Henrici Scretae Schotnovii a Zavorziz ... De febri castrensi maligna, seu Mollium corporis humani partium inflammatione dicta liber singularis. In Latinum versus, ab auctore recognitus, & auctus

161쪽

. De febri eastrensi sect.r.

. Idea s M. 36. Tantum abest, quod insanae id cae formarentur a mente stulte cςre noscia. ,,Nam patet, qVOd deae seqvantur perturbatio ,,nes rerum, Unde sunt. Quod maxime cla- ,,rum est in Rabiente & Tarantula: quorum ub ms propriam, determinatam, aequalemq- γ,,mentiam producit, dc ideas sibi perpetuo coi ,,similes. Sic quoque fortis perturbatio no- ,,strae imaginationis imaginem cudit, camque ,,imprimis in sordes aliquas, sin minus in ipsi Malimentum, vel cham in partem solidam, &,,nostri constitutivam. Unde videlicet conti- uata est idearum novarum propagatio, ipsa seque diversitas & amplitudo, in maniacis.

Verum qVia animi passiones, iri m

umqγeperturbationes VehementioreS emternis procatamicisq e causis sapra jam annumeraVimus, ut &, quomodospiri ius animales ab hoc Neneno afficiantur. fictionis h in cap. 6. aepraesenti explicui-ianus, trises hasce ideas, seus rimum tum fationes , ni ab aliis Mibus in furorem agantur, aut causam procatarcticam esse, aut, quod magiS Veritati consonum est, ob accumulatas prius sordes, caussam antecedentem constituere, quarum idearum opera postmodum in ipso corpo

162쪽

sap.7. maligna. 3'xe 1llud pestiferum corrodens ac luxurians,irm quidem produci, ultro largimur, easdem Vero caussamproximam fibrium sse negamus. Quod si sint, qui nos temeritatis aut impietatis arguerent, quod hujus luis, & per accidens etjam pestilentiae caussam primariam ac proximam a sensibus notis & corporeis tantum rebus oriri statuerimus, his responsa reddimus, nos pietatem plantes a jam recensitis periores caussu, seu ira minis divini non excludare,sed potius

easdem objacramenti re verentiam , Utut tacite, includere. Quis enim ex saniori

bus inficias ibit, quin besta injusta, neriaque humano exitialia, ira, vindicia cupiaditas , caedes, stupra , comessationes, Ninolentia, 'cordia, aliaeque iliae desidiosae Ag cebrae infinitas fere calamitates morbos

presertim autem 'ses febres castrensis, quae cuncta, si juxta divinitus datam philosophiam moralem loqui velimus, nil nisi delictorum fructus fideleribus e

patratis condinia prannia sunt) fataliter post se trahant 8 Quoniam vero falcem alienam in messem mittere, atque de

fratre

163쪽

14o De febri castrensi sect. r.

fratre, qVi ΟVo prognatus eodem, im prudentius judicare, nostri nunc non est instituti; justani tamen enormium& execrandorum ejusmodi vitiorum reprehensionem, ac emendationem si luberrimo tranquillitatis vitae praesidio esse ducimus; atque hoc, quicquid est operis, piis animarum ducibus, illibarorumque morum magistris commen datum Volumus: nos interea corporis

sanitatisque curam duntaxat habentes in id praecipue intendimus, Ut miseros morbo aegros,auxiliante Deo,ab hujusmodi valetudinis gravitatibus sine mora Vindicare, pristinumque iisdem vigorem congrua medicatione reddere

valeamus. Altera caussarum eo orearum, si ornempe crudiorque materia tam ampla

heic demonstratione non indiget , alvolatilior pars, de qua diffusius hactenus cum ingenuo lectore sermocinati sumus , qVia supra passim illarum erudiis

164쪽

CAp. VIII. De morbi hujus indole, inva

dendique modo. in inprimum itaqVe hoc venenum 'in corpore humano productum est, .

aut Per contagium ab extus eidem sese insinuavit, nullam certe moram qvo niam cunctae res creatae motui undique subjectae sunt) interponet, tam interna visceraqVametjam eXternas corporis partes sensu praeditas Utplurimum abs que ulla remisiono 1rritando titilia 'lando. ac rodendo lacessere,qVin etjam spiritus animales inibi latitantes ad trutacem ac spasticum motum stimulentur;

unde apud plerosque rigor ac fibrilis horror sese prodit. Quod si ergo functiones, ob spiritus jam exhaustos, vela sordium copia Propemodum sup

165쪽

14s te febri eastrensi sect. re

pressos, qVdad motum internum vini patiantur, ac remiSsiores sint, venenum

istud ac crudior θ ae portio in affectis partibus magis magisque saeViet, donec tandem sidem sibi profundius figendo;

Antulliones circa arteriarum oscula; obstructiones partium ob interceptu m vino cireuitum, ac Vehementes ob sis iam disiensetanem instammationes varico ' producantur. At praeterea probe notandum est; venenum hoo ante rigoris irruptionem aut horroris perceptionem circa ipsius morbi ingressium nullum adhuc certum

ac definitum locum obsedisse ; sed ad

huc per torum fere corpus Vagari, do nec partem aut Viscus ad resistendum impar , qVemadmodum in erri elate vulgari quotidie Observatur, totum OC-cuparit. Attamen grassante febri m ligna venenifera corrodensqVe haec mat ria exacto rigore citius faciliusque inter nis , qVam externis, sqVae ut plurimum mitiore er peiate prehenduntur) cor

166쪽

fortiter proserpenS venenum a centro

ad circumferentiam propellere ampli us non Valec; partim etjampropter cutem extimam glandulasque miliarias constriactas , aut vi do sero fartas , ut, licet virulenta materia ad ex teriora propia ita sit, beneficio tamen impulsus spirituum Virium evolare haut queat; sed a sanguine abrepta, denuo Versius interiora retrudatur mollioribusqVe partiabus internis, dispositionem jam ad venenum istud recipiendum ex caussis praecedentibus nactis, 1rrepat: ' i Saeviente itaque veneno hoc θ-a eventriculi tubulis, intestinoruqVe, qVae nil aliud quam ventriculus continUatus sunt, glandulis extillans, ex acidis-

s o si is succo in amarum biti m

ori um residegenerat; & quum AH fa non solum in hisce cavitatibus, sedetjam passim in corpore ab ista virulem Ia co uarie corrumpatur, nil aliud inde, quam hujus biliosae ac tiri,ae Hennae inumdario speranda, qVae 9S, fauceS, VeRtri culum ac intestina ita polluit, ut non solum

167쪽

solum plerorumque fere ciborum an renita prosternatur, sed α3anin summa cardialia ,oras amaror friorq e, nidor Pentriculo , sitis inexplebilis as acidorum delec in exoriatur: a qVO postea mine bilioso, copia sua ventriculum mo testante, vomitus crebri ac enormes, &

partium ressolutiones subseqVuntur. Saepius hoc malum cum rigore aUt

febrium horrore , siepius e jam absqVeiisdem aegros invadit ; nonnunqVam seudores colliquescentes simul molesti sunt; nonnunqVam sudor penitus abest, ita ut vel fortissimis dia ornicis aut hydroticis prolici Vix possit. Apud omnes autem ac singulos, quotquot hacfebri infestantur insignis .

statim omnium virium lavin , omnium que membrorum lassitudo attenditur rimo nounulli. adeo imbecisies fiunt , Ut absqVe metui ncopes ne per momentum quidem erecti sedere, multo minus stare aut ambulare qVeant: qVae non nisi a supressis ac exhaustis spiritibus Contingere itent, dum veneni corroden-

168쪽

Cap. 8. maue a. I qtis vis undiqVe explicata eorundem es sectum longe superat. Et quia plures immodicis vigiliis aut sorsim graruibus, deliriis, perruersis membrorum motionibus, jactationum eo oris vehementibuου , Iremorum ac motibuου convessentibin lacessi ri vidimus, ideo virulentam hujus morbi caussam uniῬerssem corpuου perre,sse,neriorums penetralia o osse , judica

mus.

Cumque saepissime capitis dolores, amona saucium ardor, lingiasicca &sscabra, macuti, pusulae, artuum dolores , asmus, pro uvium Nemris nustinorum disi lius, aisus pressa, tussis, aliaque sympto

mata aegros affligant, omnes humores tam sanguini comixtos, quam reliquosa teneno hoc corrodente infectos & co ruptos esse, indicio erunt.

Asiritibus pressis, exhausis vel a

naturali constitutione aberrantibus, prata sertim ipsius quoque cordis sunctiones, sanit,inislge in ipso ad Vitam necessa ritas motus Vitiatur, dum illud nunc

169쪽

14s Destiri castrensi sect. I.

maepusin disserentiae, isqVe iam celer, d bilis ac ruiu, jam celer freqiens & It semens, jam intermittens au insensis tactu percipitur : quae pulsuum dimeren tiae a sanguine vel nimium resoluto, vel nimium coagulato proVeniunt: ditamen contra plurimorum medicorum opinionem sanguis invenis versus Cortendens grassante hac febre nimis re solvitur ; quod ex sanguine per Venae sectionem in his aegris educto pater, qui nunquam , ut alias solet, coagulabitur. Cis extrema Vero arteriarum Ο-scula sic obstructa aut constricta, crU-dior viscidior ac seculentior sanguinis ac lymfae pars proxime haerere solet, quae pedolentim,nisi sanguini circuitus brevi omnino restituatur, in putridam massam vertitur. Haec lues juxta sve tam suam indolem aliquas in aedes reiscepta tam diu sevire non cessiat, USq Vedum simul aut progressu temp/iS plerique fere incolarum ferociam ejus

experiantur.

170쪽

malyenis c Ap. IX. 1 g De sumptomatibus in hoc mombo contingentibuS, eorumque caussis. V X omnibus stomatibus nulla o

currunt , qVae certius inditam, ali quem castrensi, aut alia mali moris febri, correptum esse, praeter ias Iudinem ac debilitatem in plerisqVe artubus, des ctum Ῥirium, cardiastiam seu raecordiorum anxietatem, oris ae subalba, turbida, ac retorrida saliva oblinito rum amarisiem ac siccitatem, Userentiam ciborum abolitam, stimachi praeseri erehram a iuram a pingvibus, OViS, car ne , piscibusqVe cont-ctam, sitim, er-jam qVocunqVe fere potu, inextinguiasium, calorem Motam, non qVidem externo semper attactu, sed ex frequenti ac celeri pulsu, respiratione dissicili, sitatique immensa aestimandum, & potissimum a meridie ad mediam Usque noctem ingravescentem ; unde aegrotanti Κ Σ qaries