De loco Aeschyli in Choephoris v. 540-58 [microform]

21쪽

M firmum autem matris interficiendae consilium Orestes incitatur quum lectrae verbisse V 429 Seqq. - , quibus, quo modo mater in sepeliendo patre planctum prohibuerit, enarrat, tum chori V. 439 sqq. - , quibus, quam turpiter occisi Agamemnonis corpus dissectum sit tractatum, monet, tum iterum Electrae, V 444 sqq. -, quibus, quae indigna passa quibusque injuriis affecta sit ipsa, exponit. Quibus auditis Orestes animo firmatus jam eloquitur consilium quum in posteriore commi parte et matrem pro patre turpiter tractato poenam esse daturam dicens v. 435:

πατρος δ' ατιιμοσιν αρα τίσει et patrem V 456: σε τοι λεγω, ξυγγενου, πατερ, φίλοις

justitiamque deorum . 46l: Aρης Ἀρει ξυμ βαλε Λίκα - -, ut auxilium erant, invocans, tum in Verbis, quae commum Sequuntur, V. 489 497:

ητοι δίκην αLλε συριμαχον φίλοις - - et denique chori verbis v. 12 sqq.:

Non satis Accedit Clytaemnestrae somnium a choro Orestinarratum, qu0d austum sibi a diis caedis perpetrandae omen datum Orestes interpretatur. Jam matris occidendae

consilium ei non est firmum, sed firmissimum atque certissimum jam dicit neque πατρος τέριωσιν τίσει neque B γενου, πατερ φέλοις neque εσται, Sed - κτενῶ - , imo potius κτείνω Firmissimum igitur atque certissimum

22쪽

matris intersciendae consilium, quamvis ceperit. tamen Orestes re eo deducta, ut facinus perseere, Occidere matrem debeat, quum matrem eXserta mamma, cujus lacte quondam

insantem nutrivisset, filii misericordiam supplici Me e

Ουλοισιν ἐξημελξας υτραφὲς γαλα - audiat videatque graviter motus consiliique dubius v. 899: Πυλαδη, τί δρασω μητέρ αἰδεσθω πιανε, a consilio suo discessurus est et cunctatur paullisper; sed modo paullisper: nam a Pylade monitus, ut omni modo sibi perficiendum sit acinus, statim iterum abjecta animi misericordia V. 904 sqq. f

τουτω θανουσα συγκαθευδ ἐπεὶ φιλει το ανδρα τουτον ον δ' χρῆν φιλε, στυγεiς. Ceterum Sophoclea El. v. 10 sqq. munder. Chrysostemis, quae eadem a Clytaemnestra matre nocturnis formidinibus perterrita, ut inferorum iras inseriis asserendis placaret, est missa, Clytaemnestrae somnium aliter narrat Sic rimatrem somniaSse, Agamemnonem ab inseris in vitam reVersum comprehendisse sceptrum antea a se ipso illis autem temporibus ab Aegistho gestatum atque in focum infixisse ex eo autem prosilui88 vigens germen, quo tota Mycenarum terra obumbraretur. Quo in Sophoclis loco uius in memoriam revocat Astyagis somnium, quin narratur a merodoto d. 108, 4δοκε 'Aστυαγει εὐ τῶν αἰδοίων τῆς Ἀθηατρος ταυτης φυναμ αμπελον τὴν δὲα3wπελον ἐπισχεῖν τὴν Ἀσίην πασαν - ἐκ τῆς is νιος Ῥιτιον μάγων νειροπολοι Ἀσὴ μαινον in μαλοι et Ἀης

23쪽

bus intelligimus, Clytaemnestram quoque Somes perterritam timuisse, ne sceptrum Aegistho ereptum Agamemnonis posteritati, resti, traderetur, ipsa autem Agamemnonis occisi poenas morte sua solveret. Quo igitur Ina- nestrae somnium a Sophoclea Chrysostem expositum, eodem spectat ab Aeschyleis famulis choricis narratum.

Verbis autem, quae sequuntur . 551 τερασκοπον δὲ τωνδ α αιρου ιαι περι-

Orestes nihil aliud nisi Spero, inquit, te eodem modo atque ego hoc somnium interpretantem in matre Occidenda mecum consensurum esse; quod haud legans 'chorus re ondet

hita fiat , ut Sept. v. 26: χυτως γενοιτο Tibri deinde Ver8us, qui sequuntur, hoc ordine et hac sorma praebent: γένοιτο δ' υτως ταλλα δ' ἐξηγου φίλοις '

δ' ἐντιποιεi G. Ald. Versu tertio τὴν δέ με vitium Aldinae est; τεἱχειν emendarit orsonus. Primo versui, γενοιτο - φίλοις, lineola adscripta est in M. Nulla pedisonae nota in G. Ald Rob. In urn. A. r. praefiXum. Victorius primos duos versus choro tribuit, tertium et sequentes, ubi in M. G. Ald. ob nulla personae nota est, cum umebo dedit Oresti. Haec distributio editiones occupavit. aetenus Hermannus. lausenius, quem unum horum versuum et ordinem et scripturam libris praebitam

servasse video, in notis eriticis: Intelligitur, inquit, μεν ad ἐξηγουν τἄλλα δὲ υ ριὲ ελγου φίλοις, τους δε λέγων

24쪽

εν τι ποιεῖν, τους δὲ ιὴ et δρῶν. rem aliter sese habere, ne Κlausenium quidem effugit, in commentario explicantem: dicas nobis, in quanam re te vel agendo vel actionibus abstinendo adjuvare possimus , quem Sm- sum in verbis a lausenio in textum receptis equidem inVenire non possum. Nam si ad ξηγου intelligi deberet συ ἰὲν deberent sequi verba, quae verbo finito, non accusativo cum infinitivo ad participium λέγων respicienteposita ad verba συ μεν ξηγου respiciant, Vel potius, quae his verbis opponantur, sive ἐγω δὲ ἐξηγησο/ιαι sive φίλοι δὲ ειργησονται sive alia similia. Haud scio an eadem causa fuerit Stanteio, orsona Sehuelgio Blomseldo aliisque, quorum editiones praesto mihi non sunt, urscripserint: τἄλλα δ' ἐξηγου φδοις, του ριέν τι ποιεiν, τους δὲ μγ τι δραν λεγων.

At non solum parum apte chorus dicit τοῖς δὲ μη δραν λέγων et non solum in eo versu, quo Orationem suam incipit Orestes, τήνδε ιὲν et εἱχειν sol ita dictum est, ut non possit satis defendi anacoluthiae excusatione

- ut recte monet Hermannus , sed etiam Verba τους μέν τι ποιεiν, τοτ δὲ ιγ τι δραν λέγων cum praecedentibus nequaquam satis congruunt. Imo potius, si ullum quid verbis ταλλα δ' ἐν γου φῶoις, quo magis explicentur, additur, addendum est hoc in interrogatione positum, SiVeλθων, τίνες ιὲν ποιωσί τι, τίνες δὲ ιὴ et 'ρωσι, siVe λέγων, τί ι ιὲν ποιωσι, τί οἱ δὲ μὴ δρῶσι sive similia. Quod intelligentes viri docti et lausenius in commentario scripsit: dicas nobis, in quanam re te vel agendo vel ab aetionibus abstinendo adjuvare possimus et Hariun si commentario explicavit: Orestes di sagen, a manthun und lasse solles idemque vertit: GiWer etWas hun

25쪽

recte Hermannus duorum versuum sede permutata scripsit: Xo. γενοιτο δ' ειως. ταλλα δ' diro *γέλοις. . πλους o μυθος τηνδε μὲν στείχειν Gω, τους δ' ἔν τι ποιε, τους δὲ μην τι δραν λεγω. αἰνῶ δὲ κρυπτειν ταρδε συνθηκας ἐμιας

idemque defendit hanc versuum distributionem, quod plerumque longiores histrionum rationes duobus minimum chori versibus interpellantur , loco illo laudato in Ag. v. 1321. Quam hujus loci emendationem Keilius item secutus adnotavit: haec brevius et obscurius dicta sunt, sed illustrantur sequentibus. Pronomine τηνδε lectra signiscatur, prius ove ad Orestem et Pyladem, alterum τους ad chorum potissimum reserendum videtur Masculino utitur, quum in universum loquatur , vel potius τήνδε μὲν - τους δὲ - του δὲ respiciunt ad φίλοις Sane hic Iocus illustratur sequentibus nam respiciunt ad τέρνδε ιὲν

ad prius του δὲ ea, quae leguntur . 56 578 et adulterum του δὲ, . 581 582:υριῆν δ' ἐπαινι γλῶσσαν σφη/ων φερειν, σιγαν ' που δε καὶ λέγειν τα καψια. Dieitur autem πλους ὁ ιυθος, ut et v. 121:

Adranaoυς adnotavit geholiastes συντοι ς, quod adjectivum ipsum legitur ers. v. 698:ινέ τι μακιστῆρα ροθον, αλλα συντομον λέγω . -

26쪽

Adjectivo τί Mo augustam Agamemnonis dignitatem, quae augeat atrocitatem caedis, significari, bene monet lause

τιμαι autem Homericorum βασιληων, ανακetων sunt quum alia γερατα tum plures et electiores praedae partes, ut

Il. IX. V. 328 sqq. Achilles:

ἈτρείδΓ, quippe qui sit αναξ ἀνδρων, i. e. summam imperii tenens; et de Ulixe dicitur Od. X, 38 sqq.:

. . . . ως δε πῆσι τέλος καὶ τί/Oo ἐστιν ἀνθρωποις'

In sequentibus autem libri praebent αλ et καὶ quae verba lausenius in e0mmentario explicans conjungit: ως an δολω 'ε κτείναντες δόλ τε θανόντες καὶ ληφθωσιν ἐν ταυτα βρόχωμ, quae, pinor, Significent: ως ν ουτοι, οι και αλω κτειναν καὶ δολω θανόνrες ληφθωσιν, - ut e g. Xenoph. Dab. I, 1, 22 καὶ ημιν ταυτα δοκει, εχαερ καὶ βασιλει, et Hom. Il. VI, V. 476 sqq. ni ἄλλοι τε Ῥοί, δότε δὴ καὶ τόνδε γενέσθαι παiδ' ἐ/ιὰν - καὶ ἐγά περ η'), re vera autem Significant: ως ν -οι, o καὶ ἡ λω κτειναν, καὶ Mi ' θανόντες καὶ ληφθωσιν, ubi ultimum. καὶ nullo modo serri potest Apparet, ut antea αλω κτείναν

' Qua de re exponit Rost. r. gr. 4. 728. .

27쪽

τες ita uno δολω θανόντες et ληφθάύσιν ἐν ταυτ βροχωaptissime dici. Quare nolim iobare aut Dindorsum conjungentem δεῖ τε και ἐν ταυτ βροχίην ληφθωσιν ut Hermannum conjungentem ὁλω δὲ - pro ε - καὶ

ληφθωσιν, ἐν ταυτῶ βροχω θανοντες. HermanBUS autem,

qui antea Verba τε καὶ servata explicavit ea ratione, de qua dixit ad Ag. v. 97 - monuiciam in priore Nubium editione ad v. 18 et ad Vigerum n. 219 copulam participio, quasi id Verbum rectum esset, esse subjectum intelligens deinde hic rem aliter sese habere in textum δολω δὲ και recepit. At δὲ nostro loco parum apte dici mihi videtur. Quare aut cuminariungo δόλοισι aut potius, id quod Bambergero quoque necesSarium Videtur, quo sortius alterum αλ esseratur', cum auWi δολω γε scribendum est. Ceterum ellius suspicatur ληφθεντες - θανωσιν. Et prosecto haec sunt ea verba, quae exspectantur aut potius δολω γε καὶ θανέουσιν ἐν τα- βροχω

Sed haud scio an propter verborum similitudinem - δολωκτείναντες - δολω θανόντες - verbum finitum cum aditicipio et vie versa sive ab Aeschylo ipso sive ab alio quodam sit commutatum. Scholiastes deinde ad θ καὶ Λοξια κτλ. adnotavit τὰ Mς, μισε το πριν, quem secutus obortellus post ἀψευδη commate distinxit. trecte monet Hermannus: cohaerent haec ιάντι ἀψευδὴς το πριν, priu8 Ver , itaque nunc quoque , et Maugenius: heto πριν-fiduciam in re positam, quia adhuc talem, qualis optatur, ese ostenderit, vide g. v. 1558 τὸ προσθενευ φρονων ἐμοί. Suppl. v. 1017 ινος τὸ προσθεν υδιαστρεφε φρενός. Soph. . . V. 652: ον - πρὶν νηπιον .. Idem Apollo Verg. Αen. VI, v. 343 dicitur:

28쪽

issallax haud ante repertus. De veraei Apolline locos in Τheol. Aesph. p. 118 allatos, inprimis h. 266, r. 184 9 ed. Herm.): et Φοίβου ἐον ψευδὲς στομα Pind. l. VIII 41, yth. IX, 2 τον υ θε/-ὀν ψευδει τεῆν, colligi jubet Mausenius idemque recte monet, in hac re hunc deum Mercurii esse contrarium. Quare Apollo de se ipse Eum V. 15:

Loxiam autem Apollinem in iis solummodo rebus appellari, quae ad oracula et vaticinationes pertineant, hancque artem nomine respici probabile esse neque hoc vocabulum λοξος, sed a vetusta v0cis λεγειν sorma Dorica vel Phocica esse derivandum, monet Κlausen ad Ag V. 998'i). Sed non solum apud tragicos, sed etiam apud Homerum quum ceteri dii tum Apollo saepissime appellatur μαξη )ejusque soror Ἀρτεμις similiter δεσποινα, . . Soph. El. V. 13. Ceterum non solum eschyleus, sed etiam Sophocleus Orestes sese dolo vindictam sumere ab Apolline esse jussum profitetur l. v. 35 sqq.

se dramaticos sere semper dicere ικως et εἰκέναι monet Krliger. gr. gr. H. g 39, . . . recte autem adnotavit et ad παντελῆ - τελείαν et ad σαγην - πανοπλέαν , τελείαν περιβολὴν χροον ξένου. Mausenius, qui in commentario de vocabulo σαγη fusius exponit, pergit: Hoc

y aditio altera, quam curavit Enger. V. 1033. δ' . . Soph. l. v. 22. 32. 1357. d. undo Theocrit.

XVII, 70. idem Apollo et I 128. an vide etiam Ameis ad Hom. Od. VI, 149.

29쪽

-23 nostro loco et v. 32 v. 675. D. de armatura peregrinatoris, qua matus domum intraturus erat Orestes, ut ea se tueretur contra impetum sorte oblatum; - et . d. q. L. Ρ. r. σαγη apud Gramm. et LeXX. Secundum Arcad.

p. 104, 25. hoc vocabulum in significatione πλῆθος etiam σαγη. Scriptum esse, obeck ad utim aurathri. Spraehi. 2. p. 405. Goeuling. Accenti. p. 159. Quare quum nostro loco hoc vocabulum nequaquam πλῆθος ignificare possit, scribendum est σαγη. δ Libri deinde praebent φερκέους M. G. Ald. εφ ερκίους Rob. ἐν ρκείους urn et sic esse scribendum monet Hermannus ad Soph. M. v. 108. Usitatissimum autem quum in aliis nominibus, tum in nominibus propriis anapaestum in trimetris iambicis, non est quod moneatur. ' De vocabulo δορυξενος scholialites adnotavit ad Soph. l. v. 46 ed. und.): δορυώνων αντὶ το φίλων κοριως δὲ οἱ ἐν πολυπιο ινὁριενοι φίλοι, ως Πιαυκος καὶ Λιομηδης 'β -, underus ad Soph. O. C. V. 631 δορυξενος proprie, ut ait Pollux libro III, g 60: ἐκ τῆς κατα ὀ πολε/ιον ἐπιμιιξίας τὴν γνωσιν πεnO - ιμνος Velut Glaucus et Diomedes apud Homerum quod

idem docent Suidas et Eustathius aliique ab Albertio allati

ad Hesych. Vol. I, p. 1025. Sed idem nomen apud tragicos latius patet, ut sit omnino ξένος, velut hic et ur. Med. v. 688 et Soph. l. v. 46 - , et ad Aesch. g. v. 12. lausenius β): δορυξενοι, οἱ εκ πολε Ἀου νοι γεγονοτες τισί. ust B. III, p. 405, 33. l. Itaque omninora σαγην Hauptius in ed. altera Herm. a. 1859 recepit nihilominus d. eil. a. 1860 et indor . stereotypa quinta a. 1865 praebent σαγην. vid Rosinachum et ea halum, doctr. metr. . H.

p. 189 sqq.

30쪽

hospites amicitia uncti, quia firmum esse sodalitium in

bello ortum. Ceterum recte monet ellius, adjectivum δορυξενος habere sinistram ambiguitatem. raebent deinde φωνὴν ἡ σομεν urn. Vict. reliqui φωνὴν ἔσομεν artificiose hoc esse interpretatum Martin. ut Orestes se et Pyladem dicat linguam amasiam tamquam vestem inducere et gestare velle, neque locum Herodoti IV, 106 ab eodem collatum huc pertinere recte judicaverunt Bamber-gerus, Hartungu aliique neque φω/ῆν Do/ιεν defendi potest verbis infra sequentibus v. 581 γλωσσα ευφη3ιον φερειν, id qu0d lausenius conatur, quoniam aliud est φωνὴν φερειν, aliud γλῶσσαν φερειν. Quare HermannUS, Dindorsus aliique summo jure i σομεν in textum receperuui Aripturam autem traditam Ιαρνησσιμ tutatur Her- mannus Παρνησίδα ηy a orsono datam in textum receperunt quum alii tum indorfius, qui idem Eum v. 11, ut Hermannus Παρνησσου, scribit Παρνησου adnotans: nomen hoc ejusque derivata in paucis quae superlint tragicorum exemplis modo Παρνησὸς modo Παρνασὸς scribi: quae librariorum, non positarum inconstantia esse videatur. Sese

etsi Ionicam formam rationibus quibusdam defendi posse intelligat, tragicos tamen ut in aliis vocabulis multis, ita in hoc quoque Doricam formam praetulisse judicare. Quae Blomsieldi quoque est sententia scribentis, ut um. l. l. Παρνασου, ita nostro loco Παρνασίδα, quia quum Παρνασιος dixerint Attici de monte Phocio, Παρνησιος vero de amethe, monte Attico, sic etiam Παρνασὶ eos dixisse probabile sit, quum sermo esset de arnaso Con- serri jubet Elmst. ad Aristoph. Acharn. 348. Ru ken ad

y cf. esurdi ad Soph. Ant. 1130 et Boeah ad Pind. Pyth. VIII init.