장음표시 사용
121쪽
t 1 1 8. sam dicendam reus actus est: sed Antonius Pratensis cancestarius si autoritate debitor cum supplicio cxemit. Demonstratum a nobis est principem Melphitanum in suo odit - iis pido sortiter propugnando cum uxore & liberis captum suisse. Is sirpis sine Caesari, o
pena implorauerat, ut quoniam illius partes fouens in tantam calamitatem inciderat ut fortunis & principatu spoliatus ellet, de te redimendo cogitaret. Quum illius auxilium aso nequicquam opectari videt,ad Regias partes ransire cogitur, qui cum cum uxore dc prole liberum esse voluit. Itaq; renutiata Caesari sociali fide a Latiircco cum equitatu de peditatu ad Caietam obsideiadam mittitur:quam,ut imperatum crat, obsidione cinctam valde premebat.Verum codcin temnorem nostrae classis conspcchii Auria singit
iis pene diebus commeatum S subsidium Neapolitanis stipportabat Regi nutiatur du- iocein Munisichum cum duodecim peditum Germano una millibus S magno equi, latu subsidio Neapolitanis venire, iamque Tridentinas angustias transiste, Antonium item Leuam receptam Papiam duci Stortiae ademisse, δe Caesarianos inuito Veneto &Sfortiano exercitu pro libidine regione populari. Quo nuntio accepto comiti Sampaullo exercitum tradit equitum grauis armaturq quingentorum,sertariariorum totidem,
quibus pigerat Bosius,sexies mille peditum ductore Lorgio,quater sere mille peditum Germanorum duce Montijano. Equites erant turmae ipsius S paulij,turmae Castellobriatij,ductore Moiijano, turmae summi Normanii; Sciae halli legato Annobaldo cens riviis teni equites, Allegri; quinquaginta dc Boisil totidem. Rex Sampaullo negotiu dederat, si - - dux Briansivicus Neapolim im ad auxilium seredum contenderet, cum ut subsequere ratur,leq; cum Lautacco coniungeret.Sampaulius in ipso alpium transitu cortior fit Bri stricum, quia stipedium non dabatur,in Germaniam cum suis copiis redi jsse. Itaq; exercitum Venetum,cuius imperator erat Franciscus Maria dux Vrbinas, ad sic conueni,
re iubetiDum eos praestolatur jubigit quςcunque a Caesarianis oppida inter Padum 3e Ticinum tenebantur. Ad Papiam accc est cxercitus Vcnctus: dc concilio coacto placet ipsum oppidum obsidere,quod capi magnopcre reserebat, quod in medio ducatu Mediolanenti esteriitu. Hoc constitiito Sampaulius& Vrbinas bipcrtitis copi)s oppugnare coepcrunt. tonius Leua spe auxilij obsesse seredi Marinianum venit: verum se iiii . parem conspicatus,veritusq; ne dum alterum seruare studet,utrunq; amitteret, Mediolanum se recepit. Sampilius & Vrbinas deiecto muro ut ruina iusta est et, in contentio lanem veniunt viri ad murum eniterentur,virisque id sibi vindicantibus. Tandem placuit ut imperatores taxillorui actu sortirentur:ssertito Veneti obtinent ut priores oppugna- -- atri rcnt Quos Lorgius quum diutius cunctari viderei,de tardius exequi quod alea illis ota tulerat 1um eminus selopctaria velitatione rem trahebant, medium se cum suis inter-hcit, in aduersuin vallum enititur: ut priusquam Veneti arma simipsissent, oppidum iacaptum esset. Lorgius primus ascend duos ordinum ductores adhibuerat, ldorimundum Challium Sc Grandi zaeum, qui latus utrunq; clauderent, de laboranti si ibsidio esssent. Vterque illic interiit una cum antesignano qui praeibat: sed trib. aliis locum statim occupantibus vi in summum citasti. Bira ius de Butigerus,qui in oppido pr sidio erat, h.i in arcem profiigium,& deditioncm post biduu faciunt. Extremo Iulio anno 1sis pe- 'hia, A N stilentia etia in castris Neapolitanis acrius tauire coepit,vi triginta dieru spatio ex quinq;&viginti peditum millib. no seperessentqtinuor millia qui bcllo essent utiles,neq; cen,
tum milites ex octingentorum numero.Illic ipse Lauirectis interis comes Valdoin tius, princcps Nauarrcnus,qui nupta aduenerat,Turnonius in fratre,Claudius Stam
paeus Fertae Naberiane dominus, Vallensis Delphinas, baro Gramontius, Gruilius, Moriscus, Mondrago rei machinariae ductor,Croquius, stancraeus, Cand.illa,Luppius,
Cornelio Grutturius,Malnurius baro BuZanca ui, maior IIIarnacus,Boni uetus,c
mes Hugo Pepolitis, baro Contius. Comes mollius, oc innum ri praeterea alii illustres viri militcs, nobiles qui nullo stipendio illuc ultro in militiam profecti fuerat, de alij gr saris,quos si recensere velim,charta me desciat.Quodsi R Lautreco subsidium,utia ncultas serebasitum militum tum pecuniariun misitici, regno Neapolitano etiam nunc potirctur.Nam exercitus noster ea causi periit,quod integros & rccentes nullos submitteret. 1 Orte Laut reci intellecta an Rex moerore magnu ceperit, nihil est necesse scribere: facile enim existimari potest quam illi detrimento tuerit tanti viri hactura. Vt l, nore dcbito visceretur, praeter quae legatis regiis fieri solent, iusta ei persoluta sunt
122쪽
initimmo Parisiensi templo, astantibus uniuersis principibus consanguineis, qui limetum eundem atque pro Delphini morte Uerunt. . MORTvo Laut reco Micliael Antonius marchio Salussius maximi vir animi,omnibus viris militaribus tam clivus quam quisquam alius,laccri illius exercitus curam
suscipit reliquias disiectas colligit ex iis qui arma serre possent:denique obsidionem tollore ex concilii sententia&Αucrsam se recipere,ibique praestolari dum Rentius cum subsidio veniret,costituit. Du discedit,Cssariani oppido egressi nouissimos adoriuntur: sed ille suo agmini primo quod ducebat ea prudelia prospexerat,ut pauci caderent .Petreium Nauarrum medio agmini presecerat, nouissimi agminis speciem habebantPoici perantius, Nigropclissius & Paulus Camillus Triuulsius turmarum equestrium uis armaturae ductores. Haec duo agmina hostes Neapoli egressi ita derunt, ipse Petreius Neapolim abductus illic obiit Saluilius Auersam simulatque peruenit, statim ab ins quenti bus hostibus obsidetur. Post acrem de diuturnam oppugnationem ipse assii latormento igniario in genu impacta vulneratus,& nu stacto inutilis ad pugnam redditur.Quum vulnus ingrauescere animaduerteret,reliquorum saluti quos secum habebat considendum esse iudicauit decum principe Auragio his conditionibus pacisci turivit quod nunc oppidum,& arccm, machinas, munitiones, cibaria & quicquid illic opum Regis nomine occupat, id oppidum,arcem,machinas,munitioncs, cibaria, Mquicquid illic opum cst,Aurangio aut iis qui ab eo mandata acceperint, statim post 'ro hanc pactionem constitutam&chirographo confirmatam in manum tradat. Vtique Salii situs utpote Regis princeps legatus & comes Guidus Rango captiui apud eum maneant, quos liberaliter se habiturum pollicetur, quoad libertas illis aliqua ratione adseratur.Vtique quotquot ductores Sc milites in cxercitu sunt,cquites, pedites, cataphra cti,sagittarit,screntati j,Galli, Itali, Germani, Helucti, Sc caeteri quacunque ex gente in Auersana urbe Regi merent, Auringio cucta vexilla signa militaria 5 uniuersa arma tradant. Vtique turmarum inuestrium praesectis omnibus,tcgatis, vexillariis, signiferis, /-quitibus cataphractis,o serentariis per principe liceat e tribus iumentorum generibus
uratim abducere quod malucrint, quum breuiorem,ruilinum quem vocat, dc mulam: i, rae se
peditum ductoribus lcgatis S signiferis breuiorem equum aut mulam. Utique militi-3o bus Italis intra semestres natium proximum Regi, ciis aut alteri cuiuis aduersus Caes rem militare nefas sit,sed domum aut quo libebit alio concedant:Galli,Vascones, Helbuciij dc caeteri milite tribi mi, ligni seri tum equites tum pedites domum se recipiant, ite ut nullam omnino usquam moram facere illis liceat. Vtiq; quotquot oppida dc loca munita in Calabria, Apruria&caeteris in regionibus Laboria de Appulia Sc quicquid toto Neapolitano regno a Rege Venetis 3c sociis occupantur,ea oppida de loca munita Ai rangio aut quibus ille iusserit, Salussius tradenda curet,quodpro virili omni opera, labore 3c diligent a conaturum sic recipit: uti denique totum illud regnum pacatum oc tra quillum reddatur,in cumque locum restituatur quo pridem erat, quuin Laut recus in illud exercitum duxit. Vtique quotquot ductores Sc militcs in aliis oppidis prNsidio sunt, o Cum iis cadcin conditionc, neque deteriore quam cum Auersanis agatur. Vtique Aurandus uniuerses tum duces tum milites illos tuto cum p&sidio absque ullo damno de molestia ad Regni limites deducendos curet:deinceps nulla obligatione teneatur. Has pacti conditiones Princepς de Saluilius fide data Λ accepta sancte seruaturos se neque ulla in re violaturos pollicentur, idque sitis chirographis signo S stemmate insignitis, quo dictis veritas constet,conficianant In castris Imperatoriis ad Auersam aed. 1it. LSeptembris anno I s 2 8. HIs ita conscistis rebus marchio Salustius arcera Neapolim vehitur, ubi paulo post moritur: vehutur etiam Dodium Sc eques Nicolaus Bcllatus. Incomparabilis huius viri morte iactura facta est,ob integritatem dc praestantiam quae in eo tanta extitit, luanso tam in ullo alio eius aetatis perspicere licuit quae singularcs virtutes stiminum omniu illi amorem conciliauerat. A versae morbo periit vir militari laude claris limus Pomperat ritis. Ex nostris aliquot qui per valetudinem potuerunt in Apriltiam ad Rentium de principcni Melphitanum se recipiunt qui coniunctis viribus Barletam de alias ira aritiani as urbcs occuparunt: quas etiam tenucrunt,usquedum cx pacto Canacr. icensi Cmsaria Rege restitutae sunt. Reliqui Romam se receperunt, ex quibus pauci demum in
123쪽
G alliam peruenerunt,tantae illis acerbitates S aerumnae in itinere perserendae suerunt: alij denique triremes nostras consccnderunt. Burius de Baro Grammontius cum suis
in castello Cantabrorum ad Ncapolim substiterunt,donec post aliquot dies fame coacti de omni auxilio despcrato,pactione facta armis saluis egressi sunt. Gramontius paucis post diebus laboribus bellicis fractus obiit.Quandiu hq Lautacci,Salussj dc Sampaulij expeditioncs fiebant, nonnulla crat in citeriore Gallia quies, pacato sic Picarius&
Belgis gercntibus: nisi quod hyeme quae Lautreci discessum sequuta cst, aliquid dissidi j
cxtitit,quod tamcn intra octo ad summum inenses composiluin est. V N v M praetermisi, quod silentio praetercundum non est, comitem Rangonem ad colloquendiun cum hostibus in castra Caesariana prosectu fuisse. Dum eo abire coe- is pisset,interim pactioncs quales recensuimus illo ncscio sunt: ac proinde se illis teneri negauit:& secundum eum ab omnibus ductoribus de tribunis iudicium factum est Barbezius quotquot potuit collectis nauibus conscensis cum classe Vcncta se coniungit,ut Auriae simul occurrerent: is citam mare latrociniis insestabat,& G allos domum redeuntes praedabatur.Vbi nostros cum Vcnctis coniunctos sciast, quum sc ambobus imp xem cssc intelligerct,iuxta arcem insulae Ischiae seu AEnariae se recipit, ubi nostri eum biduo obsidci,sic tamen ut oppugnadum non cssc iudicarent,quod loci oportunitas propter arccin quae praesidio crat,tu tum illum ab oppugnatione reddcbat. Barbcaius & Venetorum imperator inutilcm moram δί obsidionem arbitrati,quod Auria castri praesidio tectus oppugnationi non paterct,cursum in Galliam instituunt:Vcncti in altum pro i,uccti,nostris relictis suos portus petunt. Auria ubi scparatam classem perspexit, velis passis nostros insequi coepit:qui in G cnumsciri portum appulsi,& Auriam pone subsequentem certiores facti,portu rclicto Sauonam nauigant. Fugientibus adeo instat hi stis,ut nauis praetoria ductoris Ionae comprehensa caperetur. Eodem facto Auria Gonuensium defectionis autorem se demonstra SI ciuitatis dominatum occupat.Exn
stris nonnulli clini sitiis nauibus ex hoc numcro crant T crmius, primogcnitus Scrcuti&alij dum in Calabriam nauigare conantur,.ὰ Turcis capiuntur. Is fuit cxitus superbi illius de serocis exercitus,qui toto biennij dc quatuor mensium spacio in omnem Italiam, Romaniam Jc regnum Neapolitanum dominatum exercuerat. Quumque humanis viribus superari non posset,Deus ipse manum admouit,ut planum faccrct decus omne& ι, laudem ex victoriis comparatis illi uni dcbcri. Capuani fidei parum tenacra quum scirent Rentium in itincrc csse,ut Capuam ingrcderetur cum octo aut dcccm cohortibus Neapolini Vrsini cuius pater Ioannes Iordanus ierat eo consilio ut nostrorum castris auxilio esset, Lautreci morte nuntiata,Fabricium Maramum monent, Vt Cum cquitatu& peditatu loco ad urbem oportuno insidias collocarct, se quidem daturos ope ram ut expulsis Gallis illum urbis compotem facerent: quod ille corum hortatu facit. Capuani rebus ad proditioncm comparatis,Gallis persuadent ex usucssc eruptione focta,pccora& commeatum in Urbcm,antequam penuria eos premeret,introduci,huius
res facultatcm in praesentia dari.Galli quod viderent valde probabilia ab illis dici,exeunredire conantes portas clausas,& Fabricium alia porta a ciuibus intromissum repertu OIta se quisque quo commodissime potuit recepit. Nolae &cclcris in ciuitatibus rcbus nostris labefactari coeptis idem factum est. SAM PAVLIVs Gcnuaed c sectione nuntiata,cum tribus peditum millibus, δίaliquot equitibus,qui praesidio cssent,ex agro Mediolanensi proficiscitur, sperans se, si
Cclcritate utcretusicam rcccpturuin,co magis quod nonnullos ex oppidanis sibi cupietes habebat,qui se ad cana opprimendam auxilio futuros promiserant. Vcrum spcdcjγctus,nostris ab oppidi oppugnatione submotis pedem referre cogitur:quod neque machinas ullas duxerat,ncque cibaria nisi in diurnum dcmcnsum secum cxtulerat: accedebat quod multa iam hycinc suos admodum defatigatos videbat.Quibus omnibus cai sis compulsus exercitum Alexandriam in hybcmarcduxit Eodem tempore TheodO- soriis Triuultius cibariorum penuria arcis Genucnsis deditioncm facere cogitur,sic tamen ut suos saluis impedimentis inde educeret. Arce tradita Gonuenscs Sationam,cui MOretianus praeerat, proficiscuntur: qui paucis diebus deditionem facit. Quod ei ab omnibus Vitio datum cst, propterca quod Sampaulius magna ccleritate opem illi ferro contendebat.Sationa potiti Genuenses, arcem cxcindunt,& portum obstruunt,quo
124쪽
iacilius in sua potestate de ditione tenercnt Sampaullum semper Gcnua amissa Vrebat, omnesque rationes illius recipiendae excogitabat. Tandent certior factus urbem non admodum firmo praesidio teneri quinetialia ipsum Auria fere in palatio quod ruri e
tra urbem habebat,se continere, lontilanum cum militum manu mittit,qui urbem Miloriretur, interim Italus quidam capitaneus Vellecerra cum alia multitudine Auriam necopinantem opprimere debebat. Sed ducibus itineris imperitis usos lux,priusquam huc pcruenirct,ostendit:quamobrem utroque conatu irrito, nullo nec lucro nec damno Alexandriam reuertuntur.
VERE ineunte Sampaulius cia paucis quos reliquos habebat maxima enim parsio hyemis de morborum pertaesi in Galliam reclicrahi praesidio cgressus Morterram petit, vi capit,de quicquid hominu intus reperit,concidit Qua re Philippus Turnicius intellecta Nouaria deserta Mediolanum se recipitillanc cum omnibus municipiis S paulius in suam redigit potestate.Vrbinas audito nostrorum copias e praesidiis cauctas cilc,cum ς rit exercitu Veneto,cui praeerat,stumine Adda transmisib,se nostris colungit: ide quoq; Siortiani faciunt.Exercitibus Mariniani coniunctis quid facto opus sit con liliu capiunt. Mediolanum aggredi supra vires esse iudicant, maxime quod milites e Gallia, qtab hyematum discesserant, nondum redierant, ter mille Hispanorum subsidium illuc intre missum erat. Tandem placet ut Veneti Casianum, Galli Biagrassum, Ssortiani Papiam se recipiant, ut pro se quisque commeatum conuelii Mediolanum prohiberent ita faxo me propediem consectum iri: quod decem passuum millia quoquoversus agricultura
intermissa esset. Veneti & dux Ssortia quo costitutum crat, suas copi. is reducunt: Sam- paulius quia res Genuensis perpetuo eius animo obuersabatur, consilium mutat, & r
licto Biagraso iter Landrianum duodecim Mediolano passitum millia conuertit. Qub die Sabbatino quum venisset,nocte insequenti pluuiae ingenti copia flume per se valde
exiguum adeo auctuin est,ut machinae transuetii nullo pacto pollent: itaque die D minico cessatum est. Quo die Antonius I cua certior de omnibus factus, vesperi dis diolano proficiscitur,de omnes suas copias loco nostris vicino ante luccm insciis nostris
Coxiis A nnibal Nugolarius qui ducentos equites serentarios duccbat,& Pit 3o nus cum totidem a Sapaullo iussi erant iter Mediolanensic explorare,nunquid ab hoste tentaretur Hi vestigiis cxercitus C sariani deprehesis,nςq; hostes inlcquuntur, neq; nostros comonefaciunt,sed ut a non ullis astirmatur quum alter alteri inuideret,aliud iterquam imperatu cst insistunt. Haec vcro nostri exercitus pernicies fuit, ludd Sampaulius quadringentorum illoria fide de diligentia fretus rebus suis non prosii' erat. Die Lunae suminis altitudine diminuta ut transiri pollet,Sampaulius machinas de omnia impedimenta traducit,ut Papiam proficisceretur, iis quos praemiserat Nil diximus confisus, de in mitinera satis esse explorata arbitratus. Ibi ex macilitas una coeno demergitur: cuius res causa ipse cum equitatu qui exiguus ci relictus fuerat,& circiter mille quingentis peditibus Germanis ductore Nicolao Rustico cognomento Bossiilo subsistere coactus, o dirui domum iubet ad trabes cximendas,quae rotis ad transuehendam machinam subiicerentur. Dum in ea re occupatur,aliuὸ longe maius negotium obiicitur, selop tariis Hispanis improuiso irruentibus. Hos primo impetu equitatus nostcr excipit, atq; in aciem suorum Germanorum compellit. Rivus quidam altus medius utriusque exercitus Gallorum de Hispanorum intercedebat:post hunc hostium sesopctaris occultabantur in angustia quadam quadraginta sermo pedes latae Germani regij hostes siustinent, magnaque virtute eos qui riuum transierant,omnes repellunt: ad crepidinem vero progressi quum ab iis qui in ripa ulteriore erant supramodum vigerentur, caetra glandium iactuni se recipere cogi intur.Pridie vesperi fuerat costitutum ut comes Rango cum primo agmine diluculo Papiam versus progrederetur. Quod quum ut iussus D fuerat secisset,non prius de praelio quicquam cognouit, quam Papiae iam in tuto esset. Comes Claudius Rango qui nouissimos ducebat, strenuam de fidelem operam nata uit. Ioannes Thomas Gallerasus arcis Laudanae praesectus, d peditum Italorum triabunt , quum praelium committi viderent, alio itinere Papiam contendunt, alios, quiabus res cordi erat, praelio dimicare sinunt. Interim aliquot ex hostium equitibus auucum interiectum transeunt,quos nostri pro suapaucitate fortiter sustinent: ibi Ioam
125쪽
i 1 3 o. nes Cameracensis summi Normaniae seneschalli signifer equo delicitur & capitur,
cumque eo septem aut octo.Tum Germani nostri multitudine coacti ,cum Sampaullo pedem referre ad villam quandam incipiunt, sic tamen ut aciei ordines quantum pcrloci angustiam licebat,seruarent Ad extremum equites certatim alueum transcunt, de cum Germanorum consertissimo cuneo tanto impetu in Sampaullum irruunt,ut villa cedere cogeretur Germani ad extremam dissicultatem reducti Germanis Caesarianis deditionem sui seruandi causa faciunt. Comes Sampaulius Sc Mnobaldus cum exigua valde equitii manu qui supererant,se recipere,sed aduersi temper,coeperunt. um trecentos fere palliis retrocedendo consectilent,occurrit illis salebra, quam Mnobaldus transit, Sampaulius equo debilitato remanclaillic quotquot aderant, aut interficiuntur, Ioaut capiuntur, iique in his Sampaulius, Ioannes Hieronymus Castellanus paulo antes Neapoli reuersus,& comes Claudius Rango capti in propinquam villam ad Antonium Leuam abducuntur. Illuc Annobaldus cum paucis qui vim cum eo salebra transierant, alio itinere peruenit,siqua ratione hostibus perterritis pollet captiuos cripcre. Quam rem fieri non posse conspicatus,Papiam se ad ducem Ssortiam recipit: Antonius cum suis captiuis Mediolanum reuertitur. Haec suit illius expeditionis cataltrophe. Μώι-, DuM haec in Italia geruntur, mater Regis Ludovica,& Margarita Caesaris amita pace in perpetuitan concilianda inter se agebant,remque co deduxerant, ut diem inter se constituerent,qua die Cameraci cum Caesaris 3c Regis cosiliariis adeste eas opor teret.Illic extremo Maio conuenerunt anno i s 3 o, cum liberis mandatis ut pacem Σοfirmam & perpetuam semel componerent. Viginti dies contendendo de disceptando absumuntur,ut interdum res pene transactae interdum prorsus desperatae viderentur. Tandem aliquando pax conficitur his conditionibus, uti Rex redemptionis nomine vicies centena coronatorum millia penderet,utique duodecies celena millia ex hac summa repri lentarentur quum liberi Regii in Galliam rediissent,utique possessiones&praedia quae Maria Lucemburga ducis Vindocini mater in Flandria, Artesia, Brabantia de Hannonia habcb. ahquadringentis coronatorum millibus pacto redhibendi in coetum tempus addito venirent, item quae in iisdem regionibus dux Mompenserius Vindocini patruelis possidebat. Denique quadringenta coronatorum millia tot enim ex illa summa restabant Rex Arato persolueret,Cui a Caesare mutui nomine debebantur. Cuius ια debiti Caesar ut fidem facereti Anglo pignori Santaudomaru & Aream dare debebati quod tamen nondum praestiterat. Vtique praeter immensum hoc pretium quingentae-tiam coronatorum millia Anglo penderet,quibus Caesarem debito liberarct. Huius t
ti debiti quo Cisar Anglo obstringebatur,causa haec fuit. Qini ille post aut tardinandi Arragonis; Rcgis mortem in Hispaniam nauigans Anglia appulis let, Anglus Mariam foliam illi desponderat,quam si non duceret, A nglo indemnitatis nomine quingenta coronatorum millia persolueret. Is porro siponsalibus istis renuntiatis Lusitaniae Regis Gliam in matrimonium duxerat.Et quoniam Philippus Caesaris pater quum in Angliam ventis aduersis delatus pignori patri Angli dederat lilium aureum gemmis insignitum, frusto crucis Dominicae incluso, quod a Philippo illo viro optimo duce Burgundiς per omanus transmissum fuerat quo pignore quinquaginta coronatorum millia mutuo a
ceperat: cautum quoque fuit uti hoc lilium Rex repigneraret,& Caelari restituereti Vtique supremo de clientelari Flandriae & Artesiae dominatu se abdicaret, Neonoram C saris sororem in matrimonium duceretavitque si cx eo coniugio mascula proles nasceretur, huic Burgundiae ducatus tribueretur: utique Margaritae Flandricae cederet qui quid iuris sibi in dominio Salinarum contenderet, utique haeredibus Borbonij satisi cerer etiamsi illius bona de possessiones publicas let.Pactionibus ad hunc modum compositis constituitur dies decimus Martis proximi quo die ad illa praestanda Bayon MFonti rabi ae conueniretur. Cedebat insuper Rex ducatu Mediolanensi de regno Neapolitano.Id vero faccre illi nefas erat,propterea quod haec iam illius ti beris ex Claudiae Re 1,ginae corum matris obitu obtigerant:ad eam enim ista omnia lege redibant, quae filia Ludovici duodecimi Aureliae ducis fuerat: porro iste haec ob Valentinam auiam iure sibi vindicauerat. H i s rebus ita comparatis Langaeus in Angliam mittitur, qui cum Anglo de nongentis illis quinquaginta coronatorum millibus mutui,indemnitatis dc pignoris a creta
126쪽
Quod aegerriti ab eo obtineri potuit,qui ad hanc pacem conciliandam se adhibitum
non isti ille molestillime fercbat. Tum temporis autem Anglus in animo habcbat cum Catharina uxore diuortium facere,quae regis Hispaniae filia Caesaris amita crat. Cau- heia Lissian asserebat quod ea primum statri suo maiori natu nupsisset res ita habebat pa--s viis pq vero non cana esse legibus soluendi potestatem,ut uni eidemque mulieri duobus statribus nubere concedcrctur. Hoc diuortium quominus obtinuisse .a Caesare de eius Miministris adhuc prohibitus fuerat.Haec causa fuit cur indignationem hanc aduersius Rcgem conceptam Anglus tandem mitigaret:quod speraret opera Langaei, qui apud homines literatos in scholis Galliae Italiae S Germaniae gratia& autoritate valebat, im-ro petraturum sic quod cupiebat,id quod etiam tum Lutetiae tum in aliis Galliς academiis, praeterea Papiae,Patavii Bononiae aliis locis impetrauit, nimirum ut a viris cruditis omnium academiarum papae nctas csse tale coniugium concedere cui in leges diuinas quibus prohibetur,nihil iuris sit pronuntiaretur. Itaque ut quod Optabat perficeret, plus etiam quam postulabatur, largitus est. Nam quadringcrata millia prima, quae ad principem illam viginti tonnarum si immam consciendam hanc enim praessent cin nu- ,.. . incnari totam oportebat pertinebant, mutuato, quς intra quinquennium aequis pensionibus resti lucrct,quingenta indemnitatis millia cono dedit,lilium aurcum, quod quinquaginta millibus aestimabatur,filiolo Henrico Aureliae duci largitur. His ita contectis Anglus una cum Langaeo Briandum cubicularium mittit,qui onures tabulas, syngraio phas, apochas & quae usui erant omnia, ipsum denique lilium, ut omnia in tempore repraesentarentur, adserebat. R Ex summa Angli in se perspecta voluntate ineunte Februario Blaesas ire contendit,ut omnia ad optatum finem ducerentur,utque die constituta legati Bayonnae cum omnibus necessariis rebus cornici urent. Ad ea conscienda Mommorencium praesectum praetorio&Galliae mareschallum deligi siqvhil maximam in omnibus fidem illi habebat. His mandatis ille acceptis Burdegalam & Bayonnam proficiscitur,quem Rex tantum poste voluit quantum si ipse adesset,ut omnia eificcrct transigcrct. Ei archia epis copiam Bituricensem, qui Bavonnae cardinalitio galero auctus, cardinalis Tumonius dictus est,& nobiles Gallos multos adiungit, quumquidem duodeciis ccntena co 5 ronatorum nulli quae in promptu numerari oportcbat, secum ducereti Burd alae Briandus illi pnaesto suit,quem veredariis equis Martinus Bcllatus Langaei spater bacidu-coba cum iis quaecunque Angli nomine Sc iussu expromenda erant. Nam ipse Langaeus ob negotium diuortii cuius meminimus,apud Angliam substiterat, ut pote cuius opera ad cam rem uti decreucratilis Antii die decimo ut constitutum fuerat Mommorencius Bayonnam, Con A, Lnestabilius Castiliae Fonti rabiam venit,cumque eo Pratensis Caesariam ordinis cques cum libcris mandatis. Vbi ad locum praefinitum ventum est,simul dispiciunt quemadmodum pecuniae cum liberis Regiis permutarentur,ut res neutris staudi esset, quod alii aliis suspecti erant. Res post longas contentionem eb tandem deducitur, ut ipsa corona 46 torum summa inspectantibus certis ad hoc a conestabilio Castiliae missis numeraretur, ligneis capsis vicena quina millia coronatorum conderentur, capsae in fascem compo-ncrentur, eorum sigillis notarentur quos utrinque ad hoc constituissent comest blius di Mommorencius numi denique aurei omnes explorarentur. Ad hanc remex Hispania&Gallia monetalium fabrum praesecti adhibebantur: quaeres negotium amplius quatuor mensium sipatio remorata es Tantae morae etiam alia causa cxtitit. Camcellarius Pratensis citi in pacto Cameracensi praeter caeteros Regis mater fidem habebat a nescio quibus rei numariae peritis adductus,quum Regi magnopere profuturum se arbitraretur in mediu adduxit fatius & magis ex usu Regis fore,ut numi aurci no quo pretio in negotiatorii comercio aestimabannir haec enim satio Caesarianis probabaturὶν numerarentur, sed ad pondus libram migerentur.Quum sus numi appenderentur, compertum est rem maximo esse detrimento. Itaque ut quantum pondus a numero aberat sarciretur in summam illam duodecies celenorum millium corollarii vice quadraginta millia coronatorum Caesarianis dari oportuit,ne quantum damni videbantur numerando accepturi,flagitare perger L .
127쪽
F L v M E N est quod e montibus Nauarricis fluens,incenta Fontirabiae alluit, & in mare volitum Galliamque a Cantabria diuidit, illuc aestus maris bis quotidie accedit: ultra flumen cst Fontirabia, citra Andaea pagus Galliciis.Placuit ut medio utriusque itinere statueretur ponto sis similis quibus equi in Galliae fluminibus traducuntur, nisi
quod in summa parte constratus de secundum naturam fluminis porrectus esset. In quo utrinque cxtremo crassiis rudens appensa ancora religaretur: ut quoniam post aestus rocessum tam exigua est fluminiis altitudo, ut vado possit transiri, cedente aestu ponto ad summam aquae superficiem sublatus ancoris tamen Zc rudentibus immotus teneretur. In eo medio repagulum cstet, quod staphis ad latera pontonis adductis, inter Gallos de Hispanos praetcreuntes intercederet. Mommorencio ad tuto uchcndam tantam pecu- Ioniam San-jano Andram venienti quatuor peditum cohortes de ducenti equites, comncstablio Castiliae ultra flumen totidem attribuerentur, qui liberis Regiis praesidio es.sent. Mommorencio liceret sex nobiles Gallos in Cantabrorum Ad Nauarrorum fines dimittere,qui viderent nunqui illic coirent:idem etiam in Gallia connestabilius faceret: Gallis concederetur in Hispaniam S Hispanis in Galliam cursores mittere. Transitus porro faciendi ea fuit ratio: Andaeam versus lenunculum csse oportebat, quem impositis numis aurcis,lilio aureo S tabulis Anglicanis, Mommorencius cum duodecim n bilibus Gallis,qui paenulam, adium & pugionem duntaxat gestarent,& duodecim remigibus Gallis con enderet. te mirabiam alium aequali magnitudine lenunci tum isti eodem cum illis pecuniis pondcre saburratum, quo liberi Regij S connesta- ΣΟblius Camiae cum comitibus de remigibus pari numero Se omini vellerentur. Ad ostiufiuminis duas s aphas esse,Gallicam unam Hispanicam alteram, unde utrique specularentur nunquad toto mari nouarum rerum tentaretur. Idem ctiam superiore fluminis parte ad Belialbiam de Sanunariam fieri. Aliam insuper nauiculam qua sex nobiles Garuli cum duo bus Hispanis sex remigibus Gallis vchcrentur,quibus negotium dabatur, ut serutarentur num Hispani antequam ex portu Fonti rabiae soluerent, alia arma serrent aut maiori essent numero quam constitutum fueraLIdem eadem ratione a sex Hispanis de duobus Gallis in Gallia fieri.Reginam Aleonoram alio lenunculo ad dextram tib rorum regiorum Vehi, quam comitaretur cardinalis Turnonius cum decem nobilibus Gallis,&Ρratensis cum totidem Hispanis, ius reginae nobiles sceminae comites pro- 3opinquo lenunculo veherentur.In mari interim duas naves besticas Gallicas S totidem Hispallicas est e,sicut Galli ad Sansebastianum Cantabrorum, Hispani ad San ianum Lumum de B omam cstent, qui obseruarent utrum aliae naues a cnirent. Remiges qui Alconoram Reginam vehebant eadem cum liberis Regiis celeritate remigare. Donique quicquid machinarum crat Fonti rabiae, rotis crimi. Quam ad rem explora dam illuc duo nobiles Galli ingressi erant. R E B v s ita comparatis ubi dici constitutus venit is crat ineunte mense Iulio M morencius San-jano Luzaeo millia passitum ab urbe Fontirabia quatuor cum duobus& triginta mulis profici itur,capsas gestantibus,quibus condita crant duodecim cci tena quadraginta coronatorum milli amam addi ista quadraginta millia oportuit ad se ociendum detrimentum cuius meminimus.Proficitatur autem de media nocte,ut quoniam tempore matutino aestus maris accedere solet, illic prima luce adesse posset .QuuMn-jano aiscederet, per nuntium Fontirabiam missum connestabitum suae profecti nis ccrtiorem facit,quo in tempore adcitct.Qui mittebatur, quum Fonti rabiam venis. se arcis portam nondum est capcrtam dc connestabit tun adhuc in lecto iacere comperit. Pratensis aedes ingreditur, qui necdum surrexerat ei potinate tamen colloquindifacta aduentus causam exponi cupere se,ut iussus fuerat,connestabilium monere itin ri se accingeret,ut secisset praesectus praetorio Mommorencius. Pratensis respondet, si nulla illis aliavcniendi causa sit quam ut liberos Regios abducerent, iam nitul esse cur diutius morarentur,se in animo non habere illos reddere:a nobis enim ut quidem ille soaffirmabat violatae pacis initium factum cste,qui cursorem Hispanum Bayonnae deti, nucramus Quam ob causam Regios liberos qui Rauteriam processerant, Rcnarium octo past tum millia regredi esse iussosadis auditis ad Mommorecium redit,quem modio sere itinere obuium habet,quae sit i a Pratensi dicta fuerant, narrat. Neque tamen hoc nuntio deterretur quin ad portum progrederetur, ut quae suarum erant partium se
128쪽
fecisse omnia doceret. o postquam venit, Caesarianos rogat nunquid desiderarent cx iis quae se facturum receptrat .Respondent sibi adhuc sati stactum cilcis eque ubicumque opus esset,rem sic habere testaturos. Hoc responso intestino Mommorencius Guischio ex turma regia propter linguae Hispanicae scientiam,mandata dat ad connestabilium Castillae,se ad locum constitutum procellisse,ut promistis starchomniaque quae conuenerat,reipsa perficeret: pr inde videret ille quo admodum ossicio fungeretur. Quod si facere recusaret, sibi in animo esse illum in eum locum euocare,ubi ad agnoscendam violatae fidei culpam compelleret. Ibi in ipso temporis articulo adfuit quidam ex connes ablij comitatu Sanjac io bi commendatarius. Is petita Mommorencio sibi per cum connes tablium adire lic rei cssectiarum se sua oratione ne his durioribus mandatis ullo pacto opus sit Quod quuMommorencius ex eorum qui aderant sententia concessisset, tanta ille diligcntia utitur,vircuersus confirmaret liberos regios ante aestus recessim in portu ad Fonti rabia futuros,ut quae promista utrinque fuerant perficerentur: id non diutius horae spatio fi turum. Mommorericius illius verbis fidem habet, mulos exonerari S omnia ad traim situm parari praecipit,hora sere tertia pomeridiana Domini ad litus veniunt. Tum omnes ordine supra exposito ad transitum se comparant. Navicula quam conscenderant liberi R ij ad locum pervecta ad pontonis latus porrecta applicatur,nauicula item pecunia onerata ad aliud latus,utraque uncis ad extrema retinetur.In pontone duo nobi-ao les Gallus unus,Hispanus alter,ut inter duos repagulum interesset Gallus crat Sampo janus Cantaber Hispanus connestabitum,Gallus praesectum praetorio Galliae accersit. Qui binis remigibus comitati hic lenunculum Dominorum, ille pecuniae nauiculam ingreditur,caeteri deinceps ordine,quoad omnes Galli liac, Hispani illam occupassent. His persectis rebus suam utrique ad ripam,quam maxima fieri potuit cescritate conto tabis, Modunt Neque tamen Delphinus, dux Aureliae S resina Aleonora, quantumuis festin 'rcn San-janum LuZaeum antequam obtenebrasici peruenire potueriinc I . . Mo M p EsATus conscitim Burd alam ad Regem mittitur, qui ei totam rem nuntiaret. Periucudum fuisse de filiorum libertate patri nuntium nemo est qui non satis intelligat:quo accepto Rex Burdegata proficiscitur,ut Neonorae Regine & filiis o Q uiam proccderetudem etiam illi faciunt, ut Regi occurrerent. Fit optatissimus occii sus in exiguo coenobio inter Rupe fortem Marcanum & Captium: quo loco horae interuallo antcquam diluxisset nuptiae rcgiae consecrantur.Reg.na Burdegalam regio aduentu grella,Coniaco iter faciunt,Ambosiam, Blaesas de Sangerinanum Layorum veniunt uoloco tantisper commorantur,dum caparantur quae usui erant tum ut regiudiadema Sandionysii susciperet, tum vi Lutetiae regio apparatu excipcretur. Quibus consectis rebus,hoplomachia in vico Antoniano quo solet splendore ad ornandas r girias instituitur mense Martio. Eodem tempore Maximilianus Si ortia antea dux Mediolanensis Aut post pugnam Marinianensem Regi iure suo cesseratὶ Lutetiae diem
suum obiit. 40 PER id tempus Caesarquum Regem sibi placatum videret,quem maxime suis c natibus obsistere posse sciebat, de imperatorio diademate sumendo cogitare coepit. Quod quia a papa sumendum esse intelligebat, rationem qua eum sibi conciliaret quaerit. Repcrit papam in eo totum esse ut ipsius voluntatem demereretur, quo citis potentia atque auxilio Florentinos ob illatam ab ipsis iniuriam,quo tempore in Caesarian rum manibus crat, icisceretur: quum omnes Medicaeae gentis opus praedae habuissent cuius caput sic papa profitebatur Florentia S eos omnes de quotquot eorum causa facere aut sentire velle constabat, expulerant. His causis adductus ut in patriam restitueretur, his conditionibus cum Caesare per legatos paciscitur,uti si se Caesar opibus S po-tcntia in patriam restitueret,ei diadema,quod a demortuo papa obtinere nunquam pos o i iisset, imponeret.His pactionibus compositis Caesar Barcinone soluit & Genuam ap- pcllit, quo in loco papae legati gratulaturi ei praesto sunt, quibus citiam magna Italiae dynastarum pars se adiungit Genua Placentiam venit,ubi Franciscus Ssortia res suas pessimo esse loco videns, nam Papiam paulo ante amiserat deprecatoribus Papa de Vcia tis vlus,auitum sibi dominatum ut restitueretur postulare coepit: nullam in se culpam inc,marchionis Piscari j tyrannide S inlimanitate coactum rationem quaesiisse quia
129쪽
r e i o. fortunas&diguitatem, quibus ab co per cummam iniuriam spoliatus sirerat, recupere
retiTandem Caesar a papa exoratus in pristinum statu illum restituit, certis additis con ditionibus, quas dum pr staret,arces scdiolancnsis S Cremonensis tantisper in ipsi ui Cae saris potestate manseri LQuinetiam, ut maior rebus fidcs constaret, neptim iii re iri. ci collocat Regis Daniae filiam, qui quidem regno exutus captiuus tum temporis det
CAEsAR de bello Florentinis inserendo non tam mature consilium capere poterat,quod Turcam audiebat cum maximis copiis prodiisse,quibus Viennam obsidere velle videbatur. Quae quum ita client,ncccile sibi intelligebat cilc ut copias seruaret, a quibus nim fratrem Ferdinandum iuuaret, tum ditionis suae fines merctur. Bononiae tandem per nuntios fit certior Turcae ab obsidione Viennae similem fugae profecti nem cum damn., dc dedecore suisse itaquc papae quod cupictat concedit, ut in Hore tinos exercitum moueret.Et secundum illam Papae sollicitationem alia extabat causa, cur hanc sibi rem cogitandam de suscipiendam putaret, quod Florentini in cxpediti r ... ric Neapolitana Gallis duce Laut reco auxilium tutacnt: sed speciem suis conatis hane ro praetexebat, qubd Medicaeam domum in pristinam dignitatem vindicare cogitaret. Adccas res perficiendas Philibertum Catalaunum principem Aurangium ea Aptutia, ubi cum exercitu morabatur,acccriit,cui summam impcrij in bello administrando deter Δ in Hetruriam exercitum ducere iubet. Idem imperat Fcrrando Gonzagae magistrocquitum,& marchioni Vastio peditatus IHispanici tribuno obsidetur Florentia comi linenter undecim mensium spatio,quo tempore cum multa praeclare ac sortiter ab ol sessis gesta sunt,tum ipse Aurangius Caesariani exercitus imperator in conflictu interscitur dum eos qui obsessis subsidio veniebant,delere conatur. Florentiae cum summo imperio praeerat Malaleta Ballio Perusinus&Stephanus Columna Romanus. Quorum tam egregia virtus δc industria extitit,ut nominis claritatem & magnum d cus sibi compararim. Bellum hoc Thuscanum alij literis mandarunt, ut milii ab eo scribendo supersedendum cste putem, tum quod mei instituti non est externa bella narrare, sed quae tantum ad meam patriam pertinent, quorum quidem no
titiam habere mihi contigit. y
130쪽
. EB Vs inter duos potentissimos principes ita uti demo i statum anobis est compositis, nemoscre erat qui non spo raret firmam toto orbe Christiano, quandiu illi supersti , tes client,paccm esse comparatam. Sed qui longo Vise in Y- rum humanarum peritiam habere videbantur, statuebant meo quidem iudicio,fieri non posse quin Regis animo' memoria insideret, quam acerbum feci in redimendis Gliis Caesar praebuisset. Ferri enim atque cx animo reco dationem brcui potuiste deleri, si in pecuniarum ingenti tantum summa exigenda nimium rigide missct. Quod vero tam inicitias conditiones addidisset, ut de Flammae MArtesiae suprema autoritate R i decedendum estet, quae antiquitus in fide &cl1ciit Ia Gallici sceptri perpetuo fuissent, ut ducatum Mediolanensem, Campaniae de Siciliaeto regna,quorum ius non ad ipsum sed ad filios lege reda basircinittere cogeretur, hoc v ro grauius ac durius esse,quam ut indignitatis memoria in perpetuum dcponi posset, quin aliquando Rex aut certe liberi tactam sibi iniuriam reminiscerentur , quod regnum hoc pro amplitudine ac dignitate nimium angustis finibus circunscriptum est evideretur Quemadmodum illi sulpicabantur, sic accidit. Plurimi enim qui Christi num orbem bellis laborare quam quiete frui malebant,Caesari ostcndebant,Regem,si Mediolani recipiendi unquam facultas daretur, nunquam postea quieturum, neque paliurum ut Neapolim de Siciliam ipse libere teneret. Commodis limum ergo videri,si omnem in posterum sipem huius ducatus potiundi praecideret.id fcri nullo negotio posse,si illum Ssortiae restituereti. sic enim & pecuniam ingentem ab illo accepturum,& o uniuersis Italia: dynastis ac populi 3 satisfacturum, qui Mediolani ducem vicinum sibi csse mallent aequa vel etiam minori potentia, quam vel Caesarem vel Regcm, quorum vires illis suspectae meri id eliciat. Simul etiam hoc facto omnes ab eo adduci posse,ut ad defendendum Sibrtiam isdcre coniungerentur: quae res nouos illi socios dc amicos conciliaret,de Regis gratiam autoritatemque minueret. Addebant alij pcrsore a commodatum si ducem Sabaudiae, qui regionem in ipso transitu e Gallia in Italiam sitam habet, ad hoc foedus ascisceretilloc enim obstaculum & tanquam firmissimum obicem fore,quo impeditus Rex nunquam expeditionem in Italiam suscipere in misenium induceret. Ad hanc rem perficiendam suadebant, ut comitatum Mensem cum clientelis duci tribueret ut deinceps bella quae apud Insubres gererentur,ad se ille priso uatim pertinere intelligeret.Quinctiam in eum sermonem venerunt, Vt dicerent op ra Sabaudi Helvetios de Rhetosa societate atque amicitia Regis alienandos esse, quoad Caesarianaes partes transirent. Denique omni ratione contenderunt, ut cum amicis&auxiliis des sitiuum ita debilitarent,ne postea ex ea solitudine emergere post ei. Et f ne, quemadmodum superiore libro dictum est, iam eum Ssortia per papam δί Vcn tos de ducatu transegerat. Caesari haec omnia iam inde narrabantur, quum Barcinono