장음표시 사용
291쪽
J Qua citissime clysterem exhibere et vomitum prohibere prscepta sunt comunia olum,qus in Eventre praeter natura continetur,& quae Ut deorum excernant, apprime comedimus. Simili moldo θύ calida exibere clysma: prouocat siquidem calidu,& sirigidum reprimit. Clysma aut pinguel aridam proprie sanat: qm dc virtute contraria est, siccitatem nimirum humectanS, morsus l niens. Eunde habes scopu, si in scapha fouendo tu aqua tu oleo ec calfacis re mitigas solaris 43. Confere quoque huic dormire.' An eum,dum in scapha fouetur,dormire velit, an sine illa,non constat. Quod aut ipsum dor i mire per se auditatibus omnibus maximo remedio sit consideranti pater.
l 'At ποτων,3. li potionibus. li ita vetus intes' l
oleum quoque dabis ut quiestat, γ cntersiubducatur, soluatur m A M.
Oleum,quae acria sunt, lenit, placui *,θί siccitatem emendat, ventrem q3 moderate subducit: Fl quibus omnibus ei qui curatur est opus.l cibu autem atq; zijs ab iis eat. Si corpori nihil desi nulla 43 apponedi quippia premat necessitas Sc cruda queda concocti
nis indiga contineant, his requie est opus oc no cibariis, prius i conteta mediocriter cocoquant. Verum, is dolor non celsaueri lac asinae bibendum, ut purinucidat s. Si feceris, quod die uest, ex dolor non soluat, cotristatis causae maiore esse acrimonia existimadum atq3 ob id corpus purgare oportet. Lacte assing Utendu Precipir,quod purgaua inter medicamera Mimitius tranquillius q3 existit: id quom lacte os humidius es et ventre magiHubducit.
l Si denter liqui fuerit,bilis que ex ematur vexant que tormina, domitus, mordicationes: quiscere histes Optimum mulsem bibere, m)omere. l An de arida adhuc cholera agat, an per se hec intelligenda sint,non satis constat. Sed, quocum res ierit,contineri in ventre videtur bilis, quae acriS Zc elui contumax sit. Ventrem au i moderate Gsubducere, atq3, quae in Ueire continent, concoquere molitur. Subducetur aut mediocriter aqua mulsa: 8c per requiem concoctio fiet. Qiii aut in affectionibus huiusmodi sepius valeter auxilia tur,is mcochymiam valente medicamento Rifatim eXpurgat, Vires aegri oc habitum conleplatus, anni lepus,aetatem, S constitutionem. Quod aut in fine dietionis dicitur, mulsam bibere dc uo mere, quasi superiorem ventrem expurgari auritor Voluerit, melius cum ad uerbio Inoni dicetur. atii mulsa detergendi pollens facultate,quae corrupta sunt,in naturalem praeuertit viam, id 43 cilira oris ventris tum laesionem, tum periculum, quae Per UOmitum contrahi possunt. t Hylodium duaesiunt natum ae,quorum lapsarcissim feri a editur,ditari mpotest: alter ex fatibus constat,
diuque bona indistetfortuna. Curatur maxime reseratia,fom temperantia. Sicca autem oe acria edat: ira
enim maxime tum minget,tum datebit. Si di cultero Merit fuerit se a ni tempus aestiuum, 'rigure t aetas, γi et ribim sum it Palentibin anguinem a brachio tolles: deinde calidos panes ex Pino nigro in oleo tinctos edend6s dat bis: uque quam minime bibat, quam plurimZm laboret uillam qRe carnem edat carnosam ex aceto codiam, ut aduersisue arduas resipat inambulationes.
Sunt, quino hypos arcidium, sed epifarcidium scribant. Neq; tnanasarca θί catafarca alicubi H .c. h. scriptis repperi,quana recetiores ita nominet. Cum aut hydropum naturas duas esse assimauerit, bis ' atq; de posteriore flatus citra quodvis aliud symptoma dixerit,de priore aut nihil omo,manis estu ἡ ὰ est aliqua ex parte confusum ipsum esse ac falli in hydropulsisterentia. Quidam ergo ex medicis ista quatuor hydropum disterentias esse assirmat, a iusto recedentes: aduersus, quos verba imprssen tia facere tempestiuum non est. Verum,qui lisc scripsit,manifeste desecit. Nempe hydropu unus dropacitati milium idi coniistentia tenuis copiam,in tota 'inferiore thoraciSFregione aceruat: quam alti in per principio sir jpungentes,humidu evacuamus. Alter Iocu hunc non aqua,sed spiritu,plenis habet,& sere supe-ysi toleratio, riora oia tumentia: hunc Tympania appellat. Alius aut habitu tota pituitae plenu hel: eu Hipo l CVsem, cr's farcidiu non nulli appellat.Quo fit, 't deficieter duas hydropu esse naturas dixerit. Neq; et recte pς ηυμ, Uμ protulit ἐγχωρέων i. si fieri aggredit: na verius dixisset ita scribens, Interficit aut proti .i 'm nues, postea 4 factus fuerit.Scripta est aut ita dictio, d perpera,ab eoia primu scripsit. Alterius fa si si hydpopli,que ex flatu constare ait, anatione scribit: ' quae prosecto hydropum Oium,quod co lirahis istine est, liabet. Principio aut seripsit tolerantiarii, solum,&terri peranti .calida Sc sicca gustare r. v ῖ Ea.. vi admonens: quod solius anas arca est, quem, Vt insanabile, praetermisii- Nepe hic solus,cii incipit, Li: i s i. f., ,, ὸ ' eget interdum sanguinis detractione,cum s resentione Vel hinmorrhoidum, Vel muliebrivim M. LL,i t
292쪽
Ε vel ex quap1am,qus1ta plathorica sit causa,mceperit.Tympania Vcro, H Ascitem nullus persant guinis m1ssione sanare est: ausus An eo igitur, qui sanguiniS detractione eget, fiat, que subsequens est curat1o,qus scilicet calfacit Sc siccati,ane: qui lisc scripsit,ad id,quod expedit,inre tione dire l. . xisse videt. Non in re ite dixit, Si dissiculter spirauerit, languinis eget detractione: si re vera noni propter plethora hydropa incurrat, propc scilicet ad extinctione accedente naturali caliditate, ut igni contingit.Nempe,ut ignis prope extinguitur immissis Iunis tum humidis tum multis, nisi quis multitudinem sustulerit: sic oc in Digidiore ob copiam sanguine, Vbi calor nativus prope extinguitur,prssentissimilesio remedium sanguiniS missio, quo tempore periculis ita prehenderit. Perperam quoq; dictioni apponit, Fuerito anni lepus aestiuis. Nempe plus minus auferendi sanguinis alia qusda scopi esse dicta sunt, sicuti re anni tepus: auxilii vero huius, assectionis natura.
Dioscorides no sstiuum anni ips scripsit, sed vernia, urtutis exolutione late assuturam suspica- Ius,hyeme vero assectionis refrigerationem. 'Vialgariter aute & ' inepte admodu panes calidos ex vino nigro Sc oleo ei,cui sanguis est detractus, exhibe scopis quidem veru roborande virtutis habens,ut exercitationu patientiis sussicere possit. Sed materia scopo digna non inuenit: vinum etenim nigru, anguine plurimu generat, sed ina,vtec superfluus sit, ec melancholicus fiat. VeruΙ huic melius est vinu dare fulvii, tenue quide substantia ,Vt 'rinaS moueat, sed no state nouu: quo modo sane multis cotingit. Vinoria etenim noubrii nullis est fulvum, sed vel albu, vel rubris, vel nigru: vetustate aut fiunt & subia&flaua. Atqui,qua minimis bibere, ecqua plurimu laborare,rectissime e dictu mepe talis uiuedi modus calfacit oc siccat.Suille carnes, si,quo die tu e mo edant, uigetibus state ecvalidis no male dari possint: csteroru aut nullus Utiq3 eas.pbe coquere possit,ut' ' pote uia .rpe est, ut caloris natiui patiat extinctione. Melius ergo ita allectis dare, q .pbe coquet.
tia. Pentrem inferiorem calidum h. 4ents beum acres deie5bono'maequales, hi a cogquatione id ratiun turi uisi ualentessueris reuellis elleboro a ibo:si non,Gremurem triticifrumentacei crassismyrigidum j dabis, quod ex lente renos conficitur, panem iis subcinericium et pisices febrientibus qu/dem elixos, non febrientibus deroasos.Vinum praegerea non febrientibus nigrum dabA: aliis Pero aquam aut a mibiti,aut myrtas: aut malis,aut for
Excrementa his ob combustionem non ob colliquatione subire proprie magis dixisset. Nam colliquatio in eo fit liquata colabefacta q3 propter febre malignam vel pinguedine, vel molsi in
ne: cobustio vero in Uetre Oritur propter acre eoru que ingesta sunt, caliditate,ob qua sc sebrire contingi Elleborti ergo huic album exhibet: quod indicauit per hoc verbu ἀντι- ἀσπι, tireuellere,nempe per Uentre superiore. Si vero eger quavis ex causa no possit elleborum assumere,vicerit sta acrimonia,pocula dare iubet tum astringentia, tum refrigerantia.Adlicit aut eduliis, Sc quae asi ccare possunt,ueluti panes subcinericios,atq3 assos pisces. His ita Sc no sine ratione enuncia iis, quem na ventrem inferiore dicat,est ni landum. eteres enim thorace interdum ventre tix superiore appellantes,alimenti receptaculis omne,Au d a septo transuerso est, ventre inseriorem LotantiInterdu aute ventre superiore appellates,in que cibi assumuntur, que ab eo sunt oia, ven-
trem inferiore vocitant : Interdu quoq; oc sola,qus crassiora sunt intestina.Sunt, qui ciailon duta- xat ventre inseriore vocantiborsan igitur qussivissemus,qua nam vel quas,a ex pdictis particulis probabilibus impresentia itelligere deberemus, si estatu dignia quippia percepturi fuissemus: Pe H C sed, qin horsi inuentio nihil nos admonet magis, Φ ea,qus ipsi Sc scimus & discernimus, in nonnulla quide recte dicta sunt,no nulla Uero no,cognitionis q3 curiositate magis, comoditatem, lhabet: melius est cito resinquere,ec potissimu cu huiusmodi liber Hippocratis legitimus non sit. l1 3 Sidero febris non habeat, tormina adsint,primum quidem AE tu omini calidi pauxillum,deinde 'sin sim pauo latim quo plus bibat, oe lini semen, triticeam polentam mista hordeacea,WJarsa adempto amaro faba aegyptia: deloua semiconcreta edat assa, P jsimilam ρο milium, onisum ex lacte codilum. Cocia hec refrigeratra edat,atque hisimilia rum pocula tum edulia ingema. lQuam plurimi exponentium conuenientius h sc cum predictis componunt, praesentem sermonem adhuc de iis,qui calidum habent ventre inferiore fieri existimantes. Alri,pauci el; sepatrant,dc seorsiim exponunt: scopus q3his est partim quide cacochymiam expurgἱre, partim vero ἐπικεραννύνιώ, hoc est coteperare infrenare et 3: Partim q3 resiccare, Sc partim refrigerare. Lac ergolasininu expuigare potest y conteperare: Lini seme tu siccaretum refrigerare. us aut ex triticol ficiuntur polents,co temperat: quibuS no perpera remiscent hordeaces, utpote que siccet re relisigerent.Fabs aegyptie mediocriter restigerare possunt. Oua autem dc simila dc chondrus crassitsunt succi ec honi,& humora acrimonia instenat.Siccat aut i edulio militi, quo refrigerat modo.'Omnia hec frigida exhibet propter humor u,qui affectu procrean tu acrimonia tum caliditate. l
Eius medicinae pariis,quae dictu medetur, maximum esse febrium tum intentiones,tum declinationes,non in acu. tu modo, erum quoque in longis morbi6,obseruare,di tempora,quibus cibi osseredi nonsum, γ tuto in quibus erendi exis tunt,comvscas:atque ad c quandoplurimum ab intentione aberunt. Artis
293쪽
l Artis ciborum exhibendorum maximum esse ait particulare cibi porrigendi tempus nosse: Escopum 43 unum ait, Q scilicet tempus illud, quo cibus exhiberi debet, quam plurimum absit abi febris intentione, quam επιτασιν dici accessionis principium intelligens. Id autem non in diuturnis solum,sed quoque in acutis verum esse videtur. Sed quare longis in morbis adiecit Nempe in his magis re forsan selis euidens sit scopus. In acutis etenim morbis deprehensa in ptat hiis calidit sebit My iues di signum sussiciens fuit: non tamen in longis ita nutriret oportet, sed melior declinationis pars est expectanda: quod in acutis haudquaquam expectari pol test,timore cito futurae accessionis. Sunt,qui dictionem hanc ita scribant: Eius medicinae partis,l quae vietu medetur,maximum est,ut in acutis,ita ec in longis,obseruare ec scire,quando cibis da i re oporteat. Alii finem dictionis ita scribunt: Atque adhuc,cum plurimum a febris accessione aberunt,scire oportet: Ut praeter caetera, quae nos in aegro contemplari voluit, ec id admoneat.Quod
siquis perquirit,ec non particulari tempestiue cibandi inuetioni copulat, id importunum esse de alimonia praeceptum,atque re nulla dignum,uidetur.
Cognoscere autem ρο eos oportet, qui capite dolent Pel ob exercitationes, Acursum, deliter, Ipse Penatum, vel l quis, alium importunum laborem, et Penerea: Decolores item,raucos,lienosos, exangues, spirituosos, sicce tutum is'. n. imenta res, siticulosios,fatuoses, enarum interceptiones.Huc adde,quibus extentasunt tum hypochobia, tum dorsum,l tum later torpentes,o ure 'udente eos quibus aurium tinnitus est molestiis,eos qui inas non continent, morbol laborantes regio,quorum benter coda egerit , Tumem e naribus Pel sede 'gphementem profundentes, infatos, ' φαρμακευεινl quos a Aranens labor inferitat. sis etenim horum,ni si Aperuicerint,medicamentum exhibebis. Nam periculo aegrui expones,nihilque limabis: Dontaneas que tum permutariones,rum iudicationes adimes.l Quo d inordinate, dc praeparationis ad commentationem modo, omnia hoc in libro scriptat sint, cuiuis patere arbitror. Multa sane,ut dixi, in hoc bene dieta sunt, ob quae iis, quae dieta sunt,l non recte quidam fidem adhibuerunt,magis si, qui sibi conscq fuerunt veluti discretoria eorum,l quae scribuntur, scientia carentes. Quae ergo hac indietione dicuntur, catalogu habent eoru,qui, i ut medicationem recipiant, idonei non sunt: καθο&ρεσθου aute,id est purgari, θύ φαρμ ακευεσθcia, i id est medicamento purgante uti,idem significant,Vt φαρμακευειν oc καθαρειν. Videamus ergo, quibus nam ab initio purgationem interdicat. Capite dolentes recenset vel ob exercitationes, vel alium quemvis importunum la em,summatim eos intelligens, qui ex intempestiuis Iahoruribus capite dolent,haudquaquam purgandOS.Labores autem intempestiui importuni que om l nino sunt,quos praesens hoc tempore corporis assectio ferre non potest. Admonebo autem tete Si impraesentiaret,quae ad multa est Utilis, quam semper in memoria haberi velim. Corpore igitur nostro ad morbosam affectionem non nunquam parato, ita Ut prope completa sit, externum quippiam obueniens eam arietionem manifestauit, febrem videlicet accendens: vel capitis dolorem, vel catarrhum, vel tussim excitans, vel aliquod quod tale sit. Deinde ex eo continenter ad morbosae affectionis praeparationem non sine periculo languent, neque cursu morbum excitan w,vel vehementi omnino motione, Ut neque intemperantia, Vel refrigeratione, vel alia quavissimili causa: nihil etenim horum suapte natura vehementem generare languorem potest. Nam,
si febris ab horum aliquo fiat, haec ex diariarum genere erit: aut, si symptoma aliquod aliud ge i neretur,id pauco edurabit interuallo. Et sane saepius, ut retuli, propter corporis dispositionem l unumquodque horum non morbi causia,sed id est occasio, redditur. Nam huiusmodii causas propriissime quis appellauerit προφασεις, non simpliciter euidentes Sc manifestas, ut his,pius vocare consueuerunt, cum ab aliqua manifestarum causarum noxa in corpore euidensi fuerit. Si enim nulla alia corporis dispositio assuerit, neque morbus effatu dignus subsequetur: l eius que, quod in corpore fit, detrimenti, quod ipsum secit, causa est. Sciueris itaque hoc in lo l co de his agi causis, quae non sua ratione corpori asserunt detrimentum. Summa autem horum H est una quidem S prima labores varii S particulares: cursuS scilicet, luctae, Pancratia, venerea,t frictio, aestuatio, frigus,vigilia,ira,moeror, re timor. Venereorum qUidem meminit,verum cael tera subticuit, quanquam virtute eadem praedita serent. Nam, quae,Vt dictum est, spiritum per tui bant,ea pumatione non egent; quod inorbius et iussi a cacochymia contraditus non sitit Ab his autem dietressus indiciis auctor, quos prius dixit, declarauit. Proprie autem l id est decollares, id est sangus necarenteAVocant: eo que, qui propter aliam aflectioial nem corpus non secundum naturam,astectum habent, κακαγχρογάους, id est mali coloris,appellantit Hi ergo decolores calfieri expostulant tum exercitationibus, tum Vini facultate calidi potu, i re cibis, qui talem obtineant facultatem. Raucos deinde subiungit.Nempe horum humi l ditatem re frigiditatem ob delapsum ad guttur rheuma sanare conuenit, exiccatis scilicet to
Picorum auxiliorum usu tum capite tum caeteris, quae asseeta sunt, membris. Praeterea lieno
i sos purgatione haudquaquam egere inquit: quod non recte dictum arbitror, cum Iienosis, si aliis quibusdam,purganda sint,quae nigra existunt. Post lienosos meminit id est eo, i rum, qui sanguinis inos iam habent, etsi non aperte manifest ue fuerint decolores. Deindet mentionem de spirituosis acit sicce tussientibus, ct siticulosis, Obscure ita locutus, ut non con
294쪽
A site utrumne singuli horum seorsum maethgendi Veniant, an hi tres una compreh&endi Ne Tadhuc in singulis hora seorsum intellec21s pspicuus est sermo, Ut et antea Iam est enunciatu.Nepe
inflatos quoru uterq3 multas habet causas,8quas Oes sit Rcurerro, prolixior, * par sit, sermo est smarus, praetera d,' quidam ex his sanguinis missionem exigere Videntur, alii purgatione re remed1um aliud alii Sic ct sicce tumentes non ametione una fiunt,neq3 siticulosi. Neq; elim presenti certiores fieri possismus,an ne de febrientibus siticulosis sermo sit,an de non febrientibus si eticulosis,an de utrisq;.Qubd si unius horum,quae in aphorismis recessentur, meminerimus, quod re uniuersale est, tolletur Dictu aut in aphorismis, i Sino febrieti inappetetia fuerit, oris ventriculii . Aph. 1 μ mOr1US,tenebricos a vertigo,&oris amaror,id p superiora purgatione indigere significati Si auteos amarica siticulosi sunt.Pari modo,ec qui na flatuosi ab ipso dicatur, haud scio, an videlicet cuvenam interceptione fatuosi emeeti intelligendi sint,cum adsint non nulli,qui per se legat . Alcia adeo singula dicitionis huius possem transmutare: possem q3 oia,quae cognoscere utile su, citra tiobroru multitudine docere: υcluti Sc de iis, quae deinceps dicunt. Ait enim, Quibus exicnta suntium hypochondria, tum dorsum, tum latera, torpeteS,obscure Videtes,eOS, quibus aUrium tinni
B tus est molestus,ct q ui Urinas non cotinent. Nepe in stingulis his pathematis & causaeWaffectio nes sunt multae,Variis Α, egentes curationibus. Quarum profecto non nullae ea, quς per hilis eductorium medicamelum fiat,purgatione expostulabunt. De his ergo Oibus,atq; adhuc de iis quae deinceps dicuntur,no enunciationbes indistinctas, sed distinctiones doctrinas cia tum claras 'tum longo veru usu probatas, habes in nostris tractationibus: quas qui intellexerit, omnia que ab au ciore hoc recitatur, d cernere valebit: atq; an partis meminerit, quam re legitimam & commo cae cloictrinae plena fassi sumus.In ea siquide parte cu demonstratione & explanatione conaruen tibus q3 distinctionibus scripta sunt omnia: sed, quae ita disseminata sunt, ut praesens oratio nihil ruuare pollunt. Nepe, siquis nunc singula horti simpliciter Sc indistincte audierit, is mitata in ar ce perperam molietur. Quord si singula,ut oportet,disi inxerit, primum quidem nihil impresentia ad eorum 1nuentionem iuuari deprehendet, deinde ad eam, quae de praesentibus sit, contemplationem multis egere libris cognoscet.Nec vero plerisq3 hominum suaderi potest, ut aggredi turquidem sola ea scripta,quae manifes a flant: quae vero talia non sunt, iis, qui ea scripserunt, relin quant.Nempe,si nulla illi curam habuere,ut nos e quae scripserunt,intelligeremus: A nos haudia quaquam diligenter adhaereamus, , quae dicuntur,tum qusrentes tum diuinantes,par est.
Si cuipiam oporteri . usem, mediampraecipere, iis num rodere: deinde congruenti dictu otibus humi reliquam curationem absoluere. Ruente suo sanguine-1ondetrahes. Nam, si post detractionem perseuerat fluor, virtutem
ProsternisInediam autem prsciper hocin quibus detractus fuerit sanguis,& vinutollere,redie dieium est,ut 8c congruo vn vlatu. Sed solibus humidis curare,si de Oibus quidem, quibus si Iatus fuerit sanguis,dicatur,id falsum est: si vero de aliquibus dicere oportuit. Si Perodenter denses.ser clus que tibi dilatur, mollim huic adbibe es sterem. Dignum conscriptione,quo domnibus pateat, hoc non est. J l .s disi medica mento opus si elleboro tute susum expurgat: deorsum dero talium neminem. lTana aegritudine praedixerit,in qua haec fieri iubet, sermonem facit, tametsi nihil praedixerit. Vel ergo exempta est quaedam orati ii qua ostendebatur raritudo: vel obliuiosus fuit, qui liscscripsit: vestallis, qualis a multis appellatur αετεωρος, id est nondum fixo animo,sed suspensus. l' optimum autem Prinae cieantur,s2doresprouocentur, inambulent, tranquilli ita si eperfricent, i non densimum reddant hisitum. Ῥυι in lecto tacuerit,perfricent eum a
Scripsit quoque & haec ita,tanquam aegritudinem praedixerit. 12 o Et si in thoracesupra septum trafiuersum infestet afficilio, resideuorequentius,qui a ficitur inime se reclinent, idonec Pires Paleant, sedentem que cabdo multo diu roricent. Si dero dolor Penetrem inferiorem sub isto tralues infesta iaceat is conuenit enim nullo spadio corpus moueatur,sclusa etiamfictione omni. Orationeo hac quis coniecerit tum hec, tum quae ea praecedunt omnia, de doloribus scripta
esse.Prstermissa igitur principio dictionis sunt l, , peccante primo libri huius scriptore, rem nente postea peccato. Quamobrem fieri no potest, ut quispiam in his veritatem pervestiget, etsi
PIus,quam temere,in huiusinodi tempus conterere videamur. 1 2 1 Quae autem ex Pentre inferiorefluuntur tum per Prinas,tum persedores, si mediocriterpersi delabuntur, quae parua sunt oluuntur. Vehementia dero perniciosa siunt: nempe tales dei intereunt, et non sine malis aliis sane ut:
nam ei modi confirmari flent. . .
295쪽
l Per talem quoq; dic tionem conlicere siceide dolorum curatione omnia,quae ab ipso ante scri El pta sunt,dicta esse,& hoc etiam,
Poculum sed opi. Cantharides 'tres divi is singulam tum capite umpedibus,tum alis, in cyathis aquae tribust teruntur: atque,cmn bibens laborauerit, bdopo datur, Tatur Ius.leiunus bibat, panes calidos ex oleo a clpinguedine edat.
Quidam dietionis huius mentem haudquaquam intelligens audax medicus praedictas pari u cantharidibus abiecit,dedit que hydropi: cui cum a primo die abscessus in sura coparuitset,post
tres alios dies sectus est,effusa que copiosa aqua, curatus esse visus est, quo)d pars tumoris praerer naturam plurima statim ad moderationem redacta sit,ueruntamen non multis post diebus oblisi . Quam ob causam medico quidam crimen ingessit, perperam data esse cantharidum corpora inquiens: nempe propinanda ablatis corporibus tum caput tum pedes tum alas, id que esse, quod in dictione enunciaretur. Quare non cunetatus audax ille medicus hydropi alteri ita propinauit,
mox da; faeto similiter in femore abscessu,secto ha,atque effluxo similiter humore,multis post diebus homine mori contigit.Quanquam urinarum prouocatorio medicamento ex cantharidibus consecto quidam citra bibentium incommodum usi sint. FC San guinem lupprimentia, quae Graeci ἰσχααμα dicunt. Fici succum lana Iu ceptum istin ad enam appone. V coagulum in laetum adnares immitte. V elchalcitidem digito ante tra iam eme, chariti mes see ' transforis comprime. Ventrem sed te aliuae codio lue,caput se rade, o a tringentia ,silcalidum anni tempus fuerit,exhibe.C Ssed sim s periorem entrem purgat si quidrachmae ponderem Ox melite tritum oe potui durum. Mificetur autem deratris ita,)t tertiam efficia arte: nempe idhocpadio minussuficat. C. Tricho in. Filum )bi acui foramen habent ubieceris, celsiorem que atque acuminaram sepra tense palpebrae partem ad inferiorem Us traiec
ris,quodpuperim ei inferiori ligasti aurem extendens consae cosiga, donec deciderit. Et, si satis quidem fuerit, bene cedat: si nomissicis ste aliquid, haec refice. C Haemorrhoidas modo similipe sequeris. Nam acut cra i simis
lanae pingui lum quam maximum coligabis,securior etenim est huiusimodi curatio: deinde comprimes, putresaciente dieris medicamelo ncque pirius, quam ceciderat persundes runam qspnpetuo relinques: pontea pur rabuelleboro. Exercitetur deinde, sudet, mane multum pere icetur. ., cursu contetneatur, oe crapula, ab acriabus, excepto organo. Comat septem diebus, aut ter in men e: nam ho acto optime corpus habebit. Uinu uiuum bibat, flemum, aquosem, paucum. C Purulenita di sectos scilia orbiculos in aqua excoque: aquam i ualde serusadiam effunde,aliam que infunde, coqMe ita, t rangenti percodilum, θ' molle a pareat. Deinde, si triue
t tepidum ques eat.Sic que die transii gat. Deinde adea,qsa Contingunt,r 'ICrem,coena dato. C d Dysenteria. l Fabarum purarum quadrantem accipe arculos que rubrα duodecim immisce, atq; abundanter excoque, deinde de ingendum porri e. C Ad oculos. Cinerem grae spodono totum abundanterque maceratum, pans uedine non il liquidam lauem que teres:acerbo que duae acerbae amarae quesucco hume fabis, in Sole desiccabis: humecitare enimi oporter,ait no olumfacilis sit. Cum aute)siccis a lita fuerit, Lui trito est sicco perunge oculos,et angulus co oro e. lj desdem. Ebent drachmam,aerib ista obolos nouem, croci obois tres, in cote tere: quae bi taueris, inlauis i cis cotulum atticam infunde: deinde Soli expone,contege: atque )bi concocitu ueri eo diere. deorum dolores. Chalcitidu drachmam,duae expressaepartes duas,myrrham crocum que rem,mustumpermisice,In Sole excoque, et eo dolentes oculos perunge : sit autem in dast id aeneo. C Vuonampariis Culuz strangulatio cognoscatur. Digitul duobus comprime: sisienti ea est etsi non,conualisio est. C indro potio conueniens. Meconi, i26s peplij potundi
fecistium atticum. Catapotia eidem. Lepidos Id cphuammae,melae tres latitudine Cum farina tritιcea a r o lutinetur, irreantur que, an catapoim conuoluantur,dentur quer deorsum enim quampurgant, faecem deliciunt. buci In caricas singulas,rithyma gutta eprem etiam 'Aeris istilla.Deinde m se nouo compone cocinn que,qusi serua: atque ante cibum exhibe. Aliud. Mec Ium tere,a' - In unde, percola, farinam maCera,rtrium coque,t mel cocitum infunde, edendum hydropi exhibe: bibendum que dunum dulce aquosum, Mi diluta mulsem,pompril uod ab excrementiue meconium coligis, asserua,c ' cura.
l l Liber hic ex his plane ostenditur commentarius esse, rus mistis 43 stans theorematis, , in leo inordinate ab aliis in alia fiat transitus: quomodo Zc hic in ea, quae per nares fit, sanguinis pro fusione, scripta sunt auxilia. Nempe alia parti ipsi,quae sanguinem profundit, exhibentur: alia revellunt,ut alui solutio: alia caput addensant, altringunt q3, Ut refrigerantia. deinceps sunt, Qt hoc risco hinnia medicamentorum scriptiones habent, ec quaedam commista auxilia. De appellato igituri sesamo sermonem in primis iacit. MOX Pilorum in palpebris manualem operationem scribit, a s αναβρογχισμον appeti ni Pari modo Ichaemorrhoidωmalterius* earum sanationis meta et vitiatais., Purulentorum xum medicamenta,tum sorbitiones, scripsit. Atq; ab his compositionis K Esi ita hes eorum, quae ad oculos deputata sunt, medicamentorum. Praeterea de strangulationis Vululat tibis, Aia. dignotione egit: mox de me nio: postea de aquae eductorio medicamelo, ct subinde tacis. Etis,1 N. .1, demu hydericis ex meconio re imiS CXhibet. Sunt au te eOra, quae serie continuata dieia sunt,pl ut A. 3,pag. 1 lima quidem manifesta: alia nequaquam manifesta sunt,de quibus deinceps faciam sermonem.
296쪽
GA LENI DE DI AETA HIPPOCRATISIN Μ ORBIS ACUTIS
Augustilao Gadaldino interpretta
In omnibus quos viderim Graecis codicibus hic liber sub Galent nomine, & sine principio circunfertur Galenus certe in libro de propriis libris cap. q. & 6. quendam huius argumenti librum se secisse asserit. sed fan hicille ipse sit dubium est tum ob doctrinam,quae Galeni doctrinς haud ex toto similis videtur:tum ob ver lba quaedam medica ab hoc scriptore usurpata,quae sertasse nusquam alibi apud GalenumTeperiuntur:tum pret M terea, in fine libri polliceturia in libro de conssietudine de quibusdam tractaturum,quorum tamen nulla fit mentio in eo libro quem de consiletudine habemus. Quisquis tamen est huius libri auctor, is in Hippocratica doctrina est admodum versatus.Magis autem ipsum extollere possemus,si hunc librum integrum haberemus.Nam licet aliquid adiumenti alter huius libri interpres attulerit,& nos etiam trium graecorum exempla rium ope ac Hippocratis lectione non paucas mendas snstulerimus: principium tamen libri hucusq; inueniri non potuitiatq; aliqua adhuc stipexesse fatemur, quae Vςlut interiecta esse Videntur, nullamq; cu superioribus ldi interioribus connexionem habere:aliqua item,q nullo modo,aut Vix intelligi queant.
In imus Aquietem ac fomen non motum indicari. CAP. I.
quietem vero & mitigationem indicat,ac obsequendum potius,quam cogedum, omnibus, quae ω mouere possint, praesidiis amotis. ' Cum vero irruunt morbi,quiescere oportet & laborante A Libro 3. dedi medicum a curationibus, ne quid mali fiat. Hocidem etiam de particularibus parox mis, id est vi exacerbationibus vaticinatus est,inquita. Iis qui per circuitus exacerbatur,nihil dandum,neq; vici. 'ia C cogendum,quod est,nulla,quod cogere possit, Vtedum.Nihil enim in parOXysmis,quod vel ap- , i est, ponere queat, vel violentum 61t,assumendum censet.Forte vero re hoc idem innuit, cum inquit. Ex. ors. 9.i. Et di 8 Quae iudicantur,vel iudicata sunt integre, neq; mouenda sunt, neq3 innovanda, neq; pharma--4φh-o. ει ciis, neq; aliis tritamentis: sed sinenda. qi Satis 1it paroxysmi malum: ne simul adsit&hoc, re id β 3- pho αα
quod ab arte sit. Verum de indicationibus deinceps considerisimus. bm . H.
Morbos omnes se a tempora habere. CAP. z. Di VideturiuVIdeamus autem & tales temporum vi deinceps disserentias.Dicamus*morboru alios natura quatuor ipsa tempora acuta habere: alios producta:nonnullOS tarditatem cu celeritate λάω, λιιοῦν compensarchos in principio,illos in fine,alios, ut sorS tulerit. 4: In Epidemia enim, cum prius id es Mepto positisset febrium differentias sim ipsarum figuras,continuarum scilicet,intermittetium,semiter rumonon tingem etianarum,tertianarum,quartanarum,S reliquarum: postea haec infert. li Sunt aute modi oc con a principis. ει stitutiones&paroxysmi singularum harum febrium tam continuarum,quam intermittemium. E I. i. sin.3. re Etenim continua quibusdam incipiens floret ac viget maxime, atq3 adgrauius perducit: circa crivi sim vero atq3 una εu crisii attenuatur.quibusdam vero molliter incipit ac summissim,increscit aut, ει D & exacerbatur quotidie: circa crisim vero re una cu crisi satis elucet, quibusdam aute blande inciam piens increscit,exacerbaturq;: atq; cu aliquadiu viguerit,rursus submittit se usq; ad crisim oc circa ira crisim.contingit aut haec fieri in omni febre oc omni morbo.Esto, ut haec Hippocratis verba prs lcipue quide intelligantur in febribus cotinuis ob notabilitate: praedicts in temporum motiones non solum in omni febre contingui,sed etia in omni morbo. Ita Ut nee ab Erasistrato nec ab ullo recentiori discendum nobis si ophthalmiam,i.oculoru inflammatione,et Otalgiam,i.aurium do llore periodos seu circuitus habere,sed ab eo,qui medicina inuenit oc perfecit. Cotingit enim ait ει haec fieri in o1 sebre & omni morbo.Cum aut intulisset omne etiam morbu quatuor habere tepori Ta,ratione ad usum reduxit,inquiens. fit oportet aute distemata ex horum cossideratione offerre. PM Sed quiano ex hoc solussistemata sumit,iccirco addidit. li Multa vero etia alia opportuna signa Τει his sunt germana,de quibus partim quidem scriptu est, partim Vero scribetur: ad quaeratiocinant uri iu do examinare atq3 considerare oportet, cui horu acutus re letalis vel salutaris sit: & cui adhibental -- dum sit Vel non: & quando, re quatum, et quid offerendum erit.Et quis breuiori sermone remediorum scopos tradidisset,quam hic ipse Hippocrates,qui considerandum esse ait quatum,quid, Septima Classis. ittitit et
297쪽
l l re quando.Etenim ordo in hoc re tempus ergo prius nutrit, postea Rpotherapis uti El l tur, is peccat in quando: na quod tempus requiri non oneri: quo no indiget,id assumit. hic ipsel vero, qtui tempus transposuit,nec felicite ea quae ad Ordinem spectant,contesaturi l l Deremes tate oe intem sinitate. die est rivi aelestibu3 compatiantur. 3.s Eddelais quidem alibi.Nunc autem de temporibus docedo dissitabimus, ut ab nit; ad si nem usq3,locum hunc Omnem absoluamuS. Primumq3 verba ex libro de Morbis afferemus,l in quo cum prius declarasset necessarium esse, vi stiatur, quid sit tempus h dc est κι&ροο) dc quidi LL,lamst l intempestiuitas hoc est ἀκιώριοι postea haec subnectit. li Tempora autem Ut semel dicam multa Mi Nomnimoda sunt in arte,quea Odumo morbi, eorum curation . Sunt autem acutissima Mi tempora,illis scilicet auxiliari quives exanimalis, Vermingere,aut egerere nequeunt, vel suffocan Mi tur,vel mulierem parientem, aut 'rtientemissi effx V CIquae I 93sqnx eiusmodi. haec qui ril dem sunt temporaacu ta,nec paulo posterius consei Frit . plerique enim. eunt palam pollerius. 1 Mi Tempus igitur est,si quis homini aliquid horumpMienti,antes anima exierit, in tem pore opitu. Mi letur: qui vero hoc facthis certe opitulationis tempus seit . Quicquid enim quis in tepore assum l Pserit,id propterea quord eo instanti tempore assumpsum est , opem tulit: Cum autem de acutissi- F ,,l mis,ac maXime repentinum auxilium requirensibu&dixisset: deinceps de tempore protriato Ibidem docet.' Ald autem sunt morbi, quibus tempusest ut semel die curentur, re quando sane 'nihil rei fert: alij tertio vel quarto quoq; die: alijsemel in mense: alij tertio quoq; menses Se ari tertio inci l pient an siniente, nihil refert.Talia iunt tempora, in quibus hon aliam habent certitudinem,l quam hanc. Incepit sone ab hypbst siqua i sena ra petiictb nsiast atq; sta ad h. l sit,&ab horis ad dies Z ὰ diebus ad menses e6sq;pgiusiae incrementust, es decretiaelitu nume
t ratos. Quod autem aliquibus sortasse paradoxon esse videtur,id ego magnam vim habere osten i dam ad morbos destruendos,ac praecipue diuturnos,in quibus permissum est artifici, idonea tem Lib. de pora expediare.id autem est,compali contransmutar i coelestibus, herrestriar si Conspiratio enimi υna & cofluxio una,no solum in nostris corporibus,sed etiam in uniuersis. Si quide mutationis, quae in ambiente est, participes fiunt & plantae,& antinantes, ct multo magis in lune transfigura tionibus.eius enim calor, terrae vicinior est.vnde 86 carnes quorundam animalium & viscera co- augentur.& 'niuersaliter alia quidem tabescunt alia , o liquescat. Coadnotat autem 5c homi num corpora,ac multo magis in inprbis. potens enim est sanitatis robur tales msrbos occultare. Morbi autem si per detractionem fiant,decrescente luna ad deterius adubrationem faciunt: si per Gabundantiam asiluentiam, crescente jimasraecipue premunt.Sciue itaq; debet artifeκ, non so Ium in oceano mari recessum de accessum fieri aquaina circa t1les lunae transfigurationes sed etiain nostris corporibus quandam esse reciprocatiotierri, ciest αμ παπιγὸν, hum Orci, in quibus crescente Iuna,conuenit auxilia quae replent assumere: decrescente autem detractione uti. Cotraria enim ρl quae in toto pugnMnt non solum aegrotantem superans sed etiana medicum. ita enim arti coope s ratur re nutaen diuinum .Quapropter etiam sermonem p aedictis consequetem infert, etiam ad ιι 1MMoibist horarum Usq3 circum uersionem,curia inquit. Intempestiuita&autenm es huiusmodi. Quaecunq; quidem mano curari debent simeridie curentur, in tempestiue curatur. intempestiua autem sunt haec, propterea inclinationem ad peiushabens propter curationem no in tempore adhibitam. Quaecunq; autem cito, siue meridie siue vesperi siue noctu curentur, intempestiue curatur. Et si hieme curari debeat,curentur aestate: vel si1 quod iam curari oporteat , id ipsum disseratus: vel si quod differri oporteat,hoc iam curetur: talia intempestiue curantur.Et haec quidem obiter acue , luti praeter sermonis tradendi psopositum dicta sint
DEo cum sint tempora ex Hi pocrat alterum totius morbi,alterum cuius; paroxumi: alimenta pro eorum ratione exhibiniae LMultae s de hac re traduntur regulae.
Volo autem iam opportuniora scribere. Sunt aute haec.Duo tempora tradit Hippocrates,aIterum rotius morbi alteres particulare cuiusq3 paroxysmi. l Dicit ergo in Epiclem iis neceia se esse,ut totius morbi incrementum et remissionem vigoris consideremus.& ad utram tempora respiciendo,senas auxilia adhibeamus. Et hoc facile in omnibus doceri potest,at in alimeto ostendetur.Alimentum enim optimum est in dieta auxilium.Id enim solum si csteris comparetur, omnibus equivalet: omnia etiam in se continet.Huius rei testis est Hippocrates, qui alimenta,dietas vocavit: totius enim appellatione partem exornauit. Est autem totus hic sermo iunioribus medi Apho. dis i cis maxime cotrarius, medicinae tamen cosequens lix ult enim Hippocrates ut medicus a primis Ea xMyd.d g ., i diebus sciat,quis morbus cito, re quis tarde vigebit r& ubi hoc praedidicerit, virtutem etiam labol rantis consideret: ac tans in quadam suae ipsius cogitationis libra,de Virisq3ponderet: virum, si a
Principio tenuiter nutriatur laborans; sufficere ad vigorem usq; poterit ita ut post principii tempus VR3 ad vigorem ten ulter sem per cibetur. li Quado enim viget morbus, tunc tenuissima die xa necesse est uti an prius ipse deficiet,nec ad vigorem usi perdurare Poterit.Nam si futurum
298쪽
Α utrier ante v1gorem di luatur: primis certe diebus Virtus resumi debet, ut pom t postea aegeridum vigor aderit, tenuiter cibari. Non enim in omnibus di 'tu est, in principio pinguius cibari lDportere: sed in iis,in quibus futurum est, ut virtus circa Uigore dissoluatur. Discamus autem ochuius dogmatis rationem: ita enim ipso audaciUS ad artiS Opera utemur. Natura archegonon,ia lurimi enian, ct primam suae ipsisus eucrassiam seruans, Oportunc appetit quae offeruntur, ritetia lqus asiumpta sunt dispensat, & in uniuersum corpus distribuit, appositionesq3re detractiones locommoderatas facit.Cum autem morbi inciderint,ac σασιν,i. seditionem re eἐναρχιαν.ti carentia
principatus rebellionem ue effecerint,quantu Utiq3 passiones valuerint, tantum etiam natura Trigatur.Ac circa quidem morborum principia, exigua est naturalis status euersio: multu vero estinaturae robur. circa vigores autem magna est status praeter naturam Uis: multa Vero naturae infir
mitas.Quare,si futurii est,ut quispiam a principio tenuiter nutritus, circa vigore solidiora alimen 'ta,virtute prius consumpta,sit postulaturus: hunc in principio roborare consulit, vi cu postea in lgor adfuerit,tenuiter cibetur.Etenim rationi cossentaneum est,ut in dissicillimo morbi tempore, 5 in quo potissimu pugnare natura creditur,paucus sit cibus, tenuissimeq3 id, quod offertur,nulmat: ne in distributione vellicet,neq; multam faciat additionem, sed,non secus ac irrigationes, B Ietur: totum 3 corpus permeet,labore aut tempore quo dispensetur, minime indiges. Neq; enim in particularium quidem paroxysmorum vigore cauendae sunt alimentorum oblationes,in unitauersalium aute morborum vigoribus nutrimeta sunt danda. Prope posita est cinquis) declinatio.
ι Ego vero haud quaero quid sit quod futurum est, sed quid quod praesens est.Neq; enim id quod illumanius est vigorem denotat,sed declinatione.Morbi Uis adeo cita est,ut minime comprehedii possit.Nonne sispius magnitudinem nescimus, quamuis etiam Virtus viguerit Haec certe pluri mum eueniunt. Quod aute non omnes circa principiu velit pinguius nutrire, sed quibus sutu rum est,ut circa vigore virtus dissoluatur, patet ex iis quae inseruntur: quid enim ait li Neligitur dem Tacu. licet praeter tempus,neq; vehementissimas vasoru Uacuat1ΟneS facere, neq; vigentibus morbis et ire t in inflammatione existentibus,cibos offerre.Et rursus Hoc igitur maximum documetum esse l. a l censeo, ν primi dies non sint sorbitione tali vel tali priuandi,iis qui paulo post talibus vel talibus. α l sorbitionibus sunt viri.Praesumpsisse hoc decebat, propterea quoinde acutis sermo est Et paulo l
post ostendit, se non in milibus, sed in aliquibus, talem victu instituere,inquiens. li Haec igitur lydς ict. acu. lcc omnia magna testimonia sunt,q, non recte medici ad dietemata aegrotantes duoet, sed in quibusu morbis non oportet vasa vacuari is scilicet qui sorbitionibus cibandi sunt, vasa vacuat.& in qui
re si bus ex vasorum vacuatione ad sorbitiones mutationem facere non oportet, in iis mutationem fa l l ciunt.et pleruq3 absolute. Aliquando aute in his temporibus ex vasoru vacuatione ad sorbitiones j ἐμ mutationem facturit,in quibus s*penumero expedit a sorbitionibus ad vasoru vacuationem acce l dere, si ita morbum exacerbari contigerit.Hoc aute est vigoris tempus in quo ob virtutis dissolu litonem coae iba tenuioribus ad solidiora cibaria accedunt, cum tamen corpora iam ab inflammat tione detineantur. Non igitur licet praeter tempus nec vehementissimas vasoru vacuationes fa A p pia Gni: re,neq3, vigentibus morbis & in tuflammatione existentibus,cibos o re. Nem decet, ait,i- modi S ανατασεις, i protraictiones assumere,neq; intepestiue nutrire. In multis autem intepe lituum maxime est, ad tertium usq; diem ascendere: nocua etia male est quae alternis diebus fit nultrimenti oblatio. Ad eos enim qui ita cibant,respiciens,omnia haec scribit. In principiis enim ma lxnum peccatum est ipsa diatrite,ctriduana inedia,qua tamen etia Hippocratis tempore utebant. vi Testis est ipse Hippocrates rursus in libro aduersus Cnidias sententias, dicens. li Noui autemedi 1.devictaeuti
s,qui contrario maxime modo ac oportet,saciunt. Volunt enim cuncti, ubi in morborum prin
cipiis,duobus vel tribus vel pluribus diebus fame aresecerint homines: ita offerre sorbitiones re l ς Potiones.Nec increpat,q, aliquos ad praedictum M'3 dierum numeru protrahant, sed quod oni D nes.quandoquidem Sc ipse protrahit ad tres Sc ad quatuor usua dies: sed protrahit quos oportet.
M li Inconstantes enim sebres, donec costiterint sinit,ubi Uero constiterint, hoc modo curat. sorbitio j 4.demst aeui. cc nes enim re potiones in conuenienti die osteriaConsulit* tertium' quartis diem cauedos esse. M li quandoquidem hi dies, παλιγκοσιας, i. recrudescentias,Vt ipse ait, potissimum pariunt: ea item 3 de Frachi. 3 3ας tum quae ad phlegmonem Zc immuditiam incitant,tum quae ad febres tendunt. & magni admora dum momenti,perinde ac quodvis aliud,documentum hoc est . cum qua enim ex opportunissi omis in medicina rebus non circa ulcera solum sed etiam circa alios multos morbos non commuisse nicat Nisi quis alios etiam morbos ulcera esse dixerit. habet enim quandam ei haec oratio aequial et,. talem. Videamus ergo id quod sequitur,per quod patrocinatur iis, qui in Plures dies protrahist. lοι Et forte aliqua etiam aequitas videtur ipsis esse, ut cu m magna mutatio in corpore facta sit,aliqua de missi are. - etiam valde magna mutatio obiiciatur. At mutare quidem,no parum bene habet. Recte quidem δε h sand transferenda est oc ipsa mutatio. 8c ex mutatione, exhibitio gustamentorum adhuc magis. Recte ergo cum mutatio facta est in corpore, protractionem ad tres VR3 dies faciendam laudati
sed recte ac artificiose hocstici dum genus,& mannitudinem affeci ionis, Sc tempus Sc regione l
299쪽
N Sc distar sormam considerare conmI1tiquae certe mutationis diere,firmissimae Esunt indicationes.Illud certe est obseruandum ne cum alimentum circa primos diessubtraxeris, quando id di laborans sumere,ae virtus conficere poterat,circa vigorem poste dum Virtutem fere dissolutam vides,mutationem aggrediaris, pugnareq3 adhuc magis Virtutem cogas,quo tem pore ne sorbitiones quidem confici ab aegrotante possunt,id illi hoc suadens, nutrimentis*eum suffocans Videre enim licet ratione quidem methodicos, opere Uero amethodos medicos, Uinsicaxnes dare,ianquam in vas inanime alimenta infundentes. Ac ei quidem qui recta racione in principio protrahit,in vigore etia virtus costans perseuerat.ei vero qui indebite protractionibus usus fueriticirca principium etiam debilitatur,partim quidem a morbo, partim vero a prauo arta sice coacta.Eiusmodi etiam medicos in aliis redarguerat inquies. Quid enim tandem mali erat; υsi prςmium ignorantiae serrent ii,qui artis opera male administrant c nunc autem aegrotis qui eXὰ υtra culpam sunt non sussciens videbatur ex morbo noxa,nisi etiam medici imperitia accederet. υOportet ergo ita semper circa initia protractionibus uti, Ut ne quidem cogitandum sit, circa vigores morbos esse misissimos,etiam si post protractiones, re maxime eas quae plurium dierum sunt,cibus exhibeatur.Didicimus autq& ex iis quae int ulit: rationem enim lubnexuit. l Ac muta rare quidem non parum bene habet: recte quidem sane transferenda est Θc ipsa mutatio, Sc ex mu- F Diatione exhibitio gustamentorum adhuc magis. A communi ratione,si recte fiat mutatio, firmi Dter etiam debet sequi iuvamentum Malum sane est in alterutro peccare, peius tamen est in addi tione.Audiamus ae Quae deinceps dicat. li Coniectandum sane est ec robur, re modus morbi in D singulis,ae naturae hominis,ec consuetudinis,& distae laborantis,non solum ciborum,sed etiam υPotuum.multo autem minus ad additionem eundum est, quandoquidem subtractionem omnia Drao auferre *penumero conseri, ubi perduraturus est laborans,donec morbi vigor concoctus sit. DNeq3 enim virtutem considerare debemus,an phlebotomiam vel aliud quicpiam validum preM 'sidium,omnino serre queat, sed an his neglectis, perdurare ac portare morbi vigorem possit. Quare mihi ne dicas,oc ego virtutem inspicio, neque enim ita inspicis, Ut Oporteret.quocunqUe 'autem modo inspicis,praeterquam quo d nihil noui dicis, ' tua etiam ipsiusγ uniuersalia theore mata subuertis. ae igitur artificialis ratio est Coniectandum est,an aegrotans ex diaeta usq; ad D . morbi vigorem: perdurabit Θc utrum ille deficiet, re ex dista non perdurabit, vel morbus prius υdeficiet ac obtundetur. l Notae traduntur ex Hippocrate quataffireps m qui morbm cito γ qui tarde o iuremisit habiturus. CAP. s. CVm autem ipsescire non cuiusuis medici esse,a primo morborum instat scire,quinam ci λto,& quinam tarde vigeant,multas ad hoc notas dedit in omnibus suis libris,prscipue vero in secunda Epidemia,dicens, si Circa principia morborum considerandum,an statim floreant ma di, nifestum autem hoc At ex incremento. Nosces, inquit, ipium vigorem prope, vel procul esse,si Dprobe incrementum consideraueris.Morbi enim qui paulatim increscunt,tardum qui celeriter, -γcelerem denotant vigorem. li Incrementa autem ex circuitibus, Sc cristes quoque hic manifeste. DPer incrementum quidem vigorem agnosces: incrementa,vero per circuitus. Aliud enim est,singulis diebus adnotationem ha N: & aliud, uno die vel duobus interiectis. Nec hoc tantum satis liuitised adiecit etiam artificiosiora. t Et ex paroxysmis in circuitibus considerandum est, si citius may non: si longiori tempore an non: oc si magis an non: Vult ut ad praecognoscisndum cesecta rarantem Uel tardantem vigorem,praedicta observemus,idest virum festinanter an secus,incrementum adueniat:& Vtrum modus propius accedat ad continuitatem, an multum absit ar continui- , rate.Ad haec etiam paroxysmi in circuitibus an citius an non. hoc est, an anci cipent , an postpo- αγnant Nam qui anticipant,celeritatem,qui postponunt, tarditatem magis significant. Quoniam Hautem potest qui anticipat paroxysmus,prius etiam desinere: ob id addidit,lat longiori tempore, is an non. aeterea cum sciret non in longitudine tantum et breuitate parox morum, disseretiam esse verum es in vehementia re imbecillitate,fieri posse ut in aequali adnotationis dimensione :, dissicilius vel leuius aliquis exacerbetur: iccirco addidit Et magis, an no. Cum videris magnum is aduenire in ementum: ac sequentem Paroxysmum praecedenti semper Sc multo longiorem Sc multo dissiciliorem,si ias vigorem statim affuturum. Nam 8c eorum qui repente moriuntur,ce- ,, Ieres sunt ipsae crises,quoniam 8c celeres sunt dolores Zc continui re validi. Ex contrariis autem is contrarium Forte vero re aliarum rerum hoc commune est,ut quae quidem citiusfiunt, breuio ,, res sint: quae vero tardius,longiores. Non solum autem in Epidemiis, sed etiam in Aphorismis, rixationes docet,per quas praescire poteris vigorem prope vel procul esse. t Paroxysmos autem ecconstitutiones indicabunt morbi. am horum alij natura acuti: alii natura diuturni. Et tempora in anni. aecunque enim ipsorum adiuuat,morbis aduersantes,celeriter re incrementa et vigores
faciet. i Ideoq; necessarium est scire,bonum esse quod in costitutione oc in morbo commune est.
300쪽
lacis ituum inter se incremeta Haec quidem seni communia cum iis quae in Epidemiis dicta. r. Aph. I x. m. sunt. Adiiciet autem realiam quandam praeterea rationem, Per quam vigorem stire poteris. 're i Et ex iis quae mox apparent, ut in pleuriticis,si sputum statim appareat,incipientequidem mox re bo, bbreuiat: si vero post appareat,prolongar. Concoctiones enim celeritate cristos sanitatisti; U ό ire securitatem significant. lEt urinae,di deieci iones, i sudores,mox apparenteS,mOGOS aegredi ta 1 Aph. , exi re cile iudicandos,breuesec longos indicant. Habes,inquit,ubertate,si nostra legas, nec olum Ierem vel tardum vigorem,sed etiam alia multa eorum quae latura sent, praenosces. Hoc tantum prius accipe,ac firmiter crede,optimum esse,ut medicus prouidentium adhibeat, non ad gloriam V tantum, sed et multo magis ad curandi rauonem, His prius constitutis, rationem ad artia ope
Aguis clancino ratione totius morbi.
es Vibusl igitur statim est vigor,1j st tim tenuiter sent cibandi. Neque enim de virtutis disso
elatione est timedum,ubi vigor statim ataturus est, sicuti in angina via venit: Licet enim, re i ut totus ad morbu tollendum incumbas,nihil de virtute formidans. li Quibus autem pol Ibid- .e B sterius est vigor:in illud tempus S paulo ante illud iubtrahendus est cibus: antea vero pingustis ire t est cibandus aeger,quo durare possit. Hoc in Ioco de virisque simul passione inquam & virtutet coniectari oportet. Cibari autem plenius, est paulo solidius nutriri, quam fiat in extreme tenuiti l dista. nparoxysmisautem subtrahere oportet.Per haec verba documentum valde curativum ac r)r,' ad artem maxime spectans tradi hoc est incumbente grauiori paroxysmo,nihil nutrimeti apposnendum esse,sime enim per επαναβασis, quasi dixeris superascensionem, vehementiores fiant pal xysini,pulchrum sane est, virtute protritata, ad detractiones accederer siue etiamnunc quidem l leuioresYrursus autem grauiores fiant adnotationes,ex arte rursus est, ante dissiciliorem paroxys l i. mum no nutrire: sed semper post grauiorem adnotationem.Sed exacerbabo, inquies, molinum,l si primis diebus alimentum dedero. atq; itaquem curandum suscephlsdam. At certe mHis tu uabis,uirtutem seruando.Omni sane auxilio noxa aliqua coluncita est, quod enim iuuat,id etiami nocet Si ergo eum in principio nutrivero, cui futurum est, ut virtus circa vigorem dissoluatur l; l morbum quidem aliquantisper augebo: at virtutem magnopere corroborabo. ictui vero h l natur virtutem non refici, sed morbum exacerbari, mortem is proculdubio aegrotanti asseret. nuereti l li Peccata intem quae per initia committuntur, non aeque,ut haec, immedicabilia sunt, sed multo, sidixi dς Vis' lti G facilius corrigi postantipatet ergo,quod non lubens in primis diebus d alimenti exhibitionem l .r uti:
l accedit,sed tanquam in angusti quadam detentus,commodissimum eligit tempus. , ,sini ijdeterius pit si li hil ipse de virtute vereatur,maxime ex arte esse existimat, ad tertiam re ad quartam usque diem b. lnonnunquam etiam ct ad longius tempus protractionibus Vtcquando ct robur virium diit, c .l morbi modus cogat, multasti subsit humorum redundantia: et loco phlebotomiae vel aliorum l .EVI, l vacuantium praesidiorum, longiorem eligimus protractionem. Aliquibus enim in diatrite, ali l α.c quibus ante diatriten, aliquibus post diatriten, probe primum exhibitum est alimentum, Et in i λ uniuerim quidem,symmetriam attingere oportet.Si autem hoc fieri nequi vergendum est ma ligis ad protractionem plurium dierum, quam ad ceIeriorem alimenti appositionem sit virtus j - - - , nihil prohibeat. l. Gi duresiones de visim ortitudine imbecillitate. sena imbecillitatis inutis ob inanitionem, i ' . ob morbi acumen,obtritamentum aliquod, exemplo flammae luce e. CAP. V. l . .
SEd quispiam ex iis qui methodum perturbant, inquieti Et ego virtutem animaduerto. Ad
quem licet respondere. Et quomodo Uirtutem inspicis cnon enim apparet. nam *pius qui -t -
D primo aspectu sortis videtur, imbecillus est, dii latuin facilis. Nam qui fortis videtur, norat lvi ser e per quaevirtus,dignoscitur. Accipis aetatem,anni tempus,regionem,& similia. Nonne tie ihi licet pulsus tangere At neque si tetigeris cognosces, utrumin spiritu, vel in humoribus vel in solidis sit virtus.Mentem adhibes naturalibus actionibus, Ut scire possis, i quot rebus virtus im-lpediatur. Si autem nunc quidem permittat,posterius autem dissoluetur,praeuidere poteris, si na- turae κρα ιχατα, idest temperamenta consideraueris.praecognoscere item vigores poteris. Si vero lnoueris alicui quidem firmam esse virtutem,alicui vero facile mutabilem,diiudicabis alterum se ptentrionalem,alterum meridionalem esse. Quoties aute imbecilla Visa est manere virtus, at perire detractionem corroborata est. Audi Hippocratem ignaros medicos redarguetem. n enim l-Vict, Gnς ω video medicos talium rerum es e peritos,quomodo scilicet dignoscere oporteat imbecillitates in ire morbis,& quae obva rum vacuationem fiunt,&quae Ob aliud quoddam tritamentum, et quae .
re ob dolorem & ab acumine morbi: itemsta quot passiones Sc omnigenassormas natura nostra re . habitus singulis pariatiquamuis talia salutem vel mortem inserant cognita vel ignorata. Neque - cnim paruum periculum est si ignoretur utrum virtus per indigentiam dis luatur, ita ut nutriri