장음표시 사용
331쪽
obitum accessit sapientissima lege, qua de rebus illis cautum est Providi Asinae. Quid dicam de eo, quod in molibus illis, quibus ante aliquot atino' univ ma Europa
est concussa, suis Contentus esse quam adiungi iis ea, quae non essent sua, maluit Z quod in magna, quae insequuta est, conversione Germaniae lacilius passus est minui regnum suum, quam ut commutaret cum alio, des reretque eos, quos sibi commissos crederet, Saxones
suos p Non haec iusti tantum, sed etiam magnanimi regis
Atque haec animi magnitudo tertia est illarum virtutum, quas in orationis nostrae initio diximus maxime 'regem ornare. Haec tanta erat in FRIDERICO AV-GUSTO, ut neque secundis rebus' ad superbiam efferretur, neque in advereis animum abiiceret; ut neque laudem et gloriam capiaret, nisi quae. Vera esset et Ροsita in galute et selicitate civiussi, neque opes et Potentiam ex Peteret, nisi quas iure et non laedendis aliis sibi pareret; ut contemneret, quae vi, quae dolo, quae largitionibus essent quaerenda, Probaret autem, qRae aequitate, quae fide, IS quae bene merendo liceret consequi. Itaque quum Poloni, e infelicissimus, sed excelsae indolis. Populus, eum propter virtutes eius regem sibi expeterent, neque ni est cu-Ρiditate captus, neque honorificentissimo liberrimae ῖ sonis iudicio commotus, sed magno animo detrectavit, quod non profuturum esse patriae suae arbitraretur; ipsumque Saxoniae reis nomen quum 'suscepit, necessitati cessit, finem properanti imperii Germanici. ' Tum aulem eo in bello, quo gentes dubiis conatibus excuterq oeperant adsueti victoriis hostis serviilium, fidem datam servare, ut barbari militis crudelitatem a populo suo averteret, quam fortunae tum quoque, nisi deus meraunca set, fallaci salutem civium committere maluit. Quid denique illa dicam tristissima tempora, a quorum recordalione antinus refugit, quum ab externo hoste liberata Germania in sanandis quae acceperat vulneribus est fluctvata pquanta sortitudino lum FRIDERIMUS AUGUSTUS in-
332쪽
dignitatem sortunae tulit, quanta constantia.illam rerum
adversarum atrocitatem sustinuit, quam invicio animo tolus in eo fuit occupatus, ut crudelissime laceratam Patriam reficeret, resectamque firmaret. Moeror et que- .stus tenebat cives; dolor Perceperat etiam exteros: ipse non Daetus, non Perturbatus, non commotus, noli indigens solatii, consolari potius miseram Patriam studebat: tantaque id fecit sapientia, ut Saxonia, quamvis timni genere infortunii consecta. lamen et citius caeteris Germaniae partibus et rectius restauraretur, cumulateque comprobaretur, iustam suisse Effusam illam laetitiam, qua ex diuturna absentia reversum desideratissimum regem, Isin quo solo omnis spes esset reposita, exceperunt sui
Nimirum hic pietatis Ductus est, ut quis dei sapientissima rerum omnium gubernatione conlisuq, dum ossi rium suum faciat, aequo animo ferat fortunae ludibria. Erat autem haec optimi regis pietas ea, quae digna esset hoc nomine: quam operae Pretium est, auditores, considerare accuratius, et videre qualis fuerit. Nulla enim magis ambigua virtus est; nulla, quae Proclivior sit ad vitium; nulla, quae et lacilius et saepius specie sui stu-Porem, superstitionem, fraudem, flagitium legat. Nam quid umquam stulte, dolose, avare, intemperanter, libidinose, crudeliter factum eia, cui non Pietatis et religionis, cui non huius etiam purissimae religionis, cuius nos lumine fruimur, nomen fuerit praetextum p Saeviunt hodie quoque in se. invicem non modo qui diversos divinae mentis interpretes venerantur, sed etiam qui eumdem colunt, atque adeo in his quoque nonnulli, suam Privatim religionem habentes, caeteros ut impios vel contemnunt vel insectantur. Et hi omnes vel credunt se Pioη esse, vel credere id alios volunt. Quantum ab horum hominum sive inscitia sive perversitate distabat illa,
quam in FRIDERICO AUGUSTO et vidimus et admirati sumus pietas. Scilicet vera illa erat pietas, qualem hodie non apud permultos etiam Pisissimoruin invenimus,
333쪽
ustiatam autem novimus apud antiquiores, ei vidimus in Patri lius nostris: quae non disceptare subtiliter de rebus
divinis, et, si cui quid aliter videretur, ut impium
20 damnare, se.vero suis opinionibus deo Placere aequum censeret, sed quae Pura ac simplici mente deum reverens, . sanctitatem eius factiq stulteret imitari, pium lue esse iudicares, qui lim lite recte faciendo cliperet deo proliari. Bene enim intellexerat rex sapientissimus, vim religionis omnem et summam in eo esse Positam, ut dei reverei ita ad virtutem colendam adduceremiar, datamque hominibus religionem esse ipsorum, non dei caussa: cuius sanctitas quoniam maior est, quam ut eam Capere mens humana Pos it, non nisi tenuem eius imaginem veluti per
nebulam nobis cerii re est Concessum, ut sacro liorrore
perfusi ad iustitiam et aequitatem et humanitas in animos Convertamus. Quam verae Pietatis vim paucis verbis Praeclare complexus est C. Cornelius Tacitus, quum de Priscis . Germanis scripsit: se deorum nominibus appellanto secretum illud, quod sola reverentia vident. Nam quae illa est pietas nonnullorum, qui non satis habentes sola reverentia secretum illud videre, sed singularem quam iam eius cognitionem sibi contigisse rati, precibus potius et supplicationibus et Piaculis, quam recte honesteque tacitis dei intiam captant, eos autem, qui non sunt isto modo pii, odio Persequuntur, nimis illi, si verum dicere fas est, immemores huius quam Prolitentur religionis, quae mutuum amorem ut Primum et sanctissimum Onicium commendavit, atque ait rationis usum, quod Eum non pertimescit, excitavit homines, eoque ipso vere divina esse cognoscitur, quod conmentit cum ratione, quam supremam habemus arbitram eius, quod divinum est et ei quod non divinum. Non haec simulata et sumta Di
2Iias erat in FRIDERICO AUGUSTO, sed vera illa, quae
et vitae sanctitato et clementer habenda aliorum fido coi linetur. Ac de vim eius quid dicam, quae tam pura, lam casta, iam sobria, tam omnis Iabis expers fuit, utrix inveniatur, qui aequiparari ei possit: quid autem illam viuini aequitatem et moderationem commemorem, Disitiet Corale
334쪽
qua hominum de rebus divinis opiniones ut sacras est reveritus, nec Probitatem Cuiusquain aut utilitatem ex fidei professione, sed si dei bonitatem ex probitate auimi iudicatulam putavit Θ Ποe illo modo per omne vitae tempus
suam dei reverentiam est testatuμ, et hunc ad sinem cultum dei, ut quo animus ad rerum humanarum contem-Ptum et aeternae Veritatis amorem erigeretur, religiosissime obibat, nec videbatur,' sed erat Pius, Piosque, qui essent pii, non qui simularent aut iactarent pietatem,
existimabat, quill istisque crederet non suo arbitrio subiectum, sed relictum cuiusque conscientiae ratus, eam autem si non veram, at nec malam neque impiam fidem esse iudicatis, quae ad vitae integritatem et sanctitatemhοiiiiii es adhortaretur.
. Hic ergo, auditores, iam sapiens, tam iustus, tam magnanimus, iam Pius rex nobis ademptus est, et conditum sepulcro iacet aetemacque quieti traditum sanctum illud et carum caput, nec posthac frui licebit, quo tanto Pere gaudebamus, . oris illius adspectit, in quo maiestas
temperata erat clementia, ni quo severitas coniuncta Erat
cum benignitate, quod nemo intuebatur, quin eius animo simul et reverentia' et fiducia et amor insultaretur. Itaque moeret mutuae caritatis dulcedine Ρrivata, socia ab 22. ipso regni aditu Per omnes fortunae' vicissitudines, Coniux Augustissima; luget Paterni alloquii suavitate orbata Serenissima filia; moesti desiderant fratris consuetudinem sapientesque sermones Regii Fratres; exemplum suum instes requirunt Patruae virtutis aemuli Principes; lacrimis luctuque tota correpta est Domus Augustae tu autem, o Patria, quem Tegem, quem tutorem, ' quem gubernat rerin quem civium Patrem amisisti. Luses, meritissimo luges, neque habes, quo Pro tot tantisque acceptis beneficiis optimi regis exsequias ornes, praeter lacrimas: miscentque lacrimas cum tuis suas, qui prius regni communione iuncti, nunc divisi, aliis Ρarent rectoribus: tota dolet Germania, quae bis illum, quum stabat, solutum nunc, Sacrum imperium Germanicum, 'vices Imperatoris
335쪽
gerentem vidit: latenturque caeterae quoque nationes, optimum, sapientissimum, Sanctissiimim regem obisse. Veniunt in societatem doloris nobiliss mae Caesarum regumque gentes, ex quibus unus, Saxonum quondam sortitudinis spectator, sortis ipse, meritorumque Saxonum regis iudex incorruptus, sumpta ante rite acceptum mortis iiunctum lugubri veste, Pulcerrimum dedit testimolitum, non nomen Se regium, .Sed rogis virtutem honorare. Et
profecto quid inatus quid divinius est rege, cuius Paren
tatio luctus, cuius praeconium amor populi, Cuius mon mentum felicitas civium est Finem lacite lacrimis. Solamen luctus est, Caussas. habuisse lugendi. Neque obiit ille, sed vivit: vivit condita Prosperitate rerum nostrarum; 2a vivit fundata felicitate patriae ; viviti grata recordatione a
qualium, Piaque memoria Posteritatis. Quid Θ Immo, quod
maius est,. Vivit superlaesque est Sustinenda, alenda, augenda re Saxonum Per Successorem Suum, nune regem
nostrum, ANTONIVM. Fraternus sanguis, fraterna mem, etiam si non promisisset quod promisit, certissimum est eorumden consiliorum, .eiusdem Providentiae, eiusdem. Patriae amoris pignus. Salve ergo, rex ANTONI, Vosque salvete, superstites in ANTONIO rege sancti manes FRΙ- DERICI AUGUSTI, praesentique numine vestro tuemini Porro terram, Populum, hirtutem Saxonicam. Hunc iam regem nostrum ΛΝ i'OXIVM, te pie precamur, deus optimo maxime, ut suam diutissime Salvum Ase velis, omnique beeis genere felicitatis; hunc cum Augustissima 'Coniuge, universaque Donio Augusta et nobilissima Principum Saxonicoruin gente, lenito tuae providentiae fiducia' quo nunc afflicti sunt dolore, protegas et bonis cumules, faciasque ut incolumis perstet incliti tot magnis .nominibus
336쪽
Vidimus belli creperos lumuit , Vidimus, sic dira tulerile fata, Spem metumque inter, graviora quovis t . Tempora leto. V Ius sed vera metuque caeco Celsior virius et utramque sortis Perpeti sortem, patriae labantem Sustinuit rem. Disisti rod by Cooste
337쪽
I ino novo fulgore micat vetusium Saxonum nomen, Vacuqmque AtaVors
Tradidit sceptrum Veneri, favetque Pronuba Iuno, Fortium ut proles generosa iungi Fortibus quaerat, societque clarum Sanguinem claris, Pariles datura, Cernere' natos.
Stat PATRn relix, subolemque lustrans Adspicit NATos validos ivventa,
Adspicit NATAs. roseo decorM . . ora pudore.'
Una dum docto sociata Tusco Insita virtute. heat maritum, s 'Pulcra, TE, IOSEPHA , merens merentis. Tacius amore
Legit Hispanus sibi FEn his A Dus Esse reginam Ροpylo leoni, Quem Numantinas superante laudes
Liberum dum Tu, patria relicta . Herculis .celsis Propior 'columnis, Iam Tuum dicis, solioque ab alio Blanda salutas;
338쪽
At artae gaudet' sibi FRI DNn xcvs Nobili de stirpe torum rePertum, Austriae, bello pariterque Paee, Prima tenentis,undo Germanis generata longa di
Imperatorum series Potente Dextera clavum tenuisse rem. 'Sceptraque claret.
honisque ambo, geniti, bonique, CAEsARIs magni CARO LINA; salve, Saxonum, salve, Pie FRIDERICE, Spesque dec que. Ite felici superare, gressu Limen augustum; est thalamum secundo omine intrantes Populo favete Fausta Precanti: Vivite, o quos sidus amor iugavit,. Vivae ad seram stabili senectam Vinculo iuncti, et similes Parentum
Qui regant quondam populum fidelem
339쪽
MO IN NUPT. FRID. PRINCIPIS ET CAROL. AUSTRIACAR Sancta quem Virius, Pietas, Fidesque
Caelitus missae comites tuentur Labis experiem et caput incruenta Fronde mientem, Qua triuin ales super ILLA lauros Saxonum lumen radiansque 'sidus Fertur et grato mei norum seretur Ore nepotum. .
340쪽
MEMORIA A1. SEMISAECUL REM ' ,
I. A. O. GEHLER llet L C. SI L Quao cuique Clotho stamina ne eru, Prudens Profunda nocte tegit deu ,.Caecique gens terrena vitae Ambiguis fluitamus undis. . Hic, vix in oras himims edirus, Migravit umbras visere Pallidas: ' Illim, viros inter decorae 'Muneribus validum iuventae,
Seu magna versat mente negotia . Sollers agendi ex civibus utilis, Seu Μartiis sortem sub armis, Vis infigit necopina sati. Duili Corale