장음표시 사용
231쪽
Cap. V. Epilogus Asteticus. 2O7 CAPUT V. vltimum. EPILOGUS ASCETICVS
O SMIE L . Intuitus es ni fallor. sussicienter, Theodidacti, Dei optumi maximi in hac terrestris globi subterranea fabrica magnalia , α
quaecunque aeterna Sapientia per naturam artem suam in emol mentum generis humani operata est, me duce &doctore didicisti: nihil porro restat , nisi ut omnium eorum, quorum mea instructione factus es particeps, notitiam ad diuini Numinis gloriam in us is tuos conuertas. Verum iam tempus aduenit , ut te sissivisibili huius haliciis specie deseram, & ad commissum mihi mundi praesidium reuertar'. TLod. Ah rogo te mi Cosmia siste adhuc pauxillum temporis,
ut quae aeternam animae meae silutem concernunt, a te diuino meo magistro prius addiscam; vsiue dum corruptibili huius cunis sarcina deposita, te in Deo meo aeternum se r. Cosmiel. Vti aequissimam tuam petitionem video, ita ex mea parte non omittam tomea directione eo deducere , quo & tua te vota se runt, & ego id unice in hoc toto itineris nostii d cursi
232쪽
Coo,ielis in. cursu intendi; ut videlicet per visibilium rerum varietatem & multitudinem , per Diuinorum operuia magnalia in naturae maiestate elucescentia , ad inuisibilium bonorum ubertatem , quae omnem sensu nia, omnem mentis humanae conceptum longe superant , tandem pertingeres laborum tuorum metam consecutus. Qu aere itaque confidenter, & omnes animae tu ae latebras, circa ea quorum desiderio cognoscen dorum aestuas, excutito, S: fidelem me sincerumque omnium propositorum interpretem obtinebis. Theia. Tlieodi dictus O Diuine magister, quas tibi gratiarum actiones pro
sinieli Dis. tot tuIS In me meritis & Innumeris beneficiis in indi
gnum seruum tuum collatis reseram Z Certe cunia aliud quod tribuam non habeam, ecce omnes ordi- . nis tui Hierarchici commilitones inuito , ut quas ego
non possum , illi tibi in Deo ter gloriose dc benedicto debitas gratiarum actiones persbluant ; iam vero audi quaesis quae mihi in mentem venerunt. Tah- topere mihi semper hucusque inuisibilium bonorum fruitionem inculcasti, ut iuxta Apostoli verba, inui-- sibilia videlicet per ea quae facta sunt, conspiciantur ;imis in praefatione Epiphaniae Ecclesia Dei idem canit , ut dum visibiliter Deum cognoscimus per hunc
in inuisibilium amorem rapiamur. Quae cum ita έ sint, rogo te obsecro, & obtestor, ut mihi huiusmonuis...tati inuitibilium bonorum rationes exponas . Non ιά -ςnim video quomodo homo ex anima & corpore speciatuineia constitutus ad illa pertingere possit 3 cum intellectus m P ς insensibilium spectrorum gurgite immersus, inuisibilium
233쪽
Cap. V. Epilogus Asceticus. 2oy
bilium sis ictum, ob phantasmatum sensibilium interpositionem , fit incapax ; quomodo itaque illa attingemus , cum nihil iuxta Philosephi Epiphonema in intellectu sit, quod non prius fuerit in sensu Et cum Sapientis proprium sit teste Philosepho phantasmata speculari; an non sinicit inuisibilium bonorum ubertatem sib inessibili Humanitatis Chri lupulchritudine nobis sinsibili, intelligere, admirari,
eam aeternum gaudere . cosmiel. Ah fili mi iam apparet , te nec dum abi acti intelleistus ratione . Ueru m est humanum intelle mim in hac praesenti vita phantasmatum umbris impeditum, lucosia obscura ad inuisibilium bonorum rationem pertingere non posse, hoc enim totum alterius beatitudinis vitae statui reseruatum est, de quo recte Gentium Dinis dicit. Oculus non vidit, nec auris audiuit , nec in cor hominis ascendit quae Deus praeparauit diligentibus se ; quibus verbis Coeresse docet, sensibus ad ea cognoscenda opus non esse, cum illa , omnium sensuum potestatem infinitis parasangis severent. O si tibi liceret vel per minimam rimam inessibiles bonorum inuisibilium delicias, quemadmodum illas tum nostrum genus tum animae lania
ad salutis portum appulse cognostunt , prae nimijs udiorum excessibus , ruptis cordis penetralibus, ud dubiὸ expirares. Theod. Hoc est quod semper miratus sum, de capere non potui, cur diuina boni
tas mundum hunc corporeum cum tanto rerum ar
234쪽
paratu condiderit, certe non propter se tantum mundo corporeo non indigebat , quem infinites quippe pulcbriorem , in aeterno suo archetypo cor templabatur ; neque propter vestrum genus Angel, cum I ergo propter rationalem creaturam , qui limmo est. Praeterea prorsus artonitus haesit dum orctius ponderarem ,'quodnam incitamentum Chrissium Seruatorem nostrum in nostrae carnis an 'stias Domini. traxisset , cur humana carne vestiri sub visibili forma apparere , omnibus sese humanae conditionis miseri Js, excepto peccato, usque ad probrosissimam Crucis mortem, demittere voluerit . Dices soria ad hominem a seruitute peccati liberandum, De que reconciliandum ; id verum esse stio. Sed & non
usquequaque mihi satisfacit ; latet itaque haud dubii sub hoc aliud quoddam prorsus incomprehenim bile m sterium ; quod ego nihil aliud esse existimo,
quam superexcessivam , inestabilem, omnem humani intellectus longe excedentem gloriam, quam sua nobis sacratissima incarnatione promeruit. sed uti haec homini in huius corruptibilis vitae statu constituto est inconceptibilis, ita te rogo, ut eius vel unica lucis scintillula animum meum ardentibus se censum desiderijs imbuas, ut seruentius ad tantorum bonorum inuisibilium consecutionem inposterum
aspirem. cimiel. Magna sunt quae tibi exponi postulasti, & nestio an in hac vita mortali constitutus eorum capax esse possis. Quare sub nonnullis tantum
235쪽
Cap. V. Epilogus Asteticus. 2 II
tibi similitudinem umbrii , eam describam , ubi tamen prius materiam adeo profundis contemplationibus resertam altius orditus fuero. Sacrosancta & Indi uidua Trias Deus Opt. Max. Cum ab aeterno in inacces, lucis suae caligine abston. ditus in Idearum diuinarum archetypo se ipsum cum infinita beatitudinis suae complacentia , sibi ipsi sum. Cientissimus , contemplaretur incomprehense de inessibili bonitatis instinctu , necnon infinito amore
impulsus, ut intra Diuinae suae essentiae centrum latentem omnipotentiae suae efficaciam , in lucem visibilem educeret, mundum hunc corporet , iuxta aeterna ideatium notionum exemplaria produce sibi complacuit, ut nimirum esset extra diuinae es, Miinduaerea. sentiae suae immensitatem, producta creatura intellectu praedita , quae omnipotentis virtutis Dei magnalia , id est inuisibilia , per ea quae fictii sunt conspice, ret . Vt qui inuisibilis in se ipso esset, in tanto tamen mundi opificio, tam periecto, tanta rerum varietate instructo , tanto ordine administrato, visibi.
li, veluti in totidem diuinitatis suae speculis, quae sunt posteriora Dei, appareret. Mundo itaque hoc Anges e-. pacto constituto, primo Angelicam naturam ad ima. ' i' ginem sibi prae omnibus creaturis simillimam , tum gloriae suae admiratores , tum operis a se producti Iraesides creauit. Verum cum haec pura intellectua- is esset, nec mundo corporeo uti posset, aliam sibi Angelicam inter & corpoream naturam medianupreaucere consti tuit, hominem videlicet, siue crea- D d 1 rura m
236쪽
turam rationalem , in letharis globo veluti centro quodam constitutam , ut sublatis in admirabilem Emius mundi ornatum oculis , per condita infinitae po,
tentiae opera , tantae molis aut rem, tantarum mrum multitudine & varietate inexplicabilium architectum & opificem admiraretur: eum quam iam ratus erat quaereret, inuentum amaret, eique seli se uiret, ac tandem bonorum inuisibilium ubertate i Deo aeternum seueretur . Sed aliter res accidit , vix introductus in hoc mundi theatrum promptastus mo , cum ecce contra seuerum Dei praeceptanta,
de taliu vetito sibi stimens per inobedientiae peccatum , una se cum tota humani generis posteritato , inextricabilibus malorum omnium labyrinthis inum luit; Erat totum genus humanum peccati iniquitate corruptum , omnis cessauerat in terra veri & viui Dei notula cultusque, ijs ignorantiae de caruitatis te nebris subuersum, ut qui Denignissimum condit rem in creaturis suis elucescentem quaerere dc amare
eique soli seruire debebant, ij Idololatriae impietat inuoluti, sensibilia Solis Lunae astrorum luminata, Elementorum vires de proprietates, mini vel ipsius sensitiuae & vegetabilis naturae benencia, homines denique rerum gestarum gloria celebres, loco Comestoris coluerint & adorarint , sensibilibusque assite. Dcti , cum inuisibilem Deum aut non coginorint, aut aliquid esse non posse crediderint, quisque quod sibi maximoperὸ arridebat, ex visibilibus obiectis in Deum assumpserit . Toto itaque terrarum orbo ,
237쪽
abominando Idololatiliae scelere contaminam , cum nulla nec in Caelo nec in terra creatura esset, quae tam conclamatae humani generis calamitati remedium aliquod adferre posset, ecce tot malis incitat , hominumque irreparabilem ruinam, laboresque mi- Christus iura
serata aeterna Dei Sapientia , verbum & filius Patris , ne quod tanto amoris impulsi condiderat periret, infinitae dilectionis actu, humanam naturam assumere sibi complacuit. Ut Deus qui prius in incomprehensibili caliginis suae recessu reconditus , Omnes mortalium sensis latebat , modo sib sermae visibilis
conditione compareret, cum hominibus conuersaretur , pauperis oppidi ciuis fustus, latentem tame diuinitatis potentiam, inessibilibus operum mirac lis proderet. Doctrina caelesti noua & in illum usque diem nunquam audita, animos mortalium i strueret, eosque aetemo Patri infinite essense reconcialiaret . Neque hic stitit se diuinae clementiae altitudo , cum non reperiretur , qui plenam & perfectam ,
pro infinita osse a satis chionem daret; ipsi Dei Sapientia inessibili amoris infiniti aellu languida assecta, innumeris se humanae mortalitatis miserijs subi)ciens, tandem post atrocissima tormenta Crucis passionem sibije, ut hoc pacto deleto mortis chir grapho , hominem perditum ad vitam reuocaret. Theod. O infinitam Dei charitatem l O nouas am sis diuini inuentiones t Et quid rogo tam excelsi-uam Diuinae pietatis magnitudinem mouit, ut tamia & tam indigna homnis vilissimi , ,hi ex luto figmenti ,
238쪽
menti , inimici insuper irreconciliabili odio cur Deo dissidentis causa subierit Hoc est quod cape
re non possum, hoc est cuius admiratione tantopere '' rapior . An non forsin interfuit Diuinae clementiae
A . nonnihil quod in hoc negotio proprij commodi rationem spectaret aut quo fine hominis animanta tantis beneficijs lucrari intendit latet hic haud dubie admirandum quoddam & inestibile mysterium. De solo amo Cosmiel. Deus nullius indigus, sibi ipsi seniciens,&inri ipso beatissimus solo innato & aeterno bonitatis suae communicandae desiderio accensis, & infinito
amoris aestu impulsus, erga rationalem creaturas ,
quam ad altillimos fines destinauerat, omnia harupraestitit. Ut videlicet homo cognito immensis, &inenarrabilibus Amoris Chri iti argumentis, legem eius seritaret , vitam eius sanctissimam imitaretur , meritorumque eius se participem iaceret , & sic a peccatorum veterno erutus, post huius corruptibilis vitae usuram, ad eam quam dixi inuisibilium bon rum copiam pertingeret. THM. Ad idem semper reuoluimur mi Cosmiel; nosse desiderarem , in quo potissimum inuisibilia illa bona quae Deus diligentiabus se & mandatorum suorum obseruatoribus promuino iu- siit, consistini. Explica quaesis exemplo quodam , ' M', tantorum norum capax fiam ; debent enim haud dubie esse superexcelsa , nullo unquam hum no intellectu penetrata , utpotὰ quae omne bonum quod animo concipi & fingi potest, longe excedant. Omiel. Recte dicis & ut omnia luculentius concu
239쪽
pias , sub Φmbolico quodam similitudinis typo; ta
metsr non nisi umbratili, totum negotium ob oc in
los ponam . Si itaque Theodidacte fama perciperes in insula quadam scopulis innumeris impedita , ad quam non nisi per mare syrtibus, vadis , scopulis,
summis tempestatum procellis infidistum aditus daretur , in quo innumera tibi ob belluarum ferociam , ventorum rabiem, vorticum rapiditatem, discrimina tibi subeunda forent, certa tamen , verissima &infallibili informatione cenior fieres , speculum quoddam in dicta insula contineri, in quo omnia quaecunque ab origine mundi, usque ad consummationem eius lem, siue quae hominum potentia gesta sunt , siue quae a natura abdita arcanorum mysteria peracta sunt, unico intuitu ordine repraesentata spectares ; si iterum uniuersi mundi machinam cum omnibus quae in ea continentur, lucidillime explicatam intuereris, si innumeros mundanorum globo rum siue stellarum exercitus singularumque indiuidualem naturam, motuum systases, influxuum quibus in inseriorem mundum agunt rationem, Una cum uniuscuiusque naturali situ, partium disserentia, elementorum singulis congruorum, ex quibus esArmata sunt constitutionem in memorato speculo cognosceres , interualla praeterea unius globi ad alterum ex eodem cognostere posses, quid non ageres
Theia. Certe incredibili illud videndi desiderio aestuarem. O Mel. Si rursus in eodem speculo, i lius globi terrestris quem Geo simum appellamus,
an aetern Deeulum admirabile. Mundi uni uel si ni itemtio a speculo eadem.
240쪽
constitutionem , omnium regionum, marium ins latumque situm, naturam proprietatem, veluti omnibus & singulis praesens, actu intuereris, metali Ain . quoque mineraliumque inexhaustos fundo, . herbarum, plantarum , arborum, fruticum, seminum , singulorum indiuidua cognitione & notitia , vires & facultates naturales ex eodem addisceres , si Auimui. Vlterius omnium animalium quadrupedum, ves
pun ru -- crium , natatilium, insectorumque naturam intia cutia. mam vires tam occultas quam maniaeitas lingulo- rum, una oculorum proiectione cerneres quid rogo de hoc tam admirando speculo diceres Theod. Certe opus prodiis inestabile assererem. Cosmiel. Recte dixisti . Si praeterea Monarchias imperiorum, singulorum hominum ab Adamo usque ag vltimum, Tu te muMi ab uno quociue gesta siue bona siue mala , si Impe-
stitutioin riorum regnorumque vIcissitudines , declinationes,
erectiones nouorum , omnes s ulorum successus, non praeteritorum selummodo, sed & suturarum rerum euentus grapluce in eo expressa movit, arentur,
quid diceres Theod. Mille vitae pericula nihili d cerem , dummodo illud contueri liceret. Comel. Si
Omnium λε speculo , omitum scientiarum a rapeuctrario. tiumque arcana hucusque incognita, intellectui tuo
panderentur . Si de repente in summum Theologum , Philosephum , Medicum , Mathematicum, Logicum, Ethicum Iurisconsultum, Politicum Rhetorem , Poetam, Grammaticum selius eius intuitu euaderes, si in eodem magnum illud lapidis Philo.