장음표시 사용
241쪽
pensant: Resp. Praesumtio, quod pietatis intuitu &donandi gratia praestita fuerint alimenta, aliis conjecturis ibi excluditur. Avia negotia nepotis, patrimonium habentis, administravit. Quid etiam si protesata sit aviae si alimenta & impensas in rationes retulerit: si subita oeca 'ne ingruente factae sint impensae P. Quae sane donandi animum excludunt. Illud nequaquam probandum putat Paulus in d. l. 3 . in sine , ut de utroque
patrimonio alimenta erogata videantur. Quae verba Accursius notat contra opinionem ru corum, qui quasiones, inquit, per medium dividunt. Vulgare rusticorum judicium appellat eorum sententiam , qui in ambigua & ancipiti quaestionemiaram eligunt viam. Quod judicium tamen Prudentiores admittunt, ubicunque
est τάω ς, id est, perplexa quaestio, opinionumque diaversitas& collisio, ut scilicet judex rem ex aequo dividat
inter litigantes. Vide g. sin. IV. Auib. ex caus manum. non lic. g. cum ex aliena. as. Inst. de rer. diu, L antiqui. s. D. Sipars hered. per a filio. I. D. ut legator. servanae causa. Si pecundiam tuam a debitore tuo julianis exegit, eamque solutionem ratam habuisti , habes adversus eum negotiorum festorum actionem. l.p. h. t. Ex ratiliabiti ne nascitur actio negotiorum gestorum , h. l. l. Pomponius. p. in . D. eod. Imo actio mandati, cui ratiliabitio comparatur, Lsemper qui si o. D. de R. I. I. 6. c. mandat. Accursius h.&Giphanius in I. C. de contrah.
sipui. distinguunt, a praesente ne facta sit ratiliabitio ,
a. l. do. d. LO. an ab absente d. p. Donellus in L ult. C. de Sc. Maced. distinguit inter Substantiam sive veritatem reru m,&Effectum juris.Substantia rerum,inquit,
disserunt mandatum oc Ratibabitio. Mandatum est rei
242쪽
futurae: Ratiliabitio, rei praeteritae. Hanc substantiam si spectemus, post ratthabitionem erit tantum negoti rum gestorum actio. Essectu autem juris Ratiliabitio est mandatum , quia jure pro mandato habetur, ae l. Qt.pr. l. vero. II. g. . D. desolui. & actionem parit, d. l. sio. d. l. o. Quod autem mhil agi ratibabilisne dicitur in L F. g. ε. D. h. t. id ita accipiendum , Nihil agi hactenus, ut insblidum teneatur pater, sed sane agi aliquid hoc intuitu ut teneatur peculiotenus. 3 . Secundum qua super his quidem, qua nec tutor nec
eurator consitutus, utiro quis administravit, cum non tantum dolum se latam Culpam, sed O levem praestare necesse habeat, iste conveniristotes G. l. tutori. a o. h. r. Negoistiorum gestor etiam de culpa levissima tenetur: exactiΩsmam enim diligentiam adhibere debet. g. I. Inst. de obc qua quasi ex contri nasc. l. I. L saepe evenit Is. D.
Depos. l. si mater. a . c. de u r. l. contractus. as. D. de R. I. Ls negotia. II. l. debitor. D. h. r.junct. l. in remandata. 2ι. C. Mandati. I. as. g. ιβ. D-fam. e
cisi. . g. ult. Inst. de se. Opp. h. n. l ao . ubi doli tantum, latae & imis culpae meminerunt Imperatores, ex quibus gestor conveniri possit, non etiam culpae levissumae. Resp. Cujusque legis semper subducenda est quaestio principalis. Principaliter autem mae i. ao. non quaeritur, Quae culpa sit praestanda a gestore, sed utrum qui aliena gerit negotia, gerere debeat universa Z quod negat Diocletiantis,incidente praestationis doli doculpae mentionem faciens; longe alia Rescriptiratione reddita. in voluntaria negotiorum administratione tantum gerere quisque debet, quantum se scepit gerendum. Equiadem suceptum explicare & consummare debet Novum autem inchoare non habet necesse. l. a I.Lse vivo. ia. D.
243쪽
h. t. Nec nos moveat tutorum & curatorum exemtplum: his enim, ut est in d. c. o. muneris necessitas administrationis facit finem : negotiorum autem gestori propria voluntas: ac satis abundeque sufficit, si cui vel in paucis amici labore consulaturi tutores. g. a. D. de admini . Operis.tut.d. Lao. Sane si quis ita quaedam gerenda susceperit ut ejus contemplatione alius ad ea negotia non accederet, vir alioquin diligens, qui omnia geluarus fuerit, placet, eum qui quaedam tantum gessit. etiam de his quae non gessit, quamvis non susceperit, teneri l.pupilli. 6. 3.uo. D. h. t. Merito: quia per eum famim est, quominus omnia recte gererentur, eoque casu negotiorum gestoris non levissima tantum , sed& levis est culpa in eo, quod se alterius negotia gerere simulavit, nec tamen illa gessit omnia. Simulasse autem gestorem quis non videt 2 nam idcirco alter a negotiorum gestione se abstinuit, quod existimaret, ne- folia omnia ab isto geri: Praeterea, ex constitutionibusmperatorum in Codicem relatis, & ad certos casus factique species, certis circumstant ijs limitatas editis restrictis, argumentari velle a contrario sensit, itemque ab inclusione unius ad exclusionem alterius, vel contra , periculosum est , eoque concludendi medio certissimae quaeque juris propositiones subverterentur. Plura quae huic sententiae obstarevidentur, tum alii, tum
inprimis H. Vulteius diligenter removit disicept. scholas. c. is. Dis . Dd. communiter: Hotona. Schn. & alii in L 3. I. AZoin humni. c. h. t. n. t s. Tulden. PereZ. h. Sicli .ind. Lao. Baro in d. g. ult. Argenta. ad cons Britann.art. Ξ .glos. I. n. ass. Interdum tamen negotiorum gestor dolum solum praestat & latam culpam: quod tum aequum esse visum est, cum quis ad res absentis accessit
244쪽
alioquin perituras, eo quod nemo alius his gerendisse osterret: veluti si quis, ne absens bonorum distractionem pateretur, negotiis ejus se obtulerit. l. I. g. interdum. ρ. D. h. t. Quandoque etiam casum praestat d. L De
. Negotiorum gestor, spreta domini denuntiati ne & prohibitione speciali utiles in rem ejus fecit impensas: an eas potest repetere e Apud magnos auctores dubitabatur, inquit Justinianus in L ult. h. t. Apud quos autem Labeonem & Salvium julianum: ille utilem actionem negotiorum gestorum dabat gestoris hic negabat: cujus sententiam Justinianus confirmavit d. Luit. quae una est ex L. decisionibus Justiniani. Cui duo adversari videntur i. Quod praedo, malaefidei possessor, qui sciens in rem alienam impendit , non modo neces sarias , sed etiam utiles impensas imputare & deducere potest , Lsa domino. 3 si. g. ult. l. planὸ 3 δ D. de hored. petit. l. domum. s. C. de R. V. Ergo etiam negotiorum gestor, qui insuper habita domini prohibitione utiliter impendit in rem ejus, servabit has impensas. Resp. Quod benigne cootra strictam iuris rationem de praedone dictum modo, id ex mente Iustinia ni hac exceptione temperandum, Nisi impensas prohibente & denuntiante, domino fecerit praedo. Opp. III. Pecu-cunia servo credita adversus denuntiationem domini, condici potest, si dominus inde factus sit locupletior. L si quu ι . 6..pen. 9ult..D. de insit. act. Resp. ex L quis ast. g. ι. D. de pecu , Etiamsi prohikeFit contrahi cum servo dominus , erit in eum de peculio actio, ait ibi Cajus. Obligatur ex facto servi dominus, saltem quatenus fictus est locupletior, aut quatenus est in peculio , quod servo coacessit. i
245쪽
s. Gestor, qui pecuniam ejus cujus negotia gessit, in
suos usus convertit, maximas Praestat usuras, i. e. centesimas duodecim aureos de sorte centum aureorum)ι. qui sine usuris. Iδ. D. h. t. Opp. t. idemque I o. g. s. D. Mana. Praestat usuras quae legitimo modo in regionibus se quentantur , i. e. quae communiter & plerunque exigi
solent, ut sunt usurae quincunces, semisses, septunces I. I . D. de usur. Cujacius is. obf. I s. verba illa putat esse trajecta, eaque debere in principio g. s. collocari, ubi dicitur, Procuratorem ejus pecuniae quam habet, usuras ex mora praestare , quae scilicet legitimo modo in regionibus seequentantur; Eo autem casu, quo procurator pecuniam domini in usus suos converterit, eum in maximas teneri usuras, sive centesimas. Accursus ind. I. ro. distinguit inter eum qui clampecuniam domini in usus suos convertit d. l. 3δ. & eum qui palam, d. l. io.
exl. non exsimo. s. . D. de administr. O perie. tui. Pacius a. antiv. os . PereZius h. n. o. dissimulato nomine
Pacii) distinguunt inter negotiorum gestorem, d. l. 3δ.& procuratorem, d. L Io. quem tamen a tutore, curatore, duumviro, aliove negotiorum administratore
separari non sinit d. l. I S. Merillius 3. Variantium ex jac, Is . usuras quae legitimo modo in regionibus frequentantur d. l. ro. accipit de usuris centesimis. legitimo modo, id est, inquit, ad summum usurarum modum lege definitum, hoc est, ad usuras m imas, centesimas : qui summus est usurarum modus, lege definitus, sive Ulpianus, aut Tribonianus, respexerit ad legem Gabiniam, quae modum usuris posuit, sive ad constitutionem Iustiniani in I. eos qui. 26. g. I. C. de usur. Reditus forsan divos Principes hujus juris laudaveris auctores, ut tutor, curator, gestor, ejus pecuniae quam
246쪽
in suos usus converterint, usuras solvant centesimas. s cus fuisse anth, d. rb. ut est eonstitutum a divis
De bis quae vi metusque causegesta sunt.
non liberat eum qui metum intulit , non furem , non raptorem h. l. sive res eodem modo apud dominum fuisset interitura,sive non l. r.s.rectissime.s . l. pen D. de vi ct vi arm. l. ult. D. de condiuri. Tamen is qui metum vel furtum fecit si condemnatus sit, a rei praestatione liberatur, re perempta antequam m ra j udicato fieret, i. e. intra tempora actionis judicati, qui, nulla facta condemnatione, non liberaretur l. ι .g. quaten π. I L. D. h. t. Glossa in d. l. r. c . in L ap. D. de V. O. DiXipari. I. Exercit. ad Pand. p. ι ἔ.Lvx. II. Vulgatissimus textus in hoc; ut ex θοntanea βω-νione dicatur metus purgatus. Qui hoc lemmapraescribunt legi, metum factum esse fingunt, quem tamen se ctum non esse apparet ex hac ejus specie: Qui pecuni am chirographo cautam & promissam,ultro dc sua sponte solvit, solutam restitui sibi postulat, dicens, ' chirographum vi extortum esse: quid rescribit Alexander' Non es verosimile, ad solutionem eum proper se, omisi ruerela de Chirographo vi extorio. Nemo sua temeressa principibus
247쪽
De his quae vi methgiis causa gesti sint. 23
ctat, L as.pr. vers. si vero D. de probat. Hoc igitur bres viario sententiam legis complecti malim: Qui urgetur praesumptione contraria, probare debet quod allegati
LEX. III. IV. Fundus vi metuque venditus. licet emptoreum rursus alii vendiderit, repeti tamen potest, reddito pretio : nisi secundus emptor praescriptione longi temporis sit munitus. ae l. Quarum hyp thesin formavi & ab objectionibus vindicavid.part. ἔ.
LEX. V. Rem suam vendere coactus, restituitur: nee interest. emptor metum intulerit an alius , sciente emptore Al. s. Subaudienda Particula, maxime: maxime sciente emptore. Idem enim etiam juris est, si alius, inscis emptore dominum rem suam vendere coegerit.arg. I I. C. st quis al. testar.prohib. l. I . f. s. D. h. t. Accuri. indas. Ut frustra tentet Antonius Faber deead. 3δ. error.pragm. ε. Pro, sciente , in ὀι s. legendum, inscri
LEx. VI. Sola dignitas senatoria , vel alia eminentior, non arguit metum h. l. Non sequitur : Rem vendidisti Senatori , Ergo metu coactus vendidisur quasi solus purpurae micans ardor venditoris oculos ita perstrinxerit, ut quid ageret, quidve consentiret, non viderit. Nisi qui in dignitate constitutus est, aliunde terrere veI ipsemet , vel interpositis personis consue-
248쪽
Qui vetitus, ne ad civilia munera, angarias, aut caetera id genus Reipublicae onera nominaretur, domum aut hortum se vendidisse queritur , non restituitur adversus venditionem , quasi metus causa factam. h. l. Metum non jactationibus , sed atrocitatefacti probari convenit. l. r. l. p. h. I. Laudat Ammianus lib. aa.julianum Imperatorem, quod nunquam eX conjecturis judicaret, ut quae quod non esset, arguerent
LΕx. XI. Venditio praesidi, praefecto, vel alii in mediocri ossi- cio constituto, concussionis vel impressionis metu facta, rescinditur. h l. l. ult. h. t. Prae ses provinciae, qui rem emit a provinciali, perdit & rem & pretium. Venditor
recipit rem, pretio insuper retento. d. l. II. h. t. quam plenius executus sum d.par. I. p. oδ. ad c non licer. ' 6. D. de eontrah. empl.
Fidejussor pignus a creditore emptum, debitori, obis
lata sorte Sc usuris,restituere cogitur cum fructibus, remedio actionis de dolo h. l. Opp. l. de mandato. 3 p. g. I. D. mandat. Fidejustor in eadem specie tenetur actione mandati: Ergo non actione doli: cessat enim actio
249쪽
actio doli si alia si actio. l. a. s. r. l. r. f. . eod. Rest, Lex. i. h. nostri tituli effugitiva, a suo titulo rejecta dein peregrinum translata ream enim non de praetoriade dolo actione , quae subsidiaria est actio, sed de mandati actione accipiendam esse, illa verba indicant. Dei ruptae gratia : in directis enim bonae fidei actionibus de
fide rupta agitur, Letapudquem s. princ. D. Depos. l. ad comparandas. st. c. manae l. non videbitur. Is . D. de flatia. Ergo in d. l. i. h. t. ob fidem mandati ruptam debitor
actione mandati cui, ut inomnibus bonae fideijudiciis de dolo actio inest l. I. non solum I. in D. L p. '. D. r. l. a . D. μι. mair. y agit cum fidejustbre , qui Pignus a creditore emit, neque id, omni oblato debito, cum fructibus debitori restituit. Quid si non fide jussor
sed extraneus quisquiam pignus a creditore emerit, an hoc debitori reddere compelletur Neg. d. t sy s. r. Nisi inter emptorem & creditorem aliter convenerit. L s s. pr. D. deplo. act. Accurs. Giph. Cujac. I. f. sy. Pac. a.amin. γε. LEX. II. De dolo acris, cum alia nulla competit . eausP cognita permittitur. Datur actio de dolo, si alia amo non sit, i. e. si aliud actori remedium non sit reliquum, quo rem suam servare possit, h. Ll. i. g. I. O .. i. r. in pr. Ly. D eod. An autem hoc sit perpetuum, merito dubites, prompter species nonnullas, in quibus actio dedolo datur, ubi tamen ex aliis locis constat, aliam actionem ex eadem causa competere. Species sunt hae I. Fidejutar, ante moram rei, hominem vel aliud animal promissum occidit, liberato reo . de dolo tenetur. Sic exsententia N e
250쪽
e. qui tamen alibi in hac specie fidejutarem ex stipulatu
actione teneri scripsit, quemadmodum teneretur, si debitor sine herede decederet. I. Stishun ps. g. r. D. desolat. Resp. Papinianus in. d. l.fido sor. 1 p. Neratii&Juliani sententias recitavit tantum, non probavit. Non probasse, liquet ex d. t. stichum. ρ s. ubi, quid sentiret, solis aperte prodidit, nempe, fidejus rem actione ex stipulatu teneri: Cui Paulus subscribitivi. mora. yδ. D. de V. O. ct L cum fili . . p. eod. itemque Maicianus incmora. I I. g. D. D. deusiur. quibus locis actionem ex stipulatu, quam adversus fidejussbrem dandam autumant , utilem, non directam esse interpretantur. Don. Ι s.comm. - . Ant. Fab. a. cos. ι a. Sed Julianum secum conciliare difficilius est: eum enim Papinianus in ael. p. existimasse refert, fidejutarem de dolo teneri, cum tamen Africanus L 3 I. g.pen. D. d. t. de silui. testetur, hanc ejus fuisse sententiam, actionem ex stipulatu in fideiussorem restitui ex edicto. Haec autem prorsus contraria sint: fidejus rem actione de dolo teneri, , in eum actionem ex edicto restitui. Vide Fabrum ae loe. ubi Graecorum & Latinorum Interpretum nec non Cifacii
distinctiones refellit. II. Debitor heredi socii sui falsis persuasit, nullam sibi cum defuncto fuis e societatem, pr inde nihil se ex ea causa defuncto debuisse et quam ob causam ωhetes eum debitorem absolvi passusest. Hic -Paulus ait, Iulianum scribere, dandam heredi eo nomine de dolo actionem L ao. g. I. D. h. t. Contra idem Paulus in eodem fallaciae & liberationis genere scribit, placuisse, de dolo actionem adversus debitorem non dari, quia alio modo succurri creditori possit: nam ex integro agere posse, mi objiciatur exceptio rei judicatae, replicatione jure usurum Laeod. Resp. idem quod supra, Paulum