장음표시 사용
1쪽
tae,nec apprehensionem tollendam,nec restituendum dictum Haeredita. mentum dii his Capitulo dc Archidiacono Actoribus exaduerso. Et quia easdem litteras executoriales diciae praetenta sententiae denuo in dicto secundo Processu Francisci de Blancas producunt, eandem quaestionem
refricantes. Ideo operae pretium esse duximus, antequam ad ostendendum dictam interlocutoriam sententiam , in fauorem Regiae iurisdictio. Dis pronuntiatam iustissimem esse,accedamus,singulas caducitates in diicto secundo Processu Francisci de Blancas, a dictis Actoribus propositas singillatim percurrere,ut melius dicta sententia pro Regia iurisdictione ab Regia Audientia prolata, dc eius iustitia intelligatur, dc clarius,ac lucidius innotescat. Et in primis, necesse est litem & quaestionem agere tantum, decidere inter Rectorem, patres , dc Collegium Societatis Iesu Caesaraugusta, nos ex una,& dictos Capitulum,Canonicos, Archidiaconum dictae Ecclesiae Sedis Caesaraugustante ex altera super assertis propositis caducitatibus,a dictis Capitulo dc Archidiacono, tamquam prsetensis dominis di rectis,propter causas,in sua propositione, in dicto secundo processu Francisci de Blancas oblata, propositas Sc allegatas. Ijs enim sublatis Propositio a dictis Rectore & Patribus, ut dominis bonorum in dicto processu apprehensorum oblata ,de plano procedit, & venit recipienda. Qui. veniunt virtute cuiusdam legati in sui fauorem, a D.Marquesa de Monca-yo, & D. Francisca Cornet in suis ultimis testamentis relicti, ad dictum Haereditamentum vulgo dictum de Mareca,& ad reliqua bona, in dicto
Processu apprehensa. Quod Haereditamentum dicta D.Marquesia,per relationem ad quaedam Capitula matrimonialia,in dicto suo testamento re Cognouit,quoad terras,seu praedia sancti Saluatoris,in dicto Haereditam oto existentia, tributari si esse dictis Capitulo & Archidiacono dictae Sedis. Sed ut id ipsum melius discutiamus praemittenda sunt verba elegantia per Antonium Monachum prolata, Florent. decis. 6. n. r. dicentem: Tametsi enim procliuiores esse debeamus ad absoluendum magis,quam ad condemnandum, iuxta l. Arrianus,sf. de act.&oblig.&praesertim insimili caducitatis materia, quT dicitur paena, a qua omnis causa etiam temeraria,uel bestialis excusat. Ant. Sola. in antiquit. sub decret. tit. deiu. emphith.decret licet iure p.3 glos I. sub n. 7 .col. r. vers. Ad caducitate, fol. 3y. Corbul dc cau prid. ob non soLcan. Iimit. 17. n.a. Vnde monendi
sunt Clerici Religiosi,quod no debeant esse proni ad caducitates, vel
tus qui posseunt iudicarς ssecundum aequitatem valde solent dispensare iucasibus contingentibus, eo quod caducitates sunt introductae a mero rigore iuris, ut de Senatu Mediolanensi id testatur Iul. Clar. in s. emphitheosisq 8. ver. Et hoc quidem,in fin. admonitio,&traditio apua Iudices Aragoniae optimo iure plurimum valere debet. Nam ubi Foro deficimus,ad aequitatem naturalem recurrimus, secundum proa mium Fo
rorum domini Regis Iazobi. m ob rem in pluribus caducitatibus per Senatum dicte Regiae Audientiae, Curiae domini Iustitiae Aragonum solitum est dispensari.
2쪽
Hoe praemisso ad caducitates, allegatas in specie in dicta Propositio. ne dictoria Capituli Archidiaconi in i p. arti c. suae propositionis dictae in dicto secundo processu oblatae accedamus, Quἱ continent deuolutionem ad directos dominos ob legatum agrum Iacobo Garces,& totureditamentum de Mareca, dictis Rectori dc Patribus lampadem habena
Huic caducitati opposita est formiter exceptio rei iudicatae in Re plica, pro parte dictorum Rectoris,& Patrum, in hoc processu Francisci de Blancas oblata. Quae exceptio dictos dominos directos omnino excludit. Na ex tenore primi processus Apprehensionis Ludovicae de Santa Fe, ex sententia in eo per dicta Regiam Audientia,anno I 6o8.prolata co
Mareca in commissum accepisse ab casdem causas,quae nunc in dicto arti c. i .suae propositionis, in hoc secundo processu contentae allegatur, de deducuntur in eodem iudicio Tenutae,& liti spe dentiae,& eodem modo
agendi. Et dicta dictorum dominorum propositio, per sententiam definitivam ab eadem Regia Audientia fuit repulsa;-admissa Propositio diactorum Rectoris & Patrum, ut dominorum utilium respectu centum, Sctrium caficiorum unius modij,duorum quartalium, & duorum almutorum terrae in dicto Haereditamento de Mareca existentium , cum onere soluendi Canonem quatuorcentorum solidorum per singulos annos dictis dominis directis. Cum ergo inter easdem partes, in eodem iudicio Tenutae dc litis pendentiae , & eodem modo agendi ob praedictum coma missum dicta definitiva sententia fuerit prolata: per hanc exceptionem peremptoriam dicti domini directi excluduntur omnino, ut in his terminis nostris super iudicio posse stario tradit Baldus. in l. Incerti numero. ia. C. de interdictis , Menoch. de retinend. possessio. remed. 3. numero. S . & 87. doctissimus dominus Regens Sesse decis is . nu- iner. 3. Molin. in Repertorio , verbo Apprehensio fol. 30. col. 3. dc Ple,
banus. Quae Doctorum traditio probatur in l. cum quaeritur, cum sequenti bus, ec in i & an eadem, in l. si matrem, g. finali, l. duobus de exceptione rei iudicatae. Quoniam post absolutum iudicium nefas est: litem alteram consurgere ex primae litis materia, ut dicit tex. in l. terminato . C. de
ne non est amplius imm0randum,quia est receptissima omnium conclusio Surd. conf3i Mnum 8 Reginaldi Iun. con L. 13. num. 8. Ruin. cons. r. lil Ripa l. qui RomM , f se trς num. 26. dQ vcrb. oblig. Fran. de Ponto cons. 'o num. IO. lib I QM 'V m Plurςs docisiones ,& Doctore, alios allegant. Et quamuis praedicta CXcζpti O rQi iudicalx inter easdem partes.
3쪽
tentia Regiar Audientiae, in dies o priori processu lata , optimis fulcitur
iuris rationibus, quas breuiter proponemus. Et super praecipuo fundamento commissi ob alienationem factam dicto Collegio , tamquam potenti & priuilegiato,& lampadem accensam habenti,dicta Regia Audieria non fuit mota vigore pacti in contractu dictae emphit eo sis adiecti, ibi:Nopodays, cto. Hierar, ni en testamento rixar a lampara , M. quia ex deductis,& probatis in eo processu constitit,consuetudinem vigere re linquendi bona emphiteotica Ecclesias, Monasterijs,& Ecclesiasticis priuilegiatis personis, lictasq, Ecclesias, Monasteνia,& Ecclesiasticas pers0nas nequentissime , & passim in praedictis bonis emphitheoticis,non habita praedictae prohibitionis consideratione succedere. consuetudo sussiciens est,saltim ad excusandam dictam D. Marquesiam de Moncayo,& ad euit ada caducitatis paenam ec enim dolo culpae eide attribui debet, si fecit id, quod publice de pala ab omnibus fieri, & licere arbitrabatur. Hoc fuit motivum Regi eAudientiae ad euitanda praetensam caducitate. Quod domini Auditores Rotae licet sapientissimi in quadam decisione , in causa Archidiaconi Saedis Caesaraugust. impugnant asserentes, huiusmodi consuetudinem solum operari effectum contra iuris prohibitionem ; non vero contra prohibitionem hominis , dc pacti iunctam cum prohibitione legis,ex Ιmol. l. Filius familias, g. Filii .col. I. Alex. num. a.de legatis i. Salic. t ea lege num. 3 Decio cons.3 p. post num 3. Nata cons. 8I,num. I7. Cels Hug. cons. 6. num. i 6. quos dicta decisio allegat existimans, secundum ius in Ecclesiam testamento legari non posse bona emphitheotica, secundum Ane. de Butrio cons. 13. num. 3 .Aldobra. Cons. o.Iul. Clar. f. emphulicosis q.33.Gabriel cons28. vol. I.quos etiam dicta decisio adducit. Sed ut praedictis dominis Auditoribus Rotae sapientissimis respondeamus, praemittendum est,in hoc Regno Aragoniae cessare praetensam iuris prohibitionem,& quaestionem, quam permulti disputant, Sc maxime don Garcia Mastrilis decis. 128 .in a. p. & Bul fiat.egregi cons 199. num. Ia. Vol. a dc Corbul.d Cca u. prin. Ob mort .ciuil. catis. . per totam, dc Doctores communiter in l. si ita quis, g. ea lege de verb. oblit.
infiniti allegati in dicta decisione Mastrilis: An scilicet emphitheora Ecelestiae possit in aliam Ecclesiam, in suo testamento bona emphitheo-itea legare. niam tu Sta Foros & Obseruantias Regni Aragonum similis Ecclesiae cimphi x hQ0ta potest,& valet praedicta bona emphitheotica maxime pro anim sit in testamen do in Ecclesiam legaremon obstante eonstitutione Impςr-xoris Iustiniani in 3.emphitheo sim in auctent.de alie dat. ad emphite, qu/m 0mnes allegant Doctores, tenentes non valere letatum huiusmodi in Ecςl Quas afferentes duas rationes, primam. 1 Ecclesia est potenxior, Sed huic rationi respondet Menoch. ςons. a iis num .38. cum sequςntibu , post Roman. cons.JIS.nu. I.&alios, quos allegat Mailrilis dicta dςςis. Iz8. num. 1 . Quod tunc demum Ecclesia
connumeratur inter potvnx Pres,quando habet potestatem contra eum,
cuius res in cam alienantur, secus si non est illi Ecclesiae suppositus,sicut Archidiaconus,& dictum Capitulum Saedis Caesaraugustan. qui non sunt
subiecti Recturi, de Patribus Cullegij Societatis Iesu. Cui rationi, ben c
4쪽
accedit consuetudo,& praxis Regni Aragonum,tradita per Molin. verb
possessio. l. a 38. col. I. videlicet per commissum bonorum emphitheo. iacorum resolui possessionem in fauorecia cuiuscumq, domini directi,non solum contra ipsum emphitheo tarn, sed etiam contra tertios nossessores, dc in proconi, te nutae obtinere dominos directo s contra eos ob di
istum commissum. Q d secus erat iure communi: nam facto commissibadhuc remanebat pulsessio naturalis penes emphitheotas , vel tertios possetares, usque adeo, ut necessaria esset sententia declaratoria cauta commissi,&dominus directus no poterat sua propria auctoritate in possessionem ingredi,& cmphitheo tam expellere,Corbul. de cau. priuat. ob non sol. can. in sin. q. t 3. Vnde si dominus utilis esset potentior , dissicile ab eo dicta possessio auocaretur. ratio in Aragonia cessat: quia eo dem modo per viam commissi contra priuatos,& Ecclesias,& potentissimos quosque in processis apprehensionis faciliter expeditur. . Secunda fortissima ratio, quam praedicti Doctores adducunt est: Quod Ecclesia,cui bona emphitheotica sunt legata, numquam moriatur, E
difficile alienentur dicta bona,& ideo fere impossibile sit ., quod reuertantur ad dominum directum. Et quia dissicilime alienantur dicta bona,
dominus directus perderet laudemium,& ius praelationis, quod in Aragonia vocamus Faticam. Sed haec ratio similiter nec in Aragoniae Regno procedit: quia secundum naturam contractus emphitheotici, non
datur commisi um, nisi ob non solutionem Canonis infra biennium. nimmo emphitheota sine licentia domini directi potesst rem emphiceoti .cam alienare cum onere tributi,& non datur laudemium, quod nos vocamus luysmum, nec fatica, nisi speciali pacto caueatur. Et propter quamcumq, alienationem in quoscumq; priuatos,&Ecclesias,secundum naturam contractus non datur commissum,nec emparamentum , & sic est de usu in Regno Aragonum.Et haec consuetudo idc usus expresse probantur in Foro unico. de iure emphitheotico. l. Ira. col. apertius hunc Forum declarans est particularis lex Regni Aragoniae,in obseruantia. Itetri in Ara 3onia tenentes sub tributo.de ecneralibus priuilegijs totius Reg
ni. sol a S. col. . ut tradit Mol. ver b.Tributum, l. 3 22.col. 3.vcrs. Tribu tationis contractus.
Cusiantibus ergo rationibus, per dictos Doctores adductis, ob quas non est: permissum secundum ius, legari bona Ecclesiae dominae directae in aliam Ecclesiam, cedat iuris constitutio prohibitio. Vnde aperto ore fatendum est,in Aragonia secundum naturam contractus, sine pacto in contrarium adiecto , emphithQotam laicum dc saecularem Ecclesiae
posse in suo testamento dicto Collegio pro anima sua relinquere bonacmphitheotica Ecclesiae. EX quo adhuc infertur consuetudinem allega rana in dicto motivo a Sena xi Regiae Audi nil nihil operari contra pecihibitionem iuris; quia secundum py di i S lUCS municipales non est: aliqua prohibitio,& frustratoriae sp dictδ consuetudo. Ideo necessatibinferendum est,eam consuetudinςm ς'ctum , A virps habere adueisu, pactum in contractu tributationis δdiCctum, Et sic ratio , quam domihi
de Rota adferunt de duplici probibi i*nς, iuris, ta altera pacti, iu
5쪽
hoc Regno ruit. Nec obiiciatur dictum Forum, & Obseruantiam Regni
non ligare, nec comprehendere Ecclesiam dominam directam , & bona eius emphitheotica.Primo quia dictusForus & obseruantia generaliter, non nominando Ecclesias, nec cius personas statuunt, δι sua verba dirigunt in dominum utilem, S in fauorem laicoria in dominorum utilium habentium bona ab Ecclesia in emphiteo sim, & non quoad laicos tantia. Quo casu secundum communem opinionem personae bona, respectu utilis dominii, sunt laicis subiecta; ideoq; eorum legibus dic statutis ligan . tur, ut tradit Iul. Clar. f.Cmphitheosis q. 8.Secundo,ut supra dictum est, ex constitutione Iustiniani ,3.1 in Auctent, de altera. ω emphit. probatur, in Ecclesiam non posse legari,& donari rem emphitheosis Ecclesiasticae, sicut de seu do idem ita tuitur in cap. I. de seu l. alien . qui textus ad hoc sunt allegati per Doctores. Ergo simili modo Fori Aragonum, dc obseruantiae possunt illas constitutiones corrigere.Tertio in Aragonia, perso- Ecclesiasticae , dc earum bona in rebus profanis δc temporalibus Foris ligantur: quia in eis condendis Brachium Ecclesiae interuenit, ut est Fo-rqs unicus de Praelatis, Religiosis. Et secundum iuris dispositionem, in
rebus ab Ecclesia concessis in emphitheo sim circa dominum utile , leges seculares possunt statuere, Valasc,q. I7. num. 13. de ita. Cmphit. Menoch. de Arbitrarijs cassi so. nu. 8. Dec. cap. Quar Ecclesiarum . num. 9' dc constitu t. Tira l. de Rei ract. legat. g. l .glos .3.n ..ut infra dicemus.
Vsque adeo de prohibitione iuris verba fecimus. M odo ad prohibitionem hominis,& pactum in contractu emphitheotico appositum deueniamus. Et praemittenda sunt verba ipsius contractus confecti anno I a. per Bernardum Villa tua Archidiaconum Caesaraugustan. & Santium Fatas dictae Sedis Caritaterium ex una, &. D. Petrum Cornet nobilem hominem,& potentem huius Regni ex altera initi & celebrati. Qui domini directi dixerunt in initio a iretiri a I Jon Pedro Cornet, habitante en ta Vida de la Almonia ,3 a los et uestros a quieu vos qui eredes la Vista de Uare calo c. Per quae verba,inquiunt Doctorcs, in quoscumq; haeredes& legatarios,etiam extra ncos, licet non sint filis, nec descendentes dicti
D. Petri Cornet, bona emphitheotica peruenire possunt, propter illud Verbum: Q us usilucris,uci dederis, videtur data potestas alie ndi pro
libito voluntari , Operatur, ut emphitheosis Ecclesinae possit transire ad extraneos haereacs legataris S, Corbul. iri d. caus.7 .pri v. ob mori. ciuit. n. t. post Decium,S; Linua Sossitum, Curtium. Iunior. cons. .nu. i.
alios per eum at lcg x0 , R idem Corbul.de cau. priu. ob alienat. limit. a. n. r. Iul. Clar. f. emphithzOssq. 1 8. n. 8. Tum etiam infercnda sunt verba dicti contractus prohibentia aliena.tio nem ibim con condis β',qΠ vopo ars la dita Vidast cyas que a vos tribu ramos diuidis emparres,Vi Gr, ni vender m alienar, ni en tesamento deor a lampara, Moro, lud/V, i f.,ni a persona otra potent, ni priuilegia ,sino a Pos ouesbos,oapc sqηδέ, ζη qui ei dito ireudo , e cosas sobreditas u Ruras con et treudo empero, cor sy condiciones contenidas eu elpresente contra-
Dogno de Otra manera, Pso nunc notanda sunt illa verba dicti pacti: Si ci idos uvestros, o a fors νδέ co qui el dito tretido, e cosa obre ita an segο
6쪽
ras .Dictio enim sino, posita post prohibitionem , & negationem inducit pernatissionem in casu sequenti, Alexan. Dec. Aretin. in i . Actione , C. de
pro libito voluntatis dominus utilis poterit in quascumq, personas 4n quibus tributum dcres supradi 'erunt securae, disponere legar in suo testamento vel codicillo , prout sunt Rector dc Patres Colsegii Societatis Iesu , quae personae sicut religiosissimae soluent tributum secure,& in Haereditamento Marecae bene v ersabuntur, & apud eos erii securissimum dictum Haereditamentum, S facile conueniri possunt virtute commissi, prout est fieri solitum in Aragonia , per viam sequestri & apprehensionis,ut dicimus. Ac per consequens non dicuntur dicti Rector,
Ec Patres personae potentiores, ut diximus supra , & probat Menoch. di. cto cons. 2I6.n Go.& 41. δί plures decisiones & Doctores, quos alle fat, ad probandum Ecclesiam particula rem utilem dominam,non habent in iurisdictionem, nec potestatem in Ecclesiam dominam directam, non dici potentem, nec potentiorem. Et ex dictis patet etiam responsio verbis
dicti pa i : Nia persona otra tem ni Secunda etiam ratio est , quia Rector Patres supradicti sunt idonei facilitate conueniendi
per commissum apprehensionem bonorum. Et dicti domini directi sunt aeque potentes, siue etiam potetiores dictis Rectore,& Patribus: naratione paris potentiae , non dicentur person porei te & potentiores: Immo vero dicti domini directi sunt porciatiores,dc sede vacante habent
iurisdictionem,& sunt plurimi dignitates habentes, & alij Canonici sunt vald e potentes,& apud omnes plurimum possunt. Q 2 casu existimaui e
Iason in l. finali n. 99. C. de iure emphuli, ubi dominus directus esset aeque potens, sicut est ille, in quem emphitheota alienat, alienationem validam esse. Et hoc per bonam rationem confirmat Corbul. de cau. priu. ob alie -
emphitheota alienet, ut euit et lites. Sed in prias enci casu magis potentes sunt dicti domini directi. Sed restat adhuc perpendere illa verba dictae conditionis, δc pacti: N
en te sament deor a lampara, o. Per quae dicti Archidiaconus & Capitu lum dictae Sed is Caesaraug. praetendunt D. Mar iucsiam de Moncayo, &D. Franciscam Cornel eius filiam,dictis Rectori & Patribus in suo testa. mento in scriptis & clauso,& in praesenti processu exhibito, dictum Hae redi antentuin minime potuisse legarc. Sed profecto ea verba non prohibent expresse , & directe dictum lcgatum, quod ex tenore dicti testa me uti dc Plicae non fuit collatum in lampadem,sed in dictos Rectores OcPatres ad fundandum , construendum Collegium Societatis Iesu , iuliae Ciuitate CaesaraugustV, ut in Q animarum conuersioni & sanctifie,ationi operam darent Religiosi dictV societatis Iesu,iuxta sanctum&lati. dabile eorum Institutum , ipsC Qicti Collςgij Patronae & Fundateieescitent. Quapropter dictum legatum l*mp di alicui relictum minime Vi detur. Sed dicti Archidiaconus C pixulum antiquum morem eou. suctudinem allegant, quod ca vox bῖ, . ς cclciis , dc Monastesii, iri
7쪽
arbitrio iudicantium relicta. Sed casu quo eam consuetudinem intelligentiae probauerint, praemit tendum est: dictos Rectorem de Patres bonorum mobilium, dc immobi lium emphitheoticorum capaces esse, vi constat ex Bullis dc Priuileg ijs a Pio Qynto, & Gregorio Decim otertio, & alijs Summis Pontificibus in fauorem dictae Societatis concessis, &in praesenti Processu exhibitis,& etiam ex Bulla de Privilegijsa Leone Decimo, in fauorem Archi con-
fraternitatis Caritatis de Urbe concessis, in praesenti processu etiam exhibitis,in quibus inter alia sunt verba sequentia: Et quςcumq; bona etiam laudatia A emphiteotica,etiam Ecclesiastica eidem Archi confraternitati,tam inter vivos,quam mortis causa Geta testamento, vel codicillo dari, concedi,& relinqui libere posse,&c. Quam obrem tollitur qu elibet dis. positio iuris, & Doctorum traditio, quibus praetenditur,dominos utiles in suo testamento minime posse bona emphitheotica Ecclesiae dominae directae, per donationem, seu testamentum alteri Ecclesiae relinquere: quia de potestate voluntate Leonis Decimi Summi Pontificis non est dubitandum. permissio etiam cst conformis, & convcnit cum dictis Foro & Obseruantia huius Regni Aragoniae supra allegatis. Sed dicent per dicta verba Summi Pontificis Leonis pacto in contraritam adiecto in contractu emphitheotico non derogari. Ad quod dicimus; non videri pactum conuentum in contrarium per verba dicti contractus emphitheosis supra relata. Tandem in Aragonia est inuiolabilis consuetudo antiquissima,non obstante praedicto pacto,ut non relinquatur res emphitheotica Ecclesiae,aut priuati, lampadi,nec personae potenti priuilegiatae , quod possit Ec valeat relinqui Ecclesi)s &. Monaster ijs vi ex meritis dicti processus Ludo uicae de Santain, & praesentis processus Francisci de Blancas manifesto constat. Quae consuetudo non impugnatur ab Antonio de Butrio in dicto cons. 13. Cuius consilium dc sequacium est fundamentum partis aduersae. Immo si bene inspiciatur,consuetudinem derogantem pacto non improbat , R in similibus dispositionibus rerum emphitheoticarum magis at . tenditur consuetudo, quam ius & pacta, per ea, quae tradit Iu Clar. in s. emphitheosis q. r 8. vcri,S si dicas,& Alba rotus de cognitione Feudi,ubias erit: dum consuetudo non sit contra ius diuinum,nec naturale, esse at tendendam in bonis scudalibus Jc emphitheoticis, & allegat multa iura in similibus casibus, Expanim Doctores approbant dictam consuetudinem. Et fortior videtur consuetudo communis,tam laicorum,quam Clericorum, vi ob cessationem Canonis dominus directusn qn possit rem emphitheoticam in commissum accipere ; sed teneatur canonem via oris dinaria consequi ab emphiteota. in consuetudinem probat, & defendit Abbas cons. 7 r. n.a in I p.asserens eam consuetudinem non esse multum damnosam Ecclesij . fatis enim esse posse consequi pensionem statutam aequitatem habcrς,quam Ecclesia debet prae alijs obseruare,ut in
coi, suetudine in specie dicto pacto derogante legitime pro hac
parte in utroque proceua Ostcnsa,& probata, euacua rur, extinguitur, confun-
8쪽
confunditur praetensa consuetudo contraria pro parte dictor uin dominorum director una allegata, nec non dies a testium super ea deponentium. 5c non reddendo legitimam causana asserentium , illa verba: Νi euiolamento rixar a tau para, ctc. intelligi de Ecclesjs & Monasteriis. Quomodo enim sciunt hoc dicti testes; si ab antiquissimo tempore inbus contractibus sunt posita in Aragonia, haec verba. Et usq; nunc numquam in Aragonia fuit vis m,auditum, nec platicatum, ut domini utiles legando,& donando bona emphitheotica Eccletis,& Monasterijs, in ca ducitatem inciderint, per ea verba prohibitiva: Ni rixar a lampara: nec iudices aliquando dictam caducitatem admiserint. Quomodo igitur illa verba : Ni rixar a lampara. ex usu & consuetudine intelliguntur de Ecclesia,aut Monasterio λ Tum etiam de iure in hac specie, quae persona sie
prohibita non est expressum, nec est aliquis Doctor antiquus,nec recentior, qui dicat dampadi relinqui esse idem,quod relinqui Ecclesiae. Quo modo ergo testes dicunt, sub nomine lampadis intelligi Ecclesiam. Tu Monasterium t Et quomodo lampas dicitur Ecclesia, vel Monasterium Tum etiam negari non potest verbum lampara ambiguum esse, & ideo contra proferentes dictos dominos directos in emphitheo sim dantes in terpraetandum est,t. veteribus de pactis, quia de iure non reperitur scri .ptum,intelligi de Ecclesia, vel Monasterio. Et ubi adesset expressum pactum ne D. Petrus Cornet,nec sui successores Ecclesijs, aut Monaster ijs dictum Haereditamentum legare possent; huic pacto per dictam consue. tudinem derogatum est ab antiquissimo tempore, & de praesenti. Quod ut melius intelligatur, repetendum est, in hoc Regno Aragoniae naesim
esse prohibitionem, quod emphitheotae Ecclesiae ne valeant iu suo testamento bona emphitheotica Monasterijs dc Ecclesjs relinquere; sicut de iure prohibitum esse, multi Doctores adducti a Mastrili indicta decis.1 et 8. dc Aldobran .cons. o.& alij Doctores per nos allegati existimarunt Tum etiam per dictum Leonis Decimi priuilegium, si quae de iure essee prohibitio,sublata est. Ergo consuetudo non est necessaria ad tollendam
iuris prohibitionem , quae non reperitur , & per consequens necessario colligitur consuetudinem ad derogationem pacti venire , & cessaro rationes dicentium, consuetudinem solum tollere iuris prohibitionem, re remanere vim pacti prohibentis, & uno sublato alterum non tolli per I.
si domus. de seruitutibus urbanorum praediorum, & ibi Bartol. vltimo praedicta confirmantur auctoritate Pauli de Montepicho coc .nu.'. loquentis do coniu*xudine, ut enaphitheota possit rem emphi.iheoticam alteri ad emphithoo sim concedere, irrequisito domino dire.cto. Et tamen consuluit huiusmodi consuetudinem pacto in contrarium
faecto derogare ita, quod Qmphi xhςQxa sine periculo caducitatis in elu, praeiuditium potuit virtute dictae consuζtudinis alteri ad emphitheo sim dare reua enaphitheoticam , re quod pQr inductionem in possessionem factam irrequisito domino virtutς ς D su Qxudinis , non dicitur primus emphitheota decidisse a iuribus sui , sin Q qua consuetudine, cecidis ei a iure suo: ea tamen consuetudo domin Q directo non praeiudicat, ad reeu perandum suum Canoncm, α *d dςslgrandam caducitatem contra pri.
9쪽
Secunda caducitas. Tertia caducitas.
mum emphitheotam,non soluentem Canonem,quamuis aduersus secundum emphitheo tam nullam habeat actionem. Roboratur necnon praedicta consuetudo auctoritate Gogadini cons. 7 .nu. IS. in casu, quo ex tenore in uestiturae,emphitheota non poterat praeiudicare suis filijs,dc descendentibus:De iure,inquit secus est in nostro casu, quia praesupponitur, quod is loco viget c5suetudo,quod isti primi receptores emphitheosis, possint de huiusmodi bonis disponere , &. alienare ea etia in praeiudiciu
filiorum & nepotum, in investitura nominatorum. Quo casu attenditur talis consuetudo in emphitheosi. Ita Bart.in d. cons. 6 o. incipiente: Quae
stio ista habet dubia,&. dicit Bald.in d.auctent. si qua ruina, C. de sacro satienis Ecclesiis; quod consuetudini standum est. Pet. Philip . Cornu in d. cons. num. 4. Doctores in Aucten. si gen. C. de sacrosanctis Ecclesijs,δcin l. etiam,sf. de soluto marrimonio, & in l. sponsas. ad Trebel. & in cap. In praesentia. de probationibus. Praedicta sunt verba Gozadini, asserentis Consuetudinem tenori inuestiturae, dc pacto derogare. Et plures alios Doctoros,& decissiones ad hoc adducere possemus. Ex quibus omni h .s constat dictum Motiuum Regiae Audientiae,in dicta consuetudine fundatum iuridicum csse, maxime ad excusandas D. Marquesiam de Moncayo , dc D. Franciscam Cornel eius filiam, dc euitandam caducitatis poenam , ut inquit motivum. Quod ultimum robur accipit ex ijs,quae sup rq in initio diximus, ex Antonio Monacho dicta decis. 3 6. n. r. asserente aequitatem Canonicam, non iuris rigorem in similibus attendendum ad caducitatem excusandam.
Alia praetensa caducitas, quam in dicto artic. i . suae propositionis , in hoc processii Francisci de Blancas,dicti Archidiaconus dc Capitulum allegant, eo quod dictae D. M arquesia de Moncayo,& D. Francisca Cornet, dominae viiles dicti Haereditamenti de Mareca reliquerunt in dicto suo testamento,seu Plica agrum quemdam Iacobo Garces, illum a dicto hae. reditamento diuidendo. Et alia etiam eo quod in solutione dicti Ca. non is defecerunt praedictae dominae utiles,quam inart. 3T. dictae propositionis allegant,in hoc processu admittendae non sunt: quia easdem iri iam
in priori processu Ludovicae de Sanctast, dicti Archidiaconus & Carita
ferius deduxerunt & allegarunt; & quia contra eas Senatus Regiae Au dientiae iudicauit, bona motiva reddendo, & his antiquis caduc Gatibus dicta exceptio rei iudicatae obstat, ut diximus. Nunc ad nouas caducitates a dictis Capitulo & Archidiacono dictae sedis Caesaraugust. propQ sita in dicta sua noua propositione,in dicto proe esu Francisci de Blanc accedamus. Quarum prima est contenta Arti culo is . dictae propos xi*nis Eo quod domini utiles dicti Haereditamenti de Mareca multa prCdi ,Δc agros intra terminos, dc fines dicti Haere
ditamenti existentia diuςrsis personis alienaverint, atq, vendiderint Huic caducitati multi seriam respondemus. Et in primis de instrumentis praetensarum alienationWm venditionum in hoc processu non constare , & secundum particul-rem legem Regni Aragoniae, titulus & Qenditio , dc alienatio rerum isedentium non probantur per testes. Ex obseruantia, Item nota. do probati0nibus, fol. i o .col IO. Moli.&l, io 3 col.3.
10쪽
cum ex parte dictorum Rectoris de Patrum , in hoc processu protestatio
facta appareat, ne partes aduersic admittantur ad probandum per testes, quae de foro non possi,nt, iuxta aliam Obseruantiam sequentem. Item licet. dicto sol .ro .col. r. dc late Valas c. q. . de iure emphithe.
Secundo respondetur, ambiguam ti dubiam esse probationem dicta. rum alienationum .' quia pro parte dictorum Rectoris & Patrum in sita Replica,in hoc proceisu oblata est exceptum, quod sane per testes,&alias legitime est probatum , etiam in priori procelIu Ludovicae de Sanctase, non omnia praedia agros pertinere ad dictum Haereditamentum, nec tempore confectionis dicti contractus emphii heotici omnia praedia in . tra dictum Haereditamentum existentia ad dictos dominos directos tributantes spectaui me Immo vero quam plurimos agros , tunc temporis usq; nunc,& de praesenti, dc ante confectionem dicti contractus ad plures alios iure pleni domini j pertinuisse, ad dominium directum pri edictorum Archidiaconi & Caritate rij numquam pertinuisse quidquam aliud, praeter latifundium & foueam vulgo vocatam. Laboffa desan Saluador.
inuis sine praeiudicio veritatis dictus Senatus Regiae Audientiae, inpii oti processu Ludovicae de Sanctase, tam in sententia definitiva, quam
in Motiuis pronuntiauerit,dc mandauerit, fieri contenta in propositio nodictorum Archidiaconi dc Caritateri j, respectu tantum domitiij directi,
Pro quantitate centum trium cassiciorum unius modij, duorum quartalium,& duorum almutorum terrae, praediorum dicti Sancti Saluatoris:& in eisdem mei praediis dicti Sancti Saluatoris respectu utilis dominij,& in reliquis praedijs contentis oc confrontatis in fine appellitus dicte prioris apprehensionis Gub numero . quae accedunt ad quantitatem cenium nonaginta cassiciorum terrae,recepta fuerit propositio dictorum Rectoris di Patrum iure pleni domita ij, tamquam in praedis s allo dialibus, Mnon emphitheoticis. Ex quo duo colliguntur, aliud ambiguam esse, si
non concludentem probationem circa praetensam caducitatem ratione
dictarum alienationum , dc venditionum: A iud dictos Rectorem & Pa
tres habere rem iudicatam super praetensa caducitate,cuius exceptio di 'ctos Archidiaconum & Capitulum excludit, ut supra dictum est. Cum ergo intra dictum Haereditamentum sint dicta praedia allodi alia, dc em phitheotica, probatio praetensae caducitatis est nullius effectus: quia proliatio debebat necessariu concludere,&. non per possibile;ex cap. In praesentia & ibi qmnes. de probat.& L non hoc C. unde cognati Tertio respondetur, praedictas alienationes,quae infir umentis probantur etiam csse aut biguae probationis,& factas tempore dictae D. M arquestae 'de Monca Mo , & antecessis rum eius. Ex qua causa , ut infra dicemus, cessat commistbm contra nouos utiles dominos dictos Rectorem & Pa. tres. Tum etiam plusquam quadraginta anni praeteriere a tempore con .cessionis dictarum alienationum, viqi d diem noui commissi. In quo casuctiam contra ignorantes fuit praescripta actio commissandi: quia istud ius commissandi, si dominus directus vult declarare suam voluntatem,
iuxta l. finalem, C. de iure emphith. Est ius, quod in iudicium potest dedu.ciac proinde dicta actio commissandi cxi in contra ignorantes triginta annis