장음표시 사용
191쪽
Culo , aut egurgitatum fel Incerum e cluctibus hepat x11s cystideque profusum, Ceu caUssam agnoscunt. Sincerusetjam cruor in d stenteria per alVum egestus, grumis ejusdem magna copia per exitum naturalem subtractis periculosior est. Lumbrici saepius execrandis convulponibus intensissimaq; eardiastia aegros V ant, qVaeo tomata non CCS-sant, usque dum vermes loco suo decedant , ac Vel ore Vel ano proserpant, quod in hoc morbo tapissime contingit vel ex corpore alias decenter eX-pellantUP. Si femina febribus malignis labora res omnino non bubmant, melius est, quam si tali pro vio, licet stata periodus instaret, se polluerent; multo minus insolita uteri purgamenta, si L termedio tempore ac excedente qVanti tale fierent, salutis qVicqVam promittunt; imo, si tunc abortiant, periculΟ-sae plenum opus aleae erit: omnes enim largiores evacuationes Virium certe
praesentissimam jacturam, inevitabilisque fati metum in hisce affectibus po
192쪽
res ipsimet spiritus simul cumulatim
Sudores sine levamine prorumpentes, Vel ab interna anxietate, Vel a nimia sanguinis refrenatione ab impedito circuitu , vel ab aestu colliquescente originem trahunt ; similiter & mauolentes notabilem humorum in corpore Lorruptionem dicunt. Sudor rigidus praesertim malus est, ni mox eri is succedat, qui eatarrhisi oeantis mortisq; persiepe praenuncius fit. Quoties a medicami, ne alexipharmaco judor non effunditur, a diarrhaea, vel d senteria, vel nimia fleri ad renes amandatione dependet.
Serum etjam nonnunquam per cutim
ablegandum poros ob lentorem suum libere non transit, ita, ut multum laboris in sudore faciendo impendere ne cesse habeant; & licet tandem spes non decollet ,sdor tamen prolectus ita tenaciter digitorum attactui adhaeret, ac si corpus melle antea illitum fuisset. Quando hac febri correpti, qVemadmodum integra valetudine fruentes' - . - L s , soliti
193쪽
I7o De febri castrensi sech r. soliti fuerant, in lecto decumbunt, licet
situs. deterior sit, inde tamen nullum certum saevitiae morbi signum depromere possumus; sed si corpus indesinenter huc ac illuc perverse Jactetur, brachia pedesque lectulo exertent, aut pedum alterutro Vel utroque, ut valgi compernes Ve suescunt, distorti cu-hent, nec non in dorso jacentes genua antrorsum, calcaneos Vero, ranis jamjam subsulturis similes, retrorsum adnates usqVe protendunt; aut nullum Omnino membrorum amplius levare, neqVe comode movere possint , magnas profecto spirituum, ac inde emeria gentium functionum perturbationes produnt. Plura quidem talia in medium pro ferri possent signa , qvorum cum insuperioribus mentio jam sit facta, eadem hic repetere non opus est. CAP.
194쪽
CAp. XI. De signis prognosticis, bonum vel
sinistrum morbi eventum indicantibUS. EAllax & periculosum est, de febri
h hujus castrensis eventu judicium, anteqVam Vel naturae robur, Vel morbus ipse victoriam reportavit : qVod circa declinationem demum magiS comparebit. Nihilominus tamen ex qVibuS-dam is desiderandum aut deploran dum morbi finem colligere poterimus ; modo cuncta ejusdem producta sollerti indagine examinare VelimuS:qVorum cum notissima in antecedentibus jam allata sint, pauca tantum his superaddidisse in praesentia rerum suta ficiat. Ante omnia q morsigna principalia in hoc morbo consideratione digna sunt, in quae spem salutis aegrorum locare POSsumus, Ι. restrati acilis absque ullo labore, absque ullis cordis anxietatibus , a. pulseu aq*alis nec multum
195쪽
a statu naturali recedenS. 3. V etentia ciborum avotus non penitus delecta,nec nimis aucta. 4. sudoris cum levamine facilis eruptio : qVibus vultum, sermonem , sali an , excreta & retensa, morum corporis & animi, si non multum ah in
genua sua indole descruerint, addere
Nunc presso pede ipsas resum seu
sternionum differentias, ac qVo pariter
modo proxima seu continens harum febrium materia naturali impetu sic subito, adjuVante medica arte, expellatur, antequam ulterius progrediamur, ordine recensebimUS.
I. Omnium facillima, ac eandem ob rationem saluberrima crisis per si idorem proveniens est: hinc maxime necessaria aestimatur, quod ejus ope impeditus vel saltim interceptus totius sanguinis circuitus iterum reseratur ac restituitur ἔ quo ergo hanc luem impeditumve sanguinis motum convenienti medicatione sup rare qVeamus, praemisso, si opus est, universali remedio, mox si idorem liberalius provocare contendimus, eodemque bis ad minimum quotidie inhaeremus, donec ex probe animadversis digestionum signis morbum penitus profligam tam esse cOSnoverimus. I I. Post
196쪽
II. Post iudorem criticum frustra exspectatum vomitio critica salutaris habetur, quae, praereIiqvis secretionum subsequentium modi , quocunque certe vacat periculo, licet aegrim,rumma praecordiorum anxietate seu cardialgia, frequentique copiosissimae biennae expuitione premat, aut eundem ad bilios e colluviei per os ejectionem sollicitet: talis vomendi actus, ut plurimum , diarrhoeas biliosas symptomaticas subsequitiar. III. Vomitum securitatis caussa excipit excreatio critica, seu sputi bene cocti, purulenti aut edam cruenti Heimo per tussim ; quae debito tempore contingens in pleuritide, peripneumonia, ac empyemate non nisi salubris esse potest IV. Huc merito , propter assinitatem cum praecedenti modo screandi, ptyelismus refertur, quo lymfa vitiata ac pene putrida ubertim ac sat diu instar perennis rivuli per ductus salivarios ex ore defluit, ita ut ipsamet continens febrium materia simul e corpore penitus eliminetur, pari etjamjure in hanc classem reponimus, criscos
tempore prorumpentem largiorem n rium m cum e sive crassior ac dextre concoctus fuerit ;sive tenerior, ichoris instar, ac putidus extiterit: unde tamen immaniores capitis dolores ex tem plo evanescunt.
197쪽
profluvia critica, sive bilem colore aliquatenus
referant, sive cineracea sint forta ; modo non sint dejectiones sincerae, nec amurcam ac secem vini aemulentur,aut atrae portiunculae,carbonum instar, excrementis immixtae sint: hi enim evoctus plerumque lethi praenuncii sunt; illi vero partitis vicibus ac fruitillatim , quamvis aegri
inde multum debilitentur, & materiam virulentam educunt, & morbum infringunt.
VI. In hunc locum nunc pertinet dii esscritica, seu largius lotii profluvium: eaque ex jam recensitis criseos speciebus periculosior est: quia nun tantum sanguis limpidiore sero sp hatur , atre pingviores humorum particulae magis colliquescimi, quod adhuc tolerabile foret 1, sed presertim, quia inde haut inani conje- stura augurari possumus, sanguinis ac lumis
cursum in aliquibus partibus tunc apprime re moram pati, unde non solivia vasa valde intumescunt, sudores colliquescentes extillant, ac lotium copiosius per renes elutriatur. VII. Areolam hanc explent omnes secim lenti critici tumores, ac secretiones acrium humorum sub cute collectorum,uti sunt abscessus, bubones, parotides, phygetla, anthraces pustulae, herpes, erysipelas, varioli, morbilli, ranula sub lingua, aliisve nominibus nota , qValicet subinde periculo plena sint, non tamen funesto semper exitu terminantur : imprimit
198쪽
autem salutares censentur exulcerationes labio
rum ac limbi narium, in morbi declinationesesie prodentes i quia exedens ac virosum serum ab interioribus capitis partibus per naturae ro bur extrorsum protrusum haut amplius inflammationem intus fovere potest. . VIII. Tandem quoque critica narium hae..
morrhagia notari debet: quae si large ac die criti co contingit, & licet aegrum fere neci det, sata lutem nihilominus pollicetur; si vero hoc narium profluvium , quamvis crisin perfectam post se traheret, nullo modo quinque vel scx horarum spatio sponte sisteretur, candente ferro
naribus prope admoto, aut urtica recenti con insanaribusque intrusa, vel linteis aceto madi dis ac circa collum Volutis, aut scroto applicatis remoretur necesse est; imo nonnumquam bur a pastoris recens trita & naribus intruditur, & carpis applicatur; vel stercus suillum aridum aut
tostum , ac haematiteS aut creta trita per nares attraci a haemorrhagiam narium quamcumque
mox sistit. Paucae contra cruoris stillae sive die bus criticis, sive aliis intermediis prolabannir, magnum nobis de vita aegrotantis metum incutiunt. Attamen haemorrhoides stillantes declia nante morbo plethora laborantibus admodum prosicuae sunt i, ex adverso autem mensium fluxus maligna febri incrementum capessente
199쪽
feminis etjamsi alis diebus prorumpant, ut an tea notavimus, valde periculosus existit.
Si itaque plures harum e secreationum aut fere omnes simul aegrum lacessiane haut evadet ; sic etiam , quando hΟ-rum ejectuu duo vel tres modum excedant, certo moriuntur : in hisce enim casibus tam solidae quam fluidae corporis partes prae nimio putrore ac CXtre ma corruptione colliqVescunt, conis
stringuntur , sphaceloque afficiuntur. Quemadmodum sudor universalis sine virium notabili dispendio bonus est: ita gulares, qui in capite, pectore, aut abdomine tantum prosiliunt, perniciem minantur: qVando in declinatione morbi aeger nil sudat, difficulter evadit , aut in longum morbus producitur: sudor calidus , nasusque frigidus mo
tem denuntiant. Singuli contentorum corporis morus, qui diebus criticis fiunt, magis salutares sunt illis, quialio tempore ac cidunt : malum quoque' signum est, si mox a principio morbi,ea, quibus alias semper assuetus fuit , foranidare solet
200쪽
aeger, ac restauarius praeser morem ad remedia fit. Maculae aequo maIurius prumpentes
similiter periculosae sunt; ut & illae,' 'aesertu apparent: septimo die absque
notabili animi perturbatione in conspectum venientes maculae , ni statim iterum dispareant, id mali non porten dunt, quod illae, qVae conirario modo se habent; violareae, ex atro surpurea, G,idae& nigrae nunqVam bonae sunt.
sentes & oleium inscii in lectum deis ponentes, Vel admodum debiles, vel mentis non satis compotes sunt. Lethale signum est, quando decumbentes ex tempore alio ficedere con tendunt, ii 'ilitia legunt , fracta voce rident,vel alio perverso modo ora dis oraqJ ent: cansilians, aut absque deliriis 1 Iito audacior ,fiermo, Vel ex adverso timi
Hor, ac instar Infantis prolatus plus pe riculi plerumque quam securitatis inis dicare solet. Mernutamentum pro bono signo ha,
betur, ac naturae, qVae parti In navi bus affectae succurrere molitur, robur