장음표시 사용
401쪽
lum passo datur actio, non tantum in personam, Sed eliam in rem l metum . . volentici et g. licet 6. . . fit ubi etiam additur alio , quia re in bonis est eis , qui vim payδu8 3 3. quia metum inserens eundem passo restituere debet rem cum fructibus interim perceptis , ad quorum restitutionem obligari non posse , si in ipsum per raditionem fuisset ranslatum dominium muta res quaelibet fructifica suo domino; - quia is, cui per metum aliquid Sol-Vitur , litulum justum non habeto atqui dominium per traditionem Sine justo litulo nunquam transfertur, ut patet in usurari , qui X communi sententia non acquirit dominium usurarum , licet raditio laeta Sit, et consensus voluntarius dantis accesserit x quia dans P0leS rem , per metum traditam, ante sententiam judicis propria
nulli ori tale occulte surripere , si aliter recuperare non possit, et qui accepit, tenetur ante sententiam judicis reScissoriam contractus eam restituere, . quia alias si mulum inserens creditores antiquiores
et privilegialos habeat , hi praeserendi essent metum passo in re permelum tradita , tanquam propria illius , qui melum intuli l.
Verum his non obstantibus , dicendum, hujusmodi contraelus, Vel actus , metu gravi extorto , regulariter n0n esse jure positivo nullos , vel irritos , sed irritandos , et reScindendos per Senientiam judicis. Ila gloss. in . . . VI. V. Oct tu , Abi, ibid. n. p. SJlV. V. metua u. 8. Sanch. l. i. de mare. D. m. i. aym.
VViest. n. q. et alii plurimi ab his cit. Colligitur ex o abbas . . it. l. ait praetor . . melum . g. eae quod 3. et g. oq. l. i mulier l. f. 3 mem . . ἰ. f. δLDδω . e g. eq. . . non intereri e l. n. c. eod. quibus
omnibus lexlibus adversus melum conceditur restitutio per reScisSionem contractus , vel actus metu in ilici atqui restituli , rescissio, ei
Similia remedia praetoria non competunt adversus aclum ipso jure nullum juxta l. in augae 6. f. generaliter . . de minor G. ubi Ulpianus, en aliter probandum δι inquit , ubi contractu nouvalet, pro corio praetorem e non deber interponere. Rali est, quia ad valorem contractus ele regulariter solum requiritur justus litulus , et volvularius consensus atqui horum neutrum in contractu , aliove actu metu est deSideratur , cum metus
neque Voluntarium absolute tollat, neque dati, accepti, donali, promissi titulum excludatu ergo etc. Cons. leges, quae actum metu ge flum infirmant, speciant favorem ejus, qui inulti injuste iucuSS laesus est atqui magis favorabile huic est, si actus ipso jure subsistat,
402쪽
quam si omnino sit irritus sic uim eligere poterit, quod sibi suerit inelius , et vel petere rescissionem illius, quando repereri cui sibi damnosum , vel motum ius euiem ad io standum compellere quod viderii illum sibi utilem lare ergo ele.
gumenia mustoria maiorem speciem , quam soliditatem habetii; nam i non ossiciuili ex lus allegali. Ad i. ibi venditio diei tur irrita non quini substantiam, sed quoad Isecimn quia est irritanda elisue quod metu causa. Ad 2 ad illo illa haeredita lis sui tinralida , nou quia metu acta, sed quia fiet suil, et animus adeun-ili defuit, quam ictionem ipse adiens prius clam manifestavit coram testibus , ut uolat gloM. in . it. V. fallens. Ad 3 in casu l. cit. si specialis excepti , Si carcerali sui injusta , illis lex lus allegali verbis D colliguul quod si dicero tibi videatur difficile , vim argumenti solves, respondendo promissionem ab in carceralo tactam nul-hus momenti esse , non in se , Sed qu0ad esseclum , quia rescindi potes , prout responsi ad i. hahel. ISNee plus probaui secundi generis argumenta. Ad I. ibi solum statuitur, quod nihil refert, a metum passus sciat, qui metum ipsi intulerit, vel non ei datur alio, quia metu habet in o ignorantiam , nempo asem, ut gloss. ibid. V. ignorantiam explicat, qua elia Sciat , quid agat, nescit tamen , quis metum intuleri , quod alia fieri solean de nocte , vel clam , vel in multitudine. Ad 2 Melus
ut iterum gloss. regulam cit exponit, contrarius St, et opponitur consensui spontaneo, non autem efficii, ne sit liber, et Voluntarius quod solum jure naturae ad valorem contractus requiritur. Ad 3. non omnis , sed tantum ille dolus, qui circa substantiam contractus ver- Salu , contractum vilia ; quia hic solus consensum tollit huic igitur metus non aequiparatur, Sed illi lanium, qui, Salvo consensu circa substantiam , errorem induci quoad circumstantias , et probabiliter relinquit aclum validum , quamvis rescissioni obnoxium saeta in quo parilas cum melia est. Ad . contractus metu initus parit quidem obligationem in metum passo , sed non firmamri nam ob injuriam , quam passus est, actionem habet adversus inserentem metum , dummodo hic ex natura sua sit rescindibilis. Argumenta lertiae classis pariter solvi possunt negatur enim quod non transseratur dominium rei traditae in accipientem, quamvis illud infirmum sil et conjunctum cum obligatione restituendi Ad I. lucrum inserentis metum exiguum est vel enim res adhuc est iu- legra, et metum passus eundem, quando imple linem contraelus e
403쪽
lit, exceptione melus poles repellere Vel integra non es amplius, quod jam traditi lacla sit, et eo casu gestorum rescissio, et tu integrum restituli peti potest. Ad 2 fictio in rem utilis metu passo conceditur , quia sic tioue juris res tradita adhue censetur in bonis illius esse ex regula generali , quae traditur l. momo . si de in integr. re3lit ubi Paulus Clus , Nomo , inquit, videtur eae lugua are , Vel ea privatus quem praetor in initanum 3 re3tituturum pollicetur cui coticorda re9. I5. . ubi idem Paulus , i, ait, qui actionem habet ad rem recuperandam , ψδam rem habere videtur. Ad 3 obligatio restituendi fructus non provenit ex desectu dominii, sed est esse clus restitutionis in integrum , qua resarciri debet omne damnum ex delicto proveniens. d. . . metu datum adhuc accipitur justo illulo, quia accipitur ex vero c0ntractu, quamvis ob injuriam, qua extortus S , reScindi 0Ssit , et datum repeli. d. 4 melum passus rem ita alam oles occulte surripere, quia jus, ei actionem habe L ad rescindendum contractum el recuperandam aere metu traditam. Ad 6. Negatur Sequela quia ut ex I. ubi autem 4. f. edo Marcellus S. s. de ira diem adjeci colligitur, resoluto jure dan-lis, resolvitur etiam jus accipientis atqui per restitutionem in integrum metum passi resolvitur l0lum jus illius, qui metum intulit , perinde,
aes jus nullum unquam habuisset ergo eliam resolvetur , e CeSSabiicius creditorum illius, quorum jus ad rem per metum traditam landabatur in jure debitoris. ISQuaeritur 3 an , et quinam contractus, metu gravi injuste incusso extorti, validi Sint in sero conscientiae inesp. In hoc sunt ea lenus validi, ut elSi eum, qui metum passus est, non obligent ad standum contractu, Obligant lamen eum, qui metum intulit, Si melum paSSus lare eodem velit. Ila communis Ratio est, quia metum passo datur exceptio adversus eum, qui metum intulit, si iste elatimpletionem contractus hanc autem ille non posset opp0nere, Si in conscientia contractum teneretur implere ergo ipse in conscientia eo contractu non obligatur Obligatur autem metum insereus; quia revera libere, et sponte consensit. Haec Salis certa.
An ita inaequalis si obligatio etiam casu, quo contractus initus est metu levi, dubium est inter D. Negant Medi n. c. de reδlit.
tum passus tali casu obligatur stare contractu in foro conscientiae. Moventur . quia metus levis est in potes late patientis, et ab co re
pelli facile potest igitur si non repellatur, actus co gestus obligabit etiam eum, qui metum passus est, cum vani timoris jugla nulla εἰί
404쪽
pans V. Tiri L XL. alio ut abetur G. 84. . si α' R. I. 2. - inlaruum e seruiatur exieruo, qualido nil iiiiiiiiiii praesumptisui salsae tali autem ubi iuuisitur serus externum , qualido illi , qui metum levem passiis est, actionem, et exceptiuum denegat; quia Lauc ebit tui denouai eliam e nil melli levi. d. melus levis in sor interno non irritat natrimonium, ad quod '0 de iure Iiberias requiritur, illiam ad ali j iracius, Pacius ergo eque istos irritabit.
recedendum non esia partim cum passis metum graVem o dicendum, casu, Ita inelus levi proinisSionem , vel contractu in involuntarium mi xie cilicil eum , qui hunc passus est, non obligari stare mustactu, vel promissione. Ita Sylvest. V. mesuSy. 12 CO-
Lam. l. l. ti . . . . n. 4 Zoes hic n. 6. Pirh. n. q. et 38. Schami g. . . vi l. v. 26. et plurimi alii ab his cit. qui omnes eum, illi metum passus Si de Obligant ab Observatione contractus o si ieierit, eum, qui mulum intulit, ad restitutionem accepti obstringunt i alio est, quia etiam is, qui metu levi extorquet O ulraclum, vel actu in illi, a quo extorquet injuriam insur igitur pro illa salis sacer eidem debet non satisfaciei autem, nisi restituendorem per latem contractum acceptam, et Sic reducendo illum, qui pas-Sus metum Si ad Stalum pristinum ergo tenebitur restituere si autem ad hoc tenetur, alter , qui metum passus est, Vi 0u tractu Sol iam implere illum in Ouscientia non lenebitur ergo ele. Ι 8Neque obstaui argumenta opp0sila in contrarium. Ad I. Si , latis metus lacile puluisset repelli, et propterea sorum externum Undem paSSO non Succurrat, Succurret lamen jus naturale, qu0d quemlibet, qui injuriam alleri intulit, ad ejusdem remuli ouem obligat. Ad 2. ne quidem in sor externo passus metum levem destituitur omni auxilio potest enim implorat judicis offici , pelere rescissionem CODira lus, ut nota glos in . . V. metum . u. cum communi l)D. Ad 3. quod matrimonium metu levi extortum utrumque contrahentem obliget, ex eo oritur, qu0d contrahi nequeat, ita, ut unum dumtaxat obliget abs0lute, alterius autem arbitrio relinquat, an Velit lare contracturi ila aulem iniri possunt contractus reliqui, et desael ineuntur, quando ex causa metus, vel doli una ex parte claudicant. I9Quaeritur a quinam actus, et contractus ob metum gravem injuste incussum ex dispositi0ne juris omnino sint irritis Resp. Tales
405쪽
1. Contractus matrimonii quia hunc ad Titanda mala , quae
matrimonia coacta poS Sese limitiani, S. canones Volusi non lanium voluntarium, sed etiam Spontaneum esse C. Clem DCum 4 et Q. SHq.
θ pon*al et matrim. Quod mulli etiam extendunt ad sp0nsalia coaeta metu de quo videbitnus . . it. I. an. 426. 2. Pro sessio religioso c. per olum . h. lis et hujus argumento vola Simplicia scholasticorum, et coadjutorum iu societate JESU; quia
sunt matrimonium quoddam spiritualo, et non minus , quam mali monium carnale, inducunt latum ex se perpetuum plura de his l. 3. ut SI a . Q 73.3. Consillulio procuratoris ad contrahendum matrimonium; ary. C. 4. et Seg. Cil. alio Si, quia principali per procuratorem non alio consensu Contrahit matrimonium qua a quo procuratorem ad illud contrahendum constituit igitur eandem libertatem exigit hujus constitutio, quam exigit matrimonii ipsius contraelus. 4. Promissio, et consillulio d0lis l. i mulier i. g. si dos . h. fit ubi Paulus Clus, inqui mem promisSa i , non pulo
nasci obliqalionem ς quia os ver isSimum , nec talem promissionem doli tillam ρεξρ. Vide an Ch. l. 4. de matrim. d. 22. H. 23 ubi Sen- lentiae istius plura undamenta geri. 5. Promissio, e traditio rerum ecclesiae can. Si quandoquHO. cauS. 5. . . Q ibi glOSS. V. per metum Ralio est, quia alium rerum alienati non valel, nisi accedat justa catlas , el 0lemnitales praescriptae ergo mullo minus valebit, si metu acta sit. Proee dil-que hoc, etsi sic acta alienatio osset juramento stabilita ducit ira clitis non repetendis, ut latuilli C. Pervenit 2 dejurejur. 6. Absolutio a censura, et revocali 0 Senientiae censurae cujus cumque, incurrendae etiam Sub conditione primum sutura c. n. h. tu. in . ibi omnino viribu vacuamus. Estque Oe ila verum , ut non solum non liberetur a censura Sic absolutus, Sed novam etiam ipso acto incurrat, ut ibidem dicitur, ei Olal gloss. P . eae ommunia calioni cum aliiS. 7. Quae geruntur per injuste delenium in carcere claui ipso deleni0re l. qui in carcerem 22. f. h. lit. Abb. in . . u. 9. his, contra Bariolum, quem citat, et equitur Pirh. n. 6. pulari S ila gesta mero jure esse valida, sed rescindenda. 8. Collati jurisdictionis, et ejus prorogatio; l. INSPHSiSSE I. L. de judic. ol notat gloss. ibid. V. multa jurisdictio Abb. l. Cil. . 2. Contrarium cum alii lene Pal. li . . . . . . . . de quo l. 2. tit infra.
9. Renuntiatio beneficii ecclesiastici sed lis jam negavi ruptu
406쪽
io Testam tum de quo l. l. sit. 26. v. i. otis q. ex iustituit, plura, tibi etiam di testibus testamentariis, metu c0mpulsis, ut Oui dii tui ejusdein adsilii. i. praestatio auib0rtialis ivl0riae l. quanquam . . itor . G
casu, imi sui , savium praesens esse cogitur, ut non conseviii ubiu in Oli meium, sed ob deseciuili 0usensus nustus es actus. i'. ilio lil erialis. l. . et l. 3. y sui et a quibu eis elisa si est quia adversus liberialem nulla est res lituli Og ε is 5 inst. l o, cui liberi cauδ. olo. Plura alibi passim Dubium, quod ii examiuari debet, est de voto simplici, si hoc metu exs0rium sit de quo proinde.
Quaeritur 3 an sicui professio, ut vola simplicia, quae religiosum conssiluunt, sunt ipso jure irrita, si multa gravi missa sint, ita etiam ipso jure irrita sint vola alia, quae ali metu sunt ex loria ΤΛllirmant i s. in c. 2. V. coactuitu in h. it. Abb. ibid. n. i.
addit, ii colligi ex traditione perpetua, Omni uni sere Di . consen Sue pr0bala. Eundantur i. exlv c. perlatum . h. lil ubi Voli multi emissi nulliris Supponitur, non obscuro iudicio, id ipso jure et quidem naturali irritum esse. q. cum dilectus . h. lit ubi canonici ad Observa tu iam voli cum juramen tu edili compelluntur evrali 0 ne, quod us OhServantia non vergat in dispendium salutis, et ad vovendum ac jurandum non sint gravi metu compulsi igitur argumento duclo a Sen Su Contraris , Si metus gravis intervenisset , ad Observantiam voli sui On potuissent compelli . ratione quia Deus coacta volanon acceptat voluntarium enim militem, non coactum , ibi olvit
ipsam injuriam videretur approbare . imo, si hujusmodi volum esse de ingredienda religione, vovens leneretur ad actum ipso jure nullum, se ad ingressum religionis, et professionem religi0Sasu, quae nisi spontatae sit, ipso jure nulla est, ut dictum n praeC.
Verum his non obstantibus, dicendum, probabilius ejusmodi vola mero jure alida esse , licet relaxari metu probat poSsint. la
hic n. 44 et alii ab his cit. I alio est, quia nulli las, et irritali ac lusjure naturae validi es odio Sa, cum ux memoratum coiriga ag
407쪽
proinde non latuenda sine claro juris textu, aut largente ratione atqui nullus ejusm0di textus, aut alio alta , quae nulli talem volim elu Xlorti probet ergo et c. Argumenta contraria non vincunt in lentum. Ad i. in lex luc. l. it. perte Sermo es de proseSSione religi0Sa ae proinde constituli illius, utpote irritans, quod secundum jus naturale validum est, ad celera vota ex lendi non debet. Ad 2. ibi, ut ex historia c. cum dilectus cit a Gonga te relata constat, emissa est professio religiosa et esto, emissum Si Votum Simple , ex eo textu plus non Sequitur, quam quod volum metu gravi e X lorium relaXari possit, et ideo Vovens ad observantiam ejus compelli nequeat. Ad 3. etiam metu voventes, lice secundum quid in voluntarie, Simpliciter lamen, o absolute loquendo voluntarie vovent, instar ejus qui volum a cite metu naufragii. Ad 4. Deus Receptando ejusmodi Votum non approbat injuriam metum insereniis, sed hanc punit et propterea relaxationem ejus a Se acceptati perinillil Ad 5. etsi volum hoc ob alam alionem, Uar. n. O. et Pal. n. 4. I. cit excipiant, idem lamen de h0 , quod de aliis volis dicendum videtur , et dicendum quod volum istud ad pr0sessionem religiosam nou Obliget dum melus urget, sed hoc essante millendam.
Quaeritur 6 an is, qui multa gravi coactus aliquid proinisi , vel alicui juri renuntiavit, e . . electioni ad beneficium , teneatur Stare promissione Vel contractu, sic metu ac lo , si id , quod metu Sic factum est, proprio juramento confirmavit IIesp. Si sine dispendio salillis aeternae juramentum ejusmodi servare p0ssit, eo obligatur, ita, ut is Si nec acti O, De excepti metu c0mpelat , antequam juramen luna hoc relaxetur. Sumitur e c. ad aure 3. h. lit et alio generali est, quia omne juramentum, quod Sine dispendio salu-lis aeternae Servari potest, etiam ser*ari debet. Potest autem relaxatio talis juramenti peli, et concedi a Superiore, et judice ordinario, etiamsi actum esse in gratiam, et utili talem alicujus tertii quia hic e promissione metu gravi extorta jus, firmum Saltem, non acquisivit Im Limetsi non elatur relaxatio juramenti judex ex ossicio relaxare illud potest, et eum , qui melum passus est, in pristinum latum restituere, ut recte glOSS. iii ira C. h.
Dubium est, an relaXari a superiore papa in seriore possit jura mentum, ad quod aliquis indu elus est per mulum levem injuste incussum Videtur respondenditui negative, quod colligi quidam puta ut ex . cum dilectus . . liis et c. ivor 8 de juretur quibus lex
408쪽
musillulis pro metu accipiendus dicitur. Miu dicendum, etiam juramentum qu metu levi exlarium est, relaxari a superiore P0sse, sollem quando is, cui immissio iurata sudiu si metum hunc ipse incussit, Ila c0Var iuroν. peccatvmp. a.
Pirina hic ii. 22. e plure alii ab iis cit estque communis BD.
auo si quia per rela dii luem talis juramenti nulla si injuria promissario inlusio, quippe qui hujusmodi pr0 missione, etiam jurata
ubi aequisi vii ius ossicax, sed restituere in integrum leuetur laesum etiam aula sententiam, ut dicium Si t. 7. OΠν. nam etiam, quando ades metus esurum o levis, ades turpitudo ex parte accipiun- si talia aulem iurat uenia, quo lurpitudinem ex parte accipientis
uliueni, relaxari a superi0re OSSunt ergo etc. d i mi mentum coulrarium lex libra cit inspicitur , an multis si eravis an vero levis, Ul apparent, an metu causaverit tu voluntarium; pii a late praeSumitur, Si metu gra Vi Sil Secus , si uvis Moon ibi sermo est de letu, cui Succurritur remedio praelori O. qui invium gravi S Sl.
409쪽
a la Adpersus metum datur acti , I Et susscit etiam, quod Processerit et eaCγtio. ex materiali injuria. 26 equisita. it quis remedi, isto gau 3a Et minis in animo exequendi deat tentatis. 27 3 29 Restituendus est metum aS 33 Probati metus. sus, etsi ali in incussus fuerit 34 Cui unamentum adcit Plementum quam ad extorquendum contra probationisci ferri debeatyctum, ei clunia 35 Quibus testibus magis credendum 3, Item etsi non is, quocumgeStus est an de orientibus de metu illato, an actus, sed alius tertius eundem in de libertate actus
Quaeritur . quomodo succurratur illi, qui metu gravi ad aliquem actum, vel contractum celebrandum impulsus est 3 Resp. cum distinctione vel enim actus metu extorius es ipso jure nullus, Vel primum per sententiam irri landus. Si primum , sussicit probari ejus nulli talem; nam hac probata, et per sententiam judici declarata, repetitur, ac restituitur, quod ex eo datum est, aut acceptum. Si e- Cunaeum, iterum distinguendum est, a contra clUS V. g. 0 Dalio, aut Venditio metu extorta traditione reiciam sit impleta, an n0ndum impleta.
Si nondum impleia e3l, metus passus eum, qui metum intulit, Si contractus impletionem elat, repellere potest exceptione quod s- ωδ cau8a quod si a in judicio, suffici 0 probari metum; nam h0c probal0, a judice absolvitur mulum paSsus , ne cogatur contracti Unimplere gloss. in c. 2. V. coactu8 h. l. ali est, quia metum pas- SD, Si per rei traditionem impletus contractus sit , datur acti , ulmo dicetur igitur multo magis excepti dari idem debet ; nam Cui damus actione , idem et aeceptionem compotem must masyis qui direril, ut habetur l. invisus 56. . cui . si de si I. cum m-jori aequitate nitatur exceptio, quam actio; l. qui quiliato 2 si mal. et mel eaecept quae causa esl, ut saepe, cui acti denega lur, eidem c incedatur exceptio c. cum tulerio . do eaecept
410쪽
Pstr Tirmn XLmsion ructus si trudi tono rei persoriu3, metum passo me dilur ne is, qua peiere a judice P0 est, ut rescindatur e latractus, dii lita sibi restituatur cum fructibus, sin auium illis, qu0s percepi metum inserens, sed etiam qu0 metum passus percepturus erat si res diu exi ii in uitia fuisse L edes 2 iuprino. . . til. tra, si est, quia metum passus restitui debes in eum mutuo sinium, in quo l. si metum Passus u0n esset quoi non fieret , nisi cum perceptis restituerentur etiam fructus percipiendi ergo etc. 60mpelii rectio ista metum passo non tantum conixa cum qui melum ululis, sed etiam e in ira illum, ad quem metu exiria perveneruui; l. lom
dai, quis sis metum lutulerii sed sussidii, si probaveri , rem a sumetu exini iam esse, ei ad cum, qui convenitur, devenisse ; quia ut l. ilonicit . . in hac 3. dicitur, multis justam in se habet ignorauli aucausam instituere autem actionem Stam metum passus, quando libuerit, potest, cum lio lamen discrimine, ut si intra annum utilem eandem instituerit, et reus conventus, postquam resti luere juSSUS Si, in m0ra fuerit accusata contumacia ejusdem, iste sit condemnandus in quadruplum, qui Si post annum primum convenialia , vel in ira alui lim quidem, Sed contumacia ab suerit, solum condemnari licilest
Quaeritur . quid requiratur, ut metum paSSO Succurratur Ieraclionem, et excepti0nem quod metu cauδGI ReSp. i. requiritur ut e muli actu, vel aclo laesus sit, et damnum inde acceperii l. sedes partu a 2. . in . s. h. it. Ratio est, quia resti lulio in integrum quae per hanc actionem petitur, laeSionem Supponit. Hinc e caia Samelus rescindi non potest baptismus, ei Ordo, ita susceptus; quia h0rum collatio nullam continet laesionem praesertim in sententia illorum, qui Sic ordinaliam ab obligatione coelibatus absolvunt i Tngi. hic n. IO. ut melus, quem pasSus Si Sit u Slus, gravis, e pr0babilis talis erit, si habea conditiones . . requisitas 3. iij idem metus sit praesens, et justa illius causa; non enim susscit aliqua lan-lum Suspicio suturi, seu inserendi Melus, nisi et ipsa sit justa, alque probabilis Hunc enim ei ipsa sussicii l. non SSime . A. Semper I. f. yriod fati tutor author ibi Si co uisu' aut metu, ne compelle ν fur et C. si ab extrinseco, et quidem injuste illatus; quia re scissioni causam dat sola injuria. 5. Secundum aliquos, ut metus illatus si e siue, ut res ejusmodi sal quod a me a contr0 verSum estio hi Le.