장음표시 사용
11쪽
radoxum , atque etiam Parab- Ium. 177
XIII. Parad. Sapientem omnia recte facere, etiam Agitum exserendo. Sine peccatis esse. 18o
XIV. Tarad. Sapientes fili inter se amici : soli amare gnara.
Uculasimul Paradoxa. Solum Pulchrum, Nobilem, seWm, agistratum , Vatem, Rheto rem, in plura esse. ra
Paradoxa item mixta: Non Imiuria asci, non Insania , non
o alia Pana ora. atque item Paraga nobis: Non ignosi
Paradoxum singidare , Omnes dios inseriire: Omnia via
Itemsingulare Paradoxum, Peccata aequabia esse.
Sapientem sumere aliquando ma tem posse , decere, debere: ex Stoico quidem decreto. . .
tecretum hoc reiectu osten sum non licere, non debere, mi sis rationibus usumque. 2o
6onclusio ad ercitium adhortatio: cui tria adiumenta vilmstrumenta data , Exempla I conuersalso, Mamen. LO'
12쪽
LIBRI PRIMIDISSERTATIO PRsMA. j
.Adhortatio ad Philosophiam omni aetati aptam utilem: ον libera irascientias non tanti videri. I Ρ S I V s. Nam qua caussa tristiorem te, &fimbriata quadam fronte video AUDITOR. Caulsa quidem aperta. patriς pericula, an Iuinas , solus ignoras φ LIPs. Deus auertet, aut sistet: quid tamen ad te proprieZ AVD. In Vna sum naui. L I P s. Uelim ista. AvD. QuatLIΡs. Sapientiae,quam tracto. AvD. Videris mihi in libris esse,& sic soles. Lips. Non semper in istis seriis, & voveam olim masis fuisse. ΑvD. Qui isti igiturὶ LIPs. Annaeum Senecam a noscis magnum inter magnos virum. AvD. S peate sic audi . . sed nunc quidem sepono,vel ipso te auctore. LIPs. Mene8 de fugio. ΑvD. Nam nos aeui me habet, & in eo amoeniora igitur haec studia, & velut florida, tractamus: grauiorum adhuc expertes. Fallor, aut monuisti. LIPs. Illa tractare te monui, fateor : haec seponere,non monui,& non ab illis tantum, sed cum illis,curare. Vis me verum dicere3 Philosophiae amor & notitia aliqua etiam adolescentiae adsciscenda es meque ulla aetas ei immatura. Vetus aeuum si respicis, a pueritia huc ducebantur: &omitto alia monita, audi istud ab otij ipsius magistro. Μ- μος
13쪽
di ferat philosophari, neque senex defatigetur. Non enim immaturisquEquam, aut arietus ω moetus est, ad animae nitatem. Haec Epi curuso exemplo firmauerat: quem certa ndes est, ab anno de cimoquarto aetatis Philosophiae operatum esse. Quidni fecerit,& tu facias mi adolescens Z A corpore sit aeger sis, medicum non differas: mentis sanitas neglectui aut procrastinationi erit 3 Ut caelo tranquillo, AC mari placido, nautae quae contra tempestatem sunt, expediunt: sic in ista aetate,nondum tot curis aut flutactibus ex possita,iure praepares quae stat illis mitigandis, aut tollendis. Amoeniora ista artium nos quidem probamus, de illo velut vomere proscindi hoc animi solum, & praeparari ad sementem cupimus: sed praenarari. Verae autem fruges, Philosophia est: cetera, herbae aut nores. Quae tamen quia iamolim &nunc nimis quidam adhaerent,& aestimant: seueriores magistrε reperti,qui totum hoc litteraritam & liberale studium reiicerent ac damnarent. Cynici inprimis. qui--ο , ut Laertij verba sunt, bαύαNα-: acternantur liberales omnes artes. Z
no caput Stoicae, statim initio librorum De Republica,
κλιον παιδείαν άχμητον Σπιφωm: Liberalem doctrinam inutilem profite-D. Binuit. tur. Quid noster hic Senecat operose, inquit, nihil agunt, qui Γι- ά Vae terarum inutilium studiis detinentQ. Et quam saepe alibi increpat Z& quam merito hodie aliquis alter Seiaeca faciat, cum nec in dum , nec finem suum habent j Vanitas & ambitio quaeritur, Epist. iii inuenitur: & Senecae iterum Verbis, ista liberalium artium conse ctatio male Hos, verboseos, ini estiuo βιὸν placentos facit: ideo, non distentes necessaria, quia superuacua aedicerunt. O quam in nostrum aeuum competunt i tu quoque Vides, & quod gaudeo erubescis. Sicut enim Paris ille apud Homerum, e pro lio pro-suous, cum Helena se oblectat: sic plerique relictis studioruiniseriis, voluptaria modo sectantur. Atquin quattuor Artium ge-IMa. nera sunt, ut Posilonius recte olim distinguebat. Sunt Vulgares, sunt Ludicrae ,sunt Pueriles ,'nt Liberalis. Vulgares opificum, quae,
manu constant adinstruendam Istam occupata sunt. Ludicrae,que ad voluptatem oculorum atqm ainium tendunt. Pueriles, m aliquid habentes Liberalibus simile, quas ἰγηοηλως Graeci, Mi Liberales et iacant.Solae autem Liberales sunt, imo, rin Nerius dicam Liberae, quibust
curae anum Virtus est. Quae est scilicet sqla Philosophia, cui
14쪽
fructus illa Libertas, non assectibus, non culpis, non erroribus aut terroribus subiici, quatenus homini quidem datum. In qua
sunt, ut cum poeta dicam, Fundamenta, quibus nixatur mita silusque.
conducere tamen hactenus Liberales,si praeparant: non autem in Ostendum m inhaerendum ius esse. SERvILEs igitur aliae, aut certe Pueriles sunt: haec est, quae in liberos, quae in viros transscribit, tibi, si me audis, assumenda. Quid ergo Z destrictu aut abscise alias Moici repudiantZabsit. hactenus tantu, sit detinent & vindicant sibi. mdiu
enim istis immorandum eliciterum Seneca quamdiu nihil agere ani- Epist xx mus maius potest. rudimenta sunt nostra, non opera. Sed & ru dimenta utilia, imo necessaria sunt: non aliter quam aedium sublimium fundamenta. Itaque Xenocrates prudenter cuidam amuso & rudi, ad philosophiam tamen & diatribam suam adspiranti: Πορκουφη. si amicφiλοσογας; Abι, abi, inquit. non enim ansas habes philosephiae. Vt nempe ansis hu morem non con- tinent, vasi tamen necessariς sunt ad usum : sic de litteris, Sapientiam non habent , sed conserunt ad habendam. Seneca aeuare liberalibus artibus filios erudimus non quia Virtutem dure Ibiri possint ,sed quia animum ad accipiendam iliam praeparant. Philo Iu-dcus, & Clemens Alexandrinus, Uterque inter veteres dc hic etiam intcr nostros) doctrina exim ij, scita allegoria hoc inge runt; & prolem Abrahamo ex Agar ancilla susceptam, cum parcre Sara non posset, huc ducunt. Non enim sumus cait prior apti prolem ex Virtutes cipere, n prius misceamur eius ancilia. Est eius . autem Sapientiae ancilla, ista quae in uberabbus artibus scientia ponitur : ut Musi , ω Logica . Similia Clemens in primo Stroma teon. Nec leuem aliquam aut transitoriam in his operam rcquirunt: sed, ait iterum Philo, Sicut in magnis fabulis aut argumen
15쪽
4 I. LIPSI MANU DUCTIONI sgkά contemplatione imbuetur e quorum tessera est, Sarae ancilia. En vera & vetera iudicia, quae iure nouitus istis omnibus & leuibus anteponas. Nec Stoici aut Cynici aliter: quorum una menself, quam dixi,non colere ipsas propter ipsas.Sicut miles pugnet per lusoria certamina se praeparat: sic nos Sapientiae per nas amtes debemus. - κύκλα μαθηνά , conferre plurimum etiam liberale cientias, Chrysippus palam scripsit. An non. scriberet, qui caput Sapientiae Socratem sciebat ita his instructum, ut Euripidem etiam ab eo in scribendis Tragoedis adurum,manauerit in vulgus Z Omnino ruditas illa animi, & ut sic di cam, agrestis ferocitas exuenda per has vere humaniores artes
tionis in doctrinae compos, diuisissimum in mitifimum animalum re diur : aliter autem, ω vel non satis, Nil non recte institutus, ferocio um c maxime indomitum omnium, quae fert testis. Ualde imprimam tibi haec verba ; & Vtinam iis possem, qui hodie ad Naturam , ea contenti, Omnia relegant. Falso, falso. quantum domitus factusqise equus aestat ab indomito colim ita Aristippus tintantum ἀοιIus ab indocto. Duo igitur teneamus, Comici veteris
Et Litteras, ον deinde Mentem iungere. Vt personae histrionum, etsi pulchrae,usum non habent nisi fata ciet applices: sic litterς per se inanes,Sapientiae admoued sunt. Nam solitariae illae, quid nisi leuem oblectatiunculam, aut o ij
seneca De deceptionem habentὶ cuius errores minuent λ cuius cupiditates Gment Z quem fortiorem, quem minorem, quem Eberaborem faciente Sed neque curas affectusque tollent,
Non mortis laqueis expedient caput. Ad Sapientiam itaque eant, & nos ducant. non aliter ouam qui in patriam tendit, & via utitur,& diuersoriis; sed non illa finem. aut mansionem habet. Quod si aliter; ecce Epictetus, qui au Dissere. 1 1. cat & increpat: Homo, obbuis te cepit instituti tui ' Nos uve P - δ 13Αs, s ED HAC. Atqui eleganoe hoc sorium. aeuam musta
16쪽
AD sT ICAM PHILOSOPH. LIB. I. Fautem alia Θ quot etiam horti aut strataῖ sed non, nisi ut transitussint. Audiamus. satis diu amoena naec studiorum habuerunt: seria addamus,& ne sero. Ecce maior aetaS approperat, ecce cur Vndique & turbae: quid cessamus t Quin, sicut hoste appropinquante, minuta relinquimus,& recipimus nos in firmam & inconcussam hanc Sapientis arcem Z Te hortore me Vna. ecce cani caput & genas incipiunt spargere,ecce quintus & quinquagesi mus annus me pulsat: & ego sedeo, ambulo, & in litore vagus conchulas & lapillos legoZ Uenti vocant, nauis oram soluit, recipe me o Sapientia, & in beatae Tranquillitatis portu desiste.
Thilosophiam non damnari, nec alienam , imo viιlem Christianis esse.
Tricas tamen in cauisios , tandos, in cum modo habendum.
O mihi curarum requies, ὀ sacra voluptas aque pax animo,. non te dimittat , donec me vita dimittet. A V D. Me quoque hoc igne tuo incendis :ssed metus aliquis est, qui retinet &psdem refraenat. . Hoc , inquam, timeo, ne suadeas cum Lucr
Impia me .ionis inire elementa, mesamque Endogredi sceleras. Nonne Christiani sumus 3 illi damnant hoc totum Philosophari, & Patres illos nostros audi. Lactantium : Facessant omnes isti Lib. Hic Philosophio qui , tam humanam non instruunt, sed turbant. Greia φῖ μηδ' gorium Naziangenum: In Ecclesiam, velut quaedam ' A Iptiacae orat. de pestes, philosephi irrepsere. Tertullianus quoties conuiciatus cst, aut illusit Z' Philosophi patriarchae , ut ita Axerim, haeretιeorum. Iterum: .stiuiduis struere ac destruere eruditi, magisque dicendo persua- gustin. Dedentes quam docendo. Iterumqtie: Sapientiae gu facundiae caupones. 2 zzz . Iam alibi: me quorum mpentis omnis haeresis animatur. Denique s t '' .
pulchro titulo: Philosophus animauloriae. Hieronymo hoc arri' cap. rar.
sit, & transscripsit: ' Philosophus est gloriae animal, ον popularis aurae iis mancipium. Sed & Ambrosius Antistes :qMam aera sapientia , quae aliena quaerit cum sua
17쪽
sirutatur, Deum ignorat quem flum nosse deberet. Nec nostri tantum sed ecce serius illeTrismegillus damnat: λοσπια, λ sων ψοφος: Graecorum philosephia, Nerborum strepitus. Haec Lipsi sunt quς abiterreant, pictati quidem addictum. LIPs. Erras, & stomsim ab aliis sentis quivere sunt ph. Nonne in scholis nostris, Aristoteles & philosophi , iamdiu est cum regnant Z Nec vete-rcs illi aliter: quos aduocas quidem, sed non sana Sc sua mente. Nihil ij verae de sobriς philosophiae damnatum aut reiectum cunt: sed aut Sophisticam culpant, aut nimium cius studium de honorem. Nam,ut scias, primis illis Ecclesiς temporibus non
deerant, qui Christum ore adsumerent, &. Platonem animo non exuerent: qui miscerent etiam dogmata, & sacra illa profanis praua subtilitate temperarent. Inde errorum rivi, & hqr ses: & iure merito Patres in hos tales incurrunt. At hanc subditatam & dominae illi, ut sic dicam, ancillantem, adeo non sternunt, attollunt potius Sc laudant. Lactantium ipsum, primarium tuum testem, audi: Philosophia non nocet, in oprod pluriamum, si religione imbutus est animus. Vides λ adiumenti,non noxqvicem habet :isi pietas adest,& religio pr est. Clemens Alexan
drinus hoc pulchre: Elgipsi sitis scit, nec opis alienae eget doctrina Seruatoris, cum sit potentia ον sepientia ipsius Dei: lumen Graecanica philosephia si accest , non quidem vas uiorem facit veritatem,
sed Sophisticos insultus ab ia amolitur in insidias omnes auertens, S E PEs ET LORICA est Dominicae vineae. Quibu ostiemis ad Salomonis verba adspexit, alibi etiam ea interpretatus: Sapientiam, inquit Salomon, Nasio circumda , d, attollit te , m corona
voluptatis proteget. Transfert deinde ad Philosophiam, iungi que: Igitur m tu, si Sapientiam septo Philosephiae stu variae eruditionis munieris , a Sopbiμά inaccessis seruabis. At Gregorium Nazian Zenum etiam Obducis. Illumne, qui a puero deditus in his artibus fuit Θ nam Athenis, una cum magno illo Basilio, Philo
sophiam & Philologiam in ipso earum sonte hausit, & passim scripta sua irrigat iis aquis & perfundit. Quid autem super his
18쪽
ἀtio , quia quibus im ita videtur e sed censendum LAEvos ET IMPERIT Os isio sic assici qui vel M OMNES sv I sIMILEs esse, Ni in commum illa grege laterent , ω institiae reprehensionem ef,gere M. Sunt Vera, sunt aurea. non habet, non habuit hostes omnis ista Doctrina, nisi indoctos. Nam de Tertulliano, quid tu adfers ille in omni genere artium tinctus, amat prose-όto cultores atque aestimat:sed non illos vanos, fucatos aut fucos, qui vel liuite praeserunt, vel improbe abutuntur. Nec alio fine dicta illa eius, aut senti. Idem in nostrorum aliis. de Tris- megisto, sua quaedam caussa est: qui iamtunc c quisquis aut quandocumque fuit) videbat Graecos dignissimam artium ad minuta aut ludicra deducere: atque id carpit. Nam, ut Democriti etiam verbis & querela utar, multi sub sacri nominis ti
artium rerumque aucupes, certatores in litium aiaae,fν flexuoserum β' ' captionum sartores. Utinam nec hodie tales, aut talial sed quantum Sen. M. temporis quibusdam verborum caurigatio eripit, os captiose dis ut tiones , quae ACUMEN IRRITUM exercent Nectunt nodos, &soluunt: id est, quid nisi aranearum subtiles telas texunt, & re- . texunt' Sicut pueri pilam percutiunt & repercutiunt,sterili voluptate: sic isti. 1Atque m linam lait Seneca θ d putationes im Epist. nuntum non prodessenti nocent. Hoc manifectum est, comminui ἔν DE- - BILITARI GENER OsAM indolem, in istas angustias coniectam.
Hoc igitur est, quod damnat in Graecis Trismegistus, & siquid tale superfluum: idem Diuus Hieronymus, & pulchra imagine, vult rescindi. Legimus, inquit, in Deuteronomio, Domini voce Epist.ail praeceptum, Mulieris captiuae radendum caput , supercita , omnes pilos 'D 'μ' in Nngues corporis amputandos, ω sic eam habendam in coniugio.
euidergo mirum, si ora ego Sapientiam secularem, propter eloquii fenustatem membrorum pulchritudinem, de antida atque captiuά fraebiide icci e cupisὶ ω, si quiquid in ea mortuum est ydololatris,
evoluptatis en oris,libidinum, et praecido vel rado3 Auὸ imus te, vir nomen sacrum : & in contubernium, imo legitimum thorum ducimus Philosophiam, sed purgatam & recisam. Item Augustinum: Siqua philosephi vera dixerunt, ab eis Use, tamquam Lib.ri. De unis possessseribus vindicanda. Vindicemus. & quam multa ea ch: lanti quam pReclara in omni cognitione Naturae, in morum directi
19쪽
directione, dixerunt Z ut bonus aliquis iudex pronunciet, ab altiore illa Mente ad capiendum instructos, invulgandum in-
Lib. . De stinctos. Claudianum Mamertum audire est pretium . . im i aduertamus ba3 ptii phorum animas , quae tam remota persecutae sunt, tam perite iiderunt,iccirco LV MINE VEMTATIS ADFL Τ As, Win SALUTEM generis humani toti mundo quandoque ed retur dogma. Apud ruris Ῥero gentium mentes, gentibum uteremur testsmoniis e quo magis ignorantiae morbo caecata , ω infidelitatis ρ- gore in quamdam glaciem durata gentilataου, Euangelicae veritatis calori cedeuet, si eadem veritas aduersantium quoque nobis ore sonuisset. Pulchra ista & vides de adflatu, vides de caussa & fructu,hodie etiam vera. Quis non dicam gentilium, sed & nostrum non commouetur, & in recto sensu firmatur, cum videt priscos illos de Deo, Prouidentia,aliis diuinis, sic magnifice & vere sensisse Z Idem in Virtute. quae mapis approbatur & inseritur, sic culta illis, qui ob solam eam colebant. Itaque cum Clemente
i. silom. sentiamus : ψα ἡ α θειας οδος ἀλλ' εἰς αὐτω, καθαπερφάενναον πο- VERITATIS EST VIA,
sed in eam, tanquam in perennem fluuium, influunt stV conueniunt ALIvNDE ALII RIVI. Ita sime. omnes isti Philosophorum riuuli, aut eunt aut ducuntur a bonis, ad Vcritatis nostrae perenne flumen e & ornant siue augent illud, saporem tamen non mutant. Pone igitur metum adolescens. Omnes illos Graecos rhist.ia Latinosque Vide, culmina nostra & lumina: nescias verba Hi ronymi quid in iis primum admirari debeas, eruditionem saeculi, an scientiam siripturarum. Denique stimulum etiam incutiam a Iu- a i , stino, illo sancto et Misi τις ον , inquit, φιλοποφια κτημαεδε τι-
giso οἱ φιλοιμιασνο--: Est reuera Philosophia MAXI-MvM BONYM ω possessis apud Deum vENERABILIs : qmae DUCIT NOS AD EUM ET SISTIT SOLA : fANCTI Latique illi, qui mentem ei donant. Quae vera de vera philosophia, ad quam te solam voco.
20쪽
AD sTOICAM PHILOSOPH. LIB. I. s
M quibus petenda Philosephia i Aristoteles ω Pluto laudati: nec tumen his solis adhaerendum. . AV D. Iam me do equidem & compono, una modo fiu - 'ctuatione, quam Ueram appelles Z Nam sectas, & quasi vias, Philosophantium plures video: quam igitur tuto pede insillam λ&quae breuitas certiusque perducet λ LIPS. Arduum, nec arduum fortasse hoc dcfinire. Nam quam multae ear Viς sunt Z & quaeque duces & antesignanos suos magnos S verendos viros habet. Sed tamen eo iam ventum , Ut reliquis cedentibus , duae de Principatu fere contendant, Peripateticorum &Stoicorum. Nam Epicureos communis consensio iugulauit, C n Academici ipsi se, & nullam scientiam profitendo, discipulos habere desierunt. De Peripateticis, hodierna iudicia si audias, rem factam habes: in scholis soli regnant, ab octingentis amplius annis apud Graecos Latinosque admissi. Quis pellet λ nec velim, nec debeam fortasse: dividuum tamen hoc regnum facere, & collegas dare, nescio an non Sapientia mecum opter. Aristotelem, regem illum Peripateticorum, magnum inter homines fuisse, quis abnuat m magni ipsi viri locu silc adsignant.
Cicero inter primos: Vir insolum in dicendo copiosus, sed etiam in 1 v. Acad. Plat phia singularis. Alibi: Summo ingenio, scienna, νω. Iterum- 1.Tustui. que: aeuo nihil potitias, Vibii acutius. Eidem aureum eloquentiae fu- 1 v. Acad. men dicitur: & Plutarcho, Vir Eoquentissimus, peritus flectendi animos quaqua mellit. Denique plena manu Ciceroc auis omnium doctiosiquis acutior, quis in rebus Nel inueniendis, vel iudicandis, acrior Aristotele fuit' Neque alij ab his elogiis diuertunt. Plinius quidem Aummum in omni dostrans virum appellat: alibi, im- meisse subtilitatis. Quid Arnobius Z Vir ingenio praepoten atque in
domin spraecipuus. At Averroes velut lymphatur in eius lavd cf. Aristoteles, inquit,tres fientiars inuenit, Logicam, Naturalem, DiuInum: in NuLLvs ERROR inuentus est Ulue a hoc tempus, quod In pi m. est mi , quingentorum annorum. Et talem esse unum hominem po- yh 'tius ess MIRACvLOsVM, quam humanu n. Idem alibi: ori'- Irim. De teles est REGULA . EXEMPLAR , quod Natura inuenit ad de 4 μ