Selecta capita de syntaxi Sallvstiana. Dissertatio ..

3쪽

QVAM CONSEI SV ET AUCTORITATE AMPLISSIMI PIIILOSOPIIORUM ORDINIS IN ACADEMIA RIDERICIANABALENSI CUM VITEBERGENS CONSOCIATA AD SUMMOS IN PIIILOSOPHIA IIONORES RITE IMPETRANDOS D. XXI. MENSIS MARTII A MDCCCLXXIII HOB XL IN AUDITORIO MAXIMO UNA CUM SENTENTIIS CONTROVERSIS PUBLICE DEFENDIT

ADVERSARIORVM PARTES SUSCIPIENT:

5쪽

Seleeta ea pila de syntaxi Sallu8liana

Scripturo mihi do dicendi genere C. Sallustii Crispi, quod in libris de conjuratione Catilina et de bello Iugurthinoatque in libris istoriarum, quas quidem norimus, demonstravit, non levem causam, cur hanc UScipiam operam, OSSefuturam recte PQro.

Nam qui sint mores cujusque scriptoris et studia cum plurimum intoros ad orationis habitum tum id maximo dici dolio do Sallustio. Illud enim omnino constat, noAfrum scriptorem iis singulorum Verborum et locutionum atque tota oratione conformanda non solum a consuetudine aequalium sed eorum etiam, qui post eum Scripserunt, longe resiodore.

Imitatu i enim seu admiratione et venoratione antiquitatis permotus seu ambitione et gloriola inductus, priscam verborum Vetustatem atque sententiosam brevitatem secutus minus solitum genus dicendi sibi finxit, ut religionem quandam et verecundiam, severitatem et gravitatem rationi suae imprimoret Quibus in laudibus si quid praeclari inerat, eaedem multiplicem errorum vitiorumque materiam dabant. Neque negari potest, quum esset judicio minus firmo praeditus, Sallustium temperantia neglecta a sanitate dicendi interdum ad insolentiam et, ut ita dicam, ad sucatum splendorem quendam delapsum esse p

8 Veteres seriptores iniquius quam verius de ratione Sallustiana judicasse confitemur. f. OeII. N. A. a, 15, 1. - Et ritet in proleg ad ed ali 1856. p. 18 Nipperde in praef. ad Tac annal. p. a. Teiasset, Oeschichte de rona Lit edit. I. pag. 336. At contra Lernhard in prinais, Boni Literaturgescit edit. IV pag. 232.

6쪽

Quo de artisset os genero dicendi quamquam viros doctos egregie disseruisse haud nescio, neminem tamen doctum esse video, qui id ipsum, quod mihi proposui, tractaverit aut eadem usus sit tractatione, quae mihi optima esse videtur. Atque hanc rationem in commentando esse mihi ineundam existimavi, quam Draegerus in libris qui inscribuntur: Ηistorische Syntax de latuinischen praches et Ueber Syntax uni Stil dos

Tacitus ingressus est. In conficiendo autem hoc libello Diotschium, Fabrium, Gerlachium, ergogium, ritZium, quorum commentaria in auctorem nostrum diligentissime et sagacissime ei Scripta acciarate consulebam, magno adjumento mihi fuisse grato profiteor animo. Qui reliqui libri praesto mihi fuerunt, singulis paginis a me adnotabuntur. Iam ad rem propositam accedamUS. CAP. I.

DE SUBSTANTIVO.

Dico ea antummodo substantiva, quae singulariter usurpata vim habent collectivam, ut singularis numerus pro plurali legatur. Quem usum plerumque ad ea nomina, quae aut genuS rerum earumque praecipue, quae gignuntur e terra, aut numerum hominum aut gentem aliquam designant, pertinere, testimoniis scriptorum Romanorum satis comprobatur.' Et imprimis Livius ' o Tacitus ' in hoc more scribendi multi erant nec dubitabant, eum essent variandae orationis studiosi, quin singularem et pluralem numerum promiscue dicerent, a qua Speritate et inaequalitate sermonis scriptores classici, qui Oeantur, concinnitatem verborum sectati, plane, quod Sciam, abhorrebant. - Sallustii libri praebent haec pauca exempla Jug. 1i, ager frugum fertilis, bonus pecori, arbore inseeundus Jug.a8, 3 collis , vestitus oleas tro et murtetis aliisque generibu arborum. Ing. 5T, a glande aut lapidibus pugnare et Cic.

7쪽

orat s 31 - glande Veseantur; Liv. 38, 2 et 2 sagittis, glande, jaculis). Iug. 6, 1 leonem atque alias seras primus aut in primis ferire. - Cat. 5,3 Corpus patiens inediae, vigiliae, algoris. - at s a vindicatum est in eos, qui contra imperium in hostem pugnaverant. Item Cas. 52, 3o; so, a Jug. 52, 3, 5 55, 3 8 56, 1 82, 1 85, 33; a 3.Ηist. I, 68 Dietsch Κr. 68 . Multo saepius pluralis usurpatur. - M pro militibus uno loco Iug. 2, 2 ut biles

cibum et arma portaret. Item pedes Jug. 161, 6 occiso pedite nostro. Eques plurali Sensu numquam invenitur. Neque nomina gentilicia Maurus, Numida, Romanus ponuntur pro populo; at saepius significant ducem populi Maurus

orum substantivorum usus numeri pluralis pro singulari ut apud poetas latinos varius est atque multiplex irata in genere oratorio scriptorum Romanorum haud ita longe pateto in eis potissimum nominibus versatur, quibus materiae notantur et res, quae multis partibus continentur aquae

geliten Erscheinunge des osmis en Lebens au Nelcho sicli de Plura alterdings egielit, assen mi Damlicli in unferni Abstractum usammon. en Sali. Jug. 18, s sagi Gaetuli , so isse mi freti ich, as ardores Wortlita edentes, uber- set en aber dentioch mi Fug nichi mei vo der heissei Zone. Jug. 1s 6 dehinc loca exusta solis ardoribus. - Luces IIist ino. 116 D. Xr. 88 . - Ηaec et similia quae in rerum

1 Reifig, Vortes ubernat. praehN G s, 2.2 Draeger Hist Synt pag. 5 congessit haec nives, glaeies, ruinae, pluviae, imbres, grandines, rores, frigora, rigore', algores, gelicidia,

8쪽

natura lunt Romani saepius plurali numero dicere solerit: cujus rei ratio mihi esse videtur in eo quod illa multis vicibus repetuntur vel quod conspiciuntur multis rebus. Comitatus Cas. 5, 1 imperat, uti Allobrogum comitatus deprehendant et D ergog Caes. b. g. 1 d8. Com

erunt, commeatus abunde, municipia atque coloniae patebunt. Etiam hic equidem intelligi velim pluralem et suppleriiserunt,3 quod Vocabulum modo praecedit equitatus Jug. ad T is quocumque adcederent equitatus hostium. dicit enim noster singulas equitum turmas. - frumentareist. III, 6 D. Xr Ti). Editores enim in lacuna fuisse suspicati sunt haec: et tum matura in agris erant autumni frumenta. cf. Verg. en a do6. - multitudines perraro pluraliter invenitur haec vox Cat. O, I partim exquirebant duces multitudinum' i. e. singularum manuum patrimonia Cati di, a patrimoniis amissis pecuniae Cat. 18, 3 as 2 , 51, 3;

virum imitamini virtutem et nitimini, ne ego meliores liberos SumpsiSSe Videar quam genuisse. - Liberos se pertinere distatem hunc virum v i. o. Iugurtham e sententiarum ratione satis apparet, et pluralem e concinnitate verborum repetendum

esse puto.

uno numeri pluralis usum i Draogorus qui do ea re diligenter ac copiose disseruit in his quattuor causis positum es Q

9쪽

puta . surpari enim pluralem, quod significos compluragonora substantivi abstracti s aut actiones, condiciones, animorum quosdam habitus, qui iterum ac saupius repetantur(2 aut quod portineat ad complura concrutaris aut propturconcinnitatem verborum di. - Et ad antiquiorum scriptorum, dico imprimis comicorum, exempla roSpicioni ev pluralem perraro ab is adhiberi videmus Cicero autem praeter cetero si Q-quentissimus est in eo usurpando. Apud nostrum autum plura-

litor dicta inveniuntur haec: i asperitates Jug. 5, 2; ist. I, 8 etiam hoc loco Sallustium illo vocabulo usum osse, confirmat Carrionis emundatio probabilis mihi dissidonii a Dio schio, qui scripsit copias difficultates Jug. T 1 so I. - famae dist. I, 6 D. Κr. 66 per omnem provinciam magna utrocesque amne ibant: hoc legi voluit,eilius, quem Diotschius secutus est. ist ino. 6 D. Xr a2 aequi bonique sumas petit. - oportuni tates Jug. T 2. lubidines Cas. 13 5. munditiae Jug. 63, 3 neque urbanis munditiis sese exercuit; Iug. 85 do. suspiciones Hist. IV, 3 D. Κr. 56). Mi si Cat. 16, 1 multis modis Cas. 5, 6 quibus modi8;Ηist. II, 33 Κr ai). Cat. II, 5 omnibus modis 26, 2;26, 2 2b, 3 Jug. 15, 2 3s, 2 55, 3. Jug. Io, 3 omnimodo . - Rationes Caf. ad 5 consideres quid tuae rationes postulerit. 56 5 Jug. T 2.2 conventus ah do 2 Jug. 3ο, 1. - grESSUS Jug. 35 5 itinera egressusque ejus explorat. Tasi annal. 15, 36; lial. de r. 6). - astutiae Cat. 26, 2 doli Cat. Id 5;Jug. 6, 3 1a 11 22 a 23, 1 25, s 56, 1. fallaciae Cat. 11, 2 dolis atque falliiciis contendit. - dedecora Cat. 3T 5 per dedecora patrimoniis amissis Jug. 3i ib. largitiones Cas. 3T, Ηist. I, 8 Κr. I), 6. - latrocinia Iug. a T; Ηist. II, T Κr Ti). - ollicina tiones Jug. 2o 1 6i, a Iortationes ut a 2 2 armorum atque telorum portationibus. - rapinae Cat. 5, 2 16 a 21, 2 28 a;

10쪽

Initia af is, a bonis initis malos eventus habuit. Insomnia Cat. 2T 2 neque insomniis neque labore satigari. Eisf. IV, 1 Κr. 1s insomniis occidere. - fortunae Jug. 13, 3

legatos miserat, qui Senatum docerent de fortunis suis. Jug. 1a, a utinam emori fortunis meis honestus exitus esset;

esse hoc vocabulum apud Ciceronem Dietschius ad Jug. id, confirmavit; et recte mihi Schullgius, ' repugnante Oerlachio, judicasse vid etur, auctorem noStrum 'Sui paSS hoo, non Ut prisca et ab usu cotidiano sermonis jam diu intermissa opeteret, sed ut labores non fugiendos verbo designaret tristis- Simo. - necessitate sinist. II, 6 Κr. III, 1 8 neu cogatis necessitatibus privatim ibi consulere necessitudines Cas. 21, 3 omnibus necessitudinibus circumventum. - oportunitates at d3, 3 magnas oportunitate corrumpore. tempestates artificiosius pro tempora Cat. O, 3 multi et magnis tempestatibus Cas. 53, 5 Jug. 23 T 26, 1 168, 2. Frequentissime autem usurpat noster singularem, usitatum antiquioribus in primis scriptoribus et non numquam Ciceroni

gaudia Cas. 61, s luctus atque gaudia agitabantur; Jug. 2, a dedis corporis gaudiis. Pluralem poetis tritissimum etiam habet Cicero Cat. I, 16, 26 Livius P, 15 22 T; do, d 2 Tacitus annal. 13 a6 ad a). 3, Animi pluralis etiam apud omnes alios scriptores satis frequens Cas. 36, d animis obstinatis; Iug. 5o, firmioribus animis; ist ino. 2 Κr. I, 16 Omnis Italia i. o. Italici animis discedit. Neque rarius singularis legitur, ad plures spectanS, Jug. 26 8 5a 1 85, 5. - contra pluralis do uno dicitur. Misi I a1 Κr. 5 2 a quare igitur