장음표시 사용
81쪽
O graui, sine ea enim non potest,ue dieit Abb.Ioeo ele. &Iasin l. I. C.quod cuiusque uniu.qui & dicit, quod quando Princeps ob publica utilitatem aufert res pri
torum,tenetur ad preti si .Ide ini. Barbarius.nu. 3ς.
si de ossi c.praei. quod ego intelligere,modo subditi n6 fuerint in mala fide aedificado in loco publico,si enim . id obsit bono publico,venit demoliendum,materia ta , men aedificanti relicta. l. x.eum seq. F.ne quid in loco pubi .vel si locst publico vicinum sit ad quindecim pedes a.si eui. C. de aedifpriu. eum ita aedificans sit in maiIa fide, ideo tibi imputandu, si vero non adsuerit mala fides, procedit dictum Iac d mi. 36.eum seq. Undeca.
Princeps constituatur ob commodum eluitatis , sicut vitari seruiens de eodem vivere debet. c.cum s uri. idum. de praeb. Sic Princeps inseruiens communitati, ab eadem ali debet in splendore, qui Principi tali convenit, prouidendo eidem de aulis, agris, viridariis, di pecuniis quibus splendorem suum tueri valeat, & benemerito, de Republica donis assicere,cum etiam ad eundem spectet,se, ac Rempublica ab hostibus inter-inis,& externis tueri, ut supra eis dictum, eadem communitas tenetur ei prouidere de ii, q necessaria sunt i ad alendos milites,qui eius personain,& castra cust in diant,& iudices qui causas dirimat, & alios publicos .ministros,&milites etiam qui communitatem ab ex-.ternis hostibus tueantur. Sed qui communitas Principem constituendo, tanquam grex. ei ut virtute prae-, stanti se subiecit,ut ab ipso regatur, S protegatur, ideo in se ex potestate a communitatς in ipsius constituti ne accepta, ex causis legitimis poterit ob praedicta expedi eda, subditis tributa, & vectigalia imponere, quibus praedicta onera expediantur, inde tributa dicta λtribuendo , quia contribuere quilibet habet pro eo habet in censu ad alendum publicu militem. I. sorma. ιε de censib. l. ager. T de verb.sign.& tributum soluiiux de nascentibus ex terrae fructibus, vel loco eius pecu-
82쪽
niassenses ex capite, ad profitenda subiectionem: vGctigal ex mercibus a vehendo dictum,quae omnia tributa si iusta de causa, & eum debito moderamine imponantur, in sero conscientiae debentur; probatur Roman. i 3. Ideo necessitati subditi estote, non sol si propter iram, sed etiam propter conscientiam, ideo enim S tributa praestatis,ministri enim Dei sunt;reddite ergo Omnibus debita,cui tributum tributum, cui vectigal vectigal, sic tamen ut nil expetant in praemium,sed solum ad sustentatione status, 3c necelsarios sumptus. .
Cum proprium praemium Principis sit hono quo contentus esse debet, alias tirannus dicitur ab eodem ibi. ex Arist. s. Erhie.cap.6. quod de honore diuino apud Christianos,& coelesti intelligi debet. Ad hoc vero ut gabellae licitae sint, requiritur primo, ut is qui imponit superiore non agnoscat,vi Rex, Respublica Veneta,& huiusmodi a quibus non datur appellatio, vel habeat authoritatem 1 Papa, vel Pri cipe,eas imponendi,ut dicit Silu.Gabella. 3. n. 2. Nau.
in Man .c. 27.nu. 6I.Secundo, requiritur tui a causia,ur
ad sustentandum Principem, Zc onera necessaria sup portanda, vel ex bello superuenienti, sic tamen ut ubi ex causa noua sunt impositae, cessante causa debet ceia fare Se earum exactio. Τertio,ut nouae gabellar no imis Ponantur fine necessitate, sine eadc licentia, si sit Princeps recognosce superiorem, nec a clericis, aliter incurritur excommunicatio nullae, ut dicit Nau. cap. II. nu. Loo.&c. 2T.nu. 67. de quo late in explicatione ductae Bullae infra Tomo IIII. tractatur, quo ad excommunicationem incurrendam, vel non, qui Princeps etiam non debet permittere subditos ab exactoribus indebite grau ari. Quarto, ut gabellar potius facultatibus, quam personis imponantur, ideit pro rata facultatum,& etiam pro victualibus imponi possunt, si alia
via non potest prouideri necessitatibus Reip ubi icae, M. ' aliqui
83쪽
aliqui etiam ex eausa possunt eximi ab earum soluti ne, de quibus latius habetur supra tract.de Aecept tione Personarum in tributis. soti lib. 3.de iustit.& i
- Sextum dictum. Prineeps solus in particulari mulista agere potest. Primo enim potest tollere possessione eludem ex eausa,& quandoque naturalem. Iasini. I. nu. 8. Ede aequir. possessi&ratione publicae utilitatis potest aliquid remittere. idem Iasin t .venia.num. Ig.C.de inius voe. N etiam potest tollere exceptiones peremptorias,ex certa scientia,& eum clausula,non ob stante. lasint .si quis iniquum.*.si is pro quo. E.quod quisque iuris&eo magis si id concedit per vim priuiis legii,ne quis possit uti exceptione contra eum intelliis pitur de valida,& etiam peremptoria. Iasibi. ex pol hate tamen ordinaria id non potest. Iasin l.quotiens. C.de precib. imper. offer. nec praesumitur in dubio id velle facere. Abiaine.ex parte. a.de ossi c.deleg. Secund5,potest serre sententiam non consormem conclusi ni libelli, quo ad ordine iudicii. Iasin l. I.nu. 2I. Tde eden.& potest procedere,&causam terminare sola veritate inspecta Iasibi. n. 21.&in I. I.Tde consti. Princ. Tertio,propter pacem facienda potest remittere ita Hassubditorum, ti damna. Iasin l.couentionemn. g.
fide pact. Quarto,qui potest dispensare super anteceis denti, scilicet super inhabilitatione,super eo dispensando, videtur dispesa me super vitio illegitimitatis, quod
est consequens. Iasini. si is qui pro emptore.nu. 28 ff. de usu eap. Quinto, potest serre sententiam partibus non eitatis. Iasin l .nec quicquam. . 2o. E de ossicio procons. iure tamen canonico ex aequitate id non potest etiam Papa. AbNine. I.nu. . de causa possess. αPropr. ex causa tamen iusta id potest, ut ibi habet A. post.Corseti. Sexto,ex ςausa potest res alterius priua ei auferre, sed non sine causa. ide in I. Barbarius. n.2 I.
Ede ossic prat. beptimo, Principem negare est quas crimin
84쪽
e en saerilegii. Idem in i saerilegii. C.de diu.restri Octavo, pro habenda pace potest remittere inaurias, S damna,ut supra, subditorum in perpetuum, Setiaealtrum subditi sui alteri eonredere. Iasin l. galIus s.
quid si tantum.nu. 29. T.de lib. de posth. quod intelligitur de eorum consensu, alias non: ut dieit Abb.in c. quanto. nu. I.de iureiur. quod ego intelligere sne ea usa, si enim adsit causa publicae utilitatis,ut in casu predicto, num id tendat etiam ad utilitatem subditorum, di ipse habeat procurare bonum eommunitatis, sentirem quod id possit facere etiam non habito eoru eonsensu; quo tamen casu aequum est, ut is in alio compensetur, ne unus poena orum subeat. Nono, potest legem condere quattuor modis,de quibus per Iacin t r. st de constit.Prine.Decimo, liberalitas Principis non debet freno coerceri. Iasint.beneficium. nu. ho is de constit. Principu. Undecimis, expulsus de suo dominio potest quandocunque id recuperare, & dicitur i continent recuperas e. Iasin l .clam possidere f. qui ad nundi-naS.nu. 36. F. de aeq. post. Duodecimo, potest ex causa remittere poenam concernentem interesse priuatum. Iacin d. l.Barbarius.nu. 17. T de ossi c. praeti& etiam eκ
causa potest auferre ius priuato aequisitum, etiam ex contractu inito eum Principe, ut ibi dicit nu. 19 &potest etiam concedere debitori dilationem solutionis debiti ex eausa. Idein in auth. quas actiones. nu.7. C. desac. san.eces. Decimotertio, per rescriptum potest remittere pinnam corpoream,vel pecuniariam appli- 'candam fisco, non autem priuato sine causa. Idem ial. unica. nu. 8. C.de in ius voc. Decimoquarto, si restituit damnatum, potest auferre ius adeundi alteri delatum. Idem in i .gallus. f. quid si tantum. nu .ro . Tde lib. de post h. Decimoquinto,Pνincipi reseruata no a
quiruntur in seriori, nisi per priuilegium cuius initii
non sit memoria in contrarium. Abb. in e quod transsationem. nu. a. fide ossi c.leg. etiam si ei sint reseruata
85쪽
3n signit supremae potestatis, se enim in aliquibus asquiruntur. Abb. in cap .super quibusdam . nu.1s deverrho .sign. Deeimos exib, promouens scientbr indignum, videtur eum habilitare, secus si ignoranter. Abbas in cap. per inquisitionem . num. . de elect. in c. quisquis. eod.nu. 2. Decimoseptim5, potest statuere contra luspositiuum, si tamen id facit sine causa peccat. Abb. in c. quae in ecclesiarum . nu. I .de constit. Decimoo ct no,potest tollere appellationem,sive quod ab eius sententia non appelletur, sue quod committat eausam appellatione remota. Abb. in rubr. de appellat. Num 7 Deci monono, potest rescribere contra sententia. Abb. in c. extiteris. nu. Io. de reistit. in integ. & si non recognoscit superiorem in remporalibus potest exercere ea quae sunt reseruata Imperatori Idem in c. per venerabilem. no. lo.& 26. qui fili j sint leg. Vigesimo,potest .etiam proprios filios legitimare, ut ibi dicit num. I s. Vigesimo primo, potest facere . quod debentes eligere Papam in conclaui includantur Idem in c.tua. Hu. IO. de decimis. Vigesimosecundo, potest praecipere subdito in his quae spectant ad ossicium suum etiam rio exprimendo causam praecepti. idem in c. si qua do. nu. s. de rescrip t. etiam quod mandet, ut aliquem eius subditum suspendat, sic enim ei est parendum. Idem in c. eum olim. nu. 23.dere iud. Vigesimotertio,potest statuere, ut uni telli credatur in certis causis. Idem in c. IIuper nobis. num I. de testib. Uii esimoquarto, potest
conqueri de electione facta de aliquo in Episcopumsierat consuetudo, ut eius consensus requireretur , nec
est requisitus, etiam si electio per Papam esset facta, ex causa ut quia habeat electum suspectum. Idem dia
cod. Uigesimo quintis, interpretari sorte potest ius diuinum in casibus quibus id est ex preisum, ut fp occidens occidatur, in alijs vero non expressis, non potest sine causa, di in materia tatuas temporali, in spiritualibus
86쪽
enim non potest ius diuinum interpretari, eum id ad .
Papam pertineat. Abb. in c.quar in ecclesiarum . nu. 9.d 'constit. Vigesimosex ro, ex causa publicae utilitatis spotest statuere contra ea quae sunt de iure genitu, vel naturale secundario, ut quod per praescriptionem aliquid acquiratur ad lites euitandas,ne dominia rerum snt in incerto, res tamen priuatorum, quae olim iure naturali, vel gentium fuere concessae occupantibus. f. quod in nullius. instit de rern m diuis ex causa auferre potest, sine causa velo graui non. Abb. ibi num. I I. N ia modicam tamen laesionem inferre potet ,vidare dilationem debitori.& tollere actionem quae est det iure ciuili, non tamen quae sunt de iure naturali, vel gentium sine causa, unde nec sine causae cognitione eotest priuare vastallum seudo cum ibi sit quidam contractus, S Princeps teneatur ei stare eum si de iure gentium. idem ibi. nu. I 3. I .dc Is qui & nu. 26. dicit, non esse Ρrincipi obediendum, ubi timetur magnum scanda turn, vel turbatio Regni, vel masnum peccatii. dicens etiam nu I 8. quod vastallus pote st sibi acquirere nouum vastalium inlaudando ei seu dum etiam sne licentia prioris domini, de quo alibi cadit materia. c.de laudis. modo,ut ibi. Uigesimoseptimo,si non recognoscit superiore, potest esse iudex in causa pro pria, si superior agit contra subiectum, licet qquius sievi alteri causam deleget. si vero subiectus agit contra .
dominum, potest eum conuenire coram Papa. Idem in c.ex epistolae.num. 1 . de probat eum limitatione tamen de qua ibi. in c. nouit jlle nu. 6. ubi Apost. notabδε de iudici& num. I .8c Is. Uisesimo ista uo, potest ex causa alterius iura tollere, dc diminuere,non tamen si in me causa, ut nec priuare subditum re sua, nec ius tertir auferre sine causa. Idem in c. s.de confirm. viii. nu. I . 3.& I in c.in nostra. nu. I. de inivr.Viges monono,si sit
Princeps supremus potest imponere tributa, vectigal, siselectati Nexactioues. Idem in c.innovamus. de ceu
87쪽
fibus. in e.1 de immun.eeel. Silu .gabella. 3. de quibustibi.&alii. de quo dacedum, uti nisa Tomo IIII.inexposit. Bullae tacenae Domini. Trigefimis,potest remi tere poenam delicti, haedi itinctione, scilicet in poenα pecuniaria applicanda fisco,n6dum tamen applicata, s vero ei et applieanda parti non posset illam peret scriptum tollere, ii vero sit poena eorporalis, si pro delictis futuris, non potest remitti quia inuitaret ad delinquendum, si vero pro pretei itis per rescriptum eam
tollere poteit .las .in l .rescripta. nu. 8 C.de precib. impi, cifer. Trigesimoprimo, Prinei es duo pollunt esse in eodem Principatu, non tamen duo Pontifiees. Abb. in c. quonian . de olfi.ord. Trigesimo eundδ, si ut supra, sic lummus Princeps potest imponere taleas, & exactiones, non altu . Idem in c. innovamus.decensb. in Q 2. de nmun.ecel.Tragesimotertio, potest eximere eastra a citinate. quae eli sint rebellis. Idem in c.inter caetera. 2.cOl.de malor&obed. Trigesimoquarto, potest
seio straneipe interdictus sir.lib. I r. iustin.nouella 8s.f. fi auth. de mand Principa. eum iux armorum in is
ita, Principis manu sitae. 16.Matth.&tota 23.q. F. Augu .lib. 11. contra Fau. c. o. c. ille. 13 q 6. R quandoq; ecia milite, armis non cingebantur, nisi eum in hol εerat prodeundum:ut licit Plutar. in vita Coriolani. &S. I. In lilia de tellam. id etiam significatur, &Pius V.
In eius Conli it. Is s. inely. Cum vices, usus armorum lub ditis prohibuit etiam cultello ,eum armorum tractatio reddat homines feros,& promptos ad novandas res,ademptio quietos, ut patet ex Iustino lib. I. exemisv plo Lydorum;quod tamen ex causa fieri debet. γνω pu Seprimum dictum. Beneficium, neessio,vel rescri n. a. pium Principis in particular r, sic debet interpretari, ct refri- dc de ea praesumi. Et primo,si eximit castra alicuius aipis. ω im tributis, vel iurisdictione, intelligitur eximere illa tanaavr-υε tum, quae ad ipsum istum pertinent, non autem quae habet
88쪽
habet eommunia cum aliis. Iasiri l. serui electione Labeo.de leg. I. Secundo,s facit secundam concessionem, n6 videtur prima reuocata, imo secunda operatur,quod censeatur facta motu proprio Principis. Ia in L cum procurator. f.s dominus .nu. 6. ff.de noui Opis nunc. Tertio, reprobando statuta aliqua alicuius loci eoram se e hibita censetur alia approbare. Alex .con
sit. s fi .vol. .incip. Viso statuto.Ia in i .legata irrfi. de te . I. nu. 1 . Quarib, si concedit alicui officium secundum salarium consuetum, in dubio inteli gitur, prout habuit praecessor eius.l. mella. f. I. U.de alim. Mein .leg.Bal.int.binos. circa sin. C. de adu. diu. iud. lacini. diem iuncto.n. I 8. T. de ossi .ass es.&s fuit variatur.
statur vltimo. Quinto,si concedit alicui domum,intelligitur suppellectilem, & adiacentia concessisse. las. in
L beneficium. nu. I. T. de constit. Prine. Sexto,si Princeps concedit alicui priuilegium, si per si atutum, incipit tantum habere loeum a die scientia ,si per priuilegium priuatae personae concessum, a die concessionis. Ias. in d .l. beneficium nu. 6. cum seq. Septimo, si concedit alicui eastrum, intelligitur concedere omnem iurisdictionem,& redditu , causarum tam ciuiliu, quani criminalium. Idem in d. l. nu. s. S etiam intelliguntu, concessa fortalitia,& munitiones: ut ibi dicit n. 3.& Α,
smiliter si officium tabellionatus alicui concedit iis aliqua ciuitate, intelligitur etiam de territorio: ut ibi dicit num. Is . & s bannitus restituitur a Principe,
censeturrestitutus in integrum, 'bona tamen in alium transsata non recuperat, nec fructus perceptos etiam de bonis non alienatis , ut ibi dicit num Is . I 6 & 17 de quo tamen ultimo ibi Ias. n. I . dubitat,& inclinae in contrariu, primum in eis verius. Octavo, Princep nunquam vult praeiud Lare tertio etiam fi rescribai ceclausula pioprio motu,&s quid datrves confirmat, intelligitur semper lanio iure ter iij. Idem in t .si quisqua.
89쪽
Prine. si tamen id exprimit,valet,ut ibi dieit num. 2 3. fic tamen ut si dicat etiamtum praeiudicio tertii, id inritelligi debet de parvo prasiudicio: ut ibi dicit num. 24. subdens beneficium Principis esse latissime interpretandum,priuilegium vero,&dispensationem,& rescriptum ad lites stricte, unde si dispensetur alicui su perheneficio, intelligitur de simplici, & in ordinibus, i telligitur de minoribus; fie tamen ,ut dispensatus super aliquo,veniam & aceelsoria necessaria; unde dispensaineus super pluralitate beneficiorum, intelligitur,& super residentia,ut ibi dieit nu. 31. eum seq. Nono, si s cit pacem pro se, & adhaerentibus suis, intelligitur de praesentibus, non autem de iis qui postea adhaeserunt. Iasin l. si stipulatus suerim. s. cum stipulamur . nu. g. F.de verb.oblig. Decimo,si promisit alicui defendere Castrum, non tenetur id defendere, si iuste ei bellum insertur, nee quando commisit delictum,ob quod exercitus est eontra eum. Idem in I.quidam eum filium. nu 27. Ede verb.oblig. & similiter si aliquem recipit sub sua protectione , non tenetur eum defendere, nisi eum iniuste grauatur. Idem in L qui seruum .nu. 6. E. de verb.obl. nec coiisederati tenentur alium adiuuare
cum exercet bellum iniu stum . idem in d. l. quidam. nu. 29. Duodecimo, si concedit priuilegium, re addit verbum, libere, intellisitur per icta verba, ut aliqui
Duodecimo,si concedit priuilegiui non obstante lege,quae dicit, quod non valeat concessio,nis in speeificatis, id tamen valet. Ias. in laed&siquis .f.quaesto..u. 13. Tsi quis caul. Decimotertio, n concedit aIicui eastrum cum territorio, 3ntelligitur etiam concedere
iurisdictionem,& si postea augmen tetur illud territ Hum, intelligitur, & concedere iurisdictionem. iden
in l. ius dicentis. nu. Is.&.I6.Tde iurisd.omnium iud. Decimo quarto,non presumitur 'nquam placere Prin
cipi, nisi quod i u lluta fit, creta. idem in L quod Pria
90쪽
Hp .nu. 3. Ede consti . Prine. & seonoesstius iniquit, presumitur. quod fecerit ad instigationem partis.idem In l. si quis iniquum. nu. 3. is quod quisque iuris. Deciis moquinio, si is concedit rescriptum delegatorium supplicanti, videtur eum habilem facere ad agendum. idem in t B irbarius. nu. c. F. de ome prael. non tamen si concedit ei tantum iudicem delegatum , t em in I. generaliter. fis de in ius voc. Decimosex id, nunquam praesumitur aliquid cocedere motu proprio, sed ad posulationem partis, nisi concedat ob remunerationem meritorum. idem in i .ex hoe iure.nu .s 6. F.de ivstit.de iure. Decimoseptimo, dicitur plenus Philosophia, de habere omnia iura in scrinio pectoris sui, non tametae suetudines particulares locorum scire praesumitur, idem in l.omnium.Qde testam. in l. Scillaniansi. C.de his quib.ut in dig.in l .praescriptione. n. . si contra ius, vel viii. pubi. Decimooctauo, si aufert res priuatorum ob publieam utilitatem dicit Ias et, tenetur ad pretia earum, nee pote ii facea lege perquam auferatur ius . priuati,vel obligemur res subditoru, nisi causa publicae utilitatis. idem in i .ciuitas. n. I r. T. si cere pet. idem
in d. l. Barbarius.num .36. modo,ut supra. Decimon
nisi si imponit onus communitati subiectae,& facit aliquos exemptos, si Princeps ipse faeit illos exemptos debet sibi detrahi collecta ad illos spectans,si vero coinmunitas illos facit exemptos, caeteris onus acerescit. idem in l. auus neptis nu. 8 ff. de pact. & Princeps tenetur seruare pacta siue fuerint eum priuato, nam unitate,vel alio. idem in l. r. nu. xsside pact. Uigesimo,s per rescriptum eoncedit seudum pro se, & filiis, ve niunt & nepotes. idem in l. si extraneus.n xi. Ede coridit . eausa data Vigesimo primo,si concedit immunitatem ineolis alicuius loci, comprehenduntur etiam Iiadaei ibi habitates.idem in rubr. Ede iust.& iure.n. 27. Vigesimosecundo, nunquam censetur velle uti pleni