장음표시 사용
41쪽
nec his, nec illis pro suo iure imperabit φ Illius iustitiae Consiliarii & Ad
ministri Vbinam gentium tunc extabunt ' Praesidium prouinciarum quae turio potestas Vrbis praefectus quid iuris 3cautoritatis in nobilitatem habebit ' Inter Nobilitatis Principes quid tunc ordinis Miseria, videlicet, confusio, vitae perturbatio, magna V-bique calamitas. En bellorum nostrorum fructus lNullo autem obliuionis vitio Ecclesiasticos praetereo, sed de ijs
nominatim verba facere nolo,Veritus, ne meam autoritatem defugiant,infestiorem me sibi aduersarium arbitrati, quam re Vera sina. Enimuero,Vt aperte dicam quod res est, longe maiorem de eiusmodi ordine, quam de duobus Franciae reliquis conquerendi occasionem habeo. Sed id parui refert,cum in toto eorum grege multi sint mini me mali. Quod ad illorum Vero professionem& religionem attin ,equidem nonnullis in capitibus sum illis
contrarius, in nullo vero inimicus. At Vna omnesmente,Vnoque ore consentimus , cum in at iis quibusdam, tum in eo maximὸ, in quo de Ecclesiae Gallicanae priuilegus ac tributorum Imm nil
42쪽
nitatibus LPontificu usurpatione vindicandis agitur : Vtcunque se res habeat , quanquam omnes in eos inue hendi & inuadendi etiam caussae mihi
non deessent, eas tamen omneS Communis Concordiae causa, &graia issima mei erga Regem publicamque utilitatem ossicij consideratione adductus, voluntaria quadam obliuidiae contererem. Interim quid illi cogitant aut sperant f Bellum ne facere, simulq; decimassoluere in iis locis,in quibusplurimum possunt 'Esto, ita sanὸ.' At in ijs in quibus autoritate & potentia valeo omnia sere ex ipsorum bonis v- surpabo, eiq; usurpationi mederi nulla iam ratione possum, sed temporis progressu, cum omnia mutuis disiensionibus flagrabunt,qua se conditione fore putant φ Animum, rogo, aduertant, quo evadant nostrae urbes, nostri populi,nostra nobilitas, & cum animissilis etiam atque etiam reputent. Illi maximὸ quibus pietas commendatio
ni est seste certὸ debet an aliquid sie
in rebushumanis,pietati aeque contrarium atque Vitia, morum deprauatio Mimmodica rerum omnium intempe
rantia : Ecquid vero sit, quod plura
43쪽
grauioraque Vitiae maiorem depraua tionem, atque intemperantiam emci at, quam effrenata bellorum omnium. licentia' Hoc mihi praeterea diligenter expendant is, qui non alia via tantas opes, opibus tantis cumularunt atque adauxerunt, quam pace, quam Ordinis conseruatione, quam obedientia
priscis Regibus praestita, quam Religione . quanto deteriori in posterum conditione futuri sint, bello, perturbatione ordinis, impietate& seditiosa ista contumacia, aut si ita mauis,Co tumaci ista & funest seditione. Sed enim compellatu speciatim singulta hoc etiam generatim addam Si Dei beneficio omnia Regis nostri consilia dc actiones prospere, Ut spes est, proce dant, isquo omnes Regni factiosos citaues vincat dc subigat, quanquam Victor, miser tamen est,si 4b iis omnibus, quaS.Commeruere , poenas repetat tQuid enim 'maximam urbium partem, infinitum ciuium numerum poenamerita, & debita multaris Nimis certe mi serum hoc, acerbum & calamitosiunetiam nimis hoc fuerit. Calamitas est, furor est, quem Deus in hoc Regnum immittit, ut peccatis nostris plecta-
44쪽
' mur,sed haec nobis obliuione delenda, haec etiam condonanda sunt, nec gra- Ni uius stomachandum cum nostris popu- R Iis & urbibus, quam cum furioso, dum in obuium quelibet percutit, quam cumlata insano, dum nudo porpore vagatur MR circumcu rsat. Qu/d si e contrario co- iurati isti suas adeo vires confirmant,
I ut eas Regiis viribus obiiciant& Re-: a gi ipsi obsistant sui certe id facturi vi
tu: dentur, Valdeque metuo ne illius pallia hientia sit praecipuum illorum robur, Deo fortasse volente seuerius in nos, animaduertere, adeo ut valde dubium; i quidem sit ac incertum , quo tandem iis loco & ille ipse & nos futuri simus. iiii Quid de Francis nostris dicemus' Quis
da enim haec est ignominia nostros Regesi a nobis expulios & fugatos esse ' Ma- yi' cula certe, qua nunquam Maiores no- is stri nomen 1 tum contaminarunt. Et ita: qua potissimum laude reliquos omnes m totius Christiani imperii clientes Ma subditos superare longe idemur. At , enim, annon iniquissima est haec mex is sors & inscelicitas maxima, qui otio 4 siis haec omnia spectare cogar ' Adarsa masum necessitate summa adactus: Ini' quoa ea iam conuertam Z in Regem ne t
45쪽
At diuino instinctu afflatuque concietatus,meam ipse causam aduersus coniuratos suscepit. Cur eos in extremam desperationem adducam l Cur ego qui pace palam praedico & hortor, Regem aduersus eos irritem,&mearum copiarum quae illos tantopere angunt sollicitos habent,cogitatione,1lli Voluniatatem, his spe recociliationis adimami Et hoc est unli quod me maxime angit. Nam si quietum & otiosum me specta torem praebuero, illi qui iam non consilijs solum S: studijs, sed armis etiam& castris dissident, aut redibunt iterum in gratiam, in mei meorumque o innium,quoad poterunt perniciem,ut bis iam terue euenisse memini,aut Regis vires ita debilitabunt, suas contra ita confirmabunt, ut illo amicto & ia- Cente parum admodum roboris atque animi futurum sit, ad impediendum, quo minus &ipse affligar & totus ia-
ceam. Sic autem Egregii viri) vobiscum ago, quippe quos sciam, Val
deque multum doleam uenon eodem omnes animo studioque mecum assectos esse. Edicta a Rege Principe meo promulgata, cum alia, tum postrema satis palam faciunt, ex. comitialibus
46쪽
πς, illis delegatis, nonnullos, atque deo plerosque omnes , certis qui par busdam hominibus addictiores quam
st a P. egi ipsi fuisse. Quod si quid iudicii
: C:a in vobis est , idem plane vobis quod
si mihi , persuasum erit , non me tan- tum , sed Regem etiam, deinde ter-lza tiam istam factionem, necnon Vos i-ῖ p psos, tum Vniuersos tum singulos in ap summo rerum discrimine versari. Ne : d. pe nos in ea dem omnes domo, eaque da valde ruinosa, sumus. Nos eadem natiar ut, quae Varijs agitata procellis a nauit: fragio non longe abest, inclusi simul
stis stare tamen aliud remedium videtur nisi pax,qualetandemcunque aliud coiniti miniscamur & exquiramus. Quit qui ii, dem com ita sint, ego tum melior tum ei praestantior id enim vere dicam ) tumia, grauioribus quam caeteri omnes inius, riis affectus, pacem nihilominus a Ren, ge summo Principe, omnium nomineat, peto : qui alio quam omnium nomine ρ- pacem Vel petierit , vel fecerit, is, profecto pacem non recte nec peties xit nec fecerit. Atque huius rei grani ita profiteor me dissicilem minus mo-us aosumque fore , Vel millies , quam
47쪽
fui unquam, fi tamen Vnquam sui. Ego posthac mea in Regem obedientia obseruantia Volo Caeteris omnibus ad omnem ossicii &obsequii rationem xemplo esse. Caeterum ijs iam toties propositis a me atque expositis, quae mei erant ossicij, & nostrae quoque o mnium utilitatis, hoc tandem edictu nivolo, illis primum qui Regis partes sie quuntur, nisi huic sanctosalutarique consilio assenserint non de bello quiadem eum factiosis, cum Lotharingis, cum Parisie insibus , Aure lianetisi bis aut Tolosatibus gerendo, sed cum iis , qui paci & debitae Regi obedienti seo iamni studio conatu qtie intercesserint)omn1um calamitatum, quae Regi &Re gno ipse rentur , culpam in eos solos conferendam: Me V ro ab hac culpa, non solum sed a mea etia erga Regeni fideliberum omnino esse,a cuius Vide lieet fama & capite omnem labent S periculum pro mea quidem parte iani depello,& in posterunt etiam,velit no Iit, depellere conabor. Quantum au tem ad eos attinet, qui istius coiti ratio. nis quam specioso sacrae unionis no imine tegunt ac velant)nomen adhuc caus in quo 1 etinent. Ego illos ut Gallos
48쪽
libenter imperarem: id enim pro meo iure posio videor apud eos, quibus honori est, mihi cognatione comunctos esse , & cuius imperia exequi, ipsorum etiam Patres in magni benescii & gratiae loco,certe scio,posivissent. Quod si tamen eo modo iis non imperem, faciam saltum,postRegem,Vt primusPrinceps & primus Galliae magistratus sibi caueant & consulant: detrimentis sitis & cladibus iam acceptis contenti, quiescant: priuatas sitas rationes publicis posthabeant : animi assectiones ac dolores, controuersias, Ultiones atque cupiditates honorum , & ambitiones stas, Galliae Parentis suae utilitat officio Begi debito , & nostrae suaeqi ipsbrum tranquillitati condonent. Sisecus fecerint, Deus, Ut spero, Regis curam non ita omnem ab iaciet, quin sit uni illud tam praeclare coeptum opus inco perficiat, illiquet hanc mentem iniiciat, ut suos clientes & seruos, ad ses reui arcessat & me inprimis qui nul- Ium alium honorificentiorem titulum appeto. Atque ad eum hanc ob causam accedens, plane confido, satis me virium &iuris habiturum ad opem illi fe-D Ien-
49쪽
rendam , Ut factioserum memoriam, ὁ medio, & totam illorum factionem Galliis facilius feciliusque delere pocsit. Postremo cum inlid Ctam ex prensa Sc clara mei consilis inst tutique testificatione, quod mearum fuit partium , praestiterim: si tum hos, una illos
animaduertero velita languidos&inertes, Vel tam male erga Regem Regnumque animatos , Ut eorum nemo commoueatur atque ad suum officium excitetur: Ego Deum actionum mea- m,tum praeteritarum testem & conscium , tum futurarum adiutorem ac
moderatorem appellor atque Ut Regi prorsus addictus & deditus. animo vere Gallus & primi Franciae Principis honore,quo ornatus sum,dignus. Deum atq; homines obtestor, quanquam omnes & omnia ad huius regni perniciem coniunctis animis & armis conspirauerint, me tamen Vnum, etiam Cum certissimo Vitae ipsius, atque adeo decies mille, si tot mihi a Deo data: ectsent, vitarum discrimine, tum pernI-ciem illam a regno depellere, tum impiam illam conspirationem restinguere conaturum. A qzomnes cuiuscunque ordinis&conditionis homines qui quidem
50쪽
ii quidem pio hoe patriae liberandae ser-sai uandaeque desidet io tenebuntur, huc inuito& appello, sperans, si mea con it, silia Deo iuuante successerint,me qua-ἰς- tum animi & fortitudinis ad rem susci- piendam edidero, tantum me fidelitalloi tis,post rei eventum,habiturum: Cum Q iis, scilicet meam Regi obedientiam. Pa-ἶ: triae ossicium , mihi ipsi tranquillita: ain tem & laetitiam Vna cum bonorum Ο- da mnium libertate reddidero. Caeterum
iri, tantisperdit Dei beneficio Regi sum-da mo meo Principi licueritRegni sui ne- gotijs prouidere, atq; pacem,quae tan-: i topere est necessaria, restituere: Egor qui hanc dignitatem sum consequutus ii ut primas sub illius imperio teneam, profiteor ac praedico, si illi absenti nonia possum tam egregiam operam nauare,
at i ut eum toti suo Regno ac pristinae di- gnitati plane restituam, saltem me ali- ip qua ex parte effacturum in iis locis in i: quibus autoritate & viribus plus Va- : leo, ut illius dignitas atq; autoritas a-ise gnoscatur. Et quidem ea potissimum gratia omnes cuiuslibet ordinis, condi ditionis,&religionis,tumnobiles,tum Oppidanos, eosque seu Ecclesiasticosuit seu plebeios, qui in tam praeclaro qui