Tentamen medicum, inaugurale, de variola ...

41쪽

DE VARIOLA.

Sed, pro pustulis, Vesiculae parvae, planae, et consuentes, liquore seroso et ichore impletae,

cutem occupant. Sanguis dissolutus non raro cum ipsa urina defluit, vel sub cute effunditur, vel in variolas ipsas transit. Quando faciei, pedum, et manuum tumores non se mutuo excipiunt, et eruptio subito repellitur, tunc metastasis lethalis materiae venenatae, ad organa nobiliora, quam ad cutem natura PrO- pellere solet, magnopere metuenda. Salivae suppressus fluxus emeticis non raro restituitur. Partibus extremis nonnulli suadent vesicatoria ab initio morbi imponi, quo humores naturales

earum partium suo ordine Certius promoVCantur. Emetica quoque, tum Ventriculum eva UZndo,

tum salivae fluxum restituendo, tum sudorem promovendo, saepe prosunt. Cathartica quoque, et diu retica, alvum Ct urinam movendo, multum proficiunt. XVIII. Acidis in hoc morbo nullum praestantius invenitur remedium. in putredine Coercenda, et inflammatione domanda, merito maximas sibi vindicavit laudes acidum vitriolicum. XXI. In confluentibus et malignis, ad corticem

Peruvianum, hoc Dei mortalibus aegris insigne donum ,

42쪽

6 DE VARIOLA.

donum , vel uti ad sacram anchoram confugiunt medici. Quomodo cortex, an suppurationem expediendo, suos salutiferos edat effectus, non bene constat. Sunt qui opinantur, tonum vasorum restituendo, et inde gangraenae periculum summovendo, corticCm operari.

Hinc, tono vasorum nimio existente, ut in diiucreta variola saepe accidit, corteX nocere potest. In sanguine soluto et putrescente, et ubi gangraenae periculum est , nil cortice praestantius

A varioloso adulto integra uncia, viginti qua, tuor horarum spatio, devorata est, et cum successu optimo. Continuari debet cortex, in talibus eXemplis, donec putrida corruptio penitus sublata fuerit. XX. Cum cortice, vinum libere sumi debet. Observatur enim, saepius vinum febricitanti, et linultum debilitato concessum, non solum vires mirum in modum reficere, sed pulsuum frequen-tiam brevi temperare, nimirum, quae saepe debili cordis arteriarumque adtione . pendeat, sic contractionis debilitatem suae actionis frequen- ltia compensare, conantium.

XXI.

43쪽

XXI. Camphora acidis sociata a multis concelebratur. Vim nervosam eXcitare, putredinem coercere, et Venenum variolosum ad cutem depellere, a multis creditur. Suppurantibus pustulis, cutis dolentissima et vigiliae continuae anodyna postulant. At cum cautelis XVI. memoratis o piata adhibenda. Alvi astrictio et emeticis et lotionibus amovenda est.

XXII. Vesticantia, principium vitale in debilibus

stimulando, et per ulcerata loca pravos humo res evacuando, mira praestare dicuntur. Medicorum multi vesicantia brachiis et cruribus imponi jubent, etiam ab initio morbi, quo molius corpus, pravorum humorum onere liberatum, ad morbum debellandum valeat. Humores qui vesicantibus variolosorum ejiciuntur pravae indolis ex eo videntur, quod copiosius fluunt, et eorum ulcera multo dissicilius curationem admittunt, quam in aliis morbis. Vesicantibus vel inter scapulas, sit pulmones assiciuntur, vel parti cuicunque ubi neces a-ria videntur, rite admotis, Diarrhoea et humores glandularum, sub finem morbi, saepe aegrum infestantes, et plurima alia dira symp-

tomata,

44쪽

tomata, aut multum mitigantur, aut, ut quibusdam placet, omnino praeveniuntur. Vesicatoria, ad externas partes humores alliciendo, auxilium valde necessarium nonnunquam tulisse, nullus dubito. XXIII. Oxymel aqua tepida dilutum per os et nares injiciunt quidam medici, magno aegrorum levamine et solatio.

XXIV. Ad ultimum morbi stadium, quod est

febris secundariae, nunc perventum est. An ex pure in sanguinem redeunte, an ex materia VC-nenatae separatione imperfecta, an ex viscerum

abdominalium et tubi alimentarii putrida colluvie accenditur febris secundaria, emetica certe haud parum pollicentur auxilii. Prius autem quam haec adhibeantur, sanguinem mittere aliquando convenit, ne debilitas et putredo cito superveniant periculum est ; et igitur sanguis caute mittendus, ne Vires naturae nimis frangan

tur.

Regimen antiphlogisticum supra relatum continuandum est, vel, si neglectum aliquo tempore fuerit, integrandum . . In febre secundaria, putrida, et maligna, aer frigidus, acida, et corteX, et vinum, caeteri S me dicamentis palmam praeripiunt.

XXV.

45쪽

XXV. Εκ balneo tepido foliorum et florum chamae meli parato, butyri lactis qu ntitate debita permisio, effectus felicissimos observavit clarusi Perctualius. Hinc sordibus purgatur cutis, pui stulae emolliuntur, et foraminibus cutis laxatisi reficitur aeger. XXVI. Si quando a filo devorandi, inflammatis faucibus, aut salivae admodum viscidae secretioi quodammodo impeditur, oportet os sedulo obster- gere liquoribus emollientibus ; neque alienum est, i vesicantia faucibus externis admovere. A morbis malignis, pertinacibus, et longe per- stantibus, ope variolarum liberati sunt multi.

At, e contrario, eVentu infeliciore haud raro con- valescentes a variolis, plurimi morbi invadunt. De his instituti ratio vetat tractare. Fauces eX ulceratae aqua tepida cum lacte la- vandae ; et, ne pustularum pruritu provocatus cu- tem evellat aeger, omnino cavendum est. Purgantia leniora bis terve post morbi deces suin repeti, et convalescentes ad cibum lautiorem,s et liquores generosos paulatim redire, omnino ne

cesse est. Si posst morbum valde debiles relin-s quuntur, dieta primo lactea, deinde, ut vires fe-k rant, et res postulant, nonnihil lautior ; et aer Pu

46쪽

rus et serenu8, et occupationes jucundae, et cor. tex Peruvianus interdum, et coelum mitius, et itinera, et navigationes, Optima videntur remedia.

FINIS.