장음표시 사용
81쪽
DI1cosis Crmo i et M. BALTvxs1ncs Reissnerus πλ) Deeanus a culiniis Artium. Sed cum res personam Decani aliquo modo tangere,,Videatur, Visum est, ut WILHELMes XYLANDER in ejus locum substituatur. MDie II mensis ab ira una cum epulalis nostris, in aedibus,,Recloris, consiliarii Ecclesiastici, D. CunisToruonis ΕΗΚM, MI ME DIL- LER '' et STEPu1Nes CiRLER de Paedagogio iustituendo ex Eleolo-
ἡ versitate nostra abiit et in aula lectorali Palatiis altiorem dignifatis, adum eat assecutus Antiquarum iterauim is nerus. erat perfi-ἡtis3imus. Hur ι monia Eppinyen d equ0.yide suprap. 2.). Conce . arii Frideries, idem erat gener. illa discessi a. 1583 Vitam ejus reperies enarratam in hist. Univ. S. sol. 167 - 171. IsNERI Opusculaed. LIRIN BELT . Idem CISNERI vitam praefixit. Francos. 1611 8. NicκRos Nachricliten on erubinlen Gelehrlen, herausgeg. Von BALM-ckRTYX. Hallo 1757. S. T. XVI. p. 320. JacHER Gelehrten-Lexico S. V. WON memorabb. P. II p. 8 9. IESM. l. l. p. 82 - 85. ABAM vili. ICtor. p. 115 sqq. Scuri A syllab. P. I. p. 121 122. AxH nom. p. III p. 611. Eiisci und GR BER Encyclop. s. Vt 191 Fridericus II peculiarem Matheseos cathedram funda-ἡvit, cui M. Iacobus Curio de lios, natus a. 1497. Medicinae, Doctor et insignis mathematicus, diu a Facultate Artium desideratus, standem a Principe Moguntia huc invitatus, a. 1547. praeesse coepit., Eodem anno statuit o si philosophorum, eos solos in posterum ad heramen Magisterii admittendos esse, qui lectionibus mathematicis di-ἡligenter interfuissent. I. 1551. Academiae nectoratum gessit, et se Rectorum primus urorem durit. CL supra p. 20. A. 556. ad ca-ἡthedram medicam evectus est Curio. Defunctus est Midelibergae a. ἡ1572. octa l. l. T. III sol. 116. . . IV. sol. 24. a. lat. 39. b. Annali. l. l. T VII sol. 66. a. ADAM vili Medico. p. 192. jusdem monumae. Heideib. p. 45. QintriR Gelehrten-Lexico s. v. 'tN memorabb. P. II p. 24. Scui 'As syllab. . I. p. 108.192 REIss'RRis a. 1563. Professoris niunere se abdicavit. Acia I. l. T. IV. sol. 70. a. sol 78. b. 193 Anhail. l. l. T. VII. lat. 41 1. 194, M. BiLLEA, prius m0nachus ordini S. At GP STINI adscriptus, eo tempse a sacris palatinis erat Orator. CL STRΓv. l. l. p. M. FLABlentam. p. 16. Wilis Magag p. II. p. 43.195 ST. Cini r Cancellariae, ii dicunt, scribae munere tum sun-g0batur. Apud lectorem nisgnicrM III., qui ejus opera in gravissi- siniis reipublicae administranda rebitis utebatiir, in magna gratia atque auctoritate erat. s. clivi Gesch de Siadi eideib. P. I p. 256. LA TER Gesch. 1799 p. 8.
82쪽
, ,ris mandata convenerunt. nibus sequentibus diebus aliquoties omn- nvs M et E setvs Llebete sive Lubeo '' eliam adsuerunt.
Eam in rem toto animo et studi incubuit D. JΑcoBM CURIO, qui Magnisset Rectoris IOANNIDCEYsELBACHII lum gravi morbo aegri i)βJ, 19M Petrus o quinus, natus in Gallia, a. 1557. Iheolo-,logua Calvino assentiens, ab Hectore Ottone Henrico Argento- auso ei geryam oeatus, hic erat a consiliis sacris et Theologiae,resfessor A. 566. quo Princeps Christophorus, Comes Pala, tinua, quindecim annos natus, Rector Magnisicentissimus fuit, 'o- ,rectoris Magnifici munere est functus Friderico III mortu a. ,157r ob suam de Ubiquitate doctrinam una cum aliis opinionis suae hasseclis vel defensoribus loco cedere jussus, Lausannam se contulit, .ubi a. 1582. e vita ercessit. ist. Univ. S. sol. 79. 80. Scit Assyli P. I. p. 124 125. ubi Bourin operum index reperitur. FLA tentam. p. 16. RASUt vo VENNIIcENou. Eungspach de eo scripsit haec , o flat Boquinus de Calvini Catechismum in linguam graeficam pertiri, amitis dester mel in Lichi brachi. CL VENI epistola, quae est ad Dr. AnnΑcnid cd. d. XXV. Mart. apud STRLV. I. l. p. M. ABAM vitae Theoli extern p. 52.1M TH0M1s Masris, Badena-Helvetius, natus circa annum 1523. Heidelbergam vocatus est ab Electore Principe OTTONE HKNRIe a. 1558. , ubi erat Medicinae Prosessor et a consiliis sacris. Principe lectore FRIDERIco III. 0rtuo, RAsris, Heidelberga relicia a. 1580 Basileam detessit, ubi a. 1583. e vila exiit. Vita ejus a SciuENMETZELIO est de
scripta in WvN Magag I. II p 210 sqq. A quo quae p. 233. 233.
83쪽
vices gerebat Ilio quum sua ipsius consilia diligentissime elucubrata, lum sch0larum habendarum rationes, quarum altera aricio 'q), altera sub TTONE κMuco lectore sti conscriptarat, consilii sociis proposuit. Ex iis, quae a de ro in Actis nostris leguntur, haecce inprimi memoratu digna videntur
DClarissimi viri Dr. Jaconi Cunioxis 'D, optime de re- publica ac honestissimis literarum studiis meriti,ishoc erat scripto comprehensa ac postea recitati
DI Gymnasio Principis quatuor discentium ordines, sub IV. Re- gentibus et ductus Magistris coalutoribus mercede annua conduciis. rilli cum aequalibus lipendiis militent, et ex Paedagogicis duabus Dclassibus conimoda quoque ex aequo sint divisuri, et aedagogiciis praeceptor sufficere unus multitudini regendae non potest par est, ut istres alii communi inspectionis gubernationis et sollicitudinis vinculo, ,,ad novam illam in ira unius domus ambilum moderandam scholam sint Dubligali. Neque exigendum interim tamen est, ut diurni oneris a Diem in se recipiant aliam, quam ut quotidie per vices inspiciant, quid Ddoceant mercenarii Magistri, quid discant discipuli, et an ordine cuncta Din hoc adolescentium Gymnasio procedant; qui sint in ossicio, qui non sint. Haec diligentia et cura, etsi praecipue aedagogico incumbit
,, praecept0ri quo tamen major et auctoritas et severitas in regendo, semetur, existimo huc quoque intendendum aliis. ,,Si severitatis exempla edenda erunt, et virgis caedendi sunt re- ,,belles et incorrigibiles et distorti, iniquissimum erit praeceptorem Paedagogicum solum in has detrudi molestias. DDiscentium in Gymnasio ordine IV. I. Incipientium seu Novili0rum. HII. Prolicientium seu iterarum sacris initia lorum.
199 Ibid sui. 367. a. 200 Exemplum ejus supra p. 27 sqq. si iransscriptum. 20l Typis supra p. 55 sqq. libellus est descripiuS. 202 Annali. l. l. ilat. 412. a. - 413. b.
I. Dialecticus. II. Rhetor. III. Grammaticus uiriusque linguae. DIV. Praeceptor Paedagogicus, cincipientium. sive Praefectus classi
84쪽
rim Tironum se emancipatorum medioeriter se in palaestra literaria exercentium.
HIV. acalariorum disputatorum simul et designatorum ad philosophicum Magisterium). MDiurnae duarum classium praelectiones et praeceptorum incul-iscationes in bis quatuor horas digerentur, quarum duas sibi sumet et ,,conSume praeceptor Paedagogicus unam in classe Novitiorum, alleram, ,in classe Prosicientium. Ab his horae quinque partiendae erunt n duo operarios Magistros, quorum unus tribus in die docebit et e Mercebit horis, alter duabus. HSuperest hora una tribuenda doctor Grammatico, qui cum lectio-rinem Latinae saltem Grammatices, de loquendi proprietate et usu et Gregulis communem secerit tironibus, et simul classi Prosicientium, quod , ,eSt, nondum emancipatis relinquentur Paedagogico Gymnasiarcho et ,,duobus illis cooperariis Magistris literatoribus horae septem. , i in unaquaque classe horae ad audiendas lectiones destinentur, Dduae aui meridiem, duae post Praescribendum erit, quibus vacareristudiis debeant per spatia intermedia quae polissimum horae servan-odae sint lectionum repellitonibus, styli exercitio et colloquiis, sive,,disputationibus de quaestionibus Grammaticis quo die quibusve horis instillanda sint Religionis Catechistica et rudimenta Musices quid ho- oris matutinis, ubi campanae signo excitati jam surrexerunt, faciendum; ,,quid lem faciendum nocturnis horis ante visitationem. Modulationes,,Musicae congruunt nocte, sed in aurora Grammatices et Dialectices, praecepta. Verum sic utraque classis Magistro opus habebit ad horam saliet dimidiatam. MDominicis et serialis aliis diebus conveniant harum classium di-isscipuli atque ibi mane, antequam cum Magistro in templum eant, ex- Dplicationem locorum lectionis vangelii die illo audiant. ,,In singulis semestribus et inquisitio de ingeniis et diligentia, et ,,de inferiore in superiorem classem translocationes. DTirones et acalarii, domestici et extranei pro honorario annuo DRegentibus dant aureum I, Dionysiani et Sapientiales dantis Aequis- , ,simum interim fuerit, ut Dionysiana e Sapientiae domuum provisores Dpro lignalibus et luminalibus aliquid numerent. Minerva discipulorum in aedagogicis duabus classibus aurei duo. Domestici sive Intranei dimidialum florenum pro lignis et luminibus, Extranei quadrantem. Cubiculo censum dant in Resormationis libro x-
DCoatulorum in Paedagogicis classibus constituendus stipendii Dinodus est a Regentibus cum consensu semper et probatione acul-
85쪽
Ipse agerem cum illis ex hac formula. ,,Quo diligentius excitent, forment, doceant ei praecepta inculcent, hoc plus serre praemii debeant. Una haec Regentibus et paedagogicis ,,cura sit, ut sua dexteritate Gymnasium hoc suum forentissimum in ,,ciant. Neque ulla usque est proVeniuum et emolumenti spes et alio, rinis ex frequentia discipulorum. Huc quoque cogitandum illis erit. Centum adolescentes adserunt pro solo Minervati ducentos aureos, ubi ,,ego semissem Regentibus ludicarem, semissem alteram coaluist- Dbus. Neque vera dubitarem, ita huc multos esse advolaturos lama,,si percrebresceret, Principis auctoritate et subsidio scholam hic emo institutam, quae certare possit cum celeberrimis. DConduceret didascalo coadjutores mensam et habitationem habero Dum discipuli. Sed a priueipio cedendum pulo necessitati erit, qua cogente non displicet, ut Superior convivat Sapientialibus, Inseriorridionysianis, tantisper dum numerosus discipulorum grex in Gymnas,si sal. ,,S Ithisirissimus princeps certum modiorum frumenti numerum pro ,,duobus didascalis , et decem in Gymnasio famulis ex sacris opibus,,annuaum Gymnasio, quod Principis nomen habet dedicaret o quam, Deo gratus hic cultus esset. isDe Interim. Dco ugium neque primari neque Paedagogico liberum permittendum ,,est, donec exstructa domus fuerit, quae capere conjugatos locis dis,uunctos commode possit. ypocaustum illud in imo, ubi haelenus con- ,,tubernales hibernarunt, numerosior classi dicandum alteri classi su- ,,perius, quod pro Se duo didascali occupare etiam poterunt. Aprin-ricipio inde a tempore pestis potest certi aliquid didascalo II ex aerario
DBrevis complexio ρο eorum, quae in hac deliberatione hDominis deputatis a Rectore proposita suerunt. I
Studiorum in schola publica quam Universitatem vulgo, quod in Hea universae artes et scietitiae honesiae liberalesque omnes certa raritione et methodo tradi debeant, vocant, res generales et insign es or- dines recte constituuntur. I. Innniun, si juventus eruditur et lingua formatur. Mus,Grincipia eu iundamenta in aedagogio laci necesse est. , R. Nea us, quo judicium comparatur, non modo in propriolato et puruale utriusque linguae, Verum etiam in cognitione rerum probabi-
86쪽
,,lium, in α οδεικτικοῖς, in physicis et mathematicis a qui Faenitali ,,Αrtium, hoc est Regentibus et publicis rosessoribus, tribuitur IIII. 31Premus, quo quisque operam dat iis artibus et scientiis, ,quas prosileri per Omnem vitam suam cupit. Hic extremarum proses- rationum est, Theologicae, Iurisprudentiae et Medicinae, quas supre- rimas Facultates nominant. Ilorum duo postremi, medius scilice et supremus, Universiistis ,,Seir publicae schola sunt, de quibus in nova reformalione abundo, mniae: Primus ad raedagogium propris pertinet, do cujus consululiones, bifariam cogitari potest ,,Au enim operosius mullis seu gradibus seu lassibus institui po- ,,test, in quo noniqdo lingua erudiatur, ornetur et perficiatur, verum, etiam progymnasmata ustedam tradantur Dialecticae et heloricae,
quibus adolescentes ad graviores ΑRisT0TRLI et aliorum autorum Ie- ,,etiones praeparentur.
Aut simplex aliquod, in quo sine distinctione classium, Grammas,tio utriusque linguae melnodica saltem pueris radatur, cum exemplis Latinis et Graecis certorum autorum, qui juventus ad utriusque oraritionis, prosae scilicet et ligatae, structuram et c0mpositionem forma Ddam imitandamque utiliter proponi possunt. DDe priori plustrissimus princeps lector FRUERIcts a. 15,6 eum DAeademia consultavit. in)DSequitur ' altera brevior et simplicior paedagogicarum leclionum De exercitiorum forma, tum quoque a Molore proposita.
primum videtur elemeittarios in Paedagogium non admittendos, sed Da triviales ludos et ad privatos praeceptores relegandos Sse. ,,Deinde suilicere, si in aedagogio utriusque linguae grammatica, ethodus doceatur, praeceptisque exempla ex Latinis e Graecis au- ,,ioribus subjicianuir, his mediis et horis ΗΗ0ra VL, mane post precationem sacram et recitationem partis ali, si us ex Catechismb exercilium dedlinationum et condugationum exi,dorum et grammaticis Pinippi Melanchthuius
Ab hora mi usque ad X. praelectio praeceptimum etymologi- nostrum, quas pueri memoriae commendant in Latinis e Graecis alis olemalim.
87쪽
isAb hora XII usque ad I cIcERONI epistolae, vel TERENTILs. Deinde syntaxis, cum recitatione praeceptorum, quae memoriter fieri Adebet. Item Fabula Ακsopi Graecae alternalim, ex quibus sumantur hexempla declinationum et conjugalionum matutina. ΒΑ hora III ei deindo VERGILIs elingsIODd alternalim, Pr ses-isquihoram, cum praeceptis generalibus prosodiae, quae itidem memori-riter recitantur. IcER0Ms epistolae eo potissimum pueris proponendaeissunt, quod ex his iam loquendi quam scribendi formulae potissimum, ,commodissime petantur. Deinde et periodorum partes et distinctionum hex iisdem flendi possunt. VERGILId prosodiae et gurarum ac to- istius denique dictionis Oelicae causa praelegendus est. ,,In Graecis AgsopΓs ad prosam et solutae orationis simplicitatem nostendendam, EsI0srs ad dialectos et guras pertinet. Ex alteris . prosae orationis structura et compositio, ex alteris ligatae orationis, syl-nlabarum et carminum alio cognoscitur. hPueri exercilia loquendi et scribendi habeant, ita ut ad Latini serrimonis usum perpetuo adigantur, et propositis certis argumentis latina oratiorne reddendis, scribendo exerceantur idque Mercurii diebus et tisabbatis ante prandium, quibus provectiores etiam versiculos a se sa- sectos exhibeant. Post prandium autem Mercurii quidem diebus in logistica arithmelices parte, sabbatis autem in musicis per unam horam, post evangelii vel epistolae dominicalis enarrationem exerceantur. In his ubi pueri ita exercitati fuerini ut grammatici sint, ut loquiiset scribere Latine, Graece autem declinare et conjugare ac themata Aintelligere et Iudicare possint, praeceptorum auctoritate ad lectiones publicas egentum ac rosessorum Facultatis Artium admitti possunt. sessis ergo formis β' aliisque multis suae a celeris dominis depu- talis sty in medium per aliquot dies allatae sunt, studiorum et exer-iscitiorum in Paedagogio instituendorum rationibus, diligenter examina-hiis, tandem ex omnibus certa quaedam capita, ad primam paedagogii haperlionem seu institutionem necessaria, conscripta sunt, et ab utriustique pariis consiliariis hac conditione approbala, ut nostri ad Universi-hlatis senatum, Ecclesiastici vero ad Illustrissimum Principem ea ap- ,,probanda referrent, et quod se quam primum sedulo acturos promi- Serant, ex sacris proventibus 300 florenos annuos, quibus ad istius Pae-206 Annali. l. l. T. VII sol. 418. a. 207 Ibid. sol. 16. . ,, Consiliarii Ecclesiastici quaedam de me ,dagogio instituendo a se consignata praelegerunt.
88쪽
hdagogi non modo institutionem, verum etiam conservationem opus esse, , plerique judicarant, ab eodem impetrarent. HPlacuit quoque, eam Paedagogii institutionem propter summam studiorum juventulis necessitatem, atque ut rebus Contubernii prorsus selabefactatis succurreretur, succurri autem hac ratione maxime posse, si sipaedagogium Contubernio conjungeretur, mature urgendum, ut primo sequoque tempore incipiendum esset.
isDie VIII. Mali convocato Academiae senatui aedagogii con-ώstituendi forma a epulali concepta, et ut commodius consiliariis LPrincipis proponi posset, Germanice scripta, a Syndico praeleela est secubus exemplum sequitur.