Selecta capita de syntaxi Sallvstiana. Dissertatio ..

31쪽

bonos. - cum paucis fidis ist. III, 11 Κr. perpaucos actioso Jug. 2T 2. - cuncti mortales Cas. 51, 13; plerique mortales Cas. 51, 15 multi mort Cat. 2, 3 Io, i Jug. 26, 3 31, T . omnes mort Jug. 28 I. - pauciS nobilibus Jug. I, s. - complures novi atque nobiles diag. 8, 1. paucorum potentium Cat. o T Jug. 31, is disi I, o(Κr. 113. - multi probi,ist. I, 1 Κr d5 8. - paucis sceleratis Cas. 52, 1 I. - paucis strenuis Jug. 16T 1. - Et uno loco adjectivum qualitatis, quod dicitur, cum alio videmus conjunctum religiosissum mortales Caf. I 2, 3. De participiis in universum idem dici debet, quod de adjectivis dictum est. Cicero quidem in eis usurpandis pro substantivis nequaquam est infrequens; sed latissime eorum usus apud Livium et imprimis apud Tacitum patet neque a Sallustii more dicundi abhorret, ut id quod docuit raegerus(dist Synt. p. 13, ab auctore nostro participia masculina substantivorum loco non poni, refutandum Sit. Partio praeteriti armati Cat. I 8 8 Jug. 8a, . contra armatos Iug. IIo, . - coactis dui. Jug. io2 6. condemnatis dat. Cat 36, 2 de condemnatis Cas. 51 3s. Sanguine conjunctos Iug. 1O, 3. - de conjuratis ac 2, IT. - damnatis dat. Cat. 1 do. - delecti Cat. 6 6 cum delecti Jug. I, 5. - evocatos Cat. 5s, 3. - cum Expediti8 Cat. o a. - merito Jug. 5a, 1. - occisorum Iug. sa, 6. - pacati Jug. 32, 3. - proscriptorum Cat. 1, 33;

Jug. 166, 3. - occursante Jug. 85 a. - parentes Ug. 3, 2;162 T. - praesentibus Jug. 3, T. - proeliantibus Jug. 3, 2. d. - olentibus Jug. Io2 6. - in post futuros ist. I,

32쪽

2 Masculina singularia. Raro fit, ut pro substantivis ponantur. Et aegoisbachius ea adhiberi statuit, si singularis collectivam vim habet, aut

si ex toto habitu sententiarum apparet, unam dici perSonam, aut si infinite de universo genere pergonarum quaeritiar, ut est philosophorum, aut denique si adjectivum inter substantiva legitur. Nominat. bonus et ignavus Cat. I, 2. bonus Cat. 5, 2. J. 3I, 28. - infidus II. I, 8 M. I 15 - malus J. 31, 28. Accusat. alienum Jug. Io, . - mortalem Jug. 22, 2. Genit. aequi bonique,tsi inc. 6 Κr a2). Dat. ignavo Jug. 83, 1. - potentior Iug. 1, 8. proxumo ac maxume fido Iug. 35 a. - sit aegelsb. . 25. pag. 81. - bono Iug. .2, 3. Ast Laa. a minus bono Cas. 2 6. - cum divite, Cum

lactioso, cum strenuo, cum modest cum innocente

Cat. l. 5 ct aegel8b β 25, pag. o. Sin pronomen indefinitum additur, id ipsum pro substantivo esse putandum est et adjectivum pro attributo subjunctum nemo bonus Cat. 33, d Eist. II, 1 Κr. 5o 11. nemo sapiens Cat. II, 3. - cujusquam boni Jug. 6, 3.

ignavi cujusqueruisti III, 1 Κr. 82 s s. 3 Neutra pluralia.

IIaec adjectiva pro substantivis usurpare scriptoribus Romanis usitatissimum est, sed maxime ei casus frequentati Sunt, ex quorum forma quale sit genu ConSpicuum St. Sallustius creber est talibus vocibus.

33쪽

vetera et nova at 3T, G. Genit et dat. his casibus posita adjectiva non invenimus, nisi forte quis mala et bona afferri vult, quae adjectiva neutralia ita in vim substantivorum abierunt, ut quae sit propria eorum Vis, vix entiatur. f. Dig. 2, 3; at io, ;

Interdum apponuntur adjectiva omnia, multa et pronomina extrema omnia Cat. 26 5. - multa falsaruist ino. 8(Κr da). - multa advorsa II, 1 Κr. 5s 1 - multa periculos Iug. 1, 5. - omnia aeVa Jug. Ia Io. - aliena bene partara, di Κr. 5 1 T. - alia magna et egregia tua Iug. io 2. - sua necessaria Iug. 3, 6. - superba illa II,

23 Κr. 2s , 5. - ad illa virilia III, 61 Κr. 82 i5. Sed

est videndum ne cum his confundantur ea, in quibus adjectiVa: Omnia, cuncta, et pronomen aliau vim substantivi

habent et alterum adjectivum ita adjungitur, ut pro attributo sit. s. Dietricli, pag. 561 Naegel8b S a d. pag. 6. Sacra profanaque, omnia Cas. 11, 6. - omnia, honesta atque inhonesta Cas. 3o a Jug. 31 12. - divina et humana cuncta Iug. 5, 2 31 s, o I, 8 Κr. 51 1 o. cum eaedem fugam, aliaque hostilia portendant . . alias res, quae hostiles sunt Iug. 3, 2. - Propere commeatu, stipendio, armis, aliis utilibus i. e. aliis rebus quae bello usui sunt navis onerat Iug. 6, 1. - alia militaria Iug. 8o 2. - ali sacrata I, 22 Κr. 26 . -

34쪽

Participia, quorum usus cum adjectivorum conferri potest, a nostro perSaepe SubStantivorum instar ponuntur. Nominas et Accusat. partio praeteriti pax et compositas, 1 Κr d5 25. - ficta Jug. 11, 1. - occulta pectori Jug. 113, 3. - parta Jug. 31 IT; et haec tritissima:

acta, consulta, decreta, delicta, deSerta, dicta, errata facta, imperata, incepta, uSSa, mandata, merita, poStulata, praecepta, promiSSa, Secreta se partio praeSentis praesentia ,

sensu etiam apud Tasi Annal. 15, 36 hist. 3, 5 - nihil profutura Ug. 1,5. Genit. V gignentium Iug. is, i SI a. - decretorum

inceptis Cat. II 6. - jussis Jug. 31 1s. Ablativus saepius legitur decretis, diciis, saetis, mandatis, praecepti8, promiSSiS. a Neutra singularia. IIaec, quae proprie a philosophis ad abstracta nomina notanda tractantur, rerum scriptoribus non tam equentata sunt quam pluralia; et maxime id cadere statuendum est in ea quae nominativo et accuSativo nunciata sunt, qui casus rarius admittuntur quam reliqui genii ablat.). Nominat et Accusat. bonum et aequum Jug. 15. 3;

bonum aut honestum Jug. 82, 2 jus bonumque Cat s l. malum Cas. 3T, I 1. - verum Cas. 38, 3; 8, 5 51, 2;Jug. 33, d 35 8. Genit. alieni appetens Cas. 5 d. - quid boni Iug. 88, 2. - nihil languidi neque remissi Iug. 53, 6. - quid mali Jug. 1a I 6. - finem mali III, I Κr. 82 s. Dati ver Jug. 16, 1. Ablat. aequo Cat. I, 11 aequo et bono I a Fr. 1),IT. - arido atque arenoso Jug. ad 3. - bono honestoque Jug. 8 I. - malo Cas. 51, 32 Jug. Ioo, b IV, o Κr. 8 . vero Iug. 1ob, 3. Non numquam aliud adjectivum additur bonum publicum Cat. 38, 3 Jug. 25, 3 boni aut mali publici IV, 3d Κr 62 . maxumum bonum at ad a. - anceps malum Jug. 6T 2;

35쪽

ancipiti malo Cat. 2s L malum publicium Cat. 3T 8 I, 8 Κr. 51, 13 commune malum Jug. 6a, i mulum improvisum Jug. I, 5. Quae de adjectivis supra dicta sunt, ea etiam in participia quadraro apte videntur: Nominat et Accusat. Compertum Jug. IT 2. decretum Cas. 53, i Jug. 16, 2 . - actum Cat. a. I;51, 32. - inceptum Jug. , 6 11 s .

Dat. dolicto Cat. 52, 21. - incepto Jug. 3T, a. peccato Uat. 52, 35. Ablat. consulto atque opere Iug. 2, 5. - decreto Cat. 3o, ex delicto Jug. 3s, 2 162 12. - acto , dicto Jug. 6i 5. - ab incepto at a 2 rapto III, 2(Κr. 8 . Saepe autem adjectiva neutralia a nostro ita usurpantur, ut ex praepositionibus pendeant, quod genus dicendi Livio praeter ceteros omnes scriptores familiarissimum est si Drahent, Liv. 28 3 s. in advorsa Iug. Ioa , . - ex aequo bonoque Jug. 35, T. - in aperto Jug. 5, 3. - pro bono Jug. 22, . bono honestoque, in pravum diag. 28, 2. - in cassum III,

61 Κr. 82 11. - pro certo Cat. 15, 2 52, 1 T. pro certis Cat. 1T, 6 26, 3 Iug. 83, 1. - ex composito II, 12 Κr. 62). in deterius ino. 8. - in dubio Cat. 52 6. - in excelso Cas. 51 12. - in extremo Cas. 52 11 Jug. 23, 2. - ex improviso Jug. ad 11 16 26, 3 53 1 58, 1. de improviso Cat. 28, 1 Jug. 38 a s s 1 1oT, in immensum Jug d8, 3; 2, 5. - in incerto Cat. 1, 1 Iug. 38, 5;ι6 8 51, 1. - de integro Jug. 62, in majus Jug. 3,

necessaria Cat. 26, 11. - pro nihilo Jug. 31, 25. - in obscuro Cat. 51, 12. - ex occulto Jug. 5s, 2 III, T Κr. T 1 T. in occulto Iug. 85, 23. - in planum Iug. as, . - in poSterum III, 61 Κr. 82 12. - in postremo Iug. aB, T. ad postremum I, 16 Xr. 11) I a (Κr. 1 5. - in praesens

36쪽

primo Jug. 8 d. - in promptu Jug. III, 1. - per pronum III, 22 Κr. 23 in propatulo Cas. 13, 3. - in propinquo III, T Xr ii a. - in proxumo Jug. 5s, 2. - in unum ah IT 2 Jug. II, 2 31 ad 56 5 51, 3 8o 2;s 8 d. - ex Vero Cat. 8, 1 a vero I, 5 Fr. vero bonoque Jug. 36, 2 pro vero Cat. I, 36; contra verum Jug. 35 8. Genitivus deinde adjectivis neutrius generis subjungitur; quae verborum constructio apud veteres scriptores et Ciceronem admodum infrequens primum a Sallustio saepius admissa est atque saepissime usurpata a LiVio maximeque a Tacito, quo nemo quisquam magis hoc usu loquendi delectatus est.

cf. Drahent, Liv. 3T 58 8 Drager Synt. u. Stil. d. Tacit S 66. humi arido atque arenoso Jug. d8, 3 cf. Caes. . . d. 2d 26 a. - diei extremum Jug. I, 2 aestatis extremum Jug. o I in praerupti montis extremo Iug. 3T d. - diei medio II, T Κr. 162 . - obfensae minuitium Iug. io2 T. multum laboris Iug. ia 12. multum die Jug. I, 12. plus timoris quam periculi Cat. d2 a Jug. I, 1; 2 d; da 2 85 do. - plurumum audaciae Cas. IT 2 Jug. 5 d. 5 I, 1 Κr ab) I. - plerumque nocti Jug. 21, 2; 8 6; Iob, d. - ad summum montis Iug. 3, 2. cava terrae . II, 3 Κr. 52 advorsa certaminis III, I Κr. 82 a. - incerta generis humani I, 1s Κr. I . oceani longinqua I, 1. - Italiae maritum et provinciarum II, I Xr. 5o , T. Italiae plana ac mollia IV, 1T Κr. 32 . legum cultusque pleraque Iug. 8 a humanarum rerum pleraque Io 2 s. - reliqua cadaverum III, 6 Κr T). Laeva moenium, II, 18 Κr. a): a me impetrare non potui, ut

Dietschio, qui laeva moenia rescribere ausus est, assentiendum esse censerem. Virum enim doctissimum minus recte contendisSe, genitivum cum neutrius generis adjectivo plurali ita tantum conjunctum esse, ut partes totius alicujus rei dicerentur, ex eis colligi potest, quae modo commemoraVimus advorsa certaminis, longinquo Oceanis quae adjectiva non partes, sed qualitates substantivorum adjunctorum significare in aperto est. Quare cum Sallustii usus scribendi non impediat, quontinus daeva moenium rintelligantur moenia ad daevam sita,

37쪽

lectionem codicum, quam libri Prisciani V, p. 1 3 otiam

exhibent, tuendam existimo.

Peculiare est ac proprium latini sermonis, ut non numquam adjectivum pro adverbio ponatur. - Etenim, ut rit1ii verbis utar Cas. 26, ), ubi verbum ita cum substantivo est conjunctum, ut et Subjectum Vocabulo apposito et praedicatum adverbio accuratius definiri possit, Latini subtilitato quadam dicendi, a nostro idiomate aliena, adjectivum ponunt, ubi ex recentiorum linguarum usu potius Verbum apposito adverbio definiri solet. - Facultas igitur aliqua, quae proprio adactionem pertinet, ad agentem relata cogitatur:

Illi haud timidi resistunt Cat. 6o, 3 incedunt magnifici

Jug. 31 Io Iugurtha, subdolus ejus augere amentiam 38, 1 - civitas, laeta ager 55, 2 liberi ageres, di(M d5 , 2 varius incertusque agitare Iug. Ta, 1. - multus atque ferox instare t 1. - quo improvisus gravior accideret 88 6. - At Marius anxius trahere cum animo Suo s3, 1. beneficia, invitus accipere 6, 2 lubens accepit Ioa 3. Quae occulte temptaverat aspera foedaque Venerant. Cas. 26 5 52 2s Jug. 63, 1. - oportunita quae etiam mediocris viros spe praedae transvorsos agit u 6, 3;ia, o qui postquam in aedis inrupere, divorsi regem quaerere 12 5 metu atque lubidine divorsus agitabatur 25, 6 55, 2;8T, d 1oi 2. - luxuria atque inopia praeceps abierat Cas. 25, a praeceps agor 1, 8 praecipites eant Iug. 31, 6;63, 6. Iugurthae obvius procedit i 1 obvii procedebanta6 5 8s, 1 1 13 5. - Ac primo efficit, ut, occultus

veniat Jug. 61 III, T Κr ii , id ad vigilias multus

adesse Iug. 6, 3. - potissumus temptare a 2. - citi se ostendunt Iot 1. Eis adnumeranda sunt ea, quae participia re adverbiis habent Maturantes veniunt Iug. 22, 1 - praedas certantes agere da 5 avidi gloriae certantes murum petere a 6.

38쪽

tes arma capiunt 3, 1 multa, quae properantes deseruerant in castris, nancti IV, a Fr. 26 .

t. De Daeparati ille a Jhetiri et partitis iij.

In novandis Vocabulis comparative et superlative dictis huc insolentiae Cicero procedit, ut longe ceteris Romanorum scriptoribus antecellat. At in eo nemo fere quisquam tam emendat locutus est quam auctor noSter, ut pauca ejus libri praebeant exempla, quae habent insoliti sive novi aliquid: Comparativa adule3centior ist. I, 2 tr. 55 . divorsius Cas. 61 3 minus recte igitur Adgayerus in anti- barbaro robsi docuit, hanc formam Vix inveniri. - inconsultius Jug. 5, 6 is Caes. b. g. I, d 5 LiV. 1 T. - properantius Iug. 8, 2; 6, 3. - purgatiores II, 8s Κr. T). socordius III, 1 Κr. 86 suspectiores ah T 2. Superlativa cupientissumus Ilist ine. 32 Κr V, ib);Jug. 8a 1. - exfumus Jug. 166, 2. s. Priscian. 3, 3 Is

quaesitissumae epulae II, 23 M. 2s a it Tasi annal. 2,

. e siligi is stiriettiris.

aliquantus hoc adjectivum, scriptoribus aetate inferioribus usitatum, ter apud nostrum invenitur Jug. a 3 Iob, a List, II, 23 Κr. 2s aliquantam partem. - apud LiV. 2s, 35. - Ceteroquin aliquantum vel aliquanto adverbialiterposita sunt. ceteru et plerusque haec adjectiva, quae plurali numero poni solent, Sallustius identidem singulariter dicerenusus est: nom. cetera Cas. 52, 31 Jug. 61 2 gen ceteri Cas. 13, 3 dat cetera Cas. 36, 2 d3, 1; ocu S. ceterum Cas. 5s, 5 ceteram Jug. 2, 5. ablat cetera Iug. 8s, .

nom. pleraque Cas. 23, 6 38, 2 Jug 1i 6 18, 12: accus plerumque Jug. 5a, s ab lat. pleraque is, 2;

39쪽

discordiosus Jug. 66, 2 usurpatum est hoc vocabu-llim, quod praetor auctorem nostrum Sidonium epist. 6, 2 discordiosa domus admisisse cognovimus, ex analogiae ratione alioraim adjectivorum in terminationem sus exeuntium calamitosus Cat. 8, 2 seditiosus Jug. 66, 2): de quibus Nigidius Figulus apud Gellium a s 2 disseruit haec inclinamentum

semper hujuscemodi verborum, ut vinosus, mulierosus, religiosus, significat copiam quandam inmodicam rei, Super qua dicitur. Enumeranda sunt deinde complura adjectiva quae plerumque activa potestate posita a Sallusti passiva vi dicuntur: falsus Jug. 1o I neque ea res falsum me habuit molasellit) 85, 2 No illi falsi detositi sunt, qui divorsissumas

re pariter expectant, ignaviae voluptatem et praemia virtutis. ignarus Jug. 18 6 mare magnum et ignara lingua commercia prohibebant; 2, d velocitas et rogi hostibus ignara tutata sunt IIist ino. a Xr. 63 more humanae cupidinis ignara visundi et Tac annal. 1, 63 trudebanturque in paludem gnaram vincentibus; et cf. Nipperde ad Tasi annal. II, 32. incertus Jug. df, 5 inter virgulta equi Numidaeque consederant, neque plane occultati humilitate arborum et tamen incerti quidnam esset. - innoxius Cas. 3s, 2 ipsi innoxii(inviolati florentes sine metu aetatem agere. - Salub PrJug. II 6 genus hominum salubri corpore it Liv. 1, 31;

infestus vox Sallustio tritissima ad unum omnibus locis vi invenitur activa Cas. 15, a dis hominibusque infestus ubi Tritgius adjectivum illud passivo accipiendum esse parum recte praecipit Cas. 51 16 52 2s Iug. ad aT; si inquies obsoleta forma pro inquietus : isf. I, T

(Κr fo). f. Prisc. 6, 11 inquies inquietis declinatur, quod trium factum est Enoriam.

pergnarus ist. IV, 1 Κr. 22 per incertus IV, 35 Κr. 56 ap. Geli. 18, a, a quae adjectiva apud reliquos

40쪽

sublimis; ap. Non. p. 56s. tumulosus Iug. 1, 3 quod vocabulum ceteroquin vix reperitur; et ceterum quae Supra dicta sunt de adjectivo si discordioSus. CAP. V.

DE ADVERBIO.

1 pro adjectivo praedicativo. Recte praedicatum ita declarari, ut verbo is essem adjectivum aut substantivum subjungatur, omnibus es pervulgatum. Sed ab hac dicendi consuetudine identidem recedentes scriptores Romani adjectivi et substantivi loco adverbium admittunt in qua structura verbum esse non solam vim copulativam habere sed prope ad significationem verborum is adesse, Se habere accedere censendum est. Neque infrequens Sallustio conjunctio haec est frustra esse quam dictionem dandius Turs II, di docet Ciceroni numquam usitatam apud comicos inprimis poetas saepe reperiri pro in errore esse, alii, destitui effectus et apud nostrum:

61 Κr. 82 s. - abunde esse Cas. 21, 1 mala abunde omnia erant; 58, s commeatus abunde so erunt , municipiantque coloniae patebunt; ubi audio abunde cum genitivo commeatu conjunctum esse putanti non assentiendum mihi esse videtur cf. Fabrium ad Jug. ad 3 Iug. 63, 2 praefervetustatem familiae alia omnia abunde erant III, 1 Fr. 82 26. - , 1 Κr. 5 1 satis illa fuerint, quae, oleravimus, II a1 Κr. 56 3 Jug. 5, T. Nug. 31, 22 Nam et illis, parum est impune male fecisse. - Cas. 1s, i quippe foedum hominem a re publica procul esse volebat; Jug. 53 T; 85, IS ug. aT, a ira hau long

1 R. Mulier, Philolog. d. . pag. 61 ff.