장음표시 사용
441쪽
A saginae qualitate reddunt habitus Unionum. Nam si purum fuerit, quod aeeeperim,randi.
eant orbiculi lapillorum, si turbidum, aut pallore languescunt. aut rueo innubilantur. Ira magis de caelo, quam de mari partus habent. Dentove quoties excipiunt matutini aeris semen fit clarius Margaritum:quoties vespere,fit obscurius. Quantoq; magis hauserit, tanto magis proficit lapidum magnitudo. Si repente micauerit coruscatio. intempestiuo metu compti munimclausaeq; subita formidine vitia contrahunt abortiva. Aut enim perparuuli fiunt scrupuli,aut inanes.Concliis ipsis inest sensus,partus sucis maculari timenticumque flagrantioribus radijs excanduerit dies, ne suscentur lapides solis calore, subsidunt: & se profundis ingurgitant, ut ab aestu vindicentur. Huic tamen prouidentiae. videtur quippiam deesse aetatis opitulatur. Nam candor senecta disperit: & grandescentibus Conchis frandescunt Margaritae. Hucusq; Solinus, ex quo haec Marcellinus: Testae rore grauidae Margaritas edunt minutas, binas, aut ternasi vel Vniones sic appellatas, qutid eius terraec eiusmodi Conchulae singulas aliquoties parium, sed maiores, idq; inditium est aetherea potius derivatione,quam saginis pelagi hos driri foetus,& vesci: Quod guttae matutini rotis ijsdem infusa , claros efficiunt lapillos, & teretes: vespertini vero fluxuo contra & rutis B los, di maculosos interdum. Minima autem vel magna, pro qualitate haustum figurantur easibus variatis. Concussae vcro saepissime metu fulgurum inanescunt, aut debilia parium, iaut certis vitiis desuunt abortivis. Haec ille. Sed quae de sulgure cum Solino ait, non con- Ex sulgura. ' ueniunt curiijs, quae Aelianus, & Iohannes TZetara scribunt. Ille enim ait Margaritam . 11. maris steturam esse, de ex quorundam opinione ad partum deduci cum in apertas Cochra 7 Diulgur affulserint: hic autem eorum opinionem recitat, qui ex fulgure nasci putant, congloi,arique statim cum sulgur in Conch a eiusmodi hi nica fulserui versus eius tu sunt de
Aliquas enim harum dusnt ex fulgure nasit. Aliquas autem rasus mihι icans mana subruma. Et primum mi bi auri fulgaris Margaritas. n H
Veriim utra*ie hac opinio, se facile conuellitur. Quomodo ad ostreas peruenire rosci Raut iit,dus aer potest, si altius in mari immeriae sint,quam dece, & duodecim orgyra, ad quas vix detore, di ipsi solares radij penetrare possunt, sane proditum est Conchas eas, quae in profundo ma- sulgure. ris degunt producere Mariaritas maiores, quae in maris superficie min.res, cum contra D euenire deberet, ii huic opinioni eredamus. Plinius praecipuu cadorem custodire pelago Lib. .ea. altius mersas,quam ut penetrent radii tradit.In que locum haec Massarius. Videtur, inquit 31. Plinius,ex verbis, quae paulo supra retulit, sibi ipsi contradicere: nam si Conchae hae Margaritiserae altius,& in profundo maris stabulentur, ut hic libro tricesimotertio testatur, ubi M ait:Vtiam minus temerarium videatur ε profundo maris petere Margaritas, tanto nocen . . tiores secimus terras: quo pacto tanto aquae interuallo pandentes sese quadam oscitatione impleri roscido conceptui & pro qualitate roris accepti Vniones candidi, de sordidi atque pallentes fieri poterunt Propterea cum in fundo maris Conchas degere secundum nat ram sit, censeo Margaritas neq; concipi,neq; eiusmodi qualitates roscido humore suscipercised ex carne sua generari,qualitatesq; eiusmodi elus per aetate accidere. Hςe ille; cui Car Ex earnadanus adstipulatur.Fabulosum, inquit, eas exciti rore cocipere. Ite Rondeletius superiora P Pliiiij verba cu recitasset de seneratione Margaritvu, & Cocharum earundemsalsam esse. Oci opini
442쪽
opinionem, quam tradidit Plinius, confirmati nimirum Margaritas esse Concharum pat- gius,& ex roscido succo generari. Etenim, inquit, testa si licea intecta omnia sponte, & non ab alis sprocreantur: neque gliud quicquam procreant. Neque idem partus adiuersis editur, quemadmodum Vniones a diuertis specie Conchi4, siue Ostreis. Adde quod om-ri. '' nia, quae procreant, statis qua que temporibus sintus suos concipiunt ,& emittunt in lu- . h. ' ' cem, cum in variis ostreis aliquando Vniones reperiantur ι aliquando nulli: m h hoe tempore, modo illo. Aegypti, hodie e ternis mercatoribus in Aegyptum proficiscentiu
Pisei, eo. bus, narrant de pisce columbo, quem orbem vocavimus, eadem fere quae Plinius de Con- lumbis s. eliis Margariti feris, eum scilicet ore hiante rurem excipere, ex quo deinde Unicines esticiat. Sed fabulosa sunt ista, nequς enim unquam in eiusmodi pisce inuenti sunt Vitiones, neque ros haustus non posset non in Ventriculo immutari,& concoqui, vel un:i cum exere Ali, Esuit mentis alijs excerni. Hactenus ille. Nauigatores isti Indici alias rationes adiungunt, quotio nonna. minus credant lapillos hosce ex rore nasci, in Concha una plures reperiuntur . non planesti extore. eiusdem magnitudinis, coloris, formaeque: quod fieri debuisset, si ex rore generarentur. Et cum tradant ex pura rore candidos nasci, ac nitidosi ex turbido vero pallescent s. nec tanto splendore nitoreque praeditos, quam nobis dabunt rationem opinionis huius iner- Fi ma ria tores nigrarum Margaritarum, aut aliorum ςolorum Nam ' GonZaluus Oviodus tradit ab , , e. s. ς Margaritas habuisse colore nigras, Ut est carbo, fuluas, splendentes, ut aurum, sine splendore, seu obscuras,coagmentatas densa ἔ, ad caerulium vcrgentes colorem: item ad viria .. V dem, & aliis coloribus praeditas. Quidam e recentioribus, ut antiquos cum iunioribus C ς ' eoncilient, originis diuersitatem di simili earum genesi acceptam reserunt, non autem autorum ignauiae, aut oscitantiae. Nec enim video, inquit i ranciscanus R ieus, cur cui sinisti. ea. quam mirum videri debeat, si pro diuersa cinii constitutione illarum generatio variet.
i.. Quid namque prohiberaliter nasci eas, quae ab Erythraeo mari, quaeve .i Taprobanae, &Toidis, vel etiam ab Arabiae petuntur littoribus secus autem quae a Paria vieinisq; A strinis, vel etiam occiduis septentrionalibusque Oceanis ab edoctis vrinarijs solertissima petuntur arte. Pioinde Plinium rerum naturalium peritissimum nullius inscitiae, aut negligentiae insimulandum censeo, quod de Margaritarum natalitiis aliter scripserit, quam
Austrinarum, occiduarumque nuper inuentarum regionum lustratores, quorum monimenta praetereo, ne prolixior sim, Sat namque nobis in praesentiarum suerit apud omnes conuenire, Conchas pro sua aetate, ac magnitudine maiores, pro roris vero appetcnte Ggenitali tempore concepti pNitate, vel obscuruate generosiores, vel ignobiliores eniti. Qua ratione uberiorem has cum coeliaca natura,qu m cum Huorea consensum di cognationem obtinuisse manifestum puto. Haec ill , cuius conciliatio nullius planδ apud me est momenti. Nam quamuis in quibusdam rebus regionum, & locorum diuersitas diuersos Fulgur no tenerandi modos proserat: tamen rationes praechetae non p4liuntur Margaritas crore nai lai:quemadmodum neque a fulgure, quod reprobauit ' Iohannes TZetZes,asserens put ne se in mali generari lapillos quosdam, qui cum in Concham ceciderint huius testae laevi - τά tate nitoreve acquirere splendorum, sicque fieri Vniones: versus eius clarioris doctrinaeoinio. gratia adferam a
443쪽
A sed haec opinio, quamuis magis praedictis probabilis videatur, necdum recipienda vide- Resu i citur. Nam in Concharum came interdum inuentos Uniones cum legimus, rotunditate insi- opinionis gni, &splendore. Igitur penetrare carnem quamuis mollem non possunt. Praeterea pellis Turax. Concharum plurimos adnatos suisic cernimus: unde Cardanus non admodum inepte etc.. stis Margaritas originem trahere suspicatur his verbis: Generari Margaritas in tosta , non Cisdini A in carne, substantiae primum smilitudo ostendit. Visa est etiam Margarita testae suae iuncta: pinio ἡ imis di ob id testae earum intus inaequales sunt. Margaritae ipsae forma diuersa, plaetaeq; tamen stis oriri. ad rotunditatem vergunt: &quo maiores fuerint, referunt eo limbo esse propinquiores:&alibi: Vidi ego nuper Histum matricis, in quo plures Uniones intus concieti erant, nou se cus, ac lapidum coagmentis quς rochas,id est, conos, a figura vocant gemmae. Nam profundiores aliae,aliae altiores, tundar, planae, insermes, veluti in cinere castaneat, ira in m trice sepultae erant. Verisimile igitur empostquam ab initio tam factica velluntur, expressum liquorem e testa veluti guttas in rotundam sormam cogi. Inde facta additionc ex eodem lento humore per cortices augeri, atq; concrescere, demum forsan cicctas alia Ostrea
produceret veluti piscium oua pisces. Et utcunq: sit, piaegrauatas magnitudine testas illas B sponte cijcere. Non sunt tamen Margaritae duritia lapidea ; neque scio quicquam quod ., in animali durius oriatur Vmblicis marinis. Hactenus Cardanus. Androstheni Rondet in Ari libal ,
tius assentitur: is autem apud 'Athenaeum, ait τα, - ν τῆ σαρκι τοῦ Ο η γbin , hi,
at περ εν Hie σύωMe τἰώ χάλαζαν, id est, in carne ostrei gigni Vnionem, quemadmodum io. . in suum came grandinem. Idem Iuba tradit reserente ' Plinio, Arabicis Concham esse si- ' Ω.s c. 3 smilem pectini insecto, hirsutam Echinorum modo, ipsum Vnionem carnis grandini similem . Hanc nos sententiam tuemur, & Indorum auctoritate confirmabimus, praeserti inqui Cubagum insulam incolunt. Hi enim Vniones in Conchis eo nasci modo tradui,quo Oua in Gallinis. Nam in gallinis grandiora propeque matura seramini propinqua sunt, ut Generative cludantur citius iis, qui minora sunt minus'. matura, & in uteri interioribus recundita. oua. Ita quoque Ostrea haec Margaritas serunt magnas prope testarum Ora, partias interius magis, ut mirum non scripserit Plinius, partum Uitreorurn Vnionem esse. Quidam non mept Elapidum in divcrsis animalibus nascentium generationi comparam horum originem. I
., ter quos est Rondeletius, & ' Al xander Benedictus, qui sic scripsit: Vidimus lapides ex q-i ti,, vesica eiectos magnitudine cui gallinaccir quos paulatIm viscosa materia obducta, veluti cur. monea. C in crustas vari j interdum coloris, igneus calor indurauit: atq; ita increscere sensim tradum 1 . ., tur. Margaritae etiam in Conchis co modo fieri traduntur, gemmarijs varios veluti in cc pis cortices torno detegentibus. Et Ronde latius: Eadem ratione inquit, arbitror Vnionem in onchis concrescere, qua grandinem in porcis, calculum in renibus, vel vesica.Quo a
no haec scriberemus, mortuus est quidam, cui in altero rene erat lapillus tot particulis com Vsans, quot in rene venularum crant ramuli, quarum particularum lapilli, extremu veluti diaz, . caput marmoris rotundi,&candidi frustulit ieserebat, vel Margaritae maiusculae figuram, di splendorem,id ex pituita vitrea concretum fuisse existimo.Quare nec missi si in Ostreis, ct Conchis senescentibus Uniones reperiatur. Talia Rondeletius. Mollis est unio in aqua, Molles sti electi ex ea cximitur, duri scit veluti corallum, ut refcrunt nauigationum Indicarum scri mari Mai ptores. Idq; est quod his verbis dixit Plinius i In aqua mollis Unio protinus durescit. In ginta. mari det Sur dicto scribit Con Zaluus Oui edus inueniri Vniones centum pyri serma, ant quam unus rotunda. incolae Cubaguae insulae, quae in occidentali India sita est, asserunt
Ostrea Margaritas serentia coriis temporibus producere certum humorem rubrum,& sa guineum in tanta copia, ut tingant S inturbent aquam eodem colore. Nemo tamen recte
D existimabit linne humorem esse materiam, ex qua fiant Margaritae, quia in nullo alio loco, ubi Margaritae abundant, hoc obseruatum legi. C rrum autem est succum aliquem clarum Materia f. tenacem* esse. Illud quoq; refert ad harum γε-ιν. quod Androsthenes in descriptione monum.., Parthiae tradit aptid Athenaeuin. Pinnarum, quae in alto degunt clarissimos esse Unioncs, . M puriores, granctiores: contra illarum quae per aequoris suinma fluitam,& sursum euehuntur minores; colorisq; nubili,quia solis radiis percutiantur Quae etiam ' Plinius de unionibus . in Conchis Margariti selis nascentibus confirmat his verbis: Miror ipso tantum eos coelo i, wgaudere. te rubescere,candoremq; perdere, ut corpus humanum. Quare praecipuum cu- fodiunt pelagiae altius mersae, quam ut penetrent radij. Non etiam illud ,inquit Aesianus,
me sugi uultis his lapidibus unionibus e Conchis quasi redemptionis pretio persolu-
., to, Conchas liberas dimitti, iterumq; Vniones renasci. Quod si priusquam lapis eximitur, is huius altrix bcstia mutatur, una cum carne putrescere, & perire dicitur. Oo a NA
444쪽
, x historijs,quas infra recitabimus, cum de luxu agemus, liquet Margaritas aceto dissolui. Vnde Pausanias: τέ μου a -λυι ut inta τοῦ ο De dixit ' Vitruvips. Aςeu vis dissipati&dissolyitousim, plumbum, aes, item Margaritam. Et obseurus quidam: Margaritae velut testa oui aceto mollescunt,& resoluuntur. Distillantur etiam .dc colliqu*ntur,quae lapi, deamt,inquit Cardanus,sed molliora, ut Margaritae,coralli Smaragdi. vi dissoli Vt erso Margaritas dissoluas nam hoc propono, quia expertum est ipsas integras laua. ualitur. succuinque limonum bis,aut ter cola, inde merse,& isti exponerin quinque aut sex diebus is colliquantur, ut mellis, quod ad substantiam attinet, similitudinem reserant. Ego ii hoc olim nouissem,diues paucis diebus euasissem. Hoc enim intellecto, quod nuper spitii,atq; alio secreto quod experientia didicii poteram sex millia coronatorum in quadragintgi vel paulo pluribus diebus superlucrari. Existimo, sed riqn sqm expertus, aceto distiligio eas etiam posse liquari, Paucis adiectis etiam aurum bis dissolui posse sermant. Hue usque - ardanus. Zoographus dum baec scriberet Uniones aliquot perexiguos filo aeneo insertos Faceto satis aspero ad dies decem maceravit. Vnde emolliti quidem sunt, & friabiles facti, praesertim superficiet pars inserior durior quidem remansit, sed & ipsa digitis alteri poterat,in fundo vasis arenos asperitat videbatur.sicut in matulis calculosorum. Emolliuntur Non liqui. igitur aceto, dc resoluuntur Vniones, non liquantur, aut contabe*unt. Nam quae propriuiut. liquari dicuntur,siue per se vi caloris,ea tota in liquorem abeuntis edimentum enim,ut d Liquin, xi,arenosum in lando relinquunt, vel totae potius in arenam resolutae subsident,si tempore di δ' longiore nimirum relinquantur. Acetum distillatum vim pristinam, sicut saporem odor ve seruativi proculdubio eadem omnia,quae non dii tillaruin, prestet: sed purius subtiliusq; est. Loographus ante multos annos in cineribus distillatum ter repetita distillatione acetum, seruar. Non vehemetius tamen inde,quam acetum aliquod acre ante distillationem. iactum ipti videtur.Quucirca Cleopatrae Margaritam tam cito dissului potuisse valde miramur. Acerrimum sane illud acetum fuisse oportet,quale i' nostris regionibus, 'an reperitur. Conchas quasdam rugatas Rondeletii, vel similesὶ artifices libi, ut Venetiit. per ficie externa, quae fusea. & aspera est, praemollita nimirqm aliquo liquore, lixivio acri tur xe,irae poliunt, ut pulcherrime niteant. Cochleae caelata testa, inquit Rondeletius,in acedi Gio m cerata superiore veluti cute, vel crusta spoliatur redditurqi Cochleae Margaritiferae modo splςndens, nitida, & VniQqis modo colorata. Et Sylvius ait: Dissoluuntur aceto se ii praesertim distillatu, vel succo limonum pru eo inquit Zoographus,nobis suetam be
beris accipere licebit Margarita testae Quoruin, lapides renum, vesic corallum utrumq,οῦ
ea post siccata prompte friantur. Sed aliud est dissolui, aliud friabile reddi.
i A R G A R IT A RIV S est negotiator, mangoq; Margaritar . apud Fim L
i cum.Calepinus μαργαριτ μωσον exponit Graece. Potest etiam dici Graeci, ,καρ- . P γ σ3tis, Vt ποπυρ se . Margaritiser qui fert Margaritas.' Plinius:Concharum is
, ' genera inter quae & Margariti serae Cochleae . Apud Lexi graphos inuenio is mns Marsaritis carens; sed siquaqtore.
fluxum. Senarius est Onirocritus apud Suidam. Visos insomnis Vniones laci Nymarum profluuium portendere tradiderunt Artemidorus. &alij. I de Durius Valerianus in Hieroglyphicis Uniones, vel Concham eorum, pro lachrymaru symbolo accepit orte quod lachrymarum gutte, Vnionesium hin. nitudine, perspis uitate, & orbe suo seserant. Cumqt eiusmodi somnium aliquando Ium. ipsi conrigis,et resq; postmodum subsecuta esset,hoc versu uteminiu
445쪽
h uniones, reste eodem,qui nihil praeter nitoresu,&laeuorem ostendunt,significati tenusta- venustas. tem.Idcirco Vereri in otriatu intercςaeras gemmas Uniones praecipue deberi putant: virilior enim paulo ex reliquis gemmis ornatus, Vnionum plane foemineus est. Caesarem Veneri genetrici ex Vnionibus Britanicis thoracem consacrasse h Plinius refert. In Euangelio M ' ς 3 s Margarita significat premium, quod recte facientibus offertur, ut idem tradit. Sed rectius '' verbum Dei mihi exposuisse ridetur Clemens Alexandrinus his verbis: Maximi autem preti; Margarita mundum muliebrem per summam lasciuiam mirandum in modum in- ε radet. Ei V uasinea autem nascitur in quodam Ostreo pinnis non absint li: magnitudo autem eius est, xa. a. ' quiuus permagnus piscis oculusmec pudet miseras totum suum studium in hoc Ostreo poe vriba Dei. nere, cum eis liceat sancta ornari gemma, nempe verbo Dei quod utiq; scriptura appellauit Margaritam,qui est pellucidus,& purus Iesus, qui est in carne codem plator Oculus, qui
est ratio, qui perspicuus,per que caro est pretiosa,quae aqua regeneratur. Illud.n. streum in aqua natum carnem contegit: ex ea autem Margarita concip:tur. Saluator noster apud Φ a G. Matthaeum: Ne detis quod sanctum est canibus,neq; proieceritis Margaritas vestras ante porcos: ne quando hi conculcent eas pedibus suis, di illi versi in vos laccient vos. Et rur- . . sus: Simile est regnum coelorum homini negotiatori, quaerenti bonas Margaritas: qui cum inuenisset unam preciosam Margaritam,abiens vendidit omnia quae possidebat,& merca- ' tus est illam. E'ν πιλλοχ γα , inquit t Clemens Alexandrinus, τοῖς μια γημαις τῆς M' Vtrema. a eos Me, ἐν δέ - ῆ θύων ἀγριε ὁ καλλιχΘde εὐααπω. Id est, inter multas paruas Margaritas, una resplendet prae caeteris, & in *cunda piscium vcnatione Cal- clithus.
ANCTISSIMA Uirgo, de mater Dei nostri perquam apposite Marga- S. virgoritae assimilatur. Etenim ut Margarita inter caeteras gemmas candore, clari- Margaritaetate, perspicuitate, tunditate, unitateque unde unio vocatur, praecipua similis.
habeturi, cor roborat; syncopen,& animi defectum curavita etiam h c sanctissima Virgo immaculata vere candida est propter puritatem, &virginitatein,clara propter honestatem,perspicua,ac resplendens propter veritatem:eius enim imtima videri poterant: rotuda propter obedientiae bonorumq; operum celebritatem:unica, S praecaeteris praecipua, propter singularem ac eximiam sanctitatem. Animum addit timidis peccatoribus.& tremorem, tristitiamq; ne damnati moriantur, pellit. Recte itaque s
puit, qui inuenta tam pretiosa Margarita, omnia bona sua vendidit. ' Ideoq; dicitur Vir- . e.is. go singularis: una columba.
L PIA N V S Digestorum nono ad legem Aquiliam, ita inquit: Si maritus uxori Margaritas extricatas dedisset in usu, easq; inscio viro perserasset,ut pertu sis in linea stilo) uteretur. tenetur lege Aquilia. Sed apertius ditisti alibi: Si linea Margaritarum surrepta sit, dicendus est numerus. Caelius sista r. Rhodiginus, Extricatos, inquit Vniones iureconsultis dici opinantur,pe Exitientipolitos, S ab genitivis maculis depuratos . h Adrianus Turnebus libenter Vniones, assentitur Accursio, ut extricatae sint Margaritae, quae lineis inificatae non sunt, sed extra li- T 'neam, & tricam per se separatae sint: extricatas enim Iurisconsultus, opponere videtur ijs, a quae in linea habeantur. Robertus Constantinus extricatas interpretatur, non pertulas, ' λ 'i' nec in linea, ἀπολελυμ, νM. Scribitur in lege Sela. Seia Vnionem cum hyacinthisi stiaengauit: postea Vnionem seluit, nec ullum mortis tempore inter ornamenta sua Unionem erare. reliquit: quaesitum est, an haeres aestimationem rei, quae in haereditate non est, praestare debeat.
446쪽
E L LIA Vniones tam perdite diligebat, ut nesaret seamplius victuram. si eos amitteret: ' Martialis igitur optat hocce epigrammate manus suraces Annaei Sereni:vt Vnionibus subreptis, Gellia occidati
Hoc alio Epigrammate a Lino Psdagogo liberto Post humillae, qui tantae erat apud Patronam gratiae, ut ei committeretur gemmae concubini totum penus, Poeta idem geminos
poscit,&cum videatur velle pueros, petit uniones: . tu Crinita Line Padagoge turba, Rerum quem dominum vocaι suarum IEι credιι cui Pacthumilla caes
Gemmas, aurea, viva, cantasinas:
Sic se perpetua fide probatum, . ,
Succurras misero precor furori, , D semes abluando negogenter . :Ilos qui male cor meum flerurum ad os o noctibus.σ diebus opto In no a cupidus sinu Udere,
Grandes πω pueros, sed Umones. podiis .em Acumen poctae e eii, quod ad exit lun usque Epigrammatis habet lectorem suspei, men. ' ium,quali petituruS sit concubinos, cum tandem petat Vniones. L
ARGARITA Indica migens apud Rauisum textorem. His de alia ex locis,ot notis electionis, di praestantiorum addere licet. Iulius Caesar Scaliger i
Ι uIs v trami Pamι Maetarisum. D. H ieronymus in epistola quadam ad: solent miseri parentes, & non plenae fidei Chria Demetriadem virginem: stiani,deformes, ti aliquo membro debiles filias,quia dignos gener nouinueniunt,virginitati tradere: si tanti, ut dicitur, vitrst,quanti Margaritum. Vtitur eodem prouerbio idem Hieronymus complusculis alibi loci rusiam patur& a Tertulliano in libello ad Martyres. Hoc edicto summa rerum inaequalitas fgnificabatur. Si tanto studio curas, ut vivat corpus,quam est dada opera,quci vivat animus. Si nihil n6 facis quo placeas homini principi,quanto magis enitendu,Vt Placeas principi Deo Si talis sudoribus parantur opes perituri,vel vla,vel furto,cur non m
447쪽
a Cresamine prouerbialis locutio est, pro eo quod est approbare:&carbone notar quod est Cretanot damnare. Propterea quod Pythagoras aiebat id, quod esset colore candido.ad boni natu- re, & car-ram pertinere:quod atro, mali. Ad hanc sermam pertinet etiam illud monerinaνe, quod bone quid,st pius apud autorcs cst,pro eo quod est inter selicia prosperaq; numerare: ductum a uete. VR QR si risu perstitione. quς unumquemq; anni di missis totidem in urnam, aut ut apud Scythas, . in pharethram, calculis signabat: quem arbitrabantur prosperum abi sis, candido calcu- -ι Io, aut creta: quem egregie felicem, Unione: contra quem inauspicarum, nigro lapillo no-gabant. Haec omnia autor adagiorum.
R AEFERUNTUR, inquit Fraciscus Rueus, eandidissimae, lucidis a rix . simae rotundissimae, laeuissimς ω minimi ponderisimaxime autem si natum g .e. 13.ra perseratae sint.Margaritae.Verum ridiculum cst aliquas a natura per ratas inueniri. Nescio cur etiam praeferat leuissi inas, cum h Plinius magis 'LLy e. 3s. ponderosas laudare visus sit his verbis: Dos omnis in candore magnitudine,or deuore, pondere haud promptis, id est. vi exponit Dalechapius. haud inuentu facilibus, eximis s illis praestantiae notis omnibus in unico mionc rebus,qui, r. bus sane verbis omnes laudes Margaritarum complexus quam breuissime est. Eode loco: si In candore ipla inquit, magna disterentia, clarior in rubm mari repertus. Indicus specula- Indici ii ν aium lapidum squamas assimilat, alias magnitudine prςcellens. Sum ma laus coloris est cx- in, νε aluminatos vocari, & procerioribus sua gratia est, Elenchos appellant fastigata longitudi-m ne,alabastrorum figura in pleniorem orbem desinentes. Hoc loco Galuminatos interpro- Ex lumin tantur quaqua versuin sine fusco nitentes, & pellucidos,& ad aluminis Iore accedentes, μ' quod optimum celatur cum candidissimum est teste Dioscoride. Color igitur non omni- e Lb. 1 ea. . hus idem, qui & penes regiones admodum dissert ut etiam magnitudo. Nam circa Bosph l rum Thracicum rum sunt, & parui. In Acarnia coloris marmorci. In Britannia decolores. Colore va-In amni apud Volgesum montem in Lotheringi a no admodu splendidi. Unde fit ut penes Hant.. Tegiones locaq;, in quibus nasclitur,eoru laudes liis verbis prosecutus sit Aelianus: si optu mus Indicus,& in mari rubro procreatus existimatur. Idein in occiduo Oceano,ubi existit
Britannia, nascitur i sedis magis sului coloris est, minusq; splendidus. Iuba in Bosphoro etiam steto nasti seribit qui & Britannicis inseriores sint, & cum Indicis,& Erythraeis nurusi lo modo comparandi. Hodie quoq; optimi censem Uniones Orientales, atq; inter hos, olientales. ij qui inter Ormutium,& Bassoram in sinu Persico inueniuntur. Qui inter insulam Seylan, , Comorini caput habentur,cedunt his pretio,& a peritioribus facile cognoscunturi item qui circa Insulas Borneo, 65 Aynon inueniuntur,vilioris etiam pretiIlunt. Itaq; Ormutanae caeteris praestantiores iudicantur Orientalibus.His etiam cedunt splendore & claritare qui ex occidentali India portantur.Na orientales lumine sincero illustres sunt. occidem si o. uitalibus tristis quaedam & nebulosa sinceritas inest. Ideo illis pretium maius. Habet tamen illi etiam occidentalis ora quosdam qui non cedunt orietatibus; sed admodum paucos. Ponderosi quoq; commendatiores. Pondus ad hoc aeui,inquit Plinius, semiuncis,pauci singu- A pondet vidis serupulis excessere. Ex Indicis nunc ponderosissimi pendere visi sunt centum sexaginta
ana hordei, siliquas triginta,& viginti septem siliquas. Maximos duos possedit Cleopatra Aegypti regina per manus Orientis regum sibi traditos. Rex Bornei oui anserini ma- gnitudine. largaritae magnitudine paruae nucis auellanae quam lepiocaryon vocant Gi P .. ei,& egregie rotundς nominantur apud Heliodorum. Adl aec multun conterimaturitas. AeshΜαD Aiunt enim quo maturiores sint, eo albiores, & magis splendidas esse , translucidas, mL 1. nusq; referre colorem Conchae qui aliquando arcum serὲ caelestem resert variantibus pm A matum diuerso ad lucem positu coloribus, rutilo,caeruleo,subviridi. Itaque Americus Vesputius, x te.
se de Unisnum maturitate ad regem suum scribit: Nouerit maiestis vestra, quod nisi permaturi sint,& a Conchylijs,in quibus gignutur, per se se ocidat, omnino perfecti no iunt:., quinimo in breui,ut saepius expertus sum,emaccestimi, & in nihil redacti sunt. Cum vero .. maturi fuerint, in Ostrea ipsa inter carnes, praeter id quod carnibus ipsis haeream, se separantihuiusmodi optimi sunt. Haec ille. Addit etiam inter probitatis notas Iohannes I res ' las,si facith in aceto liquefiant. Rescrt etiam ex qua Concha exemptae sint.Nam quae in i dia occidentali in Pinnaru quodam genere nascuntur, turbido sunt colore,obseuro,rulla, de quamuis candidae quaedam in his inueniantur, tamen non climendantur. Inter Conchas
spumae labentur laeues,de albae,quales pro Coachia Margarituali exhibuimus. L
448쪽
inquit, columenq; omnium rerum pretij Margaritae tenent. h Alibi prox, Amum adain dii apud suos Romanos Indicis Arabicis'; Margaritis statuit. Et alio rursus in loco: l inum,inquit, quod ignibus non absia initur,in des m. ' tis Indiaec imi inuentum est, aequat pretia excellentium Margaritarum. Am is drosthenes scripsit in Asia. nam Ioc erit pretii ςquus aestimator Peri det,& alijs oriem ttis regionibus tanti mi oncs preti, fuisse, ut pari auro rependerentur. Megasthenes, teste
mare,quam corinens ostr ex illo namqi Margaritas mitti trininin aqὲ computatione millies iscentena millia sestertium annis omnibus India, di seres peninsula illa imperio nostro adb ismunt. Tanto nobis diliciae, & 'minae constant. Quota enim portio ex illis ad Deos quaeso Fiam uti ad inferos pertinet Alexander Seuerus teste Aelio I ampridio gemmas sibi obi vhiones Φε tas vendidit. Et ciun quidam legatus Vniones duos uxori eius per ipsum obtulisset magni
diti ab Im- ponderis,& inulitataemcnsurae, vendi eos iussit:qui cum pretium non inuenirent,ne exemisperatore. plum malum a rogina ncisceretur, si eo uteretur quod emi non posset, inauribus Veneris iv hi,hhido eos dicauit. Caesar,ut scribit Suetonius, ante alias dilaxit Marci Bruti matrem Seruiliam, Mil. cui primo suo consulatu sexagies sestertium Marpari tam mei catus est. Quod hic dicitur de . Margarita sexagies sestertium coempta, fidem facit dicto Pliniano de Margarita Cleopa-- Lib. 3 se trae centies sestertium aestimata, id est, aureis ducentis quinquaginta millibus. M Budat M. clim inquireret,an id verum esse potuerit, sic rationem ducebat, Dotem omnem Margariatarum, ut Plinius inquit, & gemmard nostri confirmant, in candore,in magnitudine,& or hiculari forma,in laeuore,& pondere esse scimus. ndorem nostri nitorem Indicum in te, ligunt.Quare in Unionum indicatione omnia haec obseruant.Cum haec proderem, percunctatus sum a gemmario quodam primi nominis mihi familiari,quem vidisset unquam pr tiosissimum Vnionem,quantum pendere meminisset. Cum de hoc verba faceremus, ct ille trecenarios se vidisse te spondisset, idq; ut memorabili in praecipua bonitate commemora- Gret,inter sermonem adirenit gemmarius alter,qui dixit pridie se vinim tenuisse quadraginta ceratia pendentem. Hoc enim verbo in gemmis appendendis utuntur, quod insta a nobis exponetur.Is igitur cum rei pernoscedae cupidum ine videret,ait se postridie mihi eum ostensurum in manibus inclusoris, aut vascularij,qui illigandum cum monili conduxerat. N.igailiae Ea die ad constitutain liolam non assui . tertio die cum venissem ad eum, comperi ab idi. insignis p6 clusore redditum, caelorum eum esse in dactylotheca principaliaribus aureorum millibus dς 4 emptum,auellanae magnitudine, biculatum,eximiς pulchritudinis podere, ut di qua' dragenarium. Ab alio gemmario audiui unam se Margaritam tenuisse,exquisita bonitate. pondere tricenoriam, quatuor millibus aureorum eniptam a duce Borboniana Ludovici
regis undecimi filia. Et paulo post: Sed Plinius de Unionibus loquens, Pondus,inquit, ad P dati hoc aeui semunciae pauci singulis scrupulis excessere. Hoc pondo sex de octoginta cerati di bessem cerati j aquat, cum in uncia centum Eu sexaginta sint ceratia, & viginti in drac, ma. Non mirum igitur est,s Vnio omnis aeui maximus,& omni dote probitatis praestanti
simus,lanti ea aeta le ae ilimatus est,qua mundus auro,& argento exuperabat. Et rursus paulo insta, cum ea Plini j verba adduγisset quae nos iam citauimus,haec subdit. Ergo cum eo Hiempore Unionum inrcr gemmas prima, aut certe si cunda esset indicatura, tuncq rerum
pretia ad summum licita tionis perueni sient, & ille Cleopatrae Unio pondere altero tanto praestaret, quem pretiosissimum memoriae nostrae Unionem gemmarum 4nstitores memia Iierunt, atque eo amplius scrupulo; non abhorrere a fide puto tanti aestimatum esset simul quod omnibus numeris commendationis absolutus erat,1 mul quod ad culmen probati,nis,& primatu peruenerat,& ita inclaruerat farna,vi natura specimen sui fecisse in duabus Margaritis aestimaretur, ut ex Plinio apparet. Huius preti j ratio sie arbitror iniri potest. Cl tipatia Quum cx illo gemmario quaererem,quati ex .rmula aestimaretur plurimo Margarita, quae seminem pondere quaternaria,&qualitate prima esset: triginta inquit,aureis eiusmodi empta vidis tui uo. mus. Quid o narim, inquam, eiusdem notae quanti aestimares Θ ait minimum ducentis. Cum ulterius rogitando per accessiones pergerent, ita respondit, ut intelligerem accessio
449쪽
A eando ponere supradicto octonaria Marg tita paulb minus septuplex quaternarix aestimatione facta esset: sic in duodenaria, & vicenaria, & ulterioribus maiore deinceps maioreq; rursum versus incremento pretium augesceret. Qua ratione si pretiis Plinianae statu mus, in immensum quoddam pretium abibit laxatio. Μaius sertasse miraculu sit Caesarem centum quinquaginta millibus Unionem unum etnisse, vi adulter* donaret. Hactenus Budaeus. Porro Vnionem Cleopatrae ad monetam suam Lusitanicam computans Fregosus, ait valuisse ducenta quinquaginta millia ducatorum. Iohannes Hugo I. in scholianus ' P autem Vnionem persectum ex omni parte, qua splendoris, qua luminis sine pureolis, sphaerica for Ind. Orientima, aut in pyri speciem probe tornata qui lati vhius ducatum unum scre valere a gemma- si xijs est edinus. Atq; hinc, inquit,c6putatio deducetur, ut in adamante, carbunculo,& smaragdo, ablata semper pretij parte, pro vitiorum, aut pulpolorum,aliarumq; improbitatum in Constituta ergo rite aestimatione pondus ipsum reputa, ac tum procedes in pretio,eOdem plane modo, quo in rubinis, & adamante fieri assolet. Etenim Margaritarum lineas, i a aeuim abis, si maiores,ae elegatiores plures sint, non improbabis; nam ob multitudinem pares esse non possunt,ac bonitate maiorum facile minorum prauitas vincitur; sin e contra v appareant,tum, qu sed aiunt, ex inanibus paleis trituram frumenti feceris. Mirantur itin rum Indicorum scriptores, non maioris apud nos Europ*os Margaritas esse preti , quam sunt, cum magni sint apud Ormutanos, unde per diuersas terras ad nos adseruntur. Caet tum Ormutij; cribris ex bractea factis Margaritae vendii tur, rotundis ea sunt foraminibus,
in quae distincta vicissitudine quadam subeunt seraminum: etenim alia grandiora sunt, P eri alia minora, octo serE in species diuisa, ex quibus baccae, quae cadunt, diuersa item pretia Π h ' μnanci lcuntur. Minutae illaeuiue Margaritarum quisquiliae Aliostar dictae ad unciae pondus ',' 'venduntur,& a Pharmacopolis, Venetijs allatae emuntur, parui in India pretij. Pharmacopolae nostri, inquit, Zoographus, Unionum minimorum vilis limorumq; uncia in emere se aiunt denarijs argenteis octonis. Elegantiorum vero quibus ad virginum, di matronarum
.mam in quaedam,Vestium dico,&mnear im, aut mitrarum,auri fabri utuntur, Uncia de
narijs stre quadraginta octo venit. Haec ille. Vniones exigui autem in Aethyopia tanti fiunt quanti aurum.
LT V TATE , di continua gestatione pondus Iotamq; mutari,&preis Cut vii
tium vilescereno tum est: idq; plinius ' non ignorauit, Alexander Polyh, 'Rhstor, & Sudines senescere eus putant,coloremque mutare, alteri q. nisi se ' D 9 Fdulo habeantur Pondus nullis remediis restitui potest, sed nitor . Indi ponitu, hamoi ira non nihil contusa eum sale fricant aliquamdiu, unde perpetuus de- restituit ut . cor ille, &eximia claritas, Averroes Arabs magni nominis philosephus, & medicus scri- Vt nitot rebit, si dentur comedendae columbis, clariores,& puriores reddi: sed occidendas esse statim stiluatur. ubi deglutierint; diutius enim in ventriculis detentas, pondere. & pretio imminui, plusq; damni, qu m lucri accipere. In Bohemiae fluuio, qui pagum HustinetZ alluit inuentas Ma faritas in Conchis quibusdam immaturas accolae aliquando anatibus deuorandas prae-ent, & ubi suo reddiderint, splendidiores colligunt. Cum eximi debent, cauent ne aere tangantur, di illico ore excipiunt. Saliua enim ablutae constantius splendorem seruant. Fit insuper interdum, ut maculam quandam in superficie habeat unio, aut pilum, aut aliud vi Νlus aetu quippiam, quod splendorem pretium qi diminuat. Ideo gemmarii tunicam primam Vnim seratar. pis auisunt, habet enim plures tunicas, siue cortices, ut cepae,veluti dictum est. Sed gena- .marius,qui hoc opus aggreditur certus esse debet tunicas interiores maculis,aut pilis caro. VR QR' ς re, quod facile cognoscet, si unionem digiti summis. lis splendori lucido caelo opponat. 'nam ita omnia vitia facila videbit, veluti sunt rimae: quandoque enim rupti Uniones sunt parte interna, cum seris summae imi probitatis, quainuis ad naturalem primumque nil Naturalis rem, nunquam redigi possint. Quod Aelianus docuit his verbis: suapst natura rotundus, nitor no te di laeuis esti prob-; circumscriptus: si quem ex eis velis affabre aliter quam natus est e. stilum
polireas artificium prodiu non enim cedit, sed asper lit, de se taudibus atq; insidijs ad sp
450쪽
Ostream. 'αι autem quippiam vela ι Ianies ex hoc, uas fusium, vique symalum Margεν ua coagulam fert,
Mutuatus autem haec videtur Trettes ex Philostram; non satis plene tamen. Quare ipsa Philostrati verba Zenobio Acciolo interprete,ad Graecum exemplar a Zoographo emem data ponemus: Dignum quoque, inquit, existimavi, quae de altero Margaritarum genere is arte facto scilicet: nam naturales ealculos in Conchis quibusda albae testae, circa Byblum G paruam Indiae insulam reperiri, qui in Ostreis illis locum cordis obtineant, paulo ante diu erat traduntur, non praetermittere: quandoquidem nec ipsi Apollonio res visa est leuis, is sed auditu iucunda.& mirabilium omnium mirabilissima. Nam qua parte insula pelagus in respicit, immensa est maris altitudo. Fert autem Ostreum in testa alba ἐν ἐλιπρο- λε ω quadam pinguedine reserta.Lapidem autem nullum producit. Inde maris tranquillitatem obseruant,& aquae superiiciem etiam ipsi olei effusione laevigant.Tum ad Ostrea capienda is ingreditur aliquis. ita instructus paratu 1, sicut qui spongias colligunt. Est autem ei fir- ,areus later minam σtinia, non Ir rus , ut interpres legisse videtur. Est autem πλήνΘιε, ut quidam dicunt,scapollum quo sementari, utuntur ad squandam,dc poliendam latcrum scabritiem: vel, ut alij interpretantur δοκκ . id est, pugio maior, & quadratus instar tra' bis, Alij asserculum esse putant, vel tabulam, qua mulieres lanam vellentes utuntur, Gy-bertus Longolius, &alabastrum unguenti: atque ita prope ostrea consid ns Indus v suento, quasi esea ad fallendu utituri namque illo persula Ostrea sese aperientia inebriam ,, tur. Tunc serreo stylo perserata quasi saniem quandam emittunt. Hanc venator ferreo Iain s tere excipit: qui in varias multiplicesque formas concauatus est; ea vero postmodum sa- unies lapidescit: atque in modum naturalis Margaritae albus ille sanguis obdurescit. Et haec est, quae cx rubro mari colligitur Margarita . Huic autem venatiosis generi etiam Arabes intendunt,ex opposito maris habitantes haec Philostratus.Caeteriim,quod TZetresseribat , ex Margaritis confractis fingi Vniones no mirum videtur, cum Cardanus scribat e G charum testis fieri his verbis: Non laeuis est lucri seplasia, cum ex Concha Margaritarum rapulcherrimi finganmr uniones. Adeo autem recte fraus haec succedit,quod nec a gemnia rijs dignoscuntur: colori splendor, substantia, pondus respondent. Sunt qui etiam ex duobus si ustis ob Conchae tenuitatem Vniones conficiunt. Dum ha cscriberem lis agebatur de Margarita si xaginta octo aureis empta a gemmario,quae ex Concha facta era pretium aestimationis aurei ducenti. Sperabant imponere Germanis, aut Gallis: quod ingonio, dc arte minus valeant. Idem albi: Nuper,inquit, inuentum est,quod vidi, ut Margaritae fiant in
adcu vcris similes splendorei ut si ibim quς solum dimidium * bem implet,non obstaret in asperi