Bibliotheca chemica contracta ex delectu & emendatione Nathanis Albinei doctoris medici in gratiam & commodum artis chemicae studiosorum Nouum lumen chemicum, è naturae fonte et manuali experientia depromptum. Cui accessit Tractatus de sulphure. Auct

21쪽

imaginari. HOC fit quia nobis Natura, de Generatio rerum in orbe jam vilis simplexque videtur. Et ideo ingenia nostra, non ad res cognitas, scd ad talia quae non vel vix fieri possunt, intendimus et quapropterita etiam nobis succedit facilius excogitare

res subtiles, & quas ipsi Philosophi nescirent imaginari, possumus, quam ad verum Naturae cursum, & Philosophorum sensum peruenire. Et sic Natura hominum eomparata est, ut ea quae scit negligat, alia semper quaerat; multo magis ingenia humana qui

bus Natura subdita est. Exempli gratia; vides quemlibet artificem cum jam ad summam artifieij sui perfectionem peruenerit, alia

quaerit, aut eo abutitur, aut plane desinit.

Ita etiam generosa Natura semper agitvsque in ipsum Iliadum, hoc est, Termimum ultimum, postea cessat. Nam indita est Naturae permissio quaedam ab initio, ut percursum integrum possit ad meliora venire , & requiem habere picnariam, ad

quam omni Conatu tendit, de gaudet suo fine, non aliter ut Formica senio, cui in senectute Natura creat alas. Ita nimirum Mnostra ingenia eo usque progressa sunt, praesertim

22쪽

CH EMIC WM. 3settim in Arte Philosophica,seu lapidis pra-xi,vt jam fere in ipsum Iliadum peruenerimus. Nam Ars Chemiae eiusmodi subtilita

res nunc inuenit, VI vix majores possint re

periri; &. eatenus differt a veterum Philosophorum Arte, prout Faber Horologiorum a simplici Fabro Ferrario : Et licet ambo tractent Ferrum, nihilominus neuter sciret alterius labores, quamvis ambo sint in sua

arte Magistri. Si hodic reuiuiscet et ipsa Philosophorum pater Hermes, & subtilis ingenii Geber, cum profundissimo RAi- MUNDO L V Loo, non pro Philosophis, sed potius pro discipulis a nostris Chemistis

haberentur : Nescitent tot hodie usitatas distillationes,tot circulationes: tot calcinationes, &tot alia innumerabilia Artista rum Opera, quae ex illorum scriptis huius Rculi homines inuenerunt de excogitarunt. Unicum tantum nobis deest, ut id sciamus quod ipsi fecerunt, lapidem videlicet Philosophorum seu Tincturam Physicam. Nos dum illam quaerimus alia inuenimus: & nisi ita usitata esset procreatio humana, & natu, ra in eo suum jus teneret, jam vix non deo viaremus. Sed, ut reuertar ad propositum,

23쪽

explicare; ne nos a simplici via vera , vana deflectat imaginatio. NATURAM igitur dico Unam ; veram, simplicem , integram in suo esse, quam Deus ante secula fecit, de spiritum ei inclusit: scito autem Naturae Terminum esse Deum, qui & N eurae principium est; si quidem nullum fini tur initium nisi in eo in quo incipit. Dixi unicam esse tantum, per quam Deus omni facit: non quod Deus sine illa operari nesciret, si quidem ipse Naturam fecit, &Omnipotens est ;) sed ita sibi placuit,& fecit.

Res omnes ex illa Natura uniea proueniunt, nec est in orbe aliquid extra Natu-xam r Et quamuis aliquando abortus fiant; Boa non est naturae, sed vel artificis vel loci vitium. Natura haec diuisa est in loca quatuor,in quibus heto omnia operatur quae apparent M in umbra sunt, siquidem res poetius in umbra sunt quam Vt vero appareant. Mutatur in mare & foemina, & Mercurio assimilatur, quia se iungit variis locis; &secundum terrae loca bona vel mala res pr ducit , licet non sint loca mala in Terra, prout nobis videtur. Qualitates autem iunt tantum quatuor , & hae omnibus in sunt rebus, nequc concordant ι semper una

24쪽

CHEMICVM. ς excedit aliam. Natura autem non est visibilis, licet visibiliter agat; nam est spiritus volatilis qui in corporibus suum agit ossici udoin cum & sedem sua habet in voluntate Diu na. Nobis hoc loco ad nil aliud ipsa prodest, nisi ut eius loca sciamus quae sint ipsi conuenientiora vel propinquiora; hoc est , ut sciamus coniungere rei rem, secundum Naturam ne misceatur lignum homini, aut Bos vel animal metallo; sed quodlibet agat in insunm simile t & tunc etiam Natura suum praestabit officium. Locus Naturae non est alius quam, ut supra dictum, in velle Dei.

SCRUTATOR Es Naturae tales esse debent qualis est ipsa Natura, veraces,simplices, patientes, constantes&C. & quod maximum, pii, Deum timentes, proximo non nocentes. Postea diligenter considerent num propositum suum cum Natura

Concordet; an sit possibile ab exemplis discant apparentibus, ex quibus videliget te-hus quid fiat, quomodo, & in quali vase Natura operetur. Nam si simpliciter aliquid vis facere, sicut ipsa facit Natura, sequere Naturam . sin verb praestantius quid moliris quam Natura, id animaducite in

25쪽

NovvM LvMEN h. quo , S per quid melioratur, M semper in suo id fiat simili. Exempli gratia, si cupis metallum quae est nostra intentio J vltcriusquam Natura fecit, in virtute promouere Naturam accipero oportet Metallicam, SI hoc in mare S foemina, alias nil officies: Si enim intendis ex herbis creare Metallum, laborabis in vanumisicuti ex cane vel bestia, dignum non produces.

De Operatio3e Natura in nostro proposito ostremate .

NArvκAM iam dixi esse veram, uni.

cam, ubique apparentem, continuam, quae Cognoscitur ex rebus productis, lignis videlicet, herbis, &c. Dixi etiam scrutatorem Naturae esse oportere veracem, simplicem, patientem, Constantem, unicae sal rem rei animum applicantem, &c. Nunc de naturae actu incipiendum. Sicuti Natura

in Dei velle est, & Deus creauit illam, Vel imposuit omni imaginationi tita Natura fecit ubi semen, hoc est, velle suum in El

mentis

26쪽

mentis. Illa est quidem una , & tamen res profert diuersas; sed nil operatur sine spermate: quidquid sperma vult operatur Natura, nam est instar Artificis alicuius instrumetum. Sperma igitur uniuscitiusque rei meli iis &utilius est Artifici quam Natura ipsa: Nam e Natura sine spermate efficies tantum quantum sine igne, auro vel argento Aurifaber, aut sine grano δί semine agricola. Habito spermate Natura praesto aderit,sive ad malum , siue ad bonum. Operatur illa inspermate ut Deus in libεro hominis arbitrio:& hoc est magnum miraculum, qudd Natura obedit spermati , non coacta,sed propria sponte; sicuti de Deus omnia concedit quae

Homo vult,non coactus,sed ex proprio vel-

Ie : Ided homini liberum dedit arbitrium, siue ad malum, siue ad bonum. Spermaigitur est Elixir cuiusque rei, vel quinta ER. sentia, seu perfectissima rei decoctio & digestio vel sulphuris Balsamu, quod idcm est quod Humidum radicate in Metallis. Magnus quidem hic de hoc spermate posset institui sermo, sed nos tantum ad propositum

in Arte Chemica tendimus. Quatuor clementa generant sperma, voluntate Dei Mimaginatione Naturae: quemadmodum C

27쪽

nim viti sperma habet centrum, seu vas sui seminis in renibus; ita quatuor elementa motu indesineti quodlibet secundum suam qualitatem projiciunt sperma in terrae centrum, ubi digeritur,& permotum emitti tur foras. Centrum vero terrae est quidam Iocus vacuus ubi nil quiescere potesti in Excentium sui ira loquar) seu centri marginem & circumferentiam quatuor Elementa suas projiciunt qualitates. Sicuti vir suum emittit semen in uterum mulieris ; in quo nil manet de semine,sed postquam debitam statrix accepit portionem, ceterum ejicit foras: similiter aeeidit incentro terrae ut Vis Magnetica partis alicuius loci rem ad sic attrahat conuenientcm sibi ad pariendum aliquid , ceterum ejicitur foras in lapides Malia excrementa.Nam omnes res ex eo fon

te habent or inem, nec quicquam in toto mundo nascitur nisi per huna fontem. Ε empli gratia; Habeatur in aliqua mensa PIana vasculum aquae, quod locetur in mensae medium,&oircumcirca ponantur res variae, & colores varii, item sati &c. quodq; separatimo effundatur postea aqua in medisum; videbis illam aquam hina inde dissiue- ire, & dum riuulus unus attinget colorem tubeum

28쪽

Tubeum rubefiet ab illo, si ad salem salis saporem mutuabitur, & sic de caeteris. Aqua Cnim loca non mutat, sed locorum diuersitas mutat aquam. Simili modo e Centro terrae semen vel sperma a quatuor elementis in Centrum projectum ad varia loca transit, dc secundum loci Naturam naturatur res: si peruenit ad locum terrae & aquae purum fit Ies pura. Semen dc sperma omnium Ierum est unicum, & tamen varias res generat, Vt

e sequenti apparet exemplo. Viri semen est / semen nobile, de saltem ad generationem hominis est creatum; nihilominus si vir abutatur eo, quod est in eius libero arbitrio, nascitur abortus: Nam si, contra grauissimas Dei inhibitiones,vir iniret vaccam,aut aliam bestiam, facile conciperet bestia viri semen,quia Natura non est nisi una; & tunc non nasceretur Hom o,sed bestia &abortus; siquidem locum non inuenit semen sibi Compotentem. Tali inhumana & detestanda commixtione virorum cum bestiis variae bestiae producerentur hominibus similes. Ita enim fit, si sperma intrat centrum nascitur

quod inde nasci debebat, sed cum iam in

locum venit & concepit, non amplius mu

tat formam: verum dum adhuc in ecntro

29쪽

Io NovuM LUMEN sperma est , atque facilE ex illo spermate produci potest arbor quam metallum, tameito horba quam lapis, ω unus pretiosior altero,seeundum puritatem loci. Sed quomodo Elementa sperma generent nunc no- his dicendum est, & hoc modo fit.Elcmenta sunt quatuor, duo sunt grauia & duo sunt leuia, duo sicca duo humida, sed unum maxime siccum & alterum maxime humidum, sunt masculina & foeminina &c. Horum

quodlibet per se est promptissimum ad producendum res sibi similes in sphaera sua, Mita voluit Altissimus: Haec quatuor non qui escunt, sed semper inuicem agunt; & quodliber per se emittit suum subtile , ac in Centro conueniunt: In centro verb est Ar-Chaeus, Naturae seruus, qui ea spermata mi iacendo ejicit foras. Quomodo autem id fiat,' in Epilogo liditum duodecim Tractatuum copiosilis videre est. ' p.3I.

De Vera pr a Metasiorum materia.

PRima Metallorum materia duplex e , sed una sine altera metallum non creat. Prima

30쪽

Prima & principalis est humidum aeris caliditate mixtum ; hanc Philosophi Mercurium nominarunt, qui radiis Solis & Lunae gubernatur in mari philosophico : Secunda est terrae caliditas sicca, quam vocarunt sui

phur. Sed quia omnes veri Philosophi hanc

maxime Occultauerunt, nos paulo lucidius illam explicabimus ; pondus praesertimquo ignorato omnia destruuntur. Inde fit ut multi ex re bona producant abortus: sunt enim, qui totum corpus pro materia seu se- . mine vel spermate sumunt, alii frustum, Mhi omnes a recto declinant tramite. Exempli gratia; si quis viri pedem & mulieris ac

Ciperet manum,& vellet cx hac commistione Creare hominem, non esset possiibile. Est cnim in quolibet Corpore cedatrum MIocus, vel seminis seu spormatis punctum, S semper 82oo. pars, etiam in ipso grano tritici; & hoc a litor esse non potest: Na non totum granum vel corpus vertitur in semen, scd tantum est in corpore scintilla aliqua necessaria, quae a suo corpore custoditur ab omni excessivo calore & frigore,&c. Si habes aures & sensus,hic animaduerte δε secu-Fus Cris, non tantum ab illis qui locum spermatis ignorant,totumque granum in semen