장음표시 사용
31쪽
offerentes potius dicuntur actores,quam rei. Assii t. decis . .& 2 nu Z. Paul Castren. in l. Testamenta omnia C. te testamentis, & in l. Libertus,ss. de in ius vocando. Faber. C. de Iudicijs, definit. 3S. & alibi Doctorest a iunt communiter. Qua propter personae Ecclesiasticae, & aliae saeculares non videntur trahi ad dictu in iudicium apprehensionis, a apprehensa,& Haereditamentum, ut dicta Regia Audientia in dictis tribus articulis de illo cognoscat inter partes oppositas, cum sit res temporalis Sc profana, & actione reali omnes partes in eo Vocessu experiuntur. dccxii ctis foris 13 dca haec praxis desumitur. Quamobrem optima est consuetudo immemorialis,dc non praeiudicialis personis Ecclesiasticis, quae in primo articulo Te nutae obtinuerunt prouisionem de literendente, ut in proprietatis articulo in codem processu conueniantur
super dictis bonis profanis apprehensis. Nam optulo Doctorum communior est is rebus temporalibus, prono i Clericos de iure positivo, A non de iure diuino a iurisdictione
saeculari esse exemptos,Couarr. pract. quaest.3 i. nu. Garcia de nobilit. glos. 9. Seile de inhibit. g. r. a num .i O. dc f 3. nu. I O. Castillo, Soloma orq Molid. quaest. lib. a. cap. s. a nu .a9. docent. Et sicut priuilegio Pontificio constitui posset, ut in aliquibus causis profanis Clerici coram Iudice se culari conueniantur, ut bene notat Couar. cap. 3 i .nu 4. Garcia d glos. 9.nu - 43. Ita per immemorialem consilietudinem introduci in hoc Regno
Aragoni e potuit, ut in processibus Apprehensionis, Mani se stationis, ta
Ioucular ij priuilegiatis coram saeculari Iudice conueniantur, non refragante cap. causam, de praescrip. Nam hic textus in rebus spiritualibus, de beneficialibus; non in rebus profanis, & temporalibus procedit, quatenus sa culares Iudices reddit incapaces ad adquirendam possessionem in rebus spiritualibus. Et haec consuetudo particularis est mixta inter Clericos, dc laycos,& non grauosa,neque multum praeiudicialis aut damnosa Clerici ut bene notat Dominus Regens Sesse de inhibit cap. 8 9. 3. num. 1 3. J J quam plures reicit rationes, dc nos eas supra di
Sed redeundo ad consuetudinem praedictam ilicet fateamur magis comunem esse Doctorum sententiam aiserentium, Clericos in realibus actio uibus generaliter, b indistic te coram Iudicibus saecularibus minime posse conueniri: Tamcn ijdem etiam Doctores non negant in aliquibus causis particularibus h)nc consuetudinem immemorialem praescriptam legitime sequendam cs e, recipiendam in iudicijs, ut diximus. In primis Boua dilla lib. a. politi cap. i8. DUm. i 6 .fol. 921. dicit Secundum opinionem InnocentiJ in cap NQΠ minus, de immunitate Ecclesiarum. Clearicos conueniendos in dictis realibus actionibus coram iudice seculari. Et hac consuetudinem Obs ruari in Regnis Franciae, Nauarrae,& Valentia e quia magis contra bonR, QV m contra personas Ecclesiasticas proceditur. Et ibi in litera F. at lcg-x pro hac opinione cap. Si quae causae. 3. si itaque i i . a. i. ibi Clerici VX Cilicio sunt Episcopo suppositi; ex possessionibus autem praediorum sunt imperatori obnoxij. Et adducit cap. causamque, qui liiij sine legitimi ibi: Ad Regem pertinet, non ad Ecc es ani
32쪽
de possessionibus iudicare,& allegat alia decreta Pontificia, di leges, A
Secundo Bel iuga in speculo Principum,rubr. I3.3.Restat, P. S. inquit: Sed quid dicis in hoc Regno Valentino,ubi sunt Fori, quod tam Cleri ci, quam Layci conuenti super haereditatibus, vel possessionibus, vel fruactibus earum debent respondere sub iudice layco: quoniam a principio omnia fuerunt in principis dominio,vt in Foro fi n. de iurisdict. omn. tu dic. sententia Bellugae in hoc Regno applicari potesst: nam Reges Aragoniae, signanter Rex Al sensus, debellatis, expulsisque maioris, omnia praedia possessionesque temporales acquisiverunt, & comparauerunt, dc in suo dominio habuerunt: a quibus Regibus praetensam Villam de Mareca donatam fuisse dicto Capitulo Ecclesiae Sed is Caesaraugustanae, isdem Archidiaconus,& Capitulum allegant in a. artic. suae propositionis in praesenti processu Francisci de Blancas oblatae. Et ita consuetudo praedicta ex dispositis, & constitutis in dictis Foris 13. & a . ortam fuisse constat manifestissime. Tertio Couarrubias dies a pract.3 i. sub num .3. inquit: Opinor tamen aliquot in casibus posse per consuetudinem legitime praescriptam, exemptione miliam restringi, dc limitari iuris enim est positivi, & humani immunitas haec. Et ideo nisi ex ea parte, quae dedecus imminet ordini Eccletiastico,& graue damnum infertur quieti, & tranquillitati Ministrorum Dei, poterit restringi consuetudinc legitime praescripta, quae pro .cedit a tacito consensu Clericorum,& laycorum simul. Sed ex hac consuetudine, nec dedecus, nec graue damnum, nec iniuria imminet, nec infertur dicto ordini, aut traquillitati Clericorum, immo utilitas maxima: Quia de iure licet bona emphiteotica ob canonem non solutu, vel alias conditiones non adimpletas, personae Ecclesiiasticae domini directi in comissum accidiant; ipioque iure domini utiles ea perdant: nihilominus etiam exiliente pacto propria auctoritate dominos utiles dictorum bonorum emptores, vel alios successores a possessione sua naturali non possunt expellere: immo ad eam auocandam secundum ius processum ciuilem via ordinaria persequi debent,& experiri. Et domini utiles possene
multas CXceptiones opponere contra commissum. Et sic siententia est ne
cessaria ad comparandam dictam possessionem naturalem penes dominos utiles stantem. Ita censuit Senatus Neapolitanus, secundum Amict. de eis docciat Clar de iure emphyt. q. II. Corbul. deca u. priu. obnosolui. Can. q. I 2. sub num 3 &q 13. quas ad finem tractatus posuit. Ergo
utilius est Ecclesiasticis dominis directis confugere ad processum appre hensionis priuilegia tum virtute commissi, quam via ordinaria agere ι &veniendo ad processum apprςhcsionis censentur dictos tres articulos approbare. Et si obtinent in primo arxiculo Tenui V ; debent pati conueni. ri a partibus oppositis in eo ivm p rQςςsu,coram C Odem Iudice, in artie.
proprietatis rerum profanarum,& temporalium. Itaque licet magis communis opinio,ut di imus, videatur esse in contrarium: nihilominus ex consuetudine Op ximo tui Q, dc ratione potuit in
troduci praedicta consuctu do,prout vigς x in Germaniae,Franciae,
33쪽
cap.3Lnu. , fol. ra7. loquens de consuetudine Galliae, & allegans FabruAusterium, Guillelmum, Benedictum, dc alios non audet improbare ea: immo asserit: Non ita iniquam esse: immo fortassis aliquot ex causis ad-niittendam, nec admodum improbandam , etiamsi iuxta sacrorum Ca- nonum rigorem aliud respondendum foret. Multo igitur mitior,& temperandior est nostra consuetudo huius nosti Regni Aragoniae, ut in dictis processibus Apprehensionis,Manifestationis,& InuentarijClerici super rebus profanis in articulo proprietatis. coram Iudice heculari conueniantur, propter rationem supra dicta, quae etiam initiuentario viget: iam enim per Foros nouos ab obitus est processus Manifest attonis, dc eius priuilegiata exccutio translata est ad processum Inuentarij, in quo etiam citatio foralis sit, sicut in Apprehensione,& eadem viget ratio. Quod si quis contendat a Iudicibus iacularibus hanc tollere potestatem cognoscendi inter Clericos,& Laycos in articulo proprietatis,etiam quando Clerici sunt rei conueniendi, loquimur in rebus profanis,& temporalibus in dictis processibus Apprehensionis, de
Inuentarij comperiet experimento manifestissimo,quantum calamitatis Reipublicae Aragoniae inuexerit. Nam Ecclesiae,Hospitalia, Monasteria,& Religio Sancti Ioannis quam plurima praedia, & domos, & bona ima mobilia temporalia, & profana rationc directi dominij habentes, suae
sors an ascendunt ad tertiam partem omnium bonorum sedetium in liqctano exIssentiuna, potiellutam eorum ciuil em, draom1nium directudiabenSin hoc Regno Aragoniae. Quae bona solent in commissum accipere ob non solutum Canonem,& alias conditiones contractus emphyleotici non adimpletas,dc cum commisso dicta bona per Iudices saeculares apprehendi sequestrari faciunt,& solent in primo articulo Tenuistae obtinere: Et si domini utiles non possent dictas personas Ecclesiastiacas, de Religiosas, quae obtinuerunt in lite pendente , in codem processu apprehensionis in articulo proprietatis conuenire, sed extra Regnu ad Romanam Curiam deberent accedcre,quam plurimi etiamsi crederene
se iustitiam habere in dicto articulo proprietatis, relinquerent dicta bo. na propter sumptus ma imos Rb elue exra Regnum faciendos, nec habeatent qui eos defendςrenx viduM , pauperes, & pupulli domini utiles ad modum laederentur. Propterzaque Fori & Obseruantiae huius Regnietitistituerunt m criς0, Πς ςRusis Aragonensium extra Regnum extrahe.
Et licet non stante proςζdR pprehensionis dicti Archidiaconus, Capitulum potuissent dictψ Rςctorem,& Patres coram Iudice Ecclesia sicci conuenire: nihilomi00 quia iurisdictio Regiae Audientiae erat praeuenta per apprehensionςm in dictis tribus articulis, nequibant alibi eos conuenire, niti in dicto proco su apprehensionis, coram eadem Regia Audientia in articulo propyiς x xi . Et quia praedicti Archidiaconus, Capitulum poterant dicto Rςctorem, ec Patres in dicta Regia Audientia in eodem processu,ta arxiculo proprietatis conuenire,continentiam,
34쪽
& connexitate instantiae non poterant diuidere; sed debebat eosdem eora eodeIudice,qui de possessione cognouit super proprietate conuenire, secundum sententiam praedictorum Doctorum,oc maximeAbbatis dicto
Adhuc tamen dicti Archidiaconus, & Capitulum , secundam limita tionem opponunt ad dictam LN ulli, C. de Iudicijs,dc ad similes supra alia
legatas dictis Rectori, de Patribus, videlicet,quando pars citata, & conuenta coram diuerso Iudice super proprietate, non opponit exceptione dictae continentiae causae, dc connexitatis coram illo diuerso Iudice, valere tunc processum,&sententiam, quam tradunt Iason in d. l. Nulli, nu.3.
alij communiter. Sed ista fecunda limitatio minime suffragatur dictis
Archidiacono, dc Capitulo; cum enim ex citatione obtenta ad instantia dictorum Archidiaconi dc Capituli ab Auditore Rotae Romanae Regiae iurisdictioni grauis iniuria, o praeiudicium inferreretur per dictos Actores priuando Regiam Audientiam suo iure, dc Regalia in cognitione articuli proprietatis super dictoHaereditamento apprehenso.De qua iniuria de praefiuditio non est dubitandum,Principesque teneantur suam iurisdictionem tueri, ut tradit Belluga in specu Princ. rub.i . g. veniamus. num. 13 . o late Dominus Regens Sesse de inbibit.cap. 8.g. 3. num.a. dicta ex-ecceptonem Dominus Rex opposuit in Curia Iustitiae Aragonum fee suum procuratorem Fiscalem petendo obtinendo Monitorium cotradictos Archidiaconum & Capitulum,ut a dicta citatione facta, ut asseritur, dictis Rectori & Patribus, de ab intentione litis in Rota Romana desisterent. Quod obtinuit mense Nouembris,anni 16os. & dictos Archidiacono Capitulo fuit praesentatum die et . dicti mensis & anni. Nee non die 28. Mariij ι 61 i. dictus Procurator Fiscalis,&D. Martinus dePomar qui, ut dictum est, propositionem ratione dotis D. M arquesiae deMocaro obtulerat in dicto processu Ludovicae de Sanctase super omnibus bonis, S repulsam passus fuit,ab eadem Curia Iuris firmam obtinuerune contra dictos Actores,qua inhibiti fuerunt dic dam litem cora dicto Auditore Romanae Rotae prosequi,ac etiam ne in vim aliquarum sententiarum latarum extra Regnum,dictum Collegium priuarene sua commis' sione Regiae Audientiae, nec possessionem dicti Haereditamenti acciperent. Q Η Iuris firmae inhibitio dictis Actoribus , & alijs cuiuscumque status personis dirigebatur fuit praesentata intimata dictis Actoribus. Quae commonitorium Iuris firma instante Procuratore Fiscali Domini nostri Regis fuerunt prouisa iuste & recte: quia dicta lNulli. prorsus audientiam denegat is , qui causis continentiam, & connexitatem volunt diuidere, do respecIu Procuratoris Fiscalis ex doctrinaniter recepti in I. sepulchri V scpμkb vis dicentis: si iudex ducatu s prae uente coo noscendo de criminς contra Perusinum; si Perusinus Iudex eornoscere tendit de eodona criminς, Porcii Iudex primus illi inhibere de duo quomodo turbatur eius iurisdiCxio. Et quN priuatrue,ve supra diximus.ad Regiam Audientiam,qu. dς p illasti no cognouit,de proprietate cognoscere spectabat,iniuria Dororia RQgiV Iurisdictioni infereba.
tur. Ob quam pocuit Scrς nisi in M. Domit d. noster Rex mediante sus
35쪽
Pro euratore Fiscali praedictis Actoribus praecipere, ut a dicta citatation & lite coram Rotae Auditore desisterent, iuxta texi a tenore deforo competen. Ubi Ant. de Bis trio n. r. Abbas. num.MImolanprinci. Osascus declis.
in terminis Arrestum pariliensem,&Aucterium in tract.de Arrestis cap. Issiuam ob rem licet cum magna instantia pro parte dictorum Archidiaconi & Capituli fuit petitum multoties reuocari dictum Monitorin m d Iurisfirmam, Iustitia tamen Aragonum numquam ea reuocauit, sed confirmauit semper. Haec autem dictis Rectori R Patribus pro fuerunt, ac si coram dicto
Rotae Auditore dictam exceptionem continentiae causae non diuidendae
opposuismene initio litis: quoniam erant comissarij Curiae, dc possidebat nomine Regiae Audientiae,quae tenebatur eos defendere in sua commissione dicti Haereditamenti apprehensi, intererat Regiae Audientiae dictum Monitorium Iurisfirmam obtinere pro defendendo suo commissario,& eius nomine possidentes. Et cum dicti Rector & Patres animaduerterent quidquid ab quditore Rotae esset contra eos iudicatum e nihilominus ob noxios se esse dictis D. Martino de Pomar & alijs praedictis partibus in dicto processu Ludovicae de Sancta se super apprehensione oppositis,qui suas propositi ones obtulerunt, poterant coram eadem Regia Audientia dictos Rectorem dc Patres conuenire in articulo proprietatis;& si dictae partes in eo articulo sententiam in sui fauorem reportarent, teneri eis haereditamentum apprehensum cum fructibus restituere, & viderent Foros huius Regni, Regiamque Iurisdictionem frangi & laedi in hac
ciuitate Regno, in quo commorantur ; hac perplexitate ducti de consilio sapientissimorum virorum , non ausi sunt perseipsos co parere, nec se defendero in Rota Romana, nec dictam exceptionem continentiae caula connexit alis non diuidendae coram dicto Rotae Auditore oppon re , nec consensis I nt citationi, nec alijs omnibus actis dicti processus Rotae Romanae : Quinimo si diccae Iurisdictioni Auditoris Rotae se subiecis sent instantibus dictis partibus oppositis in dicto processu Ludovicae de Sancta se,& Procurator Q hiscδli Domini nostri Regis fuissent muniti quasi a uesilium praestantes turb-ntibus dictam Regiam Iurisdictionem, d quasi consentientes, Ut Rςgid Audicratia priuaretur sua Iurisdictione,ut a praedicta comparitios C,S ς QDiensu desisterent. si Monitorici huius. modi non paruissent i ς Drum bDDa dc temporalitates omnes secundum antiquissimu morem Aςgni Ar- gQ num occupata fuisset per Curiam Iustitiae Aragonum. Et quia m/g0 pςrplexitas sequi potuisset,si unum dictus Auditor, aliud diu ς issem Regia Audientia in dicto articulo proprietatis iudicaret; ideo, pyDDLto non animo contemnendi Ecclesiasticam i ' summi Pontifici Iurisdictionem, quam semper magni fecerun ed faciunt dicti Patres SQViζxptis Icsu, sed dicta perplexitate ducti ommiserunt coram dicto RQ Audientiae comparete . a amobrem ob praetcnsam contumatiam dicto Vm Rectoris S patrum non comparentium
coram Rotae Auditore nullum piae iudiciu eis fuit causatum : sufficit enim contra dictio Domini nosti, Rcgis in dicta curia Iullitiae Aragonum secudum
36쪽
dum leges huius Regni facta. Ex quo etiam inscrtur,ssante Contradictione cli isti Serenissimi Domini nostri Regis mediante sui , ProcuratoreFiscali licet dicti Rector & Paties Iurisdictionem Auditoris Rote prorogauissent, is consensus de prorogatio nullius essent momenti, quas tenderene in iniuriam praeiuditium diei e Regiae iurisdictionis, dc Rcgiae Audienti V, quae priuatiue dc proprietate Iudex crat, ac cst. Ita Afflict. in iis teriminis decis. I S. in fine asserens: Tamen quia partes prorogauerunt iurisdictionem sacri Consilii, de voluerunt facta executione sententiae super dicto interdicto retinendae, suod cognoscatur de causa proprietatis. Quae qui 'dem prorogatio fieri potuit ex quo Vice dux Amalliae non contra dixit, vedicit Sinus io l. si quis ex consensu. C. de Episc. fuit postea iudicatum in causa proprietati; in fauorem illius, qui obtinuit sentcntiam super dicto interdicto retinendae. Sed hic Dominus Rex contradiXit,ergo nulla fuisset pro
Supra sepe diximus ex dicta l.Nulli. Opposita exceptione, iuditium taprocessum diuersi iudicis ab eo qui de possessione cognouit,cile nullu.Addimus: si Iudex praedictus facti a contradictione. Sc opponia exceptione Vlterius proced Cret, non elle necessariana appellatione sed quidquid sequatur mullusn cisc. Affli l . deciso . n. 8.di: Iz. cum sepucia tabus Ad hoc cliam ad diinus, inito articulo litis pondentiae in fauorem dictorum Rectoris, d Patrum in dicto processi i Ludovicae de Sancta , non esse finitam litum super dicta apprehensione, ut probat dictus Forus 13. ibi: Eiquat pue a te.
nee aquella aeurant et pleyto obre la dira apprebrosion , is recibir loortitos deuouella Ut manifestum sit, nec est trio dc priuatiue Regiam Audientiam de proprietate huius L aereditamenti profani esse cognituram contra dictos Rectores,dc Patres in eodem processu apprehensionis.
Ex quibus omnibus liquido constat, sententiam latam a dicto Audito
re Rotae, que in praetensis litteris executorialibus,in hoc secundo proces su Francisci de Blancas exhibitis, refertur,esse nullam,& vi talem non habere exceptionem rei iudicatς maxime ex deffectu Iurisdictionis, nec aliquo prod accre offectum, iuxta textum in i , . f. Cond cinnatum . de re dicata. 6 ibi Bart.& scribentes, Cotiar. in prach. qq. Σ .nuna. 2-M contra Monitorium, dc maxime contra inhibitionem Iuris firmae praedictaea dicto procuratore Fiscali dc dicto D. Martino de Pomar obtentam dicti Archie dii conus Capitulum ulterius coram dicto Rotae Auditore pro e est runt 3 Ω quoad cos manifesta est nullitas, per textum in cap. non solus i. d capsellat in 6. COH r in pract Qq cap. 1 Iub num. a. vers. vers. . ibi. He , inhibitio Canonic , ut innovata reuocentur, tanti effectus est,
io, d e uocatio fieri dς bc , ζζi in si ii, qui appellauit, post modum appetalationi renuntiauerit, luc Madm0dum notant Lapus de Dominicus, & adadae it ad os idem dicit Vcri J- ς quonti cum alijs pluribus Doctoribui . O icii eo dies imus: Procurator enim Fi statis iussu Domini nostri Rehi ,ia si ulte ilionem dictoriim Capituli re Arς hi laconi, post latam a dicto Au dic ore Rotae sent tiam,a dicto Monitori .& Iuri lirma se separati it . . eii de Re uia Audientia cognoscCrct tot Vr dicto Actores, & Rectorem . MD, iei. . An in vim dictae sciat eu; i* RQ MN latae, c eius executoria liti esseh
37쪽
tollenda apprehensio, d restituendum dictum Haereditamentum dictis
Actoribus,secundum praxim Regni; quae praxis in Beneficialibus causis tatum,&alijs Ecclesiasticis,quaeipriuatiue ad Iurisdictionem Ecclesiastica
in articulo proprietatis pertinent, viget, ut dicemus. Et respectu D. Martini de Pomar fuit declaratum in eadem Curia Iustitiae Aragonum dictam Iurissirinam in certis casibus non inhibere. Et his factis dicti Actores dictas literas executoriales ad dictum processum apprehensionis Ludovicat de Sanctasse adduxerunt, dc supplicarunt,tolli dictam apprehensionem, δίcis restitui dictum Haereditamentum . Pro parte vero dictorum Rectoris de Patrum,SI dicti Procuratoris Fiscalis supplicatum fimiliter fuit, declarari supplicata per dictos Actores locum non habere. Itaque per multos dies utriusque partis Advocati fuerunt auditi a Dominis sapientissimis, R in legibus,& Foris Regni valde practicis Doctoribus Martino Godino ordinario Assessore, DominicoAuengochea,Augustino Pilares, Ioanne Canales. D. Francisco de Pueyo,qui nuc meritis. sinus es: Regens Cancellariam supraemi Consilij Regni Aragonum,dc praehabito magno, ut res postulabat,eXamine,tandem maturo consilio δί communi consensu,ac concordi dictorum Dominorum de Regio Consiliotvoto die a Iulij anni fuit pronuntiatum, supplicata per Procuratores dictorum Capituli, Archidiaconi sedis Caesaraugustanae locum non habere. A qua pronuntiatione dicti procuratores dictorum Capituli Archidiaconi electionem Iuris firmae fecerunt, quae eis repraesentatis non fuit Prs secuta, ct anno elapso I128. inestat electio Iurisfirmae fuit declarata deserti; dc sic dicta sententia a dicta Regia Audientia prolata dicto die 14. Iulii
anni I 618 transivit,in rem iudicatam, itavi iam nullus relinquatur locus dubitationi : An sententia lata ab Auditore Rotae in petitorio effectum posse sessionis absoru eat,iuxta dictum textum. cap .cum dilectus. de causa possesesionis& proprietatis: Quoniam per dictam sententiam interlocutoriam
decissa fuit ista quaestio in fauorem dictorum Rectoris & Patrum , quod propter rationes supra dictas sententia praedicta ab AuditoreRotae,iam qua a Iudice incompetente lata, est nulla; alioquin sublata fuisset apprehensio, dictumque Haereditamentum dictis Actoribus restitutum. Ultimo adducimus determinationem relatam a Mol. in verb. processus
solio 16 .columna 3. ὁ Vbi suit dubitatum: An ommisso processu Ibiis firmarum, id est,superioris posscssorij in processu apprehensionis posset fieri transitus ad proprietatem,in casu quoad instantiam D.Ioannis de FuYo apprehensa fuit Villa d Q Maena,& in eo processu fuit recepta propositio Petri Rocaberii Castςllani Ampostae. Dcinii pro parte dicti Ioanis de Fuxo fuit oblata petitis in proprietate dictae Vi lce de Maelia. Postea vero pro parte dicti Casteli ni Amposiae fuit oblata quaeda Iuris firma super possessione in eodem pro Villa Apprehensionis,& pet ijt, quod prius in
riculo Iuris firmarum,ommissis articulo proprietatis procederetur, cum prius de possessione, quam de proprietate deberet cognosci auxta l. Ordinarij.C. de rei vendica,&c. Dictus vero Ioannes de Fu Xo dicebat in cotrarium, quod procederetur in utroque ad quod allegabat ὀ ictum cap. cum
dilectus. Sed pro parte dicti Castellani Ampostae dicebatur, dictum cap.
38쪽
cum dilectus non obst are,quia ibi pars non opposuit, quod non poterat in utroque simul procedi. Tandem fu1t per omnes concorditer determinatu in Consilio Iussit ae Aragonum die Q. Maij anni I 8 a. quod debebat pariter in utroque procedi. Tamen per omnes fuit dictum, quod in processu Iuris firmaruna dicti Castellani Ampostae Ioannes de Fuxo solum daret ra tiones contra Iuris firmam,quare non debebat recipi, & quod non daret aliam Iuris firmam n qua diceret,se possidere. Ecce determinatio concorditer facta per Curiam Iustitiae Aragonum ab hinc I 3 3. annis, quod in processu apprehensionis rei temporalis SP profanae,ubi persona Ecclesiastica,& Religiosa a Iurisdictione Iudicis saecularis exempla , qualis erat dictus Petrus Rocaberii Castellanus Ampostae obtinuit in articulo litis pendentiae,& altera pars succumbens potest: cam conuenire,& contra eam offerre petitionem in eodem processu in articulo proprietatis super re profana temporali coram codem seculari Iudice, qui de possessione cognouerat. Et per consequens fuit determinatum,dictum ςap. final. de Iuditijs non habere locum in processu Apprehensionis. Reliquum est iam ad exemplaria , quae in contrarium adducuntur, renpondere. Primo enim obij ciunt nobis, Mol. in verb. apprehensio. fol. col. i 1. Sed non obstat: quia ibi solum dicit : Foristas asserere' dictum Forum as. Declarando, n5 habere locum in Beneficialibus; quia si aliquod beneficium seu dignitas est apprehensum seu apprehensa ad manus Curiae Iudicis Lecularis,& post receptam propositionem dc litependente uni ex opponentibus; alius obtinet in proprietate in Curia Romana, venit ad
processum cum suis executoria libas,non habebit locum dispositio dicti ri, nec rest it actur iuxta dictum forum, qui loquitur quando sententia est lata in proprietate rei profanae posio iudicium apprehensionis, & loquitur in sententia lata per Iudicem secularem in proprietate rei apprehensae Tamen si ille venit clun tribus sententiis conformibus, vel una transacta in rem iudicatam in Curia Romana super proprietate Beneficij, seu dignita. tis,cum suis litteris executorialibus, tollenda est Apprehensio,& ill restituenduin Beneficium appre hensum per viam Iuris communis, sine oblatione idoneae camionis; S non siet restitutio secundum dicto Foruin; Declarando. Haec dicit Mol. referens ad id plures determinationes. Et sequuntur Bardar i in dicto Foro. Declarando. a .num. 8. Plcban. verb. Apis
prehcnsio. 3. num.'. Q Hild DbrQm hoc exemplar praedictis non obest e Nos enim in rebus profani loquimurἷ non in Beneficiis,nec in usura , nec indecimis, quarum cognitio in pexit Orio priuatiue ad Ecclesiasticum Iudicem pertinet licet in articulo pQ sic morio ad Iudicem saecularem pertinuerit. Et hinc obiter ad aliud CSζmplar relatum per Tleban . in dicto ver b. apprehensio.3. num. 77, idcm rς pondomus, loqui videlicet in usura,cum itis trumentum guarenti gi Um a I dico Ecclesiastico usurarium iudicatur, isse
Iude Ysaec itaris qui de posscssit Onc cognouit, illi, qui sententiam in hea litorio ab Ecclesiastico Iudice ςbtii Vit, restituere debet bona apprehensa uirtute dicti instrumentiguarent igij: QMa Iude saecularis non est eom. petens in quaestione petitor ij, i instrum vntumguarentigium lsit usura fili nectae,iuxta glossam rccςpxὸm in c. p cum M gQnerale de foro copetenti.
39쪽
secundo opponunt aliqui exemplaria relata ab eodem Mol. in verbo.
plaria pro Iurisdictione Regia faciunt, quatenus apprehenso Archipraes-biteratu .Vallis On sellae , in eo processu in articulo litis pendentita obtinuit Episcopus Oscensis contra Episcopum Pampilonensem , qui postea in Curia Romana sententia obtintiit super spolio contra dictum Episcopum Oscensem, ista fuit eidem Episcopo Pampi lonensi concessum sequestrum omnium fructuum dictae vallis dc executor sequestri locum tonenti Iustitia: Aragonum litteras praeseutauit,requirens sub paenis de censuris,quatenus Locum tenens mandaret, ne Commissarij eius Curiae impedirent sequestratoribus perceptionem dictorum fructuum. Arrendator
vero ab Epi copo Oscensi Commissario Curiae dicebat, petita ex aduersis in dictos equestro locum non habere , ex quo Curia Iustitia: Aragonum primo sequestrauerat dictos fructus. Et fuit per omnes de Consilio dete
minatum , Locum tenentem Iustitiae Aragonum non debere illud mandare: ex quo exercendo suam Iurisdictionem in casu et a Foro pelmista pronuntiauerat in litis pendentia. Et refert fuisse dictum in dicto Consilio, hoc fuisse antea determinatum in quodam processu apprehensionis super Elccmosynaria Motis Aragonum, d insuper idem resert fuisse decisium die 3. Septembris anno I yi. Commissarios forales debere uti sua commissionem on obstante sequestro. Into magis quod erat lis super dignitate Ecclesiastica , non profana, dc de fructibus ad eam spectantibus, nihilominus fuerunt factae dictae determinationes. Si aliud autem exemplar adducat ut rei profanae , ubi Dominus directus Praesbyter ob no solutum Canonem quasdam domus in commissum recepit, eas per Regiam Audientiam ob Commissum apprehendi fecit. In quo processu Dominus utilis nullam dedit propositionem, d iuxta cosec sum ficti fuit recepta propositio dicti Praes by teri Domini dire cti. Et postea Dominus utilis eum citauit coram Iudice Ecclesiastico, comparuit dictus Praesbyter , dc dictus Dominus utilis petitionem obtulit contra dictum Praesbyterum , ut commissum contra ius & Forum se
elum declararetur. Sed praedictus Iudex Ecclosiasticus optimum com mi illam declarauit contra D0minum utilem. blic vero ab ea sententia appellauit, de Iudicem Ecclesiasticum Synodalem impetrauit, qui com-ntissum dictaruna domorum nullum esse , proniantiauit. Et hac sententia in rem iudicatam translata , cum litteris, executorialibus a dicto Iudice
Synodali concessis ad processum apprehensionis Regiae Audientiae venit dictus Dominus villis, supplican apprehensionem tolli, de signa Regia adictis domibus, sibique eas rQstitui. In isto casu asseritur in processu Ioannis Antonii Antin de Vocastillo, super apprehensione sublatam esse apprehensionem I signa Regia restitutas domos dicto Domino viiii an,
no i 1I9. Sed tamen hoc exzmplar non obest in nostro casu nam ibi Dominus directus , & Dominus v ilis prorogauerunt Iurisdictionem Iudicii Ecclesiasticorum , dc dictus Dominus directus nullam opposuit exceptionem, ne Ecclesiastici Iudices de proprietate dictarum domorum cognos-ςcreat, nec Procura cor Iliscalis pro Iurisdictione Domini nostii Regis
40쪽
contra dixit, nec Monitorium , nec Iuris firmam obtinuit, ne dii li Domini directus & utilis coram Ecclesiastico Iudice de proprietate dictarum domorum agerent, sed in i egia Audientia in dicto pro ccssu apprehesio Dis . Quamobrcio non contradicentc Fisco potu et unt praedicti Iurisu dictionem prorogare Ecclesiasticam , iuxta dictam decis Amici. IS . . dccis 3 3 . supra allegatas. QMd secus accidit in nostro casu. Et profecto si Domini Rotae gomana: Auditores sapientissimi, dc magna aequitate , & Iustitia referti intellexissent dispositionem Fororum a 3.& a . de apprehensio. praxim ex cis desumptam , qua in hoc Regno gubernamur , dc dictam supra consuetudinem non contrariam decretis Pontificijs mixtam Clericorum Laicorum super rebus temporalibus , profanis, nec non si cognonissent,quod dicti Archidiaconus , dc Capitulum asserunt in dicta sua propositione in processu Francisci de Blancas Iurisdictionem dictς pretense Villae , & Haereditamenti de Ma-reca ab hinc triginta annis alienatam in Comites de Aranda, bc ab eis
possessam dc praescriptam . Et insuper sis sciuissent in dicto Haereditamento de Mareca , cuius sunt Domini directi dicti Actores, ut ipsi praetendunt, solum pertinere eis centum tria calicia terrae parum plus vel minus : cum reuera per suam sententiam ultra ducenta' nonaginta septemcaficia terrae ad alios Dominos particulares,tamquam alio dialia pertinentia , eis adiudicauerint. Et denique si nota et sifuissent praedicta omnia,
quae adduximus ad probandum dictos Actorcs minime potuisse Rectorem& Patres pr dictos super dicto Haereditamento in articulo proprietatis coram dicto Auditore Rot conuenire. Credendum maxime est, sen ren
tiam in dictis executorialibus litteris expressam minime prolatam ab eis fuisse, condemnando dictos Rectorem Patres ad restituendum di estis Actoribus dictum Haereditamentum simul cum Iurisdictione. Ex quibus omnibus manifestissime constat sententias ab hac Regia Audientia in processu Ludovicae de Sanctase latas transiuisse legitime, δ' i uxta Foros huius Regni in rem iudicatam , atque adeo mihil eis obstare quicquid in contrarium per dictos Capitulum , & Archidiaconum in hoc
nouo processis Francisci de Blancas adducitur, nihil enim quod alicuius momenti si trallegatur de nouo: Caducitates namque quς nou ς videri pos sent, vel nullatenus constant, vel si constent, adeo sunt antiquae, ut non solum possessionem dictorum Rectoris,& Patrum in bonis apprehensis ex. cedant , sed etiam superent tempus immemoriale.
Quare absque dubitatione ulla propositio pro parte dictorum Rectoris , Patrum in hoc processis secundo oblata recipienda videtur, reiecta&repulsa propositione dictorum Capituli, & Archidiaconi in hoc eo dem processu similiter oblata. Salua in omnibus Censura Sanctae Matris Ecclesiae. Caesaraugustae die a . Ianuari j anno rca'.