장음표시 사용
411쪽
D Ris, QUA VI UgTUsu CAUS: FIUNT. 39 3Dubium est . an rescissioni obnoxius Si ac lus, Vel contractus, qui gravi metu injuste quidem , sed alio fine , quam ad illum extorquendum incusso , oblentus est 3 Negan COVar. δε SPOu89l. . . c. d. g. 4. n. 25. Sanche l. 4. de uir. D. 2. num. l. LeSSiu l. 2. HIUSL C. 7. Hum 4 O. Pere δε aD. D. 7. . . . . et O leSle communissima aliorum. Fundantur i. quia hujusmodi Gntractu , et clus subsistunt jure naturali , cum absolui voluntarii, et
liberi sint et positivo juru non irrilanlur , Sed potius constrina Dalr, de jure canonico allem c. icut nobis de reyular ubi aperte pro valida , et firma habetur professi religiosa , edita metu mortis, quae imminere credebatur , vitandae. q. quia licet tu melias intentione intervenerit injuvia , ratione cujus actus metu gesti alias reScinduntur , non tamen illa intervenit in ipso confractu , Vel actu , quippe quem melum paSSus , nemine cogunt , ipse ibi elegit , auquam Inedium se liberandi a malo , vel incommodo , alio siue sibi inlun tal0. . quia alias invalida , et rescissioni obnoxia etiam esset donati in casu, quo illus mortem in lenta C Cajus autem equum, quem desiderat Maevius , huic dona cum ouere , ut ipsum libore a morte sibi tu lentata per Titium quae lamen donati juxta omnes valida , et firma est, ideo praecise , quia alio sine metu illa luses , quam ad extorque udam donationem. 28 Sed dicendum , probabilius hujusmodi actus , e contra tu eSSerescissioni obnoxios. Ita alalius in s . dist. 29. D. H. ad tu . .
NOHO. Veragrux Spes l. p. I. a. 85. g. clariSSime Lug si jur et juSt. D. 22. num. 73. quos citat , et sequitur colendissimus pr0ses-SO , et antecessor meus P. Jacobus vi est ne hic num. 5. Probatur . quia idem mulus, qui religionis ingressum , et pr0sessionem irritat , etiam alios ac lus, qui rescindi 0SSuni, ex edici prae-t0ri l. ait praetor. I. in primo. . . lil rescissioni obnoxio reddi atqui multis gravis injuste , quamvis non ad extorquendum illum , incussus irrita ingressum religionis , et ejus proseSSi0nem , Ut habetur . portatum . . ut ergo ele . . per . E lim rEm . . proindo .F. h. iis promissionis rescissione Suecurritur e , qui
tu lagitio deprehensus ex mor iis , vel alterius mali non uro , Sive injuste inserendi motu aliquid dederit , vel se obligarit, licet metus non Si incussus eo fine , ut extorqueretur ejusmodi promissi , vel obligali 0 ergo nihil interest , quo ne incussus fuerit , sed Sullicit, si incussus fuerit injustu. 3. Motu gravi injuste , quamvis si 'sine , quam ad extorquendum contractum , incuSSO cum passo gra'
vis injuria illata est igitur jure naturali is , qui mulum ius ulli, re-
412쪽
m in V. Tiro in XL. ni ivere eandem debet, ei damnum reseere melius autem de seri equi . quam resesi ii ue eias tu id ieiu 'sium est ergo aliliaue debet , ei restituere sic acceptum.
eque obstant argumenta oppi ita ad i. palei ex modo diciis, rescissionem sic gestiirum coucedi textibus utriusque juris. Quod additur cit non est ad rem quin eius , qui ibi illatus luit , non sui illatus ii usi , eum proveveri ea causa inirinseca ei necessaria . videlicet; miti reo tu me , ut ibidem dicitur M. undamentum quare permillatur rescissi a metu gest0rum ,
obligatio reparandi injuriam eius incussione illatam , ad quam ob ligabi,uem perinde est, sive melus illatus fuerit directe ad exi ii queuiluin conuacium , vel actum , Sive alio sinu. - . sontentia u0stra
Duh. g. an infirmi , et rescissioni obnoxii in contractus , elaesus est metu gravi , luem incussit On i , cum qu geSli Sunt, sed alius teritus 3 Itali dubitandi sumitur a pari late cum contractibus , vel clibus dolo initis olui ad instantiam dolo circumscriptin rescinduntur , si hujus causa sui alius tertius, sed decepto dum- laxa aclio de dolo datur adversus deceptorem et e Pariter . .
Sed adhuc tenenda est affirmativa sententia , se oliam hoc CaSuregulariter rescissioni esse locum. la habetur clare M. item iri . in haos . h. lit ubi Ulpianus, in hac ast sene, inquit, non quaPritur , traim iis, qui Convenilur , an aliti Diotum jecit; ussicit enim hoc docere , molum ibi illatum , vel vim , et eae hac eum, qui
coimonitur , ut crimine caret, lustrum tamen SenSisse. Confirmature C. venien Io G SponSal ubi metum intulere soli parentes alteri u contrahentium , et tamen matrimonium eo extortum irritum
sui l. Dixi mulariter excipitur enim, nisi ali ex capite justificetura elus, prout justificatur in casu inllato n. praec resp. ae objecl. I. Ad rationem dubitandi negatur pari lasci nam qui dolo deceptus
contrahi , in rei substantiam , modo istam non assiciat, haud repugna uler consenti consenii autem repugnans , qui melli gravi injusle illato consentit.
413쪽
Dub. . an rescissioni obnoxius si contractus, vel alius elus, extortus metu mortis injuste quidem secundum allegal , et probata; reipSa autem , et materialiter injuste , quia innocenti inserendae t Nega Veracru vess. p. I. a. . . dub. . . ClariSSimo, quem ei-lal , et sequitur anche l. 4. do matrim. . num. . e ratione
quia hujusmodi metu non sit injuria. Sed verosimilior est Trinativa sententia quam etiam defendit
hic n. 37. Ratio est , quia metus iste , licet justus sit ex parte in kroniis illum, est tamen injustus ex parte eundem alientis , et materialis injuria: quod ad rescindendum contractum susscito alias validum esset matrimonium , quod deprehensus in fornicatione cum si- Iia contrahit, a patre istius metu mortis compulsu , quam Ste X ignorantia inculpabili pulabat se jure illi inferre posse : quam Sequelam lamen nemo concede tacite.
Dub. . a siquis minetur alteri grave malum, e . . quod Ve- Iil pSum accusare , sine animo tamen id inserendi, quod ita siclis minis extorquet ab altero , subsistata Resp. cum distinctione Vel enim malum istud potuit inferre jure , an Solum injuria. Si hoc ocundum , contractus ali metu obtentus rescindi potest; qui , ut recte advertit P. viesi hic n. 38. melum proxime causat non ipsum malum , sed ejus inserendi apprehensi , quae in casu dato eadem est, quae fuisse , Si minas iubeulan revera animum
Si primum , volunt aliqui , etiam tunc rescindi contractum pos-S , non uidesn praeci Se ratione melus , cum hic injustus non sit sed ratione d 0li , qui simulata gravis mali comminatione commillitur Melius lamen cum ala , et aliis negatur quia dolus iste Sinuinjuria est , quae sola sundamentum est rescissionis.
Quaeritur 3 an , et quomodo probari debeat metus , et vis illata , ut ita laeso succurri possit a judice per rescissionem contractus , vel actus metu gestia Resp. Non sufficit allegari metum , sed
probari etiam ab allegante debet ; quia ejus illatio quid facti , et
delictum est aclum autem , et praesertim delicium commissum non praesumitur, sed probaudum est l. merito I. st pro scio, et I iubello 2. . facti et . . do captiv. et po8llim rebcrS. Probari autem potest per testes c. n. h. Iit etiam domesticos,
o familiares , si alii haberi nequeant Sabeli in summ . . metu3num . . eli. Quodsi testes nulli haberi possint , probari etiam po-Schmalastrueler om. ΙΙ. b
414쪽
ieris per iudicia, quae violeuiam Praesumptionem inducant. Abb iuc. in cit . . . Si iudicia ista Pleuam protiationem non tactaui, aut testis habeatur unicus tantum . e res si ii dici praeiudicii . probatio Ompleri poterii per juramentum parii juxta ea, quae labentur; c. fili. ut 0ur. Quia ubi acium fuerit, judex auium eiusmodi
quasi ne tu extortum , vel declarabi irritum, vel rescindet; Lovie-
Dub. i. cui juramentum deserri debeas ad probationem melus Resp. Debei deserri pari , contra quam querela est, non vero ipsi coliquereuli ; quia nemo in causa ruria testis esse potest, ubi liquidae probatioue petuntur. Major disi ullas St, quando probato
metu , ei violentia , dubitatur de quanti tale damni per violentiam ei mel uni illati. Quo casu primo uiuitu videtur lorum non actori sed eo juramentum deserri debere ex ratione mox allata , quia nemo in causa sua judex, aut estis idoneus est; l. n. C. no qui in Sua CauS Elc. l. nullus Io. F. et C. de testib. qu0d fieret, si jura-meuium deserretur actor quia secundum huc illi imponeretur sinis. Conj . quia ab rdum S , Cum qui a iam probationem devoravit,lum demum ad uris juraudi religionem convolare, ut dicitur L iquisii in priri . f. de rebu credit convolaru ad Stam actor p0SSel, Si jura inenlo probare quantitatem damni illati posse : ergo ele. Verum his non Obstantibus, dicendum , juramentum ad probationem quanti talis damni posse deserri ac lori de me tu , aut violentia conquerent , pra0via lamen laxatione judicis. Palet ex c. sin h. it. l. Si quando . . undo Oi, et aula post jusjurandum C. de judic. quod aequissime constitutum est quia sic c0 ulra acinorosorum hOmiu tu i inprobitatem consulitur tum tranquillitati publicae , luna indemni lati privatorum , qui alias tu hujusmodi casibus probatiouis iu0pia damnum irreparabile sustinere deberent. Ad argumentum in contrarium allatum pale ex dictis ; nam ipSa violentiae nolori elas , et probati , Odiumque Spoliationi , et spoliati miserali justissimam causam praebet admissioni ad juramentum , ne delictum maneat impunitum , et innocens probationis inopia damnum iu rebus suis pali debeat. Ad cons. praesumpti illa, quae ex Olori elato , e probatione violentiae oritur , alterius probationis, et adminiculi loco est igitur sicut ille, qui intentionem , Vel X-eeptionem Suam semiplene probavit, ad juramentum praestandum ad
millitur, ita etiam ad milli debet , qui vim passus es , et Oe pro baVil , ut jurare super quantitate damni judicis laxa li0ne ad aequi
415쪽
Diab. 2. an si duo testes depou an de inelu incusso , alii lolidem , vel plures lestentur non fuisse illa lum , his, vel illis credendum in judicio sit Primis credendum , etsi mille teStare ulu nousuisse incussum , docet Innocent in C. Su'str 9 5. δε renuntiat. et alii complures apud Maseard. vol. 3. de Probal. Const. Io 58. num . . Rationem an , quia deponentes de Sp0ntanea voluntate deponunt de actu interno , et invisibili, qui soli Deo nolusci ii vero , qui deponitu de melu , testificantur de actu externo , et sensibus perceptibili , nempe de minis , dura tractatione ele atqui potius adhibenda sidus est lestibus duobus omni exceptione majoribus, qui deponunt de re cognitioni suae Subjecta, quam aliis , eliam pluribus , qui deponunt de re , a Sensibus , et cognitione ipsorum re
Dissiduitas solvi distinctione potest: Vel enim testes , dicentes actum esse libero actum , simpliciter , e tantum les latitur, eum libere , et sponte actum esse , vel Simul testantur , non suisse illaiam vim , aut coactjonem eo modo , loco, et tempore , quo testes contrarii affirmant illatam esse. Si primum , praeserri debebunt ii, qui deponitu de melu , et coactione , certo m0d , loco , et tempore saeia , ui recte probat allata ratio. Si ecundum, credendum est iis, qui deponunt pro liber late ac lusci quia deponitu de re subjecta sensibus idque verum est non lautum , si plures , Sed etiam si pares sint numero , et dignitale cum opp0silis es libus Ratio est , quia cum celera paria sun , polita credendum est lestibus , quorum de-p0siliones delictum excludunt, cum istud in dubio non praesumatur.
416쪽
De in integrum re8t, Iulione. Post regii lutionem adversu geSla Per metum, modo disserendum do leorum restitutione in genereri alius enim beneficium istud patet. Illuc sit
De natura hujus reδlitutionis , o conditionibus ad eam requisiliis.
Quaeritur 1. quid sit re*lautio in integrum 8 Resp. Si remedium extraordinarium a praetore introductum , quo laesi in eum latum in quo ante laesionem suerunt, justa , e probabili de causa per Lscium judicis reducuntur l. utilitas I et duab. eqq. s. h. lit et tradunt communiter D. Disser i. ab appellation quia haec fieri dum laxa potes ad superiorem judicem illa vero etiam ab eodem judice , qui sententiam tulit, pel poleSt. 2. a upplicatio G quia isti locus es tantum casu , quo Obeminentiam personae judicantis appellatio denegatur. Restitutio vero regulariter fieri potest a judice quocumque jurisdictionem, et administralionem habente. 3. a reductione ad arbitrium boni virici quia haec ante lapsum 3O. annorum nou exspirat. Restituli contra ultra quadriennium nouporrigitur. 4. a reviisione quia ista per publicas imperii leges passim conceditur omnibus , qui ob desectum appellationis gravali priora aetainspici , et resormari gravameu eluul P at restitutio eudet solius
417쪽
ab arbitrio judicis el quia ex singulari aequitate introducta est pro diversis circumstantiis denegari , vel indulgeri potest.
O. a remedio Undicatu e quia in hoc non arguitur simplex culpa , sed dolus judicis , saltem juxta ordinationem camerae imperialis . . u. 53. . ob se habet; at restitutio peli potest , etiam cum sine dolo , et culpa judicis laesus quis est quae Omnia sustus exequitur . Vertoli Berci emicent. q. 23. m. λ
Quaeritur . quid requiratur , ut laesus ex contractu , vel alio actu res lilii in integrum debeat 3 Resp. I. requiritur, ut neg0lium, ex quo restituli petitur , sit negotium civile ; nam in criminalibus, et deliciis res lituli denegatur l. criminibus i. C. si advor3. delici. ubi alio datur , quia malorum more in si mila animi non aecuSat. 2. Ut contractus ille , vel elus si validus , nam si invalidus sit ipso jure , non est locus beneficio restitutionis in inlegrum, ut habetur l. in cau3ae 6. Princ et . et sonoraliter . . de min9r.
Ratio est , quia remedium reStilutionis rescissorium est , CODS. ValO-
rem Supponit. ccedi , quia tali alienatione laesis competit remedium ordinarium , seu via nulli latis atqui remedium ordinarium habenti non compulit extraordinarium , nisi sit iugulus quia iussit,sidium , et desectum ordinarii solum couceditur arg. f. et yeneraliter cis ergo ele.
3. Ut qui restitutionem pelli , non solum laesus sit ali contractu, vel actu, sed etiam ut de laesione manifeste conste , vel illa legitime probetur in judicio per testes, vel alia legi lima documenta. Abb. in C. I. h. it. n. q. alio est, quia si illi, quibus e uesicium restitutionis in integrum compulit, ita restituerentur, etiamsi laeSi non eSSent, vel laesi non sufficienter probala, nemo acile cum ejusmodi personis vellet 0ntrahere , magno commercii publici , et privato ip80rum me restituendorum damno; l. quori minor i. st de minor. 4. Ut laesio haec n0n sit laulum modica , sed nolabilis ali 3s restitutio in in logrum non datur l. cim L . . it. Abb. I. Cit et communiter D. alii Ralio usi, quia h0c remedium praet0rium Si, ubi procedit vulgare illud: De modicis non cura praetor. lia ratio est in iis , quae conceduntur secundum jus commune nam ibi modici etiam damni habetur alio , ut colligitur ex . i proprietariu 22. in princ verg. eadem erunt si de damu infeci. 5. Ut laesi ista non quocumque modo conligerit , sed vel cubpa aliqua adversarii saltem praesumpta, vel inconsulta facili late lae-Si , vel procuratoris , aut administratoris negligentia , nain Si prae cis casu aliquo ortuito damnum contigeri , ut cum res empla iu-cendio periit, tunc ipsa aequi tale dic latile , restitutio non procedi li
418쪽
63 P, o Tmita XII alioquin eum minore , vel ecclesia contrahens numquatia esse securus posse , quantamcumque diligeu iam adhiberet; l. orium in. f. tuom uori . I tumor. 6. Denique , ut quod ali de . ut cum notabili laesiouu adium est . rescindibile sit; tui; frustra laboraretur in rescindendo negotiit, quod rescissi0uem non patitur : tale est matrimonium , susceptio
Quaeritur l. a quo debeat esse laesus minor , Vel ecclesia ut ipsi resiliuit in integrum competat Resp. Perinde est, sive lae-
propria ipsorum negligentia acciderit , sive culpa lutoris , admi Di Stratori , procuratori et . . cum veni33ont . . it. et L tutor 47. Di prino si de minor. Neque obsta , quod hoc secundo casu minori, et ecclesiae lae- ωmpeia aliud remedium ordinarium , scilice aclio ad interesse , quam instituere p0leS adversus lutorem, praelatum , procura-lorem , cujus guorauit , vel culpa laesio accidit cons non Videatur competere restituti in integrum , quae cum Sit remedium Ox- ira dinarium cum ordinari non concurrit. Nam contra pugna aper in Siexlus i. etiam . . Si ut vel curat istitervener ubi utrumque remedium eisdem conceditur , ut adeo tu optioue ipsorum Sil, qu0namo illis uti voluerint. Ad axiuma illud, quod remedium extraordinarium cum Ordinari n0n Oneurrat , jam adjecta est num praec clausula nisi eae-traordinarium it pinguiu , et magis proflicuum ordinario ; nam hoc Si sita , misso ordinari , ad extraordinarium recurri potest. Accedit . quia toc nostro casu contra diversos , et ad diversa lendunt ConS aequum non est ob prael iris favorem destitui favore , qui Omnibus a jure cominu ui indullus est.
Quaeritur i. qualis laesio ess debeat , ut restitutio in integrum peti possila Resp. 0 requiri enormem , modicam lamen non sunficere , sed regulariter requiri , et sufficere , si sit mediocris laesio, Seu talis , quae Spectata qualitate contractus , et contrahentium e0ndilione, prudentis arbitrio gravis, et notabilis est. Ila Abb in c.
l. h. P. . . COVRr. l. 1. Nar . . . . II. Menoch de arbitr.
Cay. i. n. 4. Vallens hic g. . . . vieSiuer n. . Dixi I. ror requiri lae8ionem enormem quia si ex hac tantum reStilueretur minor, vel ecclesia, non alis iisdem caulum esset, cum plerumque saepius contingat laesi mediocris , quam enormiS. Dixi et non isscere modicam ob rationem . . requisit. 4. l- latam quae c0ufirmatur, quia prop0silum restitutionis auxilium adiu-
419쪽
DE IN LATEGRYM EsTITUTi0Ag. 4o 7 ventum es ob utilitatem minorum , et eorum, qui privilegio in O-rum gaudent atqui si es liluerentur in integrum etiam praelex lulaesionis minimae , remedium hoc non in utilitatem , sed in detrimentum illorum cederet, quia nemo facile cum iisdem contraheret, utpote quos sciret ob laesionem etiam minimam restituendos. Dixi . regulariter requiri , et ussi ero , si laeδω it mediocris et . quod respective accipiendum, non absolute; nam quae laesi le-Vi est respectu divitis , gravis esse potest respectu pauperis item si praedium , cujus justum pretium sunt i50. si vendatur 98O. vel 95O. si censebitur laesio modicaci magna autem censebitur, Si praedium Valen Io O. Vendatur nonaginta Molin. D. 2. HI Et j. D. 573.7δ. 9.
Quaeritur . an casu, quo laesio solum acta est in quantitate pretii , et iusta dimidium laesus minor , vel alius , qui beneficium restitutionis alias habet , petere possit rescissionem Contractu , Vellanium Supplementum pretii o secundum petere dumtaxat posse
existimat Abbas in . . . it. n. O. OVar. l. I. Nar C. 3. n. i. Olin. D. I. D. 573. n. 12 Lessius . . GDSt. C. 7. u. 63. Laym. l. 3. r. i. c. l. n. I. irh. hic n. 7. Fundantur i. eX luci.
δ re I 2. g. i mulier . . do jur dot ubi in casu, quo mulier iunes limatione servi circumventa est a marito, in hujus arbitrio relinquitur , ancita Siam aestimationem, an servum praestet subjicitur idem esse in minore circumventori igitur oliam huic satisfiet pretii desectu Suppleto, . ratione , nam restituli est reparatio actae laesionis, laesi aulem in casu dato lanium acta in pretio est ergo satisfiet aes , si suppleatur desectus prelii. Verus hi non obstantibus , probabilius est , ctiam in hoc casu a laeso peli rescissiouem contractus posse. Ita CaStr. ad . su
p. 9. . . . . . vi est ne hic n. o. et alii ab his cit Eslconsorine lex libus utriusque juris, canonici titilem c. reguἰδl Ulto. h. tit ubi possessiones, in damnum ecclesiae laicis sub modico censu concessae , ad illius iis , ut proprietatem redire jubentur civilis aulem . quodSi minor 24. . re/t utilio 4. f. o mitior et praecipuul patriis r. f. i pecuniam . vel 3. stem eae divorso f. Cod ubi Gajus, i minor pretio, inquit quam oportet, vendiderit a DS euae. emptor quidem jubori debebit praedia cum fructibus re3lituor Cic. l alio sui nilur e natura restitutionis in integrum , quae est in pri' Slinum si alum repositio; at si s0lum deseelus prelii suppleretur
420쪽
pristinum ualum non reponeretur iniu0 nitu enim udui laberet cum fructibiis , quam habere , si u0n uiemessi venditio Neque urgeui argumenta mutoria δε . ul Pachin Pal. V vie S l. l. t. 0laui , in s mulier est statuitur tanquam reliquid speciale , qu mulier , quamvis tu i , a marito circumvenia , Onienia esse debeas suppletione pretii : et hoc ad conservationem amoris mutui , qui petit . ul inter eos gesta u0n rescindantur, quando suppleti in pretii laeso conjugi subveniri p0lusi. Ad g. resiliuit in integrum non s0lum reddi , quod abstuli laesio urinalis, sed etiam , quod materialisci haec aulem toti reparatur, niSisu udus, in cujus alienatione laesi contigit, restituatur ergo ulc.
Quaeritur si an locus si restituli i in integrum casu , quo in inor, vel ecclesia laesa c0ntractu es ultra dimidium justi pretii e
g. si res valens 1000. Vendita es pro 480. Negani complures apudodd. 2 rodit 'Myr. q. s. n. ita ex ratione, quia ita laesis jura praviderii ut de remedi ordinario; l. rom. qforis 2. C. Grescind. redit ui deo non Videatur esse locus restitutioni in integrulia . quae si remedium X traordinarium. Sod probabilius etiam sic laeso beneficium restitutionis , Si ouli velit , cunceditur: ita b. in . . n. 4. do empl. et vendit.
n. i. et alii ab his ci . alio est . quia remedium res lilutionis si pignus ordinari concessum per . rem majoris it cum per hoc tantum alterna live aut res eissio, aut pretii supplementum peli 0ssit per viam restitutionis autem delerminale peli possit ipsa contractus rescissio , si ila libuerit laeso adeo per prius remedium electio Sit penes reum , per Osieriti pene ac lorem . . quia intereSi lae-Si , posse pluribus actionibus jus suum prosequi , ut eligere valeat id actionis genus , quod sibi videt utilius I reci atqui potest utilius esse laeso restitui in integrum , quam sumptuosa aliquando actione, et lite petere Supplementum pretii ; ergo elc. . quia laesi notabilis, quam . . et i dixi Sullicere ad restitutionem oblinendam, multo
facilius probatur , quam ea , quae justi prelii excedit dimidium.
Quaeritur . an locus sit in integrum restitutioni casu, quo postquam re minori , vel celesiae e. g. domus divendita, aut praedium locatum est uni, et contractus cum hoc persectus, alius emptor Vel conductor prelium majus os sert ollirinali quidam ex ratione quia ecclesiae , et minori etiam in lucris subvenitur C. ConStilum 8. h. tit . et . ait praetor . . quaeδitum . f. eod. ubi ad quaesitum,