장음표시 사용
201쪽
Ordines plantarum phanerogamarum 10 eorum, quibus ora Lubradorica gaudet, in ora Melvilliana magis boreali desiderantur: sed haec nullum habet ordinem, quo careat illa. CVrmi ora JIexicana 'o ordines P exhibet, qui orae abradorica desunt, siquidem nonnisi eos ordi pys computo, quo probo;
si omnes, quos et auctor distinxit, adhuc plures. Florae abradoricae ordines autem, quibus Iexicana destituta est, nonnisi 5 sunt Primulaceae, Saxista-geue, alorhagene, apaveraceae et roserueeae. Dpponere posses varium orarum hic comparatarum ambitum amque quo major Specierum numerus, eo majori etiam Ordinum numerus isse Solet, quibus illi comprehenduntur. Sed disserentiae indicatas mihi multo majores esse videntur, quum quae X hoc fonte totae profectae esse possent. 'Iulto minorem fidem Merentur numeri, qui specierum Ordinumque proportIonem AEXprimunt, quippe Iu cum Specierum Computatorum numeris egregie increscunt ut paucis
202쪽
Si quis longiorem hujusmodi tabulum compingeret, ita ut Ordinibus omnibus propositis ante eXaminatis, nec ullo temere sive udmisso sive rejecto, cujusvis orae species aequo pondere ui ordines Sui S redigeret: non dubito fore, ut liqua lex appareret, qua multiplicato Specierum numero, ordinum numerus una multiplicaretur. Quae tamen ex aberrationibus modo majoribus modo minoribus non careret. Atque hae ipsae uberrutiones id conficerent, quod cuique florae esset peculiare, regulamque praeberent, quunaturales formurum varietates, in variis terris modo majores modo minores, rite uestimari possent uunimvero disquisitionem, ne nimis a proposito uberruSSevidear, aliis relinquo , contentus ostendisse, numeros specierum ordinumque proportionales per Se urium variarum orarum indolem non patefacere. De Dicotyledonum Monocotyledonumque numeris proportionalibus in terris tum arcticis dum aequiuο-
203쪽
cti ilibus egregie egit I. ScisOL '), accurataque florurum melius cogniturum comparatione probavit, Di-cotyledonum numerum versus polum celerius diminui. quam Monoeotyledonum uua ege stabilita tanquam pro norma uti possumus, ud explorandum dubium florae cujusdam valorem ullum enim Monocotyle- donum pleraeque plerisque Dicotyledonum minus speciosae, illarumque disserentiae iis harum minus conspicuae sint illae initio negligi, neque ante harum messem prope peractum botanicorum oculos allicere
Sic monocotyledonum numerus ad eum Dicoty- Iedonum se habet: in universa america septentrionali, u-ctore SCHO IQ3,3 in Americae mediae plaga arctica sola, secundum florulam Richardsonianum o 2,9in Melvillii insula, auctore BROM N . - 1 2,5in Isiandia Lapponiaque, auctore SCHOLIV - 1 2,2 in ruentandia, nec non in amis chatha, eodem nuctore se 1 2,o in terra denique Labrador secundum so-
rulum OStrum . . . . . . . o 3,8
Cujus in hac ultima ora proportionis nimium
aberranti causam quis non in nostra quaerere mallet ignorantia, quam in ipsius naturae tanquam Iudibrio Nam si ad situm dictarum terrarum respicis, vix dubitare poteris, veram uno cotyledonum ad Di-cotyledones proportionem in stora Lubradorica inter
204쪽
medium esse oportere inter eam, quam in universa America septentrio mili, et eam, quum in parte ipsius retica esse comperimus, id est inter 1:3,3 et Q 2, 9, sed huic propiorena, ergo circiter Wrra, O. Quid dicam de numero Aeotyledonum, usu magis abreptarum quam ex industriti collectarum 8 In omni Suectu, ubi prae reliquis terris Acotyledones sedulo
investigata sunt, a WΛΗL BERGlo numeruntur
Stirpes hunerogama 1165 stirpes cryptogumue et in sol Lupponia sive septentrionali uectae parto Stirpes phane rogum ae 49'Stirpes cryptogumue I91 Florula Labradorica issert hucusque Stirpes phane rogumus 169i Stirpes cryptogamus ' ' 30 uuii proportio une veri est dissimillima.
Hactenus eas tantum planturum Lubruituricarum disserentias, quibus systema nuturale inniSum est, re-Speximus Quum autem multue aliae sint, in huc SyStemate Vel penitus oppressae, vel minus dilucide exp0Situe, quum geographica planturum comparandarum ratio OStulat, necesse est, ut seorsum de iis dissertimus; non tumen de iis omnibus, sed earum
selectis quibusdam alioquin enim vix unquam sinem lacere liceret. Primum locum sibi vindicat antiquissima illa et diu usi tuta plantarum divisio in arbores frutices, herbus quarum ultima iterum in perennes, biennes, annuas divisere recentiores. . Sive enim urium plan-
205쪽
larum et molem et altitudinem spectes, quo dividendi
fundamento veteres usi sunt; sive diversa atque egitima vivendi spatia plantis v natura concessu OnSideres, ut quae , novis partibus additis, veterem divisionem jumnunc convertere utraque quantum tribuant ad proprium suam cuique orae conditionem impertiendam, facile perspicies. Itaque ante Omnin, quoties vel fructificandi vel perennandi vel brevius vivendi sigma in TEUDELII hanerogamarum Omen- Clutore Occurrerent, numerari curavi arbores enim fruticibus auctor miscuit. Unde comperi, in universo terrarum orbe Observatas esse circiter 1 arbores fruticesve 1472 o 2,12. herbas perennantes 11 157 o: 2,93. herbas biennes 80 I: 6,04. herbas annuas 43 24 Reliquarum stirpium duratio ignoratur. Quas proportiones, etiamsi errores aliquo irrepsissent, quouium e tam magnis Specierum numeris haustae sunt, ni VeriSSimas, veris tumen proximas esse existimo. In florula nostra Labradurica eorundem Ordinum proportione hae sunt: 1 arbores fruticesve '' 34 os M, G2 herbae perennantes 1O of 1, 43. herbae biennes o 14, O4. herbae annuae si In ora Gallica secundum DEcΛΝDoLLE SVnopsine l. arbores fruticesve 422 o T,62. herbae ' perennantes 180T D: 1, 83. herba biennes 156 4. herbae annuae 822
206쪽
184 In Iora denique Indiam occidentalis secundum
tuas proportiones, facilius inter se coni parentur praetermissis rabsoluti Specierum numeris, sequente tubula repetamus.
in universo terrarum Orbe ori terra Lubrador . . . - in Gallia
in India occidentali Plura conferre me debuisse consitepr, antequam de horum ordinum per zonas distributione sententium dixerim. Id tamen jam constare videtur, urboribus ad frutices, herbis biennibus ad annuas redactis, ita
ut tres restent ordines, unumquamque trium Onarum,
et torridam et frigidum et temperatam, uno vel altero ordine prae reliquis Sive abundantius sive parcius Ornatam esse. In Zona torrida enim frutices offendimus frequentissimos, herba mi Ordine utroque puriter invicem diminuto, neque ea tantum ratione, qua in universo frutices inter reliquos ordines praecellunt, sed proportione ordinum integrorum. In temperatuminimam totius orae partem frutices complent, maximam quoad numerum absolutum quidem herbae perennantes, sed 'uoad dictum proportionalem annuae,
207쪽
quippe quae in omni terrarum orbe sextam, in Gallia fere tertiam totius orae partem constituunt. In zona frigida denique, quatenus exissor Labradoricujudicaveris, neque fruticum neque annuarum herbarum copi est, sed perennantium ordo utrumque reliquorum numero cum absoluto tum proportionali superat. Licet enim, plurium terrarum floris sedulo comparatis, alii trium ordinum pro tribus Zonis numeri proportionales prodituri sint, quam pro India occidentali, Gallia, terra Labrador tabula nostra exhibeat tamen non adeo futuros illos ab his nostris discrepaturos esse persuasum habeo, ut qui nunc alicubi videatur inferior, tunc ibi superior Ordo et vice versa, qui superior, is inferior esse reperiatur. Quae horum ordinum omnino naturalium legitima per diversas Eonas distributio nescio an euoc0tyledonum, Mono co-tyledonum, Dicotyledonum contemplatu minus digna Sit, quum ab ipsa natur tanquam expressius signiscata sit.
Posthac eae maxime plantarum disserentiae animadverti merentur, quas propter alias plantas perfectiores, alias minus persectas putare solemus quales sunt soli vel integra vel dissecta vel composita, Succo vel rariore vel spissiore imbuta, e. s. p. tum ores colore, odore, petulorum amplitudine, aliisve nominibus plus minusve insignes deinde ructus vel aridi vel succulerti, hique vel acerbi vel dulces nec non
innumerae aliae aliarum plantarum diversitates, qua
Foliorum compositorum, ut vulgo interpretantur, duo genera sunt, et articulatim et inarticulatim com-
208쪽
posita; quorum tamen 'laec cum clo. DLcΛΝDoLLEdissecta dicere maluerim. uuae enim continuu sunt, vo ut dissecti soli luci uiue petiolo, eadem composita dici nequeunt. E ut 'laec mittamus, dolia caulina
superiura profunde Hi S Secta non auro per minutissimos gradus in folii radiculia integra transeunt stirpsoadom ' foliis it integris et i muti si dis et pinnato-
sectis variat, ita ut naturi ipsa foliorum plus minusve incisorum discrimen non magni fecisse videatur At folia vere composita, quae nodulis petiolaribus intercisa sunt, rarissime cum incisis integrisve promiscue occurrunt, ut interdum obserutitur in Rubo fruticoso.
Nam quod saepe phyllodii Sub Stituuntur, quae petio-Iorum maturum ' haud dissimulant, 'a nihil 'attinet. Eadem utriusque foliorum formae disjunctio,' ut in singulis speciebus, ritu etium in generibus ordinibus classibus apparet Folia dissecta in quacunque plantarum classe, in permultis eurum ordinibus, nec paucis horum generibus, Simul cum folii. integris sormisque intermediis occurrunti folia vere sive urticu- Iatim composita inter Acotyledones monocvtyledones et Dicotyledonum rapetatus, inanino ' desiciunt, aura sunt apud uno petulus e. a. in Bignon iacearum Verbenacearumque Ordinibus, ' inter polypetulas denique generibus ordinibusque integris unquam solennia sunt Quibus movum mi fallor, ' idque haud levissimum argumentum AE plunturum eo aphia accedit, Cuius gratia Morphulogicam hanc quaestionem deligimus. Plantas soliis dissectis instructa inde ab nequatore versus pulus progrediendo Sensim rurescere, in-
209쪽
numeris observationibus confirmatur, licet calculo aegrius demonstretur ob rei ipsius umbiguitatem. Sufficiat meminisse, Monu cotvledones soliis dissectis
praeditas, intra tropico non adeo raras, extra ussines vix usquam crescere ejusdem generis species
integrifolias reliquis, quarum folia vel fissa vel disse et Sint, saepenumer esse rigidiores multasque
Specie , quarum folia vulgo sinuata pinnati fida vel quovis modo divisa sint, in frigidioribus variar foliis integris. Addam, quot circiter sint species foliis dissectis sive inarticulatim compositis in oris quibusdam septentrionalibus, praetermissis tamen soliis evidenter sive pinnati fidis sive palmatis rin apponia circiter 30 inter hanerg.
in terra Lubrudor circiter in insula et villiana uuae quum ita Sint, et quum Singularum plantarum metamorphosis doceat, folia quo magis divisa Sint, eo perlaetior ut plurimum Bestimanda esse: Deile conjecturam ceperis, folia articulatim composita, quae absque dubio perfectissima, in terris frigidis aut omnino non, aut rarissime tantum oriri OSSE.Sunt autem
210쪽
in insula Melvillianain terra Labrador in apponia prope Berotinum in Gallia in Africa boreali in insula Cuba
D: 11, 2169.14, 1496.14, 61024.11, 33223. 9,81491. 9,2
8, 9 Itaque accrescit quidem in terris calidioribus specierum foliis compositis ornatarum numerus, Sed neque adeo, ut XpeetaVeris, neque Sine Xceptione,
qualem in tabula nostra lora Melvilliana ostendit. Neque species integritaliae eorum ordinum, quibus folia compositu tanquam solenni sunt, aeque ac illorum, qui foliis dissectis praecellunt, terras frigidiores prae reliquis incolunt. Nam unicum ejusmodi distributionis exemplum, quod utiquam veritatis speciem simulat, ubi Chamaeniori, id nullum est, tum quia singulum, tum etiam quoniam tot uliae Rubi species simplicitaliae tot aliis terris et temperatis et calidis propriae sunt. Nil igitur restat, quo vis caloris in persectissima foliorum forma effingenda probetur, nisi
numerus ordinum, ad quos diversarum terrarum species ut ita dicam compositis aliae pertinent. Quarum quotquot sunt in fora Melvilliana, Labradorica, Lupponica, ne dicam in universa retica, eae duorum tantum sunt Ordinum Sibi proximorum, vel ROSuceu-