Life Of Agricola And Germany

11쪽

Tho me of Agricola.

Sapientiae professoribus atque omni bona arte in exsilium acta, ne quid usquam honestum occurreret. Dedimus proiecto grande patientiae documentum; et sicut vetus aetas vidit quid ultimum in libertate esset, ita nos quid in servitute, adempto per inquisitiones etiam loquendi audiendique commercio. Memoriam quoque ipsam cum voce perdidissemus, si tam in nostra potestate esset oblivisci quam tacere. III. Nunc demum redit animus; et quamquam primo Statim beatissimi saeculi ortu Nerva Caesar res olim dissociabiles miscuerit, princi patum ac libertatem, augeatque cottidie felicitatem temporum NerVa Trajan US, nec Spem modo ac votum Securitas publica, sed ipsius oti duciam ac robur a SSumpserit natura tamen infirmitatis humanae tardiora sunt remedia quam mala; et, Ut Corpora nostra lente augescunt, Cito XStinguuntur, Si ingenia studiaque oppresseris facilius quam reVocaveris. Subit quippe etiam ipsius inertiae dulcedo, et invisa primo desidia postremo amatur. Quid Si per quindecim annos, grande mortalis aevi spatium, multi fortuitis casibus, promptissimus quisque aeVitia principis interciderunt, pauci, ut ita dixerim, non modo aliorum, sed etiam noStri Superstite sumus, Xemptis e media vita tot annis, quibus uVene ad senectutem, Sene prope ad ipsos Xactae aetatis terminos per Silentium Venimus. Non tamen pigebit vel incondita ac rudi voce memoriam prioris servitutis ac testimonium praesentium bonorum composuisse. Hic interim liber, honori Agricolae soceri mei destinatus, professione pietatis aut laudatus erit aut

IV. GNAEUS ULIUS AGRICOLA, Vetere et illustri Forojuliensium colonia ortuS, utrumque VIIm PTOCUrn-torem Caesarum habuit, quae equestris nobilitas est. Pater Iulius Graecinus, senatorii ordinis, studio eloquen

12쪽

tiae sapientiaeque notus, iisque ipsis virtutibus aram

Gai Caesaris meritus namque Μ. Silanum accusare juSSUS et, quia abnuerat, interiectus est. Μate Julia Procilla fuit, rarae castitatis. In hujus sinu indulgentiaque educatus per omnem honestarum artium Cultum pueritiam adolescentiamque transegit Arcebat eum ab illecebris peccantium, praeter ipsius bonam integramque naturam, quod Statim parVulus sedem ac magistram studiorum assiliam habuit, locum Graeca comitate et provinciali parsimonia mistum ac bene ompositum. emoria teneo solitum ipsum narrare se in prima juventa studium philosophiae acrius, ultra quam ConceSSum Romano ac senatori, hausisse, ni prudentia matris incensum ac flagrantem animum Coercui SSet. Scilicet sublime et erectum ingenium pulcritudinem ac Speciem magnae excelsaeque gloriae vehementius quam caute appetebat. o mitigavit ratio et aetas retinuitque, quod est difficillimum, e sapientia modum. V. rima castrorum rudimenta in Britannia Suetonio Paulino, diligenti ac moderato duci, approbaVit, electus quem contubernio aestimaret. ec Agricola licenter, more juvenum qui militiam in lasci Viam Vertunt, neque segniter ad Voluptates et commeatus titulum tribunatus et inscitiam retulit; sed noscere provinciam, no Sci OXOrcitui, discere a peritis, sequi optimos, nihil appetere in jactationem, nihil ob formidinem recusare, Simulque et anXius et intentu agere. Non sane alias Xercitatior magisque in ambiguo Britannia fuit Trucidati Veterani, incensae coloniae, intersepti Xercitus tum de Salute, Ino de Victoria certavere. Quae cuncta etsi consiliis

ductuque alterius agebantur ac Summa rerum et OCU-peratae provinciae gloria in ducem cessit, artem et usum et stimulos addidere juveni, intravitque animum militaris gloriae cupido, ingrata temporibus, quibus Sinistra erga eminentes interpretatio nec minus periculum ex

magna fama quam e main.

13쪽

4 The wey Agricola.

VI. Hinc ad capessendos magistratus in urbem digres sus, Domitiam Decidianam, splendidis natalibus ortam, sibi unxit idque matrimonium ad majora nitenti decus ac robur fuit. ViXeruntque mira concordia, per mutuam caritatem et invicem se anteponendo nisi quod in bonauXore tanto major laus, quanto in mala plus culpae est.

Sors quaesturae provinciam Siam, proconsulem Salvium Titianum dedit; quorum neutro CorrUPtUS St, quamquam et provincia diVe ac parata peccantibus, et proconSul, in omnem aviditatem pronus, quantalibet facilitate redempturus esset mutuam dissimulationem

mali. Auctus est ibi filia in subsidium simul et solacium; nam filium ante sublatum brevi amisit. Mox inter quaesturam ac tribunatum plebis atque ipsum etiam tribunatus annum quiete et otio transiit, gnaruS sub Nerone temporum, quibus inertia pro sapientia fuit. Idem praeturae tenor et silentium; nec enim jurisdictio obvenerat Ludos et inania honoris medio rationis atque abundantiae duXit, uti longe a luxuria, ita famae propior. Tu electus a Galba ad dona templorum recognoscenda, diligentissima conquisitione fecit, ne cujus alterius sacrilegium respublica quam Neronis sensi SSet.

VII. Sequens annus graVi Vulnere animum domumque ejus affixit. Nam classis Othoniana, licenter Vaga, dum Intemelios Liguriae pars est hostiliter populatur, matrem Agricolae in praediis suis interfecit, praediaque ipsa et magnam patrimonii partem diripuit, quae causa caedis fuerat. Igitur ad sollemnia pietatis profectus Agricola, nuntio affectati a Vespasiano imperii deprehensus ac statim in partes transgressus est. Initia principatus ac statum urbis Mucianus regebat, juvene admodum Domitiano et ex paterna fortuna tantum licentiam usurpante. Is missum ad delectus agendos Agricolam integreque ac strenue Versatum Vicesimae legioni, tarde ad sacramentum tranSgreSSae, praeposuit, ubi

14쪽

Govemor of Aquitania.

decessor seditiose agere narrabatur quippe legatis

quoque consularibus nimia ac formidolosa erat, nec legatus praetorius ad cohibendum potens, incertum Suo an militum ingenio. Ita successor simul et ultor electus, rarissima moderatione maluit videri invenisse bonos quam ieciSSO. VIII. Praeerat tunc Britanniae Vettius Bolanus placidius quam feroci provincia dignum est. Temperavit Agricola vim suam ardoremque compeSCUit, ne increSceret, peritu obsequi eruditusque utilia honestis miscere. Brevi deinde ' Britannia consularem etilium Cerialem accepit. Habuerunt virtute Spatium exemplfrum. Sed primo Cerialis labores modo et discrimina,m et gloriam communicabat Saepe parti exercitus inexperimentum, aliquand majoribus copiis ex eventu praefecit. Nec Agricola umquam in suam famam gestis

eXsultavit ad auctorem et ducem ut minister fortunam referebat. Ita virtute in obsequendo, verecundia in praedicando, extra invidiam nec extra gloriam erat. IX. Revertentem ab legatione legionis divus Vespasianus inter patricios ascivit, ac deinde provinciae

Aquitaniae praeposuit, splendidae imprimis dignitatis

administratione ac spe consulatus, cui destinarat Credunt plerique militaribus ingeniis subtilitatem deesse, quia castrensis urisdictio secura et obtusior ac plura manu agens calliditatem fori non Xerceat. Agricola naturali prudentia, quamVis inter togatos facile justeque agebat. Jam Vero tempora Curarum remiSSionumque divisa ubi conventus ac judicia poscerent, graViS, intentUS, SeVerVS et Saepius misericors; ubi ossicio satis factum, nulla ultra potestatis persona. Tristitiam et arrogantiam et Varitiam Xuerat; nec illi, quod est rarissimum, aut facilitas auctoritatem aut severitas amorem deminuit. Integritatem atque abstinentiam in tanto viro referre injuria virtutum fuerit. famam

15쪽

The Lines of Agricola.

quidem, cui saepe etiam boni indulgent, ostentanda vidi tute aut per artem quaesivit procul ab aemulatione

adversus Collegas, procul a contentione adversus pro curatores, et incere inglorium et alteri sordidum arbi trabatur. Minus triennium in ea legatione detentus ac statim ad spem consulatus reVocatus St, comitante

opinione Britanniam ei provinciam dari, nullis in hoc suis sermonibus, sed quia par videbatur. Haud sempererrat fama aliquando et elegit. Consul egregiae tum spei filiam juveni mihi despondit ac post consulatum collocavit; et statim Britanniae praepositus est, adjecto

pontificatus sacerdotio. X. Britanniae situm populosque multis scriptoribus memoratos non in comparationem curae ingeniive referam, sed quia tum primum perdomita est ita quae priores nondum comperta eloquentia percoluere, rerum fide tradentur Britannia, insularum qua Romana notitia complectitur maxima, spatio ac caelo in orientem Germaniae, in occidentem Hispaniae obtenditur; Gallis in meridiem etiam inspicitur. Septentrionalia ejus, nullis contra terris, Vasto atque aperto mari ut

santur. Formam totius Britanniae Livius Veterum, Fabius Rusticus recentium eloquenti SSimi auctoreS, oblongae scutulae vel bipenni assimulavere. Et est ea facies citra Caledoniam, unde et in universum fama est transgressa sed immenSum et enorme Spatium procur rentium extremo jam litore terrarum velut in cuneum tenuatur. Hanc oram novissimi maris tunc primum Romana classis circumVecta insulam esse Britanniam amrmavit, ac simul incognitas ad id tempus insulas, quas Orcadas vocant, invenit domuitque Dispecta est et Thule, quia hactenus jussum, et hiems appetebat. Sed mare pigrum et grave remigantibus perhibent ne Ventis quidem perinde attolli credo, quod rariores terrae

16쪽

D cristion os Britatu.

monteSque, CRUS ac materia tempestatum, et profunda

moles continui maris tardius impellitur. Naturam Oceani atque aeStu neque quaerere huju operi eSt, ac multi rettulere. Unum addiderim, nusquam latius dominari mare, multum fluminum huc atque illuc ferre,

nec litore tenus accrescere aut resorberi, sed influere

penitus atque ambire, et jugi etiam ac montibus inseri

velut in SUO. XI. Ceterum Britanniam qui mortales initio coluerint, indigenae an advecti, ut inter barbaro parum Compertum. Habitu corporum Varii, atque X O argumenta. Namque rutilae Caledoniam habitantium Comae, magni artus Germanicam originem asseverant. Silurum colorati vultus, torti plerumque crines, et posita contra Hispania beros veteres trajecisse eaSque Sede OCCU- passe fidem faciunt. Proximi Gallis et similes sunt, seu durante originis Vi Seu procurrentibus in diversa terris, positio caeli corporibus habitum dedit in universum tamen aestimanti Gallos vicinam insulam occupasse credibile est. Eorum sacra deprehendas, Superstitionum perSuaSioneS; Sermo haud multum diversus in deposcendis periculis eadem audacia et, ubi advenere, in detractandis eadem formido. Plus tamen ferociae Britanni praeferunt, ut quos nondum longa pax emolli- erit. Nam Gallos quoque in bellis floruisse accepimus mox segnitia cum otio intravit, amissa virtute pariter ac libertate. Quod Britannorum olim victis evenit ceteri manent quales Galli fuerunt. XII. In pedite robur; quaedam natione et curru proeliantur honestior auriga, clientes propugnant. Olim regibus parebant, nunc per principes iactionibus et studiis trahuntur; nec aliud adversus validissimas gentes pro nobis utilius quam

quod in commune non conSulunt. Rarus duabus tribusve civitatibus ad propulsandum commune periculum conventus ita singuli pugnant, universi vincuntur.

17쪽

Caelum crebris imbribus ac nebulis foedum asperitas

frigorum abest. Dierum spatia ultra nostri orbis meia Suram mox Clara et Xtrema Britanniae parte brevis, ut finem atque initium lucis exiguo discrimine internoscas. Quod si nubes non officiant, aspici per noctem solis fulgorem, nec occidere et XSurgere, Sed tranSire affirmant. Scilicet Xtrema et plana terrarum, humili Umbra, non erigunt tenebras, infraque caelum et siderano cadit. Solum, praeter oleam itemque et cetera calidioribus terris oriri sueta, patien frugum, fecundum tarde mitescunt, cito proveniunt, eademque utriusque rei causa, multus humor terrarum Caelique. Fert Britannia aurum et argentum et alia metalla, pretium victoriae. ignit et oceanus margarita, sed subfusca ac liventia. Quidam artem abesse legentibus arbitrantur nam in rubro mari viva ac spirantia saxis

avelli, in Britannia prout expulsa sint colligi; ego

facilius crediderim naturam margariti deesse quam nobis avaritiam.

X1II. Ipsi Britanni delectum ac tributa et injuncta imperii munera impigre obeunt, si injuriae absint has

aegre tolerant, jam domiti ut pareant, nondum ut serviant. Igitur primus omnium Romanorum divus Julius cum exercitu Britanniam ingreSSUS, quamquam ProSpera pugna terruerit incolas ac litore potitus sit, potest videri ostendisse posteris, non tradidisse. o bella civilia, et in rempublicam Versa principum arma, a longa oblivio Britanniae etiam in pace. Consilium id divus Augustus vocabat, Tiberius praeceptum Agitasse Gaium Caesarem de intranda Britannia satis constat, ni velox ingenio, mobilis paenitentiae, et ingentes adVersus Germaniam conatus frustra fuissent. Divus Claudius auctor iterati operis, transvectis legionibus auxiliisque et aSSumpto in partem eruim Vespasiano quod initium Venturae mox fortunae fuit. Domitae gentes, capti

reges, et monstratu fati Vespasianus.

18쪽

Disconunt of thes BritonS.

XIV. Consularium primus Aulus lautius praepositus, ac subinde Ostorius Scapula, uterque bello egregius; redactaque paulatim in formam provinciae proXima pars Britanniae. Addita insuper Veteranorum colonia.

Quaedam civitates Cogidumno regi donatae is ad

nostram usque memoriam fidissimus mansit ut Vetere ac jam pridem recepta populi Romani consuetudine, haberet instrumenta servitutis et reges. Mo Didius Gallus parta a prioribus continuit, paucis admodum castellis in ulteriora promotis, per quae fama aucti ossicii quaereretur. Didium Veranius XCepit, isque intra annum exstinctus est. Suetonius hinc Paulinus biennio prosperas res habuit, subactis nationibus firmatisque praesidiis quorum fiducia Monam insulam, ut vires rebellibus ministrantem, aggreSSUS erga CCR-sioni patefecit. XV. Namque absentia legati remoto metu Britanni agi inre inter se mala Servitutis, conferre injurias et interpretando accendere. Nihil proficipatientia, nisi ut graviora tamquam ex facili tolerantibus imperentur. Singulos ibi olim reges fuisse, nunc binos imponi, e quibus legatus in Sanguinem, procurator in bona saeviret. Aeque discordiam praepo- Sitorum, aeque Concordiam subjectis exitiosam alterius

manum, CenturionOS, alterius SerVos Vim et contumelias

miscere. Nihil jam cupiditati, nihil libidini exceptum. In proelio fortiorem esse, qui spoliet; nunc ab ignaVis plerumque et imbellibus eripi domos, abstrahi liberos,injungi delectus, tamquam mori tantum pro patria

nescientibus. Quantulum enim transisse militum, si sese Britanni numerent 8 Sic Germanias excussisse jugum, et flumine, non Oceano, defendi sibi patriam, conjuges, parentes, illis avaritiam et luxuriam causas belli esse. Recessuros, ut divit Julius receSSiSSet,

modo virtutes majorum suorum aemularentur. NeVeproelii unius aut alterius eventu meScerent plus

19쪽

Tho mo of Agricola.

impetus, majorem ConStantiam penes miSeros esse. Jam Britannorum etiam deos misereri, qui Romanum ducem absentem, qui relegatum in alia insula exercitum

detinerent jam ipsos, quod dissicillimum fuerit, delibe

rare. Porro in ejusmodi consiliis periculosius esse de prehendi, quam UdCTO.

XVI. His atque talibus invicem instincti Boadicea generis regii femina duce neque enim sexum in imperiis discernunt SumpSere uniVersi bellum a Sparsos per castella milite Consectati, Xpugnatis praeSidiis, ipsam coloniam invasere ut sedem servitutis. Nec ullum in barbaris saevitiae genus omisit ira et Victoria. Quod nisi Paulinus, cognito provinciae motu, propere subVenisset, amissa Britannia foret quam unius proelii fortuna veteri patientiae restituit, tenentibus arma plerisque, quo conscientia defectionis et propius ex legato timor agitabat, ne quamquam egregiu Celer arroganter in deditos et, ut suae cujusque injuriae ultor, durius consuleret. Missus igitur Petronius Turpilianus tamquam exorabilior et delictis hostium novus eoque paenitentiae mitior, compositi prioribus nihil ultra ausus Trebellio a Ximo provinciam tradidit. Trebellius segnior et nullis Castrorum Xperimentis comitate quadam curandi provinciam tenuit. Didicere jam barbari quoque ignoscere vitiis blandientibus, et interventus civilium armorum praebuit juStam Segnitiae XCusationem. Sed discordia laboratum, cum SSuetu OXpeditionibus miles otio lasciviret. Trebellius fuga ac latebris vitata exercitus ira, indecorus atque humilis, precario mo praefuit, ac Velut pacti exercitus licentiam, dux salutem et seditio sine sanguine stetit. Nec Vettius Bolanus, manentibus adhuc civilibus bellis agitavit Britanniam disciplina eadem inertia erga hostes, similis petulantia castrorum nisi quod innocens Bolanus et nullis delictis invisus caritatem paraverat loco auctoritati S.

20쪽

Agricola Govae or os frita .

XVII. Sed, ubi cum cetero orbe Vespasianus et Britanniam recuperaVit, magni duceS egregii XerCitUS, minuta hostium spes. Et terrorem statim intulit etilius Cerialis, Brigantum civitatem, quae numeroSissima provinciae totiu perhibetur, aggreSSUS. ulta proelia, et aliquando non incruenta magnamque Brigantum partem aut Victoria ampleXus est aut bello. Et Cerialis quidem alterius successori Curam famamque obruisset; subiit sustinuitque molem illius Frontinus, Vir magnuS, quantum licebat, validamque et pugnacem Silurum gentem armis subegit, super Virtutem hostium locorum quoque dissicultates eluctatus. XVIII. Hunc Britanniae statum, has bellorum vices media jam aestate transgressus Agricola inVenit, cum et milites velut omissa expeditione ad securitatem et hosIes ad occasionem Verterentur. Ordovicum civitas, haud multo ante adventum ejus, alam in finibus suis agentem prope uni Versam obtriverat, eoque initio erecta provincia et quibus bellum volentibus erat, probareeXemplum, a recenti legati animum opperiri, cum Agricola, quamquam tranSVecta aeStaS, ParSi per PrΟ-Vinciam numeri, praesumpta apud militem illius anni quies, tarda et contraria bellum incohaturo, et plerisque custodiri suspecta potius videbatur, ire obviam discrimini statuit contractisque legionum vexillis et modica auxiliorum manu, quia in aequum degredi Ordovices non audebant, ipSe ante agmen, quo ceteri par animuS simili periculo esset, ereXit aciem Caesaque prope uni-Versa gente, non ignaru instandum famae, ac, prout prima cessiSSent, terrorem ceteris fore, Monam insulam, cuju poSSessione revocatum aulinum rebellione totius

Britanniae supra memoravi, redigere in potestatem animo intendit. Sed ut in dubiis consiliis naves deerant ratio et constantia ducis transvexit. Depositis Omnibus sarcinis lectissimos auxiliarium, quibus nota