장음표시 사용
61쪽
initi tum consulti et non est enim in iis partibus caro cola sumenda. Alia etiam indicatio desium itura materia, quam nostrum corpus praebet, quae nihil aliud est quam hurni ditas excreme ititia, in qua recipiuntur insecta materia spiritus insed tis. Haec ver. indicat sui ipsius ablationem; obtinebimus purgantiuem diareta' cu sudori u inter purgantia principem locum videntur obtinere , quae capite, a tonsillis de a faucibus materiam ducunt:
veluti Caruus, iris, lappa ricinum Indicum cocta P dium, dcc piluia Cocchiae, hiera diacolorantidos: Item liqueres suppositor:a, in quorum genere, acria dulcioribus meliora credimus itur tica etiam
ipsa aliqua leviora, aliqua potentiora sunt plurimum autem praestabunt si admixtum habuerint risi itini ruit; dciti Misaxis .igrae, h. It .rcabus, critvam pastinaca errestrui narina, raphani bmestici siluestres sese e qua harum rerum defatiaravi, Mononi u , c. ii cantharides praeparatae, Jcc. Sudorisca erunt decolla ex ligno sancto sa vi parilia ex chyna, ex lignosas afras, urtica, aliis plurimis, item aurum diaphoreticum , praecipiatum diaphoreticum, Malia pluraca huius genetis. Quae omnia non tantum materiam euacuabunt. verum etiam motum spirituum inficientium cum materia ad ex' teriora reuocabunt, eorumque substantiam extenuando exic- eando poterunt consumere. Haec sunt ea, quae videntur facienda in iis, qui hucusque nulla apparente pastione detinentur, sed
tantum a rabido commorsi sunt, vel per os, vel per oculos insectionem timent. Dum autem aliquales palliones incipiunt propalari, ad alia etiam remedia deuenire licet; secundum ea quae apparent operari oportet fluxiones sistere, partem recipienteni
roborare, materiam reuellere, derivare dc euacuare, a tot corpore, a parte demandante, Mab ea, quae recepit insuper dolores lenire, si qui adsunt sanguini, qui per Hippocratem in Venis
sistitur, motum recidere inflammationes extinguere si quae sunt; vias corporis patentes reddere, c. Ad fluxionesistendas animaduertendum, an caput nimio incendatur calore quo quidem casu refrigerandum iit lotionibus ex decocto hordei, malua, De luca, papaveru, dcc de odore ps uerum in aqua rosarea cum santaliso floribus niniphea vel odore opa, item Oxyram tu ex oleo nimpheae, rosarum , violarum , unguento populeonis, taeteri que similibus, an inuistia uatis e. Si caput autem maximo rigore constringatur,
62쪽
tunc porosi tales aperire conuenit lotionibus ex decocto melioti, faenu- graeci, ap:ltarum oneru, O c. Si vero nimio laumido laboret, exi Gndum erit pii lueribus; aliisque nos stimis praesidiis sic etiam ignis aes italis iupra litoram coronalem, ieratum Barbarum, de alia capitaliae idem parti e teniporibus adhibita fluxiones istent, nec non materiam aliquo modo uaporate facient Firmabit eas etiam dia-codion t& Theriacari ni si i calido prouenerint, vel fluidiores fuerint. Si stet item vomitiis, qui materiam quoque vacuabit conciliari vero potest remediis quam plurimis ad hunc vita in aptis Nos tamen credimus in hoc casu, esse tentandum opere laxantium, sed abstergentium expurgantium, scilicet ope agari hellabori albi, sec. eu cuabunt in oper reliqua tria gantia superius iam recensita, de alia plutam a Reuullioli et dolor incis aliisque attrahentibus positis supra vulnerarii mi l cicatrigatum locum, sic etiam lis Dei: ual, mi materiam a colli partibus, alι. caeterisque modo eius i
nis per venas frontis, oculorum, narium, post aules, quas an . . tandas non probamus, nil prius secta vena brachij Hisce rem ita non solum derivabimus, verum etiam aliquo modo euacuabimus, Et inflammationes&dolorcs, si aderunt, extinguemus; cursum sanguinii eddemus, si in colli venis impeditus suetit. Fauces roborabimus adliringentibus, quibus attenuantiae resoluentia admixta fuerint, ematcria inimica detineatur illic. In hoc genere sunt pulueres rosarum exiccatarum, foliorum myrti, balavstiorum, gazarum, II po-ci lidis acaciae, a mixto nitro, hyssopo, c. Materiam adhaerentem abstergere sunt apta suffumigia, ab antiquis recensita, per longas fistulas,ad hoc, ne calefaciant nimii im, in os recepta; quae ex riserit, nitro, sulphure,' sopo, Sec secundum rei vigentiam heri possunt sic Oxymel,
electuarium ex helento, vel iridesiccata, dcc Porositates corporis aperient frictiones, cucurbitulae unctiones, ad hunc usum a prae, balnea.&lotiones aptae. Si vero iam lynanches adiit, secundum morbi it ram prudens Medicus se gerat; non est enim instituti nostri hoc loco recensere illa, quae apud omnes auctores plana&in confessi,
sunt. Recurrat igitur ad Avicennam, Alexandram, Aretaeum Paulum, O Aetium actu. ii uni, Aurelianum, Galenum, Iippocratem ac alios a quibus curationes recognoscet. Cum vero apud hos non extet
63쪽
quoil nos sciamus Medicamentum a nobis inuent una, non pigebit id referre usum scilicet niuisis aqua cotur gelu, quibus mirabiliter extinguitur inflemmatio, si diu detineantur ore. Id quoque animaduertendum esse duximus, quod si necessumsit, basi quam causiam os pertingere, caute incedatur admodum, ne commordens aeger contagio laedat. Addimus insuper, quod Medici non timeant aliquando ii ratio dictitet dexterrime incidere ven a temporales iugulares minores, velut etiam in AEgypto aliis de aeuilis fieri narratur. Si vero niOibus adeo furiat, ut spuma iam appareat, possent peros immitti fistulae ab Hyppociate recensitae, ad respirationem de nutritionem excogitatae an vero expertae, nescio, cum veriti mile sit titis ab iis vomitum excitari posse. Sic etiam forsitan tentari positet Iugotomia, diui Iura scilicet asperae arteriae ab Asue ade unaen ta quae non inimerito forsitati ab Aureliano acriter reprehenditur; quae si tentari debet, melius equidem tentabitur initiumento ferreo candenti vel aureo: Sed eo temporis mihi videntur aegroti prognostico potius reliquendi His omnibus respondete debet accommodata victus ratio. Hoc tamen addimus, quod dum aeger timet aquam glutinosus lubricus ii debet esse potus lentorem habens, ne ampullas pleuet, ni in admodum fluidus, sed potius lubricus, ut gulam xlaryngem defatiget minus, retroque non cedat, sed quos cilius potest , permeet ob hoc licebit uti lacte praesertim coagulato,gelu cornu cerui, gelido pullorum iure, luteis ovorum, caeterisque talinus. Et haec sunt ea, quae ad curationem generice spectantia anum bis videbantur recensenda.
CV vero adsint etiam nonnullae curationes, quae mirabiles&quasi non naturales huculque ex stimatae sunt non pigebit eas hic recenser &nostram de illis promere sententiam Luca virese Due.
runt sunt quidam ex quadam familia, qui accepto poculo terreo, infundo ipsius qtiosdam chara et res inseribunt Benedicit sacerdos poculum Post haec qui notas designauera gladiolo ipsas poculiques Ortionem abi adit,& cum vino infuso rasuram bibendam piaebetibi,quia rabido vulneratus sui, dummodo hucusque aliam non substineat laesionem. Hoc nos credimus nihil in se mirabilis habete una exce-
64쪽
excepta benedichione. Omnia scilicet quae talem Ingrediunttirpo tionem attenuant exiccant, Maliquo modo roborant. Vnde ii :principio rationabile praesidium erit: eis est idem magis, lub ad .hibita facerdotalis benedictio maiorem illi virtutem facit. Sic et iam in Gallia apud D. Hubert Treuplum iuxta mare politum, commorsimare ingrediuntur, an ipso ambulant. Sic in Italia pluribus into eis Diui Bellini clauibus serreis ignitis, in nomine Dei exuiunt vulnus arabido inflictium. Quiduo, quamuis naturalia sint, causamque manifestam habeant, eo evadunt meliora, quo Christianae pietata sunt proximi ora Celsus de alii, cum eradaquae segam iam deue --nit, ipsum in aquam sub mei gendum suaserunt. Hoc periculosissimum est remedium, veluti quod facillime strangulate solet. Potest tamen aliquando contingere, ut aeger superuiuat, S ex nimia aquae copia pituita abstergatur perque vomitum secessume purgetur: si quae adest inflammatio extinguatur. Si quis hoc vin tu medicamine, aquam ingrediatur tepidam,&occatione postulante patiens ab aqua traimis oleo te id seueatur. Cinis cancrorum, arisson, Ostorii canini rubri, quae occulta proprietate credebantur operari,attenuantem siccantemque naturam possident. Aelianus cap. 2o. lib.o de Anim docet nos riscatorem quendam Cretensem sanast filios a canicula rabida commorsos II ppocamporum exenteratorum Ope quorum alios assos eis comedendos dedit alios cum aceto melle contriuit, eoque cataplasmate ulcera obligam i atque credente seu.ino adolescentium rabiem vicita excitati, ip per Itypocampos aquae desiderio Credidit enim elegantissimus ille Aucto rhanc esse proprie tatem eorum, qui I ppocamum comedere, ut aquam summo studio quaerant&ab ipsa delectentur admodum Vorum piscator ille non
curauit praesentem Hydrophobiam sed futuram assiliis declinauit, non ob occultam II ppocamporum vi nivi aquae desiderium, sed ob illorum naturam attenuantem exiccantem, quam in illis Galenus quoque recognouit. I Roposuimus superius alioua valida dubitatione non arentis. Diximus in principio morbi conuenire purgantiain diu retica,
Mec non aliquando seruonem verice: Sic etiam dumticipiunt, quaedam
65쪽
anginae praeludia fieri, vomituna laudauimus. Tandem inter
purgantiarer infernum ventrem, coccognidium, inter vomitoria DMM malbum helleborum recepimus quae quidem omnia non paucamini 2I sedissicultatena habent sint igitur qui negent,m principio purgan ii. .
tia&diu retica deberi. Eorum vero rationes sint Privia, quod me- u. dicamenta motum gignant; in venenis vero potius requiratur quies; ne venenum ex agitatione fortius humoresvi corpora inficiat Secunda, nὰ vi medicaminum maior fiat ad intra veneni tractio cum purgantia: diuretica ab e ternis partibus ad internas trahant. Nos autem credimus aliquartilo diu reticis purgantibus utendum esse etiam in principio. Primo namque adest indicatio, quae desumitura materia, quam nostrum corpus praebet, quae nobis plurimi facienda visitur, cum plures homines optime constituti de ab excrementis mundi nullam aliam e cane rabido noxam receperint, quam tum vulnus,nullo etiam adhibito praesidio imo patet etiam corpora puriora pesti quoque plurimum resistere. Vnde credimus in corpore
Diapuro cocnymico nullo modo praetermittenda esse Nec allata in contrarium argumentanos deterrent. Prim namque dubitari posset, an spiritus contagiosi venenosi dici pollini, qua inuis ab Actuario, Dios oriri, leno, dc aliis canis rabidus inter animantia vene nata recenseatur. Secund falsum est, venena semper indidere quie te, veluti in nostro de viperarum G scorpionum vi morti era&me ... it adica demonstraturi sumus. uerti ea, quae nostrum corpus in de bini. terius alterant, non quiete, sed extinctionei expurgatione indigent. Quantum autem ad secundum argumentum attinet hoc nul-
dum robur h.iberet in iis, qui vel respirando, vel alio quovis modo per os infecti sunt cum spiritus inficiens iam aditum habuerit in iis vero, qui fuere morsu vulnerati, dubium est,an contagiosus spiritus in sola corporis superficie steterit,an ne intro repseriti quod veris milius credimus; cui per totum corpus venae arteriae dispergantur; u. perpetu fluentes facillime receptum spiritum & spumam huc cilliae citissime de se ire valent, eo quide in magis, quo saepius homines aliquo modo timent dum a rabido mordentur; quo casu sanguis ad cor retrahitur. Hisce de caussis ius vidimus homines in rabiem incidisse, quamuis usi tuerint in principio medic
minio is ad xternam parte ira hentibus uecis udo animadue tendum est,iraedicta messis... i. itai non solum euacuare ina etiam,
66쪽
quam nostrum corpus praebet serum etiam una in se istum adhaerentem spiritum purgare, vel saltem tenuando siccandoque refrangere. Terti falsum est fundamentum, qudd purgantia&diu retica ad partes internas trahant; non etenim ad eas, sed pereas motus valde quippe distat, ad locum intra corpus trahere. 5 per locum extra corpus ducere illud quidem irrationabile de inconueniens hoc autem rationi naturae consonum cum natura ex semetipsa saepius per Tinam,vomitum,& secessum venenatos liberet. Nec dicendum est, quod in transeundo corpora spiritus inficiat est enim ex semctip ad operandum segnis c impotentior redditus, atque ibi sit an extinctus ab ipsa attenuante vi medicaminum; quorum etiana proprium est, naturam mirabiliter ad expulsionem incitare. Vnde nos credimus in principio non essed medicaminibus purgantibusvi diureticis abstinendum, si corpus excrementis scateat aceto praeserrim quo diximus ordine scilicet post adhibita localia, quando deeet. Erat aliae argumis tera dubitatio, an conueniat missio sanguinis. Hoc posἡt negari: mi Prim ex eo, quod maior fieret retractio veneni ad interna Secundo, quia non videntur adesse indicationes Terti, propterea iubili, in venenos indigemus virium robore sanguinis autem euacuatio virtutem frangit. His attamen non obstantibus nos redimus aliquando sanguinis misionem conuenire scilicet dum aeger valde timuit,vel per os infectus fuit nec non etiam dum per morsum; si tempus aliquod introeundi spiritus habuerit; sic etiam dum patiens val-dὰ fuerit lethoricus. Tantum enim abest,si aeger timuit,ut per sanguinis missionem ad interioraliat retrachio, quin potius persecti
nem venae sanguis ad exteriora reuocetur, tecum etiam insectus spiritus, si ad cor redieratnest enim naturae proprium, statim ac sectam
habet venam, illuc deteriorem sanguinemi spiritum impingere. Hac eadem caussa laudanda est sanguinis euacuatio, si spiritus ins citus tempus aliquod introeundi oportunum habuerit, vel per os in gressus fuerit; sique corpus sanguine repletum fuerit is let enim natura in tali casu ab onere quodam sit bleuari, unde fortius contra inimicum spiritum insurgit ad vincendii non potest enim probe, quod noxium est,expellere, nimia sanguinis copia impediente venas. Est igitur aliquando stiguis equidem mittendus &apsoximiori vena , quaecunque sit, si aeger morsu vulneratus suerit: si vero per os spiritu ingesserit, a communi otiecurvi caput expurgentur. inde ab iis, qua
67쪽
quae sub lingua sunt. Nec deterreant nos allatae in contrariun rationes: Propterea, quod primo falsum est non adeste unquam iii dicatio nes. Retractio enim sanguinis ad cor reuo cationem ad ambitum re uirit; inter ea vero,quae praestant, est equidem venae sectio. Amplius -
uo sunt ea, quaesa uinis missionem indicant vel scilicet nimia co-s pia, vel in medicabilis conditio, quodi nimium eta, diminutioncm postulat quod naturae&medicaminibus repugnans, euacuationem
indicat; Vnde si corpus nimio abundet fanaume, vel vitiato valde scateat, nostro equidem iudicio, sanguis mitti debet. Nec fortius est alterum argumentum, quod egeamus virium robore Quis etenim est tam fatuus, ut vitibus oculum non dirigat Sunt vires quidem attendendae sed iuxta: re tu sit sanguinis missio eas non extinguit. Praeterquam.quod dum morbum oppugnamus, viribus colu limus; contra vero, dum timentes ne robur infringatur, necessita a praete mittimus morbus inualescit,vires decidunt ac vita perit. Erat tertia dubitatio, Anconueniant vomitoria, dum incIpiunt pandiculatio Cimm nes,&alia quae cynanchen praeire solent. Hoc plurimi negabist propterea quod vomitus in angina aliisque moibis laedentibus spitatu non conueniat, plurium medicinae scriptorum testimonio. Cumque non conueniat per affectum locum trahere Nihilominus cotrariani nos amplectimur sententiam, quod scilicet aliquando conueniat. II .lib. de locu in boni dixit fluxionibus ex capite manantibus vomitu cCnferre. Quod autem in istis fluxiones fiant desisti debeat, dubium equidem non est Insuper idem Nip. lib. l. de morb. vulgar. statim, ac de cynanche locutus siti, dixerat conuenire purgationes superioris verris inaccestionibus morborum, quando humores per se in sublime
efferuntur cum anxietate capitis grauitate, aut incontinenti corporis iacticione quae quidem omnia in iam telis a gras facillinum est reperire. Et Celses optime dixerat lib. i. cap. 3. quod si aliquid corruptum est nihil comodius existimati debet, quam id qua via primum
expelli potest,eiicere,per vomitum scilicet Unde materia quae vitiata reperitur in stomacho,gula,&faucibus, per vomitum nobis elicienda visitur facilior enim breuior,latior, promptior via. Nec argumenta Iam allata nos ab ista reuocant sententia Quippe non pur gare per vomitum in angina, non est adeo receptum dogma, quod contrarium plurimi non senserint Praxagoras etenim meraclides Tarentinia magni nominu auctor Cynanchaicis dabant medicamen vomi-
68쪽
sicinae: Tmetuum ab ipsis dictum. Et Hippocrates lib. c. de morb. vulg. ait
se quos lana cynanchicos exsuperioribus purgasse Iino quandoque non possumus rationabiliter nisi per vomitum purgare, propterea quod ii deorsum trahentes, in pectus materiam deducamus, aeger in maximo vexabitur discrimine;&natura ut pluilinum per os huius cemodi morbum ex semetipsa solet expurgare insuper concedimus per affectum locum nos non debere aliquando purgare; tunc scilicet quando periculum est, ne maior copia ad partem attrahatur, quam expurgari possit. Sed in casu nostro contrario modo sese res habet. propterea quod tantum abest ut materiam vomitus impingat in patrem laesam, quod iplain ab illa extrahit&expurgat. Et ninc est, que-
ad inodum dixerat Hippocr. ues lib. de Ioc. in bom. quod vomitis vomitus
datur,cum ab ipso eluantur, qua sum ipsin ossa in hac eadem ratione
lib. s. de morb. iubet fricati paracynanchicorum linguam &fauces iis, quae pituitanreducunt ad hoc scilicet, ut materia morbum gigne per pronaptiores vias expurgetur. Addimus insuper, quod Petrin Salius&alii, qui inde mortis a cane tabido vomitum concitauere, testantur pulcherrimu inde venille opus Q lli postea neget in morbis respiratum laedentibus vomitum oportunum, id nihil ieieri, cum repugnet illis ipsorum quoq; expetientia, quae certisti inum est tellimonium veritatis. Et Hippocrates dicebat, quicquid artificiose factum est, ex ratiωne prolatum est ac productum.Quicquida. artilacio sedi etiam non auid factum methodi inartificialis demonstrativum est Dubitabatur vltimo, an relatae materiae praesidiorum conuenirent, scilicet cocco idium ct Indici phaseoli inter purgantia infernum venire;
b&albam matri inter vomitoria, cum ista apta lint ex meti piis fau-D. lib. H. ces inflamare. Pro cuius dubitationis solutione hoc animaduerten-ι numiant dum est quod quamuis coccognidium & Indicum ricinum,si degustentura auces inflameat, nihilominus id non praestant, si debitis in dis propinetur, scilicet in inodulii,vel mella cocto, vel in aliis rebus abscondantur, ne transeundo propria superficie tangant immediate fauces.Sic etia veratrum nulla affert faucium laesionem, si debitis modis ipsum de nostru corpus praeparemus de quorum quid praepalatione, doli,&c.in nostro de helleboro libello tractaturi sumus. linterim uniciat,in casu nostro optimum esse, post cibum eius seculidam decoctionem propinare eo modo parata, quo apud Petrun S.r lium legi inustu tria tutulo rabie.Quantam avia rabie debetanda, a leav
69쪽
sat he ebori albintio, colligitur facillinae ex eo citrod canibus etiam opitulatur, ex actuario iap. de rabie sed hoc praesidium tentan uiunon laudamus, nisi reliqua alia fuerint tentatas uitia, vel dum maxima adest occasio.
ABsoluta iam sunt omnia quae ad cognitionem, caussas prognosti atricum in curationem attinent. Nunc vero recensenda venient bis ouatissa quaedam, quae fugienda omnimodo credruitur. Compertum est eos,
quia rabido sunt infecti per annum saltem debere a fructibus cornorii abstinere; feci tertim tui fias iste rabiem saepius Sed quid mirum foragingulasque laedit, quemadmodum Diosiorides nos docc , , 'experrentia saepius comprobauit. Hac igitur ratione, si quae a I ilitas
vel malignus fomes in venis linguae, tonsillis saucibus, aliisq; partibus, facillime ob nouam earum laesionem radices altius figit Praeter- oua quod nimia adstringeti possunt ructus eranti paralia sua ipsuiu spiritum exasperare nec non sanguinein venis coagulate, unde luxione, anginc solent euenire,docente nos HippocrateSum qui rem ampliauerint ad contactum,&ad nnbra cornisu orborum anguineriri P Iallerentes experimet constare, harum arborum virgas rabiem excitasse dum tamdiu manibus tractarisberint ab illis quos rabidus momorderit, quousq; incalescat eandemq; vim retinere umbram e rum arborum, propterea quod pluries visum sit rabiisse eos qui lanas purgat caedendo a gis corneis, nee non eos qui summo aestu sub harum arborum umbra recubariint, dummodo prius a rabido laesi Dei int. Verum dubium quide esse posset,an abies ab harum arborum virtv Dubi . te excitetur. an vero fiatique admodum rationabilius esse credimus ab aliis caussi cynanches. Peccat ne polanam vociferando nimium,
nimiaq; frequetrebrietate &os illorum multo impletur puluere, qui Ducit, .adhaerens plurimum asser nocumentum. Sic etia qui sub umbra cubIr,veri est simile fuisse a sole prius a telatos. Onegamus tarmen posse aere iri spirandum a sorbo, sanguinea irpa alterari adro, ut fauces etia aliquo modo laedat. Fugiat ergo qui rabida insectionem
timent omnia,quaeia diximus, talia quaecunq; cynanche generare possitnt. Caveat illi, qui te tantur morbo, lumen Miplendida, sic etiaaqua,eius sonu atq; nomen, S sanguis dum mittendus est, si potuleta a abhorret excipiatur manu, ne sonitu fluoris perculsus comoueatur aeger. Haec sunt ea si nobis de hoc morbo de eius curatione dice lae
70쪽
videbanniti Prudens Medicus plura apud Hippocratem Galenum alios alie agnos viros, de angina loquentes, videre poterit unde caussam naturam,differentiam, curationem, dc prognosticum eliciet. Ex quibus vel aegro sinitatem, vel sibi saltem praeuidentiae famani comparabit inter eos vero qui curationem huius morbi sub rabiei nomine optime tractarunt, actuariisextitit.
EXactam certitudinem raro cerni dixerat Hippocrares: Nec imm --rito Nihil enim probatum est&receptum adeo, vitan iliam falsum inueriti mile ab aliis non fuerit acriter reprehensum: Nihil ablui duim ade, incredibile , quod idem aliquibus certistin. Ω-ciem non habuerit. Hinc tot variae &inter se pugnantes Philosophorum e Meditorum Schola nde Plato supra coelos VERITAT is campos collocauit omnem sensibus idem abrogans. Non deerunt ergo, quibus haec nostia improbanda desa veritate dissona credantur. aut bus hoc solum responsum volumus, opinionumore decipi, si apioru non it,hominissaltem esse Nosq; insuper non eorum sed nostram stria psitte sententiam quam ideo amplexati libenter sumus, quia subvoritatis forma sese nobis propalavit, sensibus ratione ii iam quaeritantibus unde si falsam cognouerimus,eam statim reprobatam, lumus. Si aliis isituraliter appareat absque nostrae reclamationis suspicione credantvi scribant quic-