evidentἰa definitum. De quibusdam quidem unu lerat universorum Catholicorum consenses : At de quibusdam aliis inter ipsos decertabatur,an sacris aecensendi essent,an ad apocryphorum classem relegandi .Quae causa est cur nonnulli silentio praetereantur libri in priscis quibusda catalogis,qu sis est Laodicenae Synodi ean .ult. Epiphanii libro de ponderibus & mesuris.Grego xii Naaianzeni in carmine de Sacris Scripturis,& Hieronymi in Prologo Galeato Conciliorum Ecclesiae quadruplex numeratur discrimen,inter quae primum au-uaoritatis gradim obtinent cecumenica , seu generalia Concilia, In quae univers diversis ex nationibus confluxit Ecclesia.Horum convocatio ad Romanum Epist
pum Petri siccesserem pertinet, cujus sollieitudini & potestati Christus Dominuγuniversum ovile commisit. Meundum dignitatis gradum nationalia Concilia tibi vendicant, ad quae diversarum provinciarum Episcopi conveniunt. Tertium gra- ldum tenent provincialia , ad quae convocantur circum vicini sub uno Metropolit no Episcopi. Quartum dioecesinae Synodi sib uno tantum Episcopo. Atramen dioecesinae Synodi antiquites dicebantur illae , in quas diversi confluebant cum sistraganeis Episcopis Metropolitani diverss ex provinciis prcs chi. Olim enim inultd latius patebat Dioecesis nomen, complectinatur quippe plures provincias lunt alicui Patriarchae, aut Primati, aut Exarchae subditas. De Exarchis vide Concilium Chalcedonense can.'. & IT. Contigit aliquando ut Concilium nationale plures numeraret Episcopos,quam
universalia, scu occum enica nonnullae nec tamen ex ampliore numero parem cum
istis nancisci poterat authoritatem. Semperque tenenda ista est Augustini regula ilibro a.de Baptismo contra Donatistas,cap. 3. I a Concilia singulo regisnes vel navincias fiunt, Henariorum Conciliorum δε horitas L erha punt ex universo orbe Chriyiano, sive allis ambagibur cedunt. Tenenda similiter eiusdem Sancti Doctoris. . ibidem relata regula est: βρ eniora Concilia tape priora posterioribus emendantur. ruu aliquo experimento rem aperitur quod clausam erat,st cognoscitur quod latebat, - . De l
32쪽
De indicta ab uno Eoiseopo Intra proprios fines Synodo parum eonsulte set ipsit Gratianus initio distinctionis 18.esse invalidam ad definiendum & constituendum.& solummodo valere ad corrigendum & arguendum; eique metird Glolla contradicit his verbis: pud non est verum,quia Episcopi bene condere Canones possunt Episco irier, ct Archiepiseopus Provinciales: quia qilibet 0 σμή, 2 qualibet Ecelesia sibi potes statue e aliquod ius. Idque multis canonibus confirmat.
De di mersis Sacrorum Camnum Collectim s.
EC inutilis, nec iniucunda erit ista tractatio, cuius exemplum Scspecimen dedere tum Pomponitis Iurisconsultus , tum illi , qui iubente Imperatore Iustiniano Digestum Iuris concinnantes tractatum praemiserunt de origine iuris. Qiod scrisis Theodoritus comment. r. Timoth. s.
Ecelesiae politia & regimine. Ejus enim primodiis , consuetudine ab Apostolis introducta , & ab Apostolorrum successoribus Episcopis solicite conservata , Chris
tianorum societas regebatur , quae consuetudo nomine Traditionis significatur ab Apostolo Paulo dicente x. Thessalonicia. States' tenete tra litiones quas didicistisi e per sermonem, lae per epistolam n fram. Has deinde Apostolicas traditiones curaverunt aliqui Ecclesiarunt Antistites, ne progressi temporum, aut incuria hominum deperirent, in scripturam redigi, sub nomine Apostolicarum Constitutionum,quales primus compilavit Clemens Papa & Martyr : aut C monum Apo- stolorum,quales supersunt numeroquatuor δc octog; ta.His aceessere Synodorun, meret a seriptis edita,& Summorii Pontificum Consi itutiones & rescripta, anctorumque Ecclesiae Doctorum collectae sententiae: ex quibus omnibus eonfiatu est Jus Canonicum,cuius compilationi plerique diversis temporibus seu labi rem & inbustia contulere, additis etiam alicubi quibusdam Imperialibus Legibus ae Edictis. II. Prima Canonum occurrit illa collectio citius in sua praefatione meminie Dionysiis Abbas , quam refert continuiste Canones numero centum sexagint quinque desumptos ex Nicaena,caeterisque Graecorum Synodis r eujus etiam collectioiiis multiplex mentio fit in Synodo Chalcedonensi, actione 4.rr. & 33. atque alibi pallum. Prima ipsa collectio a Graecis procusa fuit deinde conversis ire Latinum Canonibus Graecis , ad occident is Ecclesias pervasit; quae ramen Latina verso haud satis accurata Dionysio vita est. Eaque illum causa impulit ad se anxcontexendam ex Graeco fideliorem tralassationern,ut idem in suae collectionis praefatione fidem facit. Siquidem patrib ante Dion)sinianam collectionem praecesserat Ferrandi Carthaginensis Ecclesiae Diaconi Canonum ex Graeco in Latiniim sermonem conversio : Ferrandus verb Dionysius iisdem vixerunt & floruerunt temporibus , stib imperiis lustini I & Justiniani. Abbatis quidem Dionysi editio desecatior est,& translatio accuratior quam illa cunas Ferrandus est Author,in culum lectione non pavet occurrunt naevi. Praeterea Dionysius Canones inscriptos Apostolorum,numero quinquaginta, Latinos 1 se factos suae attexuit collectioni,quorum nullatenus meminit Ferrandus in sua, ut vocat, Canonum breviatione,neque
33쪽
aliae ullae quae praecesserant collectiones. His adde , Ferrandum nullo ex teleberri ni is oecunienicis Conciliis Ephesino & Chalcedonensi proferre Canones, qui Graeca ipsa , quam sequitur , collectio nihil horum continebat. At vero suae alte xuit Dionysius lucubrationi Latinitate , se donatos Canones Chalcedonenses s . quam etiam epistolis auxit Summorum Pontificum is Siticio exorsus usque ad Ge- llisium Quis autem existimer, Ferrandum prudentia & pietate, omnique modera- itione commendabilem virum , post accuratam Dionysii collectionem , praesumin sisse circa idem subjectum operam suam impendere voluisse cum tantis desectibus, quos potuerat visa Dionysii editione facillime emendare,quasi post inventas 'fruges & munera Cereris , voluisset homines ad glandes revocare. Praecessit ergo Ferrandi, successitque Dionysii editio , quam mox subsequuta suit Martini Bracharensis Episcopi collectior quem Authorem Gratianus per inscitiam sub nomine Martini Romani Pontificis allegare solet. Istis quarto loco successit Canonum compilatot Cresconius Episcopus Africanus. sI I I. Romana verb Ecclesia suum habere coepit Canonum codicem jam inde Iulii Romani Pontificis regimine , qui subinde temporum insequentium declar aliorum Canonum accessione succrevit ad Pontificatum usque Gelasii ripae , cu- ljus inibi aliquot decreta inseruntur. Codicem istum , qui multis saeculis delituerat, nuperrime in lucem restituit Paschasius Quesnelius , Parisinus Oratorii Domini Jhsu Presbyter, ad trium vetustissimorum exemplarium. Oxoniensis, Thuais lnei, & Atrebatensis fidem. Codex autem, quem Iustellus sub titulo Ecclesiae R
manae Canonum, de tenebris vindicaverat, non potuit esse quam privati alicii ius . vetus lucubratio, sed ista inesneliana tamen editione recentior. Quisquis tamen lutramque collectionem penitus inspexerit . permultos in utraque tum ordinis tenD lporum , tum ex Graeco traductionum errores de hallucinationes deple hendet. iI V. Succedentibus subinde novis Pontificum , aut Conciliorum Constitutio inibus , augebatur apud l' omanum Tribunal Canonica Iurispludentia , seu disciplina ut admonet Leo Papa IV. can. De libellis, distine .io. his verbis..Quibus
autem utimur In omnibus Ecclasiasticis judiciis,sunt Canones uestolomum. Nicanorirum Aicranorum,Neocaesareensium, 'te ensium. Antiochensium , Laodicensium , t
Constantinosolitanornm, Ephesinorum , chalcedonensium, aricensium, Africanenis lsium , Cartha: rinensium, di cum illis regula frasulum Romanorum,S3lvestrἰ, biribit, IInnocentia,Zo ,Celestim, Le'nis, Gelasii, lari , Symma, hi m mi ae; Simpliciust Gregorii junoris Isti ometino sunt per quos judicam Episcopi,2 per quoi Episcopi simu iudieantur 2 Cierki. V. Supeessit istis Isidori Hispalens seollectio . sive sit ille Hisp lensis Episcopus scriptis & sanctitate celeberrimus , ut existimat Hincmarus Rheniensis libro de Synodis, & Trithemius,aliique; sive sit alius quispiam eiusdem nominis & ciavitatis , cognomento Meicator, ut censent Baronius. Hic eigo qualiscumque iit suam edidit Canonum collectionem, tum Apostolicorum,tum Synodicorum,tu in Summorum Pontificum, eorum etiam qui Sylvestrom & Stricium praecelserunt quamvis horum veritati dissidat Hincmarus Rhemi nsis scribens contra nepotem suum Hinemarum Episcopum Laudunensem , de autumet falsas de suppost titias, quae circumseruntur Constitutiones Romanorum Pontificum Siricio antes tiorum. Sed ipse tamen re selli potest Nicolai I. testimonio jubentis in canone. S. Romanorum,distinct. I9. cunctis ri cipi dc obtemperari De rc talibus illis antiquitate venerandis Romanorum Antistitum illorum,qui crebrescentibus Paganorum Persecutio
34쪽
perseeutionibus Ecclesiam texerunt.Etsi enim negari non possit, aliquas sib illorum Pontificum nomine editas Decretales fuisse confictas ; id quoque palam est . contigisse in aliis quibusdani, quae posteriorum Pontificum nomine circumseruntur : neque conveniens est ob suppositioncm quarumdam, omnibus in universum derogari fidem,quae magnam sapientiam praeserunt, & rebus , ac temporibus illis apprime quadrant. Eademque ratione omnes quoque Synodicae Constitutiones exploderentur , quia harum o liquas constat esse falsb obtrusis. Ista porro uid xi colla ct o desinit in secundum Hispalense Concilium , cui praeseditis compertum est Sanctum Isidorum Hispalensem Archiepiscopum. Isidori collectionem excepit altera Reginonis Abbatis Prumiensis , in duos distilicha libros, quam p nc deperditam eduxit in lucem vir eximia eruditione & diligentiae laude praeclare de litteratis viris meritus Stephanus Balusius. Hujusce collectionis a Rogi- none cuia meminerat dudum Belluminus in Catalogo Scriptorum Ecclesasticorum. Floruit Regino sub finem saeculi noni: scriptitque praetere, Chronicum satis pervulgatum. V I. Hoc idem Canones colligendi studium eapessivit Micique succcssii obi-Vit inter Germanos Burcardiis inormaciensis Episcopus , Ottonnis Ill. & Henruci l l. Bavari imperatorum aetate. Hiiic primus non ordinem temporum . ut DiO-aiysius N Isidorus; sed rerum & causarum seriem quasi in communes digessit locos. Nec minorem in Francia laudem adeptus est tuo Carnoten fis Episcopus, , quo editum est egregium Decretum. Floruit Ivo desinente undecimo a Natali Christi saeculoHujusce verδ Decreti quandam sub nomine Pannormiae, seu potius Pannomiae edidit Epitomen incertus Author VII. in hac eadem Palaestra desudarunt Cresconius, Anselmus Deusdedit Cardinalis,Gregorius Presbyter , qui volumen suum titulo Polycavi inscripsit. VII l. Istis demum omnibus successit Gratianus monachus Benedictinus in Monasterio Sancti Felicis,quod est in civitate Bononiens, qui saeculo duodecimo Decretis suis opus exegit tempore Eugenii Papae II.
laudat i sidorus Hispalensis Episcopus in libro de Viris Illustribus,cap. 31.& in ca-t logo Scriptorum Ecclesiasticorum . cap. 1 a. Hie floruit circa annum Domini quingentesimum septimum. Sed etsi LAEInus fuerit ; solos tamen collegit Graecarum Synodorum Canones , quos Isidorus Mercator in suam derivavit colle
in postrema, qua etiam nunc in Oriente utuntur , his partibus constant. anonibus scilicet qui nomine is solorum inscribuntur.quinque & octoginta. Hos sequuntur Graecae octo Oecumenicae Synodi , suppressa ultima legitima , quae Photio Constantinopolitanae Sed is invasore deturbato. Sanctum ignatium restituit; ejusque Synodi loco supposita schismatica Synodo,cui Photius ipse denub intrusus post Ignatii obitum orael edit. His adjunxere Graeci solos ex omnibus Latinis SP nodis Africanos in Graecum sermonem conversos canones, parirerque Sardice sis istis antiquiores provinciales Synodos in oriente olim celebratas. & oris thodoxas; simulque Canones Antiochenos ab Arianis editos , necnon schismatia cum c iacili uni Qui nisextu in in Trullo congregatum sub nomine Synodi Oec menicae .His accedunt poenitentiarum canones Authotibus editi Sanctis Patribus, Gregorio Neocaeiarce ,Dioilysio Alexandriuo , de Balilio Magno. In istarri coia Letionem
35쪽
lectionem eommentaria brevia scripsere Zonaras di Theodorus Balsamon pseudoc Episcopus Antiochenus ambo schismatici. XI. Franci stib prima suoruin Regum progenie suam quociue habuere Can
num collectionem,quae initio Canones Apostolorum nullos , sed tantum veterum Conciliorum Orientalium continebat, nescio an pariter occidentalium , ut sunt
Asricana. Id admodum verisimile est,cum Ipsi Graeci eos quoque suis collecti niblis inseruerint. Sane Pontifex Mormisdas ipsusn et Clodovei primi inter nostrae gentis Reges Christiani coaetaneus meminit collectionis Canonum Ecclesiae Gallicanae,in can.Sι-Diaconus,du .so. aitque ibidem videri sententias Patrum tro.
centorum decem & octo contentas esse. Neque verδ ambigendum videtur , fidisse quoque ibidem insertos veterum Gai icanorum Conciliorum Canones,quales plerique constituti fuere tum ante , tum post Clodovei Baptismum. Serius autem ad Gallicanam collectionem accesserunt Canones Apostolici , urgente hanc additionem Rege Chilperico , dum Praetextatum Rhotona agensim Episcopum i ersequitur reum apud ipsum Rhothom agense Concilium. Suam enim Rex accusationem fundabat in transgressione Canonis Apostoloriim vigesimiquarti , cujus au thoritate instabat aeraetextatum esse Episcopatu abdicandum. Istam scribens historiam oculatus ipse testis Gregorius Turonensis ita de Chilperico Rege loqui tutlib.1 arist .Franc cap. iis . os vero ad Metatum disessis ansminens librum Canonum, in quo erat quaternio novus a nexus babens Canones Pasi Apostolicos , eontinentes hac: Di opus inliamicidio .adulteris,aut perseris deprehensus,a Sacerdotio divellatur XII. Regnante postmod sim secunda progenie , Adrianus I. ad Carolum Magnum Francorum Regem librum Canonum transmisit, quibus Romana Eccletia utebatur , cujus visitur eximium exemplar in Abbatia Sancti Germani Parisiensi , conscriptum , ut ibidem notatur,anno regni Caroli Magni trigesimo septimo. Eaque collectio eadem prorsus est ac illa,cujus meminit Leo IV. in can. De libellis, dist. 1o.iisdem namque partibus constat , scilicet Apostolorum Canonibus qii inquaginta,& Canonibus Synodorum orientis,& Asricanarum,dc Sardicensis e prae tereaque Decretis Siricii,& sequentium Romae Episcoporum usque ad Gregorium 1 l. Huic exemplari praefigitur Adriani ad Carolum epistola,cujus linearum primae
Ο N potest cum praescriptis in Logica regulis perfictae divisionis
convenire illa Iuris divisio,cujus est author Ulpianus In l. i.D. de iust.& ivrqui scilicet ius destinguit in publicum & privatii m. &α publicum quidem dicit esse,quod ad statum rei Romanae spee at, atque in biaris , in Sacerdotibus & in Magistratibus consistit. Privatum deinde triparti id dividit, in Naturale, Gentium, di Civile. Cum enim ratio doceat deducendam esse divisionem ab universalibus ad particularia, de a genere ad specio
36쪽
el subiectas ; Ulpianus tamen ipsum universalissina uin gemas sub inferiori specie
eomiseer. Com enim nihil latias pateat ipso Iure naturali, praesertim si spcctetur ut commune brutis simul & hominibus,qua ratione illud sit e spectat de definie stud tamen collocat, sua utque Ius gentium & civile in infima disti ibutione. Praeterea idem Jurisconsultus Jus Romanorum publicum, quas primam speciem collocat immediate sub summo genere; cum tamen nihil aliud sit qu1m una ex in . dividuis partibus Iuris civilis,quod idem Ulpianus collocat in suae divisionis spe cie infiνma. Caeteium quis eli alienum a retia ratione quod ibidem his verbis anfirmat ius naturale est quod natura omnia animalia docuitrinam jus istud non humanῶgeneris proprium est d omnisi animaliu qua in terrain qua in mari nascuntur, avito quoque commune est. H nc descendit maris Ur foemina conjunmo,quam Matrimovium appellamus,hinc liberorum procreatio, hinc educatis .ridemus enim catera quoque anna ia,feras etiam, istius juris peritis censeri.yArgentium est,quo gentes humana utuntur,quod a naturali recedere facile intelligere licet,quoa illud omnibus anima nus,hoo solis hominibus inter se commune est .Hactenus Ulpianus.Verumtamen cum solus homo rationis compos sit, solus etiam ex animalibus Iuris capax et se potest : ratio
enim ipsa Legis anima est atque Iuris.l. Cum pater filios .gi Dulcissimis, D. de legat. i. inimb Eic idem Ulpianus t 1. D. si quadrup. pauper. sec. dicat. disertὸ loquit ut est damnum sine injuria facientis datum: nec enimpotest animal iniuriamfeci se, quod sensu caret.Ergo dicendum est corura Ulpianum, neque polle quidquam iste facere quod sensu caret, atque ita tauta eme in seipsis incapacia
I I. Si e Igitur Ius dividendum esse reor,in Naturale scilicet,& Civile. Deinde. naturale Ius alius est yrimaevum quod praecessit humani generis propagationem ;de naturale Ius aliud est primaevum, quod Plae essit humani generis propagari ad ius istud pertinent connubia,bonorum communio, mutua dilectio.&mutuum auxilium,& alia similia: aliud velo naturae Ius dicendum est posterius , quod est subsequutum humanae multiplicationem naturae , quod est propriὶ Ius gentium.omnibusque gentibus commune , cujusmodi sunt divisiones terrarum atque bonorum , Rerum Publicarum constitutiones, jura civitatum , legiones , proprietates, dominiorum transsatione, contractus, aliaque non modb quae itistatu piimae innocentia: si haec illibata diu perdurasset extitissient,sed etiam
post inductum in orbem rerrae peccatum , ut sunt jura belli, servitutes hominum, S criminum poenae: haec enim juta cunctis gentibus promiscua sunt & communia.
Ius autem Civile illud dicendum,quod quaelibet Respublicae seorsim sibi constituerunt,sive scriptum fuerit,sive non scriptum , qualis est consuetudo : fi ve etiam sacrum sit quale est Ius Pontificium,& Canonicum; sive commune, ut Principum Leges, Magistratuum Edicta. II I. De statu primaevae innocentiae, si perstitiiset post hominum multiplicationem duo quaeri polliunt. Prima utrum ea perdurante fuisset introducta bon rum terrae divisio, proprietates ac dominia. Secundb utrum fuissent in hominibus Regna ac imperia. oad primum,poterat etiam post propagatiun humanum genus constitui civitatum divisio ,& in singulis civitatibus rerum communitas, pr denti aliqua adhibita politia communium agrorum cultum, & fructuum ex agris nascenti uim in singulas sive familias sive perlbnas distributionem dispensante: poterat similitet induci agrorum distributio . nihil enim habet quidquam horum quod cum statu communis innocentiae repugnet. At verb de Regibus de Po:estati-bm hoc censendum est post hominum propagationem,stante adhuc oliginali in-n nocentia
37쪽
ncie einia debuisse'priiicipatus & potestates quorundam hominum In altos homines stabiliri. Aut enim introductae suissent praediorum divisiones . aut non fuissent: si primit m,ttinc necessaria potestas aliqua inter homines supeliot suisset, quae distri-b illatii praeesset agrorum,qtiaeque innumeras ambiguitates absque etiam humanis cupiditatibus injustis subnascentes circa rerum in multis casibus dominia , pr prietates, usus fructus,usus,servitutes praediorum, alienationes,permutationes , sua posset authoritate judicioque dirimere.Si verb supponas ejus quae ab initio extiterat communionis rerum stabilitatem, adhuc necesse Hiiset Principes aliquos exi tere , qui dum singuli propriis , aut suarum familiarum commodis invigilant , communem interea utilitatem procurarent, eamque suis iussionibus & legibus constabilirent, ac singulis suas partes suaque offiria cum illo ad commune bonum respectu distribuerent: atque ista sub se Magi stratus 6c Ossiciales constituerent, aut communibus sussi agiis eligi curarent. Sanctiis Thomas in lib. i. de regimine Principum,c. I .sic ait: turale homini est ut in soci. tare vivat muli orum, ct necesseeli esse in hominibus per quem multitudo regatur. Nam cum unus usque id quod sibi covgruum est provideat, ilitudo in diversa di perg tar , his is qui boni communis cur.vngerat.iInde Salomon ait: Ubi non est gubernator.dissipabitur populus. Oportet ergo ut praeter id quod movet ad proprium bonum uniuscujusique, sit etiam aliua quod moveat ad bonum commune mit strum:propter quod ct in omnibus qua in unAm ordia nautur,invenἰtur aliquid quod alia regat.Hactenus Doctor Angelicus. Praeterea docet Aristoteles lib. 3.Politic.c. .hominem esse natura sociale animal. Sanctus etiam Chrysestomus in Isaiae c. 3-sie ait: Nihil est intractabilius Republica qua caret primc patu,quemadmod. neque periculosius quid gnam est navis Dogubernatore destituta.
Puaunus lex humana liget sic dum conscientiam.
Apr EN Tissi ur disserit Apostolus Paulus,leges de decreta hominum in legitima potestate colastitutorum, non tantum astringere subiit os ad obtemperandum,vinculo humano ac pol tico lubdenteia humanis poenis infractores;sed etiam divina lege, quae ipsas animas& eonstientias liget, subjiciatque suppliciis post hanc vitam ab ipso Deo decretis. Cujus rei istam rationem profert,quia istiusmodi Potestates Deus approbat,eisque ut Dei vicem gerentibus subesse ac parere jubet: adeo ut his inobedientes , di vianis jussionibus refragentur.Omnis sinquit potestatibus sublimiorib-s subdita sit;non est enim potestas nisi a Deo. qua autem sunt,a Deo ordinata sunt. Itaque qui resistit potestati Ordinationi Dei resistit. Qui autem resipunt, 'sisibi damnationem acquirunt. Et mox Ideo necessitate subditi estote,non fium propter iram, sed etiampter Roman I 3. Quae cum valeant in Principibus & Magistratibus politicis multb magis urgent in Praefectis Ecclesiasticis, de quibus idem Apostolus ita praecipit Hebr. i ι.Obedite Pra ostii vestris,st subjacete ela : ipsi enim pervigia Iant quasi rationem ρro animabus vestris reddit rLII. Duas hic prosequor proprietates seu conditiones , quae hujusmodi sunt, ut vel
38쪽
vel alterius harum desecta lex ipsa nullatenus liget. Prima est ut lex sit rationali
& justa. Lex enim dicitur Inventum Dei ac munus ad coercenda delicta,vitam qiiς honeste instituendam , l. 1. inde legib.Praefectis enim tum Ecclesiasticis, tum Sae eularibus potestatem Deus contulit,non in destructionem, sed in aedilicationem, L. Cor. i o.Et chm sacri Canones nullam & irritim ac inanem dc cernant esse excommunicationem qua innocens astringitur,can.Si quia non recto, Sc can Cam aliqriis,a .quaest. 3.idem asserendum pari ratione de legibus evidenter iniustis, subditos liis nullatenus astringi.Deo enim obedire oportet magis quam hominibήis,tit responderurit
Petrus & Joannes Apostoli legalibus Sacerdotibus & Scribis , a quibus prohibiti fuerant Christum praedicare.Actuum 1.Neque cnim licitum est obedire sub alternae potestati in his in quibus opponitur superiori potestati. Et sapienter ait Sanctus
Thom M 1.2. quaest 69. arr.3.ad I. Potestati Infriori in tantum .isquissubjisi debet, inquantum Superioris ordinemfe)vat, a quo si exorbitaverit, eis jici non oportet. Quod idem repetit 2.2. quaest. IO . art. F. in cor' 'lII. itaque nulla usque aded sublimis,& universalis est authotitas sive in CivilI, sive in Ecclesiastica Republica, cui liceat obtemperare, si quid jubeat contra bonos mores. η Qtiod idem sentiendum de pravis receptis consuetudinibus, dicente sancto Cypriano epist.ad Pompeianunu onsuetudo quae apud quosdam obreV t. iv pedire non debet quominus verisas praevaleat; nam consuetudo e veritate vetustas erroris est propter qωd m licto errore sea inur veritatem. Et habetur dili. 8.cap. Comfuetudo. Vide cap. ult de praescripti l I V. Secunda legis tam Ecclesiasticae qu m Civilis conditio est, ut promulgetur, alioqui non obligatura,utpote non sufficienter populis notificata, l. Leges sacrarissima , Cod. de legib: item Authent. ut novae factae constitutiones, &c. Insuper canon In GD, ς. Leges, dist. . Le es inquit instituuntur cum promulgavtur,frmantur autem,cum moribus utentiam eomprobantis r. His suffragatur Sanctus Thomas I. . quaest.'P. art Ambigitur vero ubinam promulgandae sint novae leges,
sufficiatne in civitate primaria amplissimae alicujus ditionis, an vero publicari quoque necesse sit in singulis provinciis 3 In omnibus quidem saecularibus Regnis receptum vidc mus , ut In remotis provinciis leges neminem astringant, nisi ex quo in eisdem publicatae suerint.Mulio magis idem requiri videtur circa sacra Decreta universo Chiistiano orbi Iraecepta, ut remotas provincias non ligent hac sola ratione, quia Roarae palam suere proposita: Etenim talis promulgatio poterit fortasse sufficere ad notificandum populis Italiae, sed non Galliae, non Hispaniae, non Germani non Poloni non aliis remotioribus regionibus;cum ne in singulis quidem his Regnis sussiciat promulgatio Edicti Regii intra regiam solana civitatem. facta. Clim enim ideo lex feratur, ut populi universitatem obliget, necesse est eam ita publicari, tu universo populo innotescat : nec satis est si unt,aut alteri nota sit. Qitae ratio allegatur in lege Leges secrati sola Cod. de legib.s uo inquit) ab mi versis , quos constringunt, teges intelligamur. Hec est sententia Angeli verb. Lex, quaest. I x Medinae ad i.2. quaest. οὐart. . Lossii lib. 2. c. 22. dub. 13. in princ. ubi consequenter assirmat diploma Pii V. de censibus nullatenus obligare in Belgio, Gallia , & Germania , quia non suit in his regionibus publicatum. Non me late: plerosque graves Scriptores, praesertim Italos, favere unicae, quae fit Romae, pro- nullgationi, eo quδd aliqua Iuntificia diplomata id prae se feraiar. V. Nec verb sussicit competens promulgatio , si non sequitur legis apud p pulum rcceptio, ut habetur apud Gratianum can. In sis, ε. Leges, dist A. Leges B L DUUιὰ
39쪽
instituuntur quum promulgamur firmaΠtur autem quum moribus utentum eo robam se. Qii in imo, ut ait lex De quibuι De legib. Leges nulla alia de causa nos tenent,
quam quo ἡ judicio populi recepta sunt. Et si vero Summorum Pontificum spiritualis potestas non ab nominibus, sed ab ipso Deo ortum ducat, ideoque non p ssit
per homines limitari; quia tamen non praesumuntur hoc absilute velle , ut suae constitutiones quamprimum subditoruin conscientias astringant, ne contingat ut potestas illis divinitus in animarum salutem collata vertatur in earumdem perniciem, & vice debitae aedificationis pariat destructionem , contra Pauli monituma. Coiinth. i s. id ed Bonacina de matrim. quaest.2. punct. . cum Sanchez & aliis doeet, hominem Italum & Catholicum licite & valide contrahere matrimonium
in partibus Graeciae sine Parochi assistentia. Etsi namque schismatiei & haeretici subiiciantur potestati Summi Pontificis S: Concilii generalis ; quia tamen Tride tinum Concilium requirens ad matrimonii validitatem pr prii parochi praesentiam, non suit in hujusmodi locis receptum , non ea est Eccli siae mens, ut is desectus nullitatem in)ucat in iis locis , ne ista occasione pro matrimoniis contraiahantur fornicationes & stupra. V l. At vero prorsus aliter judicandum est circa Decreta Fidei, quibus ligan tur quicumque privatim illorum habet sufficientem notitiam , quamvis neque in Provinciis promulgata , neque publice recepta fuerint. Ratio est, quia reliqua decreta sunt humani, vel Ecclesiastici juris, neque ad jus divinum pertinent nisi mediate & remote, ideoque non obligant nisi uxta modum civilem & hum itum : nimirum primario quidem populum, secundarid autem singulos particula. res, quatenus sub obligatione publica comprehenduntur. At vero divinae leges seorsim singulos astringunt quibus plene innotuerint, tametsi modo civili nonsuerint promulgatae vel receptae ; quippe quae sutim omnem vigorem immediatε a Deo ipso habent, & non ab hominibus. Sic infidelis astringiti ir obligatione fidei, si ei susscienter, quamvis per privata colloquia propona: ur, ut contigit in eunucho Reginae Candacis cum l hilippo Diacono , Actuum 8. Et qui in Provincia dissita certo sciret unum aliquod Fidei decretum sse Romae ad valvas Apostolorum publicatum , hoc ipso illi acquiescere sussicienter teneretur.
J uris Cunonici similis disserentia istiusque operis dimisso.
I. O N V E N I T cum Iure civili Ius canonicum, quatenus ambo inten dunt hominum societatis directionem ad commune bonum. Hac enim in re versatur scopus & finis suris & legum,c. a.dis . q. Sapien- m. ter docet Aristoteles lib. . politi c. c. i. Potestatem publidam ad commune bonum institutam esse. Cicero quoque lib. I.de legibus. Salus ait in populi suprema lex esto. Differunt verδ duo Jura ista secundum modum finemque particularem. Ius quippe civile intendit commune bonum,ut est conveniens humanae in terris societati,seu statui politico. At canonicum respicit commune bonum ut ad vitam refertur aeternam finemque supernaturalem. I I. Itaque
40쪽
I I. Itaque Iure eanonico Jus quoque divinum comprehenditur , saeta Seripiatura divinisque Traditionibus constans: Sanctiones pariter Ecclesiasticae a Pontificibus & Sacris Synodis profectae r praetere. consuetudines in Eccles a receptae. His adde civiles etiam leges,quas Ecclesiae beneplacitum probavit & admisit, cuia jusmodi plerasque legimus in Gratiani Decreto insertas. Civiles namque constitutiones non aliter vim in Ecclesia obtine ne quὶm per ejusdem Ecclesiae approbationem,cap. Ecclesiasancta Maria,de constitutionib. I i l. istam Canonici iuris tractationem in sex libros distribuimus t quorum primus aget de personis in quo de Summi Pontificis rescriptis,de Episcopis, alitiaque Praelatis, de Bene fietariis , de Clericis , de Regularibus pertractabitur. Secundus ies 'cclesiasticas prosequetur, Praebendas , sacra loca - Decimas. Terrius Sacramentorum doctrinam trader,praesertim Poenitentiae & Matrimonii. Qii artus versabitur liber circa iudicia & lites rerum Ecclesiasticarum Quintus prosequetur delicta eorumque canonicas poenas . e censuratum sylvaira , & casuum reservatorum dissicultates elucidabir.Sextus denique ad pleniorem Confessariorum S. poenitentiam instructionem dissicultates di lcutiet,quae circa contractus de restituti
De Summorum Pontificum Rescriptis generatim.
E Y n v x Reblassus in praxi benestit. disserent. inter privit.rescr.3 n, and .setiptas dispositiones quae ab Apostolica Sede proficiscim-cuntur,distin piit in privilegia , mandata,& rescripta : ipsa deinde - rescripta distinguit in rescripta gratiae , S rescripta j iistitiae ;qtiae. utraque pro formarum, in quibus expediri solent, diversitate dicuntur nunc Signatum,nunc Brevia, nunc Bullae.Horum singula breuiter & dilucide hic exponam I i. in primis verbistud est praemonendum , scriptis concessa di Principe sue Eeelesiasti eo sive saeculari privilegi Urie E esse interpretanda , ι. Si quando , Cod. de inossic.testam.& cap. i.& 1. de proii. in 6. ubi Glog. in d, cap. r. hane adducit -rationem , qui omnis recessus a jure communi in favorem singularis personae, ιJussingulare. . de legib. & can. fin. 2 s. quaest. I. III. Mandatum Apostolicum in Iure frequens illud est, quo Papa significat, Ordinario ut eertae alicui personae provideat de Beneficio. cap. I laudati m , cum duobus cap p. sequent.de rescript.item cap. Accepimus , de aetate 3c qualit. Ordinand. & cap. Dilecto, de praebend. & cap. Si Ca huto,de concess . piaebcnd. In 6. Mandata ista pro odios s habentur , quia opponuntur,uri communi, & quia potestatem ordinariorum canonicam restringunt. Istiusmodi mandata & vacatura. . rum Praebendarum expectativas damnat Bonifacius VJ II.cap. 1 'etestanda , de con-Cess. praeb. in o. Concilium olim Lateran se sub Alexandro Il I. in cap. Nidia de concessi praebend. prohibuerat omnem Beneficii Pomissionem S provisionem ,
antequam vacet,utpote inducentem votum captatissae alterius mortis. Conci
lium Basileense,& in Regno Galliae Pragmatica sanctio , mandata omnia de pro