Disputatio philologica De historicis Polybii laudibus

31쪽

is rum figmentis atque portentis, ipsum propter se verum anteponeret falso, et res uti sunt, narraret, neque de suo quicquam adderet . Et profecto eo magis celebrandus est parens Historiae Herodotus, qui hasce 'dissicultates uolam tempore magnam partem superaVeriL.

Et hinc jam praeclare quis existimet de hist rica Polybi fide. Quo vero plenius de ea judicemus, tenendum est, eum Romani exsilii occasione sermonem Latinum addidicisse l. III. c. a. Quo factum ut Latinos etiam Historicos, e quibus Fabium frequentissime citat, lectuaverit, et horum demum lectione deo bus Romanorum certior fieri potuerit. Tum etiam copiam nactus est ad monumenta quaedam publica inspicienda, ut jam verbo monuimus. Libros censuales commendatione Scipionis Aemiliani ex aede Capitolina uten, dos accepit. Foederum atque legatis responsorum archetypa examinavit, . III. . 26. Incidit item, ut ipse testatur l. III. c. 33, is tabulam aeneam ab Hannibale scriptam, cum is

in Italia versabae ur. Ita ex opumis summaeque

32쪽

auctoritatis sontibus historiam haurire potuit. Et vero diligenter etiam iis usus est. Sic, ne plura

memoremus, foedera inter Romanos et PoenDS.

diversis temporibus icta, reseri l. i. c. a 24, 25, ct saepius tradit, uti L XXVIII.

ap. et t. XXXIII. c. 6. et mandata legato um, quos Aratus ad Antigonum misit, i. II. 49. Suspicetur etiam aliquis, libros eum Punicos legisse quanquam certum hujus rei documentum equidem non inveni. Nam Fabricii opinio, Punice eum intellexisse, hoc tantum undamento nititur, quod Hannibalis trulam tabulam gerit. Atqui interprete etiam adhibito cognoscere ejus argumentum potuit Ut ut est e dictis facile patet, nihil sere ad accuratam veramque condendam bioriam ei defuisse. Verum tamen, in lamma re a cognoscen darum copia et facultate, ossit Historicus prae judicatis opinionibus duci quibus historica eju&fides e veritatis lux tollatur tota Tot enim latent in gentium Historia loci periculosi et quasi scopuli, in quibus baud raro prudentiores etiam scriptores naufragium fecerunt Tanta solet es-la vi opinionum praejudicatarum, ut salsa veri specie haud raro obducantur Amor patriae nisi prudentur regatur, solertiorem etiam ad civium vitia animadvertanda occare soleta Sum

33쪽

perstitio, cognatio, assinitas, munera, innumeramque alia inducunt saepe homines, ut nubem pro Junone amplectantur. Atqui haec omnia magnam sa-cile vim in Polybium habere potuerint quippe qui sui ipse temporis II istoriam conscripserit et principes plerosque viros cogdatos et amicos ha-l uerit Opportuna haec ei fuerunt, ut supra observavimus, ad interiorem rerum cognitionem sed cadem item facile partium bidio, judicium ejus, Corrumpere p0 tuerint. Ego vix putem, posse aliquem dubitare de si de Polybii. iii unquam scriptor impensius ubique veri bidium laudavit quis. unquam hoc studio magis ipse ductus est y Ne vero, ipse praejudicatis opinionibus abreptus videar, age, pauca candoris Polybiani exempla diseramus. Aratum Sicyonium, Achaici foederis γὸν κῶ καΘηγεμ ,α uti loquitur l. II. c. o.

per totam suam scriptionem admiratur, summisque et Tert laudibus. Et is sui prosecto Araritus, quo merit gloriarentur Graeci Nihilominus tamen ejus peccata non reticet nimis eum tardum in consiliis capiendi judicat, et ad armorum conspectum facile trementem. Quinetiam non dubitat eum cladis ad Caphyas ac-

ceptae unicum auctorem nominare. Philippum Demetrii salium, etiamsi summis Achaeos injuriis affecit, summopere subinde laudat, vehementer aliquando reprehendit, trutaque Vero

34쪽

ita, ut fidem faciat. Agathoclem Siciliae tyrannum maximorum scelerum reum judicat, neque ideo bona ejus facinora in lucem protrahere dubitat. Sed candoris Polybiani hoc sit inprimi argumentum Lycortae, ejus patri, negotium dederant Achaei, ut foedus cum Aegyptiis antea.

ictum renovaret. Hic autem quum de re peracta referebat, Ieserentem interrogavit ristaenus, ecquodnam foedus renovatum esset Lycortas, quod responderet, non habuit. Scilicet non animadverterat, pro diversis tempO rum rationibus varias conditiones Achaeos iniisse. Quid igitur Polybius Candide patris negli gentiam tradidit, atquq ita tradidit, ut istori

cum decebat. Tandem, ut pateat, quam alienus fuerit a superstitione, operae pretium est, locum classicum, eumque integrum adduceret. XVI. c. 12. Urbs,

is inquit, Jassensium in ora Asiae sita est ad sinum, si qui ab altera parte Neptuni sano terminatur,

, in Milesiorun ditione posito, ab altera Myndiri orum urbe, etia nonnullis quidem assius lais plerisque Bargrlieticus appellari solet, appellatione indita ab iis urbibus, quae in ejus recessi siti sunt conditae. primam sibi generis origiis nem fuisse ab Argivis gloriantur, proximam si a Milesiis quum majores ipsorum post ingenis tem bello Carico accentam cladem civium.

35쪽

se Dianae Cindyadis neque ningi unquam, neque is complui: quod tiam de Vesta apud assenis se dicitur. Nequo desunt, ex istoriae , scriptoribus etiam , qui haec in literas retu

is καὶ tu τοῖG-ανῶ. Ego dictis hujusmodiis eorum, qui res gesta scribunἔ, nescio quo

is per totum M istu non possum non obsiste- re, et impatientissime ista ferre. Nam qu puerilis utique lexitatis duco ejusmo-

si eis, propius cousiderata non solum in

se sana ratione recedunt, sed etiam ab eo, odis fleri porest. Dicere enim quaedam corpora in se lumine posita umbram non essicere, hominis, est mente capti. Quod tamen heopompuxis fecit, qui auctor est, eos, qui tu templum, Jovis in Arcadia, quod nemini adire licet, suerint ingressi, umbrae expertes reddi. Cui is simile est, quod modo dicebamus. nimis vero in iis quidem , viae ad conterva an

36쪽

se vulgi pietatem erga divinum numen pertiis nent, nonnullis scriptorum venia danda, si is miraculorum narrationibus et id genus fabu-- lis indulgeant verumtamen, quod modum se excedit id illis non condonandum. Et estis quidem fortasse in omni re dissicile, terminum is invenire, ubi stas, non plane tamen ejus is inveniendi negata est facultas. Itaque meo si judicio his detur venia, qui ignorantia falsisve, opinionibus veri tramitem non nisi leviteris deseruerunt: sin autem res modum penitus, excesserit, repudianda censetor'

37쪽

CAPUT IECUNDUM 'De axumine et judicis, quo aluit Abbius adrerum caussas investigandas . aiquo res perspicienos

De eximiis ortunae alumentis, quae Polybi Nut Historico contigerunt, superiori capite actum est. Quo autem modo bis omnibus usus u .rit ad Historiam suam adorirandam, paullo enucleatius explicandum videtur. Parum enim Histo rico prodest explorandi occasio. rerum cognitio, ori studium, nisi conjuncta haec o cum indagandi sagaci axe et judicandi subtilitate. Neque nuda tantum factorum narratione munus Historici absolvitur sed exponendis etiam receS'sibus et penetralibus ingeniorum humanorum , et caussis rerum atque originibus bene explorandis. Quod egregie perspexit Cicero de Orat. l. II. c. is, de legibus primariis istoriae, agens Rerum ratio, inquit, ordinem tempo-.

38쪽

, etiam, quoniam in rebus magnis memoriaque dignis, consilia primum , deinde acta, postea se eventiis exspectantur, et de consiliis significa- i , quid scriptor probet, et in rebus gestis, declarari, non solum quid actum aut dictum, si, sed etiam quo modo et cum de ventu

se dicatur, ut caussae explicentur omnes, vel casus, vel sapientiae, vel temeritatis homi is, numque ipsorum non solum res gestae, sed , etiam, qui fama ac nomine excellant, de cu- usqne vita atque natura.'

Diti autem multumque cogitanti, quo tandem rerum ordine et qua dispositione haec disquilistio de Polybio optime fieri posset haec tandem ratio prae caeteris mihi placuit, ut primum generatim disquirerem de sagaci Polybii ingenio, caussas rerum etiam remotissimas indagante, et, quandoquidem ad caulas has perspiciendas ipsasque res bene judicandas haud mediocris requiritur ingenii humani multarum quo rerum peritia , progredere deinceps ad considerandam cum naturae humanae gentium singulorumque hominum notitiam, tum Politicae,

Taesticae, ac rei talitaris peritiam, qua valuit Polybius.

39쪽

gandis.

Caussas rerum bene indagare, res est, uti utilitatis sic etiam laboris plena. Prout enim sumen a minimo saepe fontieulo in reconditis montium saltibus originem ducit, atque innumeris rivulis tinfluentibus, per multas ambages longosque anfractus, fluminis tandem formam atque eiseaeiam aecipit ita etiam rerum et factorum sontes saepe ultimis in penetralibus coris dis humani, vel in conjunctione variarum caussarum quaeri debent. Ad ea igitur eruenda non minus acri judicio quam indefesso labore opus est. Ast simul nihil utilius vel fruetuosum magis, ejusmodi investigatione dici invenirive potest. , Fere enim mortales, ut ait Polybius, I LII. c. I. rebus praesentibus sese ae- commodant, et mimum una cum aliis agunt; ut ex lactis dictisve singlilorum, quae sint il- loriam voluntates quove inclinent animi, ap- , prime sit dissicile cognoscere: ἡeo occura, rim multa, quae veritatem tenebris conte se gant. At majorum gesta exitu ipso sese pro- dunt, et voluntates ac cogitatione cujusque, Vere palam iaciunt eademque nobis osten, dunt,

40쪽

, clunt, a quibus gratiam, beneficium, auxilium sperare, a quibus contraria metuere debeamus. Ex quo saepe in multis est intelli- ω, gere, quis tuos casus sit miseraturus, cui iram aesta tibi injuria sit expressura, quis de- , nique in auctorem injuriae sit animadversurus. suae omnia ad communem hominum, vitam qua privatim , qua publice magno in- , primis subsidio esse queant. Quamobrem

se nec qui scribunt nec qui legunt Historias, .se tantopere ad ea, quae sunt gesta par est at- is tendere, atque ad ea, quae ante acciderant, quae simul evenerunt, aut res transacta sunt, consecuta. 'IO . - ιαν πελη τις το διὰ τὸ ,

γ-μα ι.εν μάγημα δὲ - γίγνει- καὶ παρα- χει - - - μέλλω υMεν μελῶ το παρει, παν. Quippe si tollas ex Historia, quare, quo, modo, uome, quidque fuerit actum, et quam si convenientem exitum res gesta habue=jt quo β'

perest illius, merum certamen est, non autem

schola eruditionis et in praesens quidem bimis rationem in posterum vero utilitatem nullam se omnino afra . - eandem hanc causarum inquisitionem alio loco inter primarias Historiae leges reseri, ἐκ inquit . . c. 8a, a Baγκaura Q ἰσαρίας αι, υτ tir γινομενα