Theologia Moralis Et Dogmatica, Volume 5: Tractatus de incarnatione de sacramentis in genere ...

421쪽

potost non solum bona fidos, qua sibi porsuaesum haboni

hoc licoro, sod etiam confossionis brevitas, aut communis res poctu plurium necessitas illo temporo confitendi.

N. 21. DE CAUSIS AB AUDITIONE MISSAE EXCUSANTIBUS.

I. Excusant ab auditione Missa, II. Impotemia physica, III. Impotentia viri alis, IV. Impotentia moraliS, V. Obligatio charitatis, VI. Obligatio o cii, VII Consuetudo. ULII. Bona fias eacusat d movi, IX.

Non licet sines Iusta causa ponere impedimentum Obse xationi legis latae pro tempore sequeniat obligantis. QUOT sunt causae Oxcusantes ab auditiono MissaepI. R. Allegari solent quatuor, impotentia, charitas, Osficium et consuetudo : triplex potest distingui impotentia; physica scillest, spiritualis, et moralis. II. Rationa impotentiae physicae, quae vinci absoluia no-quit, Oxcusantur incarcerae, aegri documbentes, navigant in mari, aut degentos ia locis infidolium seu haereticorum,ici quibus non colobratur Missa: ad impolantiam etiam roduci potost inculpabilis ignorantia vel inadvertantia. Si tamen aegri dobitis ad rocuperandas viros modiis non utantur, rei fiunt omissionis Μissae. Observa, quomodo aeger, si haboat oratorium domesti- eum, Et si sine notabili incommodo eo pervenim possit, is-neatur curare, ut Sacerdos aliquis ibidem colobrot: aliud forsit, si cum gravi dispendio id facers teneretur, v. g. quando quis habitaret in eastro rurali ad pluros i sucus a rivitatibus dissito. et non posset nisi aegre et magnis expQnsisSacordos haberi. Nota, quod sine justa causa non liceat ponoro impedimonia obsorvationi praecepti. etiam antequam praecoptum obliget: aliud ost, si justa causa habeatur, quocirca ooc Hono exempli do navigantibus ita loquitur Si aeri: notandum, quod etsi quis in fraudem se ponere non possit in ' imeotentia praecoptum aliquod Ecclesiae adimplendi, tamen eaaem Ecclesia impedire non velis. conseatur subditorum

422쪽

4l4 TRACTATUs negotia, etsi per ea accidat talis impotentia, v. g. navigationcm vel aliam profectionem, etiam ad partes, ubi Missa

audiri aliquo tempore non potorii ; sumcit, si faciant id, quod istis locis possunt, ad quae justa de causa prosocii

sunt.

Si sino justa causa navigant aut degant in locis, in quibus nulla celebratur Miqsa, non oXcusantur, sod sunt in continuo precato mortali, donec ad Catholicos redeant. ΙΙΙ. Impotentia spiritualis sere provonit OX censurre, qua quis a Missa audienda impeditur : hinc Oxcusantur fideles, si nullus adsit Sacerdos nisi interdictus aut nominatim oX- communicatus, prout etiam Oxcusantur ah auditions Missas oxcommunicati aut interdicti, si per i os non stet, quominus absolutionem accipere possint: si Butpm EX communicatus aut interdictus possit absolutionem sibi procurare, et negligat, ex omnium Sententia peccat contra charitatem respectu sui ip8ius, quatenus per illam negligentiam so VO-luntarie privat suffragiis Ecclesiae, multisque aliis spiritualibus bonis ; dein do juxta probabiliorem et in praxi securiorem sententiam peccat otiam contra Legem Ecclosiasti- eam diobus Fpstis ot Dominicis audiendi Μissam; quia lex aliquid praecipiens etiam praecipit remotionem eorum, quae impediunt ejus observationem, si sin se gravi incommodo tolli possunt, sicut si quis posset habere breviarium, et negligoret, omissio Horarum ei imputaretur. IV. Impotὐntia moralis excusat eos, qui Μissam quidem absolute loquendo audire possunt, sed non nisi cum periculo, incommodo. aut detrimento notabili in bonis corporis,

famae aut fortunae; hac rations excusantur infirmi limontes morbi aggravationem, item convalescentos timentos rocidivam, item si domus vel grex ob furtum vel hostium incursus dosfri neque Hi, item puella honesta ex fornications secreta praegnans; haec omnia tamon non sunt fingenda, sed fundate subsistero deboni, prudenterque sunt ponderanda secundum gravitatem ot verosimilitudinem periculi, incommodi, aut dotrimenti eorumque circumstantias: si e v. g. imbrium copia, quae seminam una leuca n templo distantem

excusat, non statim excusabit rusticum robustum et aeris inclomentiae suetum. Di iij rso by COOste

423쪽

U. Excusat titulus charitatis proximi, quando opΘrs nostro charitatis, sius in temporalibus, sivo in spiritualibus, proximus noster graviter indiget: quod si ipsi presstemus, non compatitur Missae auditionem, v. g. si quis curam ha- boat infirmi, cui ex absentia sua gravo imminerot periculum, vel etiam si por praesentiam tuam pomos impodiro homicidium, gravem lassionem, gravia pecc*ta, vel praeum nim rixas, potes st debos abstinero a Sacro VI. Exeusat otiam titulus ossicii; quia qui Ox ossicio to-notur, obligatur ex justitia, redeoquo ox praecepto naturali, quod praevalet Legi Ecclessiasticae do audienda Missa; hinc sub gravi peccato nec miles stationem, nec dux milites tempore praelii deserere possunt, ut audiant Missam: paritor opificos in susuris serrariis aut vitrariis, aeconsa somol sor-nnos, cum non possint sine gravi jactura discodoro, ab auditiono Μissae Oxcusantur : si tamen alii aliis succedere possunt, ad hoc tenentur.

Ubi autom duo illi tituli, scilicet ossicii ot charitatis proximi, simul concurrunt, ut saepe contingit, tanto magis excusatio orit legitima. Accidere potost, quod concurrentibus pluribus causis, quarum singula se sola est insuffciens, simul sumptae t mon causam rationabilem excusationis constituant. Circa famulos, qui sino causa a dominiμ coguntur diabus Dominicis aut Fostis Missam omittere, laboraro, &c. rected est Sisyaeri, eos non peccars, dum tantispor obsequuntur motu gravi; quia Ecclesia non censatur tam rigide oblumis, sed teneri mutaro famulatum, si possint, licet alibi minus lucrum sint habituri, dummodo ibi haboant alimontavit quibus tegantur. Quoad bubulcos ot ovium pastores, ipsi, nisi alitor sorat omnimoda necessitas, pecora domi continere possunt tom- pors Missae, aut aliam audire Missam in pago vicino. VII. Consuatudinis titulus locum habet in puorporis us- quo ad purificationem: quia certum tempus sumando pro incoris praesumuntur tam diu infirmioros, quam ut ad tomplum procedant, si una imitantur Beriae Uirginis ox- amplum. Caeterum nullatenus excusantur, si propter alio

424쪽

VIII. Notat hic Billulit t. eum, qui bona fide putat se ex-

eusari a Missa, quamvis sit minus suffciens ratio, peccare tantiun v9nialiter : simile est, si praetor intentionem ex aliqua nogligentiola Missa omittatnr: ratio ost, quia in his casibus non agitur formaliis e contra Praeceptum, nec nisi matorialiter intervenit transgrossio, ut redeat peccatum in naturam suae formae; quod etiam militat pro aliis praeceptis. Ρetitur, utrum itinerantos excusentur ab auditione

Μissae pR. Consuetudo obtinuit, inquit Billuari, ut qui proficiscitur a loco, ubi est Festum, teneatur audire Μissam, antequam discedat: secus, si simpliciter illae transsat, nisi forte ibidsm trahat moram observationi praecepti propo tionatam, V. g. si per plures horas tomporis matutini illic

moraretur.

Excusantur autem itinerantos ot navigantes, qui si Μissam audiant, perdunt navim aut socium sibi n cessarium, puta qui ignorant viam, aut grassantur latrones, nec differre

Potitur, utrum licitum sit, antequam praeceptum obliget, absque justa causa ponoro impedimentum observationi illius, puta iter vol venationem non necessariam suSeipero, unde praevides fore, ut non possis audiro Sacrum dio Dominica vel Festo sequonti pIX. R. Non lic oro ; quia licet tunc non obliget Praeeeptum, non puto tamen licero Christiano absque justa causaso reddere impotentem obsorvutioni Legis lutae pro tempore sequenti obliguntis, si quid om tunc rius omissio sit ipsi voluntaria et impu abilis in causa : hac rations damnantur communiter, qui ex gula diebus bacchanalibus sibi morbos Procurant, unde praevident fore, ut sint impotontes ad audiendum Saerum et jejunandum tempore quadragesimae; similiter ii, qui absquo justa nocessitato commorantur in locis haereticorum, ubi Missa non celebratur; et sane quis excusabit clericum navigantem, qui summo mane meitato integro ossicio currentis diei, projiceret breviariunt in mars, ut ab onore rocitandi dein copη eximeretur in ratione,

quod praeceptum recitandi die sequenti non obliget.

425쪽

DE SACRIFICIO MIMIE.

Doeoni plures Authoros, quod fideles sub veniali daboant intoresso vesperis vel laudibus vespertinis, si possint. Finaliter observa, quod causa excusans ab auditiono Μissae non tollat obligationem praecepti naturalis dios D minicos et Festivos oratione, pia lectione, vel aliis piis operibus sanctificandi. Finia Trae artia de Merseis Mime.

427쪽

Prior Numerus designat Numerum marginalem, orierior indicat paginam.

m. Page. I DE Incarnationis voritato M orroribus oppositis Δ2 Probatur contra Judaeos, o 3 Do nocossitato Incarnationis, 84 De satisfactions Christi socundum rigorem Justitiae, so Do Causa finali incarnationis, Ios De modo Unionis hypostaticae, l27 Do Persona Christi, 138 Do Naturis Christi, los Do partibus humanae Naturae assumptis a verbo, Io 10 Do Anima Christi, ITII De dosoctibus Naturae humanae assumptis a Filio, 1912 De communicationB idiomatum Regula I, 20l3 Rog. Ι1. do communications idiomatum, 23 14 Do locutionibus vitandis in communicatione idioma- tum, a

I 5 An Christus potest dici Filius Dei adoptivus, 2616 Do Seiontia Christi, 28

428쪽

IT Do Gratiis Christi hominis, 29 18 Do donis et virtutibus Animas Christi, 31 I9 Do Gratia Christi, secundum quod est Caput Ecclesiae, M20 Do Μoritis Christi, M2l De praecopus Christo datis, 35 22 Do libortato Christi sub praecepto Ρatris, 3623 Do Cultu Christi ot Sanctorum, 38

24 De cultu et invocations Sanctorum, q025 objectiones contra invocationem sanctorum, 4l26 Do Cultu Imaginum, 43 27 De qualitato Cultus Imaginum, 45 28 Do Cultu Roliquiarum, 4629 Consociaria de Cultu Raliquiarum. 48

30 Do Annuntiations si Conceptions Christi, 4931 De Virginitais B. U. Μarias, Ol32 Do Nativitato Christi, os 33 Ds Circumcisions Christi, M34 Do Epiphania, seu Adorations Magorum, οέ35 Do Ρurifications B. U. Μariae, . 5536 De modo conversationis Christi, γ37 Do Baptismo, JHunio si Tontatione Christi, 58'38 Do Doctrina st Μiraculis Christi, os 39 Do Transfiguratione Christi, M40 Do Ρassions Christi, 6l4l Do Rosurrections Christi, M42 De Apparitionibus Christi post Rosurrectionem. 63

TRACTATUS DE SACRAMENTIS

l Quomodo accipiatur et dividatur Sacramentum, G2 Dsfinitio Sacramonti, 673 Quale signum sit Sacramentum. 684 Do sssentialibus Sacramontorum Novae Logis, mo De materia et forma Sacramentorum, II 6 De simultato maiorias et formae, ra7 Do determinations malarias ot sermae, 73S Da divisiona maioriae Sacramantorum, Π

429쪽

l0 De mutatione materiae et formae, 7711 De variis modis mutationis formae, 78I2 De intentions ministri circa mutationem formas, 8 II3 Do usu matoriae vel formae dubiae, S314 De peccato mutantis materiam vel sermam, Sal 5 Do necessitate Sacramentorum, 8616 An in omni statu morint Sacramenta, 87IT De modo causalitatis gratiae per Sacramenta, MIS An conserant gratiam ex opere operato, 90ls An conserant physice, an moraliter, 9220 Do offectibus Sacramentorum Νovae Logis, 9321 Do gratia sanctificante prima et secunda, 9422 Do gratia unicuique Sacramento propria, 9623 De inaequalitate gratiae Sacramentorum, 9724 De offoctibus Sacramonti in voto tantum,. 99

rint gratiam, I0026 De charactere sacramentali, I0227 Quaenam imprimant characterem, J0428 Quandonam conseratur effectus Sacramenti, l0629 Do fictions seu positione obicis, I 0730 Do roriviscentia Sacrampntorum, 1083I De causa Sacramentorum, II 032 Do Authoro Sacramentorum, lil33 De Ministro Sacramsutorum, it 334 Do fido et probitato Ministri, III

35 De poccato indigne administrantis, Il736 Do aliis sacris functionibus indigne lactis, 120 37 Quid agondum ministraturo, qui sibi conscius est peccati mortalis, 122 38 An liceat Sacramenta petere a malo Μinistro, 12439 Do intentione necesgaria ex parto Μinistri, ' l2740 Do eadem intentione ex parte objecti, I 304l Do intontione explicita et implicita conficiendi Sacramentum, 13242 Do intentione conditionata, 13143 Quibus Sacrumsenta sint dispensanda, l3644 Do subjecto Sacramentorum, 13745 De dispositione necessaria in suscipionis, 13846 Do numero Sacramentorum, I40

430쪽

422 INDEX.

47 De comparatione Sacramentorum ad invicem, l4248 Do Caeremoniis et sacramentalibus, 14349 Do effectibus Sacramonturum, lao

1 Do variis Baptismi acceptionibus ot figuris, 1482 Do dotaitions ot institutions Sacrumanti Baptismi, I503 De materia remota Baptismi, l514 Notanda circa materiam romotam, IM5. De materia proxima Baptismi, 1546 De ablutione necessaria ad valorem Sacramenti, l567 In qua parte corporis debeat fieri ablutio, 1578 Do ablutione occisiva, l589 Do sorma Baptismi, Im' 10 De ossontialibus formas, l6IIJ Do Baptismo in Nomino Christi, I63 12 De Ministro Baptismi, l65 13 De ordino inter Ministros, I66 14 varia circa Baptismi Μinisterium, I68 15 De triplici Baptismo, l6916 Do dispositions in Baptismo flaminis si sanguinis, 171

17 De comparatione horum trium Baptismatum, 17218 De necessitais Baptismi ad salutem, IT3Is Do necossitate ad susceptionam ultorum Sacramentorum, l7420 De subjecto Baptismi, I752l An insantes ante usum rationis recia baptizentur, 176 22 An licite, insciis vol invitis parentibus, I78- 23 An in utero materno, IM24 Dp soctione Caesarea, 18I25 De foetu abortivo, 18426 Do Μonstris et amantibus, i 8527 Do dispositions adulti baptizandi, I8728 De tempore suscipiendi Baptismi, l8829 De offectibus Baptismi, Im30 De Baptismo ficis suscepto, I9231 Do reviviscontia Baptismi, I93 32 Do initorabilitato Baptismi, I9533 De peccato reiterationis Baptismi, I9634 De rebaptizations conditionata, l97