장음표시 사용
431쪽
eo quod est suis Conchis & testis adnaios Vniones accipit Zoographus,non ipsos inter se gconcretos. Aliud sensit Marcellinus his verbis: Testae rore grauidae Margaritas edunt mi-21era pto nutas binas aut ternas: vel ''niones sic appellatos quod eius terrae eiusmodi Conchulae ' unione . singulas aliquoties pariat, sed natiores. Bacca pro unione acceperui probatii simi authores. in culice. ' Virgilius: - Nee Indi
L,pillus. Generali etiam nomine vocamus lapillum Margaritam. Nam lapillus & gemmarum MarPretiosi l4- garitarum commune est nomen, subintelligiturque pretiosus,quod si maiusculi suerint,pido. pretiosi lapides dicu tur, ut author est Perottus. Nam quod Seruius scribit gemmas diue S in ' si coloris esse: Margaritas vero albas: vel gemmas integras: Margaritas vero pertulis,plar ' ne est ridiculum. Sabinus Iurisconsultus Margaritas scribit lapillorum nomine no contineri: sed hoc falsum esse multorum exemplo declarare possimus. Curtius: lapilli auribus
pendent: idem alibi:Pendebant ex auribus insignes candore & magnitudine lapilli. FHoratius: Nec magis bale intra uiaeos vis Messi lapillos. Vbi proficto de Margaritis & Smaragdis intelligit lapillos Erithraeos vocat Martialis , di Eryxhy i in gemmas Erythraeis erutas vadis. De Concliis Margariti seris.inquit Isidorus, tradunt, qui P de animantium naturis scripserunt,quod nocitu littora appetant & ex cclesii rore Margarutam concipiam, unde & E mole nominentur . Alibi autem nusquam inuenire est Eccc lae nomen et& factu videtur,ac innuere Margaritas ex coelo a sua oncha concipi. Arabic EHiget. dicitur Margarita Flager id inlapis Alulo siue Albato Sylvatico, vel vi Monachi interpretes M uς li gut, Albato de Albam. Aliotiar voce minores Margaritas intelligunt etia e radita Arabes voce corrupta,ut scribit V Iohanes Fregosiis Hispanus medicus insignis, ex Iuliar portu maris Persici,ubi prestatiores generantur. Eode vocabulo ututur & hodie Lusitani. scidii, , Nam Iohannes ' Hugo Lins choranus tradit baccas maiores Lusitanos Perotas appellare; Abi ii iis iis minores A liosar, Arabes Lutu: Persas vero &caeteros Indos Motij, Malauares Motu . Indiam oriet. lnsula Cubagua Indiae occidentalis,Paria & Curiana regionibus dicuntur Unioncs Thenoras de Cori scias, alijsqi nominibus pro linguae varietate, ut Pitrus Martyr,alitq; itinγ crumin Indiam hanc scriptores prodiderunt. Hodie in C. raeeia dicitur. In Italia Peria vulgo vel perna vi quidam scribunt. Gallis,Germanis , Anglis, Belgis Perle. Hungaris Dragako,Gyongy. Polonis Peria.
IIbes. . ARGARITAM ' Tertulianus pustulam Conchae siue duram & t
bit mal e -M, Ii tundam vcrrucam esse ait. D. Hieronymus rubra maris grana vocat.VL . M a s la I planus vult nec gemmis contineri nec lapillis, quia apud rubrum mare I'ullula CO di crescit&coalescit Concha. Dubitarunt etiam summi viri,sine Margari-.φ' υπιλ ta Conchae pais,an excrementum, an vero morbus. Dicitur apud Philo
.. . ' .. si ratum lapis,qui in Ostria cordis locum habet. Ossa Vniones appellauitu. - Charea Mitylenaeus apud Athenaeum his verbis. Chares Mitilenaeus libro septimo hist Rubri mi riarum Alexandri ait: Capitur vero in Indico mari S circa Armeniam,Persidem, Susiana, H
nsgian .. Dabiloniam Ostreo quiddam sinitio, quoci magnum ἀδών vegetum&picnum est dio, is Nec semis. longum, habetq; intus carnein multam,albam,suauissimi odoris,cuius exempta ossa Mar isne. l ptilia garitas vocant,cx quibus monilia componunt &c. Quae sane sententia prorsus a Veritate commς ν aliona est. Nam si uniones ostreorum ossa essent, ij semper in omnibus ostreis reperi h p- se tur, ut inquit Rondeletius, cum ossa ad corporis fabricam necessaria sint, veluti partium h-ὰ quδ' um fulcra,quod i ii sum esse docet experientia. Idque contra ostreorum naturam eii metum. cst, tua similiter atque crustata molle intus habent,nec durum qnidquam, sed seris,ur r 'Li ι . i. cie scripsi t Aristoteles. luerunt qui existimarint Concharum veluti nucleos esse.' Plinius Ossa nono partu ἰalii Concharum grandinem, quorum opinio multis de Rondeletio admodum ar'eile. ridet,ut postis dicetur plauius,cum degenerandi modo sermo fiet.
432쪽
De Τestaceis . Lib. III. rq Mμ GENTS. DIFFERENΤIA. DESCRIPTIO.
ORPUS Unionum lolidum esse manifestum estiquod nullo lapsu stanis solida cor-gantur teste' Plinio. Disserunt in primis magnitudine, colore, figura. p et Magnitudine; sunt enim maiores,minoresque. Petrus Martyn in eodem, inquit,sinu noui orbis aiunt grandiorem quandam esse insulam. in qua Conchylia gigni seruntur umbellam aequantia magnitudine: a quibus uniones, nchylium corda,eruuntur,iab.i & interdum olea oliva grandiores:& quos Cleopatra optare potuisset. Et alibi: Ad insulam Solon, inquit, Castellani M S H Nargaritas magnitudine ovorum turturum, aut aliquando gallinarum, reperiri intelli- R'δgR . gundi sed propter anni tempus non ceperunt.Ostreum tamen copisse se testantur,cuius caro septem supra quadraginta librarum fuerit,ut Maximilianus Transylvanus scribit. Haec ille.Itaq; non usque adeo mirum videri debet, tam magnos reperiri uniones. Ex unionia. hus quos a rege insulae Indiae occidentalis Euhagnae acceperat Gasparus Morales, unus erat magnitudine nucis, venditu': in Darien auetione habita castilianis genus est mon te Hispanicae mille ducentis, huncq; pependisse ait Gonraluus oviedusii liquas triginta di unam. Alioquin maiores Cubaguae insulae raro excedunt quinque siliquas. Idem GO-Σaluus oviedus Panainae ciuitas est Indiae occidentalis Vnionem magnitudine pilae arcus, rotundissimum, pondereq; siliquarum viginti sex venditum scribit. Sunt Concha margaritisers prope insulam Borneo dictam, Uniones ex illis otii gallinacei magnitudine di in regis corona quosdam aequare anserinum ouum memoriae proditum est, tantaq; rO- Νtunditate ut mensae impositos uno in loco haud maneant; sed continuo tanquam argentu tuum moueantur. Tam magni sane rarissimi sunt, & ad nostros principes adhuc nonda perlati. Ultra semiunciales inuentas negant teste Solino. Petrus Alsonsus Nignus & socij, cum ex Curiana discederent, sex & nonaginta se libras unionum octunciales, pretio sorte quinque solidorum comparasse cognouerunt. Vnionum multi avellanas aequant, rient libus similes: sed quoniam male perforati, non tanti pretij sunt. Me praesente,inquit, ' PC- . , trus Martyr, cum apud illustrem Mithynae Sydoniae duccm inuitatus pranderem Hispali, A sC una unu dicere debuit, si unione intelligit; sed de uno incredibile hoc podus est Brte una legendum nam pluralis numerus mox sequitur) supra centum uncias venum ad eum tu' - .lerunt. Sua profecto pulchritudine ac nitore,uae delectarunt. Sunt qui Niguum ferant noin Curcana,quae centum viginti amplius tequas distat ab ore Draconis: seu in Cumana &Mana pana regi uculis,ori& Margaritae insulae vicinis. uniones habuislamegantq; Curianam feracem Margaritis. Sed hi in Conchis Margariti seris . Τestatur Theophrastus apud Athenaeum magnitudinem unionis, qui in ostreo Pinnae simili nascitur amplioribus piscium oculis par esse. Colore quoque plurimum variant. Androsthenes in Indiae nauiga- Color. tione apud Athenaeum ait:alias Margaritas aurei coloris esse & usque adeo, ut ab auro vix dignosci queant si propius ad id admotae sint, alias argenteas, oculi'; piscium similes. Propius ijs color splendidus est Theophrastus enim ad hunc modum ait: Inter ii Ia quae U. Diat miramur,est pa ofecto Margarita, natura pellucida, equa pretiosa monilia fiunt. Coloris sunt Margaritae, inquit Albertus, ac si parua lux penetraret in multum album , & ideo nitentes. Sunt di suffusco colore atque liuenti, item russi & parui, quales circa Bosphorum Thracicum reperiuntur teste in Plinio, qui etiam grandini similes, quasdam memorat & D enormes, scrc colorisq; marmoret,aliqui legunt concolores marmori. Figura aliae sunt rotundae aliae oblongae, planae ab una parte,altera concauae, tuberibus inequales, quaedam ' pyri surina aut ouali. Horu quibusda idcirco diuersa nomina Elenchos appellant ait Pli Slςnchur . nius , fastigiatalogitudine alabastroru figura in pleniore orbem desinentes: ubi MassariusElenchi,inquit, sunt Vniones secie turbinata,vi ex amplo scilicet in tenue deficietis,quos Pyra modo vocat.Et rursus:Elenchon Graeci Indicem interpretantur: cuiusmodi est apud Plinium primi libri inscriptio. Nam & libros Elenchotum kripsit Arist. Alabastru vero Alibistiuerat vas unguentariu forma turbinam,sine ansulis, quod ex lapide alabastriae onyche antiquitus appellato,fiebar quonia, vi inquit Plinius optime ungueta incorrupta in eo sem fLib.36' uari dicitur. Perottus putat hasce Margaritas Elenchos dici,quod quomodo librorum indices & pulchritudine ac varietate colorum, & magnitudine litterarum libros exornant, e ς'ς 'u& res alias sui indices: ita hi oestantium habitum illustrare& quasi indices eorum Videan ἡό .hies'
tur esse. Iuvenalis: Auribus exunsis magnos comanisse Elembos . . ,
433쪽
liodram Magna eorum stultitia est, qui Cylindrum de Elenchum idem esse putant. QuippE Cylin-.a
ab Elencho dri lapilli sunt teretes, hoc est oblongi atq; volubiles, instar eius columel hae, qua aequanuistμῆς, dis areis utimur. Huiusnodi enim sormam Cylindrium vocamus, κυλά- a voLuendo, Area tam primum irienti ev aequanda Cytindro. Do. tam in tali serma non reperiuntur Margaritae quas natura, non ars, saeti. Etenim si artificia in fulgor ., Addas, statim deficit fulgor, in quo omnis earum dos consistit, Caeteri vero lapilli magna ex parte fieri terctes pollunt: ut puta berylli, sin aragdi,& alij similes: quos non auribus si spendere mulieres, sed circundare collo, di iii nostero monilibus, siue alija Orna uictis consueuerunt.Iuuenalis:
. Nil son permis is mulier, fidi turpe putat nil,
Dum inradessemmas colis circumdedit.
Pnteite. Flenchum inquit Bayfius, Galli Poyret te vocant. Elenchorum meminit Iureconsultus in l. Pediculis, para g. finali, hoc tractatu. Cum autem ait Plinius & proceribus sua gratia est: Fde illis sertassis sentire videtur, quos cylindros Paulus vocat in l. Pediculis ad finem in e Cyliiviri q. dem. Si quidem cylindri sunt teretes & oblongi, fiebantq; etiam ex alijs lapillis. S Plinius L .37. ubi de beryllis: Indi mire gaudent longitudine corum. Et mox subdit: Ideo cylindros ex ijs facere malunt, quam gemmas: quoniam cst summa commendatio in longitudine, Ην etenus Plinius. Quibus Plinii verbis intelligere est, cylindros & elenchos in eo differre. quod Elenchi sint fastigiatae longitudinis: Cylindri vero proceritatis aequaliter orbic .ci . latae. Quod si verum est, noster βi pontinus ista non satis percepisse videtur. Conchis inter- Tympi . dum adhaerescunt Margaritae, quae non nisi lima auferri possunt: hae Plinio teste Tympua ympania. naas'; ellantur. Codices antiqui ut annotat Mallarius, Tympania scriptum habent, ut sit Tympana a tympano:quemadmodum inferius Crotalia a crotalo, non crotala nuncupauit. Est am tem Tympanum instrumentum ex una parte tumidum & rotundu ex altera planum membrana cuusum intus vacuum, vulgo vaccarum vocatum . quod baculo seritur cum turmae aequitiani ad pug nym concitatae sunt. Inde Margaritae quae ab una parte tumidae seu rotundae sunt, ab altera planae, a tympanorum similitudine tympania nominantur. Fenestella
qui nouissimo tempore Tyberi j Caesaris claruit Tympana scribit se iuuene appellata Gpatinas, lances,qua antiqui Magi das appellauerunt. Tympanorum Vnionum meminit L. Perio' etiam in Paulus Iu reconsultus. Nos praeter has a Plinio commemoratas disserentias se ι marum, multo plures Obseruauimus hac tabula depictas, a Petro Stephanone antiqui
v. , i in xum studiosii simo mihi benisti communicatas . Qui primo & secundo loeo ponitur,tri-ιci . . Orchitem Vnionem nominaui, pria putri triorchitem ae inulat ur. habebat enim tres testiculos adinstar triorchis herbae, de inter illos erat hoc discrimen,quod duo essent persecti, terti us vero adhaerebat dextro testiculo in posteriori parte, oblongam quodammodo figinram gerens. In ano eriore parte videbatur habere soramen, vel saltem figuram soraminis , pendebat undecim ceratia . Tertius prae se ferunt partem racemi uuae labruscae nuncupatae, &cadmiae botritis Dioscoridis. Sed tertius inaequalcs habebat uniones magnitu- φ bine, tres imi icem coniunctos eiusdem ierd magnitudinis,quibus adhaerebant nouem ii perfecti alii figura trigona, una cum maioribus i decem siliquas pendebat. Octauo autem joco depictus octo habebat Marsaritas, veluti acinos, coniunctas, ut prorsus aemularetur etiam frana malorum punicorum, licet maiora essent, scd inter se sere eiusdem magnitudinis. Idcoq; botryrem nuncupaui simpliciter, ut alterum botrytem inςqualem: erat hic pon HPriapite ν' dcre viginti sex ceratorum. Quarto & quinto loco depingitur is qui priapum cum duobus testiculis, di scroto imitabatur. Testiculorum alter altero maior erat. Qui inde seqtiebatur, cxtrinsecus i ii principio figura erat hemispherica. Erat autem eiusdem coloris & splendoris cum primo loco delincato, pendebat siliquas decem & nouem, di stanum unum. S seolociihi, quitur deinde Scolocites a Vermis repentis arcuati in similitudine. poterit & Saurites a inpellari: similis enim est lacerti scelui perfecto, cum in eo conspiciantur rudimenta quaed quatuor peduua,capitis &Oculorum. Erat hic pondere unius siliquae duorumq; granoru. Eiusdem seneris est & undecimus. Nonus & decimusquartus prorsus vermiculum illum. qui oritur in pericarpio, seu fructu ipsius di pisci aemulatur. Vnicum duntaxat uterq; testibc,,.sbia culu bλ ben&granuvnu pendet. Decimus re duodecimus vocari possint Cynosorchites. inue, . Duo.n. huic adbm ni testiculi, unus maior altero. Erat podere duorum franorum cum dimidio. In ultimo, qui ab una & altera parte depingitur, tredecim erant Margaritae simul
434쪽
iunctae, quae squamas reserebant quorundam piscium,inde squamosus Vnio dictus. longus erat duos digitos per transuersum, latus diis tum dimidium, pendebat granum unum. de siliquas sex. Comliant autem Margaritae multis veluti eorticibus, ut tunicatae pia tarum quarundam radices . Tetigit idipsum Plinius his verbis, Sani quidem partus multiplici constant cute non improprie cal- Ium ut existimari corporis posset. Itaq: purgantur a peritis. ex hac Margaritarum constitutione caussam coloris variegatis excogitauit Cardanus, ad hune modum scribens. Colos eis, inquit, ut Pseud palo,scilicet qui ex aspectu mutetur.Caussa est, quoniam ex corticibus constant Margaritae: quae superficie una politae sunt, altera rudes. Experimentum sume pluribus speculis simul iunctis eodem ordine, ita vi nitida superficies te3at rudem alterius. Inde si paruas eas finxeris,atq; adeo tenues, ut solum scabrum non diuisum aut taloe .esu varium corpus efficiant: intelliges tandem qua de caussa spectus ratio colorem ac splem Mursint, D dorem mutet. Colos tamen Margaritae Naerunq; est candidus, nitidus, modiccsinu , rum &vntrunc a suis Conchyliis mutuatur. Hactenus ille. le. ta
435쪽
ON esset a vero equidem alienum dicere, ubi mare, ibi quoque Margaritas inueniri, quamuis non eadem ubiq ; copia sit, atque praestantia. lertinquam eas Europa, Asia, Astica de India Occid talis,quod ex subsequentibus testimoniis facile fiet cuiuis manifestum. In Brittannico Oceano copiosissinias este refert ' Isidorus: Gagales lapis, inquit de Brittania, ibi hic plurimus,& Margaritae. Et M Aelianus: idem nimirum Vnio in Occiduo Ia. i .e. c. Oceano, ubi existit Brittannia, nasti tur: sed magis sului coloris est minusq; splendidus. Et Orig. Tacitus, de vita Iulii Agricolae. Fere, inquit, Brittannia dc aurum i& argentum & alia me- Lib is D talia gignit,& Oceanus Margarita, sed suffusca & liuentia. Suetonius scribit C. tutium se is animat. 8. salem in Brittaniam nauigasse,spe margaritarum quarum amplitudinem conferentem, im' in C si terclii in sua manu exegisse pondus. Diuus Iulius, ait 'Plinius, thoracem quem veneri genetrici iii templo eius dicauit, ex Britannicis margaritis factum voluit intelligi. Idem de R. unionibus. In Britannia paruos & decolores naicii certum est . Cecinit. hoc quoque I
In Scotia plurimas reperiri cx his Boethii Scoti verbis liquet: Conchae, inquit, quae tomo
fastigiatas a capite testas habent, inaculis'; aspcisas, tot go interuallo reliquas cutetia scin istum sileam superant. cauippe adeo nonnullis in locis delicatae,ut non immerito apud ve- viduarum IereS Sule primatum obtinucrint: ut viduarum vulgo cupediae Sophron σωλοῖει id est dicundae. gitos Concharum generis, κηραν γ απι λίχνευμα nominat) snti quanquam in quibusdam fluminibus, idqi praesertim Dra Donaq; ciui inopiae iudicentur. Hae apud nos magno numero repertae, limpidissimis purissimusq; amnibus, ac nullo unquam limo turbidinqua profundissimi sunt ascre gaudent in eisq; solis Margaritas concipiunt. Et paulo post: Sunt etiam eiusdem sere generis Conchae in oris Hispanicis, quarum testas qui peregrini a a Diuo Iacobo rede ut, adierunt, propterea quod aqua salsa vivant. Nam & circumquaq; in littoribus Scotici maris ingens natat, sed sterilis multitudo. Et Cardanus ait: Constat seotiae Mae in Oceano, ubiq; inueniri posse,cium de in meridionali plaga tanta sit illarum copia,& sub sartiae. septentrione in Scotia plurianae inueniantur. Vidi in capite puellae Edimburgi e Scotia sertum e septuaginta circiter Margaritis Scoticis,& pari di insigni magnitudine. Sunt etenim de ipsae candidae, rotundae.lucidae, ut Indicae: splendore tamen & magnitudine Indicis insertores,nam Scoticae quae maximae sunt, unguis minimi digiti magnitudinem vix unquam superant. Vidi etiam Mediolani e Scotia delatas, nec vile illis pretiummectarn ingens ut Cae tinim Indicis. Cur autem non nisi in Oceano, nec in temperatis illius regionibus, ut neq; in Galin Oceano. lijs aut Hispani js: caussa est quoniam calor maior est in his regionibus, aut a continente, aut propter antispasim per anti peristasim potius ut in Scotia: a continente vero ut in I h s. dia haec Card anus. A utor est Olaus Magnus nobiles Margaritas in Gothia, Suedia & Fi rii 'si. . laudia, septentrionalibus regionibus capi. Est fluuius qui alluit pagum HulIinea in Boli
Dudim. ma, abundans magnis lapidibus & pisce Truta copiosus.Praeterea etsi a te accolae solent ex eo acerum Concharum ei, cere,e quibus Persas eximunt, alias maturas&splendidas, qus etiam annulis includuntur:alias immaturas quae medicis usui sunt. Immaturas aliquandomatibus deuorandas ob ij ciunt,&aluo redditas splendidiores colligunt, ut testatur Z-- ... graphus. Est apud Volgelum montem in Lotharingia amnis Margaritarum serax. Iubaia, Ill Bosphoro freto uniones nasci scribit teste 4 Aeliano. Abundam is idem Persici sinus plurima loca, unde qui deseruntur orientales diei cepti. Hic enim sinus Orientali sest cum nostra Europa comparatus. Est terra carin ut ij regno subdita quam vocant Fuliari pupulosa: ubi di magnos & paruos frequentilliine piscari tradunt. Nearchus, ut est apud Strabone in Porsicae nauigationis initio, insulam esse in qua multae & pretiosae Margaritae signatur, tradit, in alijs vero claros & pellucidos lapillos reperiri: Et Isidorus Characenus in descri-icue pilone Parthiae Persici maris insulam quandam memorat, in qua Vniones plurimi reposti de pios ri Diur. Hanc annotat Dalccham pius in t Athcnaeo hodie vocatam Ormur .c apiuntur ιορ i. autum maximi ut refcri s Ludovicus Barrhema prope Urmutium tribus diebus itineris.
436쪽
A Est sertassis locus hie Insula Baliarem hodie nuncupatus, circa quam multae inuemuntur Margaritae paruae & magnae. Incolae ex earum piscatione multum lucri utilitati', capiti t. Rex enim liuius intulae, qui patet regi Orm ut ij, alijq; mercatores Ormutientes t O profi ciscuntur emendi Margaritas caussa pro uniuersa India alij iq; locis, quae eas desiderant, etiam pro regno Nar linga nominato. Persae quoque hanc frequentant & Arabes, & qua- uis ubiq; in sinu Persico unioncs reperire est, veluti in Calyssa & Camoron ac Iuliar; non tamen ea copia,qua circa Baharem, ut refert Eduardus Barbarosia. Ideoqi eo rex Lusitaniae,qui piscationi Margaritarum praest, mittit. Ad Bararen vicum maritimum adierun tur Margaritae multae &' egregiae, Arrianus in Periplo maris rubri. Alieme est regio, inquit
Andreas Bellunensis, quae incipit ab exitu sinus maris rubri usq; ad principium sinus Persici: in q uo est dictus locus duo maria, non multum distans ab insula Ormus,& in loco duo maria dicto expiscantur Margaritas caeteris praestantiores. E regione Vrbis Colon ciuitas est, quae appellatur Chail distans a Calecutio quinquaginta quatuor miliaribus, piscantur di hic Margaritas incolae . Capitur in Indico mari circa Armeniam, Persidem. Susianam,di Babyloniam Ostreo similis Margaritisera Concha. Theophrastus, in India. inquit,& insulae quaedam maris rubri Margarita ferunt. Idein tradith Philostratus atquc Plinius, qui ' De vis v & in profundo maris rubri quaeri ait praestantissimi nitoris . splendorisque. Quamobrem Apri L .
D. Hieronymus rubri maris grana vocat Margaritas, & Martialis Erythraeos lapillos, & ιρ' ς 3 s gemmas Erythraeis erutas vadis. De Margaritis x Plinius: Indicus, inquit, has maxime mi II se. 3 s. i, tit Oceanus inter illas belluas tales tantasque, quas diximus per tot maria venientes, tama Iongo terrarum tractu,e tantis solis ardoribus, atque Indis quoque in insulas petuntur, &admodum paucas. Fertilissima est Taprobane & Toidis ut diximus in circuitu mundi: ite Perimula promontorium Indiae. Hic pro Toidis quidam manu scriptus codcx lepit Trois, alius vetus Stoidis: quam lectionem admodum probo. Nam de eadem insula sic kalibi. Ab Lb. se ashorum sinus Arabici & Persici tractu Indiam versus Calsam rus deserta insula L. M. pactraditur: iuxtaq; eam freto interfluente Stoidis quaestuosa Margaritis. Perimulam hoc etiaIoco promuntorium Indiae facit .m Aeliann Petim uda Vrbs Indiae est, cuius incolae Ich- in thyophagi Margaritas retibus comprehendunt. Vnde cecinit Iohannes TZet2es: Ammia
In mars Indorum, in infinia Perimuri.
Negasthenes apud Plinium incolas Taprobanae ea insula est maxima Indiae subiacens ad Taprobane Eurum,ex quo oceanus Indicus innuit teste' liidoro auri Margaritarumq; grandiu sera ' Lib. '. tiliores, quam Indos esse scribit. Plurimas etiam maxima'; gignere seribit Solinus hanc si g Insulam:& Isidorus totam Margaritis repletam esse.' Philostratus: In Biblo, inquit, parua 'Iub. 3 insula Indiae capitur in Ostraco albo lapis Margarita, quae in Ostreis locum cordis dicitur vita εγρα obtinere . Tylos in suu exaduerso regionis A tenes pili rimis Margaritis cclcberrima cum oppido eiusdem nominis narratur ae Plinio. Ptolemaeus Tyros habet.lndia maior inquit 'D 6 ς λη M. Paulus Venetus in regna quinque diuiditur. In primo cius rogno nomine Vari inueniuntur Margaritς in maxima multitudine. Nam est ibi inter continentem & insula quandam sinus maris serme vadosus: quippe qui in aliquibus locis profunditatem habet decu V passuum, in quibusdam trium & duorum, ubi leguntur Margaritae. ' Idem in Zipanga in-
sula Indiae orientalis magnam copiam Vnionum rubrorum & rotundorum cile scribit, Uniones in praegrandium qi qui tanti valent, quati albi.& etiam pluris. Et alibi prouinciae I hebeth, bre& tota. , , inquit,adiacet ab Occidente prouincia Canictu quae legem habet tributari u magno Cha . di Est ibi lacus, in quo tanta est Margaritarum copia, vi pretium earum omnino vi lcsceret, si Li pro arbitrio hominum asportari permitteretur. quare capitis poena cautum est, ne ullus in hoc lacu piscari absq; magni Cham venia aulit. Manlacus&Indiae, ut citat x obscuro Zoographus,& alius Lama dictus, in utroq; piscantur Perias. Alterutrum sortassis tetigit hic M. Paulus Venetus. In Chinae quoque pluribus regionibus reperiri aiunt: non tamen In Echina. admodum rotundas. Est Ainam insula in Cantam maritima Chinae parte, ubi eoem inueniuntur. Maaraetia ciuitas paruis & magnis abundat. Regnum autem Cocta .nchina paucas liabet. Ultra Chinam incolunt Chenchis populi. apud quos etiam margaritae προι riuntur.
437쪽
riuntur. Prope Zeilan insulam locus est in mari eleuatus, hunc aqua decem & duodecim acubitos alta superfluit, inque huius sindo abundantissimi sunt, tum maiores, tum etia minores, Iectissimae rotunditatis, & se a pyri. Inter hane insulam & Comorini promontorium magna quotannis numerosaq; captura. Hic a Lusitaniae rege dux constituitur, cum quatuor millibus, aut amplius urinatorum, qui ex hac piscatione tantum victum parant . saepenumero ingenti cum periculo apiscibus quos Tubarones vocant sive Hayos. Gene rantur citam in insula Burneo rotunditate, color magnitudineq; commendabiles. Huius regi parent duae insulae Tolo&Tagina: idq; hae de causta. Rex Burnei filiam harum duarum insularum regis in uxorena duxcrat. a qua cum intellexisset patrem eius uniones duos maximos habere, bellum mouit patri. Itaq; noctu facta classe cum centum nauibus quas
pravi ibidem vocant, in Zolum ingressus regem duosq; eius filios captiuos abduxit i & in carcere tam diu detinuit, donec Vniones pro redemptione daret reκ Zoli, atq; utriusque insulae dominatum. In Paria & Curiana Noui orbis regionibus Uniones abundaret Pe. trus Martyr testatur . Christophorus Columbus in Paria regione torquatos armillatosque tam viros quam sceminas repperit. Caeterum Petrus Alphon sus Nignus in sua nauigatione Cumana & Manarapana regionibus postergatis, in regionem incidit, quam C Erianam vocari ab incolis ipse rescit.Vbi in littore pro tintinnabulis,aciculis, spintheribus, armillis, vitreis calculoru sertis, annulisq; & alijs eiusmodi institorum mercibus,sum i colis in horae momento, Unionum, quos collo & brachijs appensos gestabat, uncias quindecim permutant: Certatim incolae Vnionum serta, nostratum mercium cupidissimi se bant. Tu maccus regulus, inquit ' Petrus Martyr, in Noui orbis parte Vastho Nunes qui magnam remotissimamque regionum illarum partem Castellae regis nomine occupauit
praeter aurum, munera attulit ducentos quadraginta egregios Vnioncs. e minutis autem
copiam maiorem adferri iussit.Uniones nostri admirabantur, licet non rite candidos:quiae Conchis illos minime eruunt, nisi prius assis, quo facilius sese ipsς aperiant,& caro inclus, lapidius coquatur.Tum accus ergo tanti sacere Uniones, nostros inspectas: familiaribus suis ut piscationi se accingant, imperat. Dicto parent. Quarto ab inde die regrediuntur: li-hras Oct unciales Vnionum adserunt duodecim. Et paulo post: In eodem sinu aiunt gra diorem quandam esse insulam, in qua Conchylia gigni seruntur umbellam aequantia magnitudine: a quibus Uniones, Conchylium corda, truuntur, faba & interdum olea grandiores in quos Cleopatra optarc potuisset. haec ille. Narrant & alias insulas & maria In- 8diae Occidentalis Nauigatores, in quibus ijdem reperiuntur, ut Cartagenam insulam, dc Cubaguam, quae in mari dci Surdicto sita est, ubi frequens est piscatio, unde hodie insula Periarum ei nomen. Gasparus Morales cum diuturno bello tandem regem huius insulae Periarum stiperasset, coegit hunc singulis annis regi Hispantarum persoluere cctum libras Vnionum. Vnde manifestum est copiam ingentem horum in hac insula cila. Copcludamus igitur non modo in mari, sed etiam in ii viiijs, & ubicunq; sunt Conchae M argari talrepetiit. Nam quamuis in temperatis regionibus, ut in GalIia de Hispania gigni sint qui negenti visa tamen est in Tago flumine Toleti Concha ex ijs quae ibi nascuntur,cum νN- . cessissct magna quaedam siccitas, ut testatur' Fregosus, Marsari iam ferre.
E quis igitur miretur tam ingens earum pretium, quod mox supputabimus, c tam longinquis regionibus aduenientium per tot terras,& maria Hparum cognita nobis, necesse est pericula meminisse quibus se piscatores lubuciunt, inaris profunda loca, dirosq; & crudeles pisces, quos Tubamnes vocant, Concharum qi auaritiam, si modo vera lunt, quae de ea optimis aut horibus recensentur . Ait Isidorus Characenus in descriptione . . Parthiae apud Athenaeum circa ambitum Persici maris insulae cuiusdam ubi magna viaionum copia ex arundine temporarias casas extrui, e quibus in mare desiliant ad ulnas viginti, conchas tantum duplices reportaturi. In magno versari periculo qui Margarita Vt 'v venantur, cum in litantem Concham recta manum indiderint. Illa enim compressa inclu-eόὰ ὀάά' BS digitos abscindi, quibusdam eo cruciatu confestim morientibus. Hoc ipsum ' Plinius quoq; testatun Conchae ipsam, quum manum piscantis videt,comprimere sese operireq; '' ' e pes suas, gnaram propter illas se peti. manumq; si praeueniat acie Ha abscindere nulla iustiore poena,aut alijs munita supplici js. Aelianus etiam tradit in mari rubro C has quasida
438쪽
A dam, quamcunq; piseatoris natantis partem Iabris suis marginibus testae acutis appra
henderint abscindere. Miror itaq; Ron deletium doctissimum alioquin virum, haec fabu- Contra Rolosa putasse, ac Plinij verbis contradixisse, cum de Hispani, qui nostro seculo nouum or Glςxium bem nauigare coeperunt, reserant, teste Cardano, praecisas quandoque manus a Margaritiferis Ostrei sumo & ab hoc edictum pietate plenum a Caesare suo cinanasse. Quo circa nequis mentem Conchis inesse dicat, ut Plinium scripsisse putauit Ron deletius, cum Con- C ehisae his omnibus tactus tantum sensus, atque gustatus parum exquisitus a natura attributus sensus. sit, aliorum omnium sensuum sint expertes, fatendum est Oratorie lim a Plinio dicta, gn ra propter illas se peti: verumque esse Conchas hasce unionum seraces testam utramque comprimere, si tangantur; quod etiam in alijs quibusdam Conchis obseruat uin est. Apiscibus quoqne piscatoribus periculum impcdet, quos canes marinos appellasse visus est c. Λε, Plinius his verbis: Inter scopulos maior pars inuenitur, sed in alto quoque comitantur rim.
marinis canibus, nec tamen aures feminarum arcentur. Meminere di nauigationum Indi- D. y.e. scaru scriptores piscium quos Tubarones & Hayos nuncupant Indi, magnam cladem apud Tubarones Commorini caput ubi Regia piscatio est quotannis adserre Conchas querentibus; ma- οὐ H IMris quoq; violentiam multos absorbere. Hinc quotidiani mulierum ploratus super fili, pyiς 'B rum ac maritorum sunere, cum tamen nec ideo piscationem omittant, partim ob Lusitanorum metum, a quibus impelluntur, partim ob pauperiem quam ita solantur, inducti lucri cupiditate, quae nullam periculorum considerationem adhibet, etiam summo alias in ,, vitae discrimine. Ob haec itaq; pericula vari j piscandi modi inuenti sunt pro regionum dio, uersitate. Vt retibus olim capiebantur, audi Arrianum. Megasthenes, inquit, scribit RV k Conchas, in quibus Margaritae gignuntur, retibus capi circa Indiam . Gregatim autem multas in illo mari veluti apes depasci, regemque suum habere aut reginam, ac si con- itingat regem compraehendi a piscatoribus,facile reliquum etiam examen circundari reti. At si rex effugerit, reliquas capi non posse, earum carnes Indos corrumpi sinere,osse ad o natum uti. Quidam tradunt, inquit Plinius, sicut apibus, ita Concharum examinibus singulas magnitudine & vetustate praecipuas esse veluti duces, mirς ad cauenduin solerti ., has urinantium cura peti, illis captis facile caeteras palantes retibus includi. Multo deinde iis obrutas sale in vasis pctilibus, exesa alias erosa carne Omni nucleos quosdam corporum, hoc est uniones descidere in ima. Eadem' Aelianus his verbis: Indica Margarita hoe m Ub. t saedo capitur. Urbs est nomine Perim uda, cui eo tempore cum in Bactris Eucratides regna- C ret; Soras ex generis regi j stir se natus i inperauit. hanc quid ein ipsa michtyophagi inc
lentes Margaritas retibus in orbem circa littus amplissimum extensis, compraehendunt. Margariti serae Conchae magnorum Stromborum similitudinem gercntes, gregatim natant,& quemadmodum apum examina reges, lic cae habent tum coloris, pulchritudine, tu magnitudine praestantes . Summa autem contentione urinatores ideo certant ad capiendum gregis ducem,quod eo captum cunctum regem rectione orbatuin, non loco se mou
tem assequuntur. Quam diu quidem rex fugiendo elabi potest, sapienter cas regit&conservat. Iam porro captas in paruulis doliis sale condiunt: ubi cum contabuerit caro, Se defluxerit, Unio solus relinquitur. Idem alibi: Bona tempestate& tranquillo mari Conchae Margariti serae capiuntur: eas posteaquam piscatores comprehenderunt, ab illis Margaritas libidinosorum animorum illecebram eximunt. Si quis a latere Conchae manum subi j-ciat, facile a saxo auelli scribit Isidorus Characenus in descriptione Parthiae. Haee fere veteres de capturae ratione tradunt:recentiores alia. Ormus urbς, inquit Ludovicus Roma - Lib. 1. denus tradam enim primum piscandi modum apud Orientales in insula sita est , Procul il- reb.per se. a. linc itinere dierum trium leguntur Conchae, quae pariunt Margaritas venustiores, grandio Pucandire': caeteris baccis. Sunt ibi nonnulli qui piscatu Concharum victum quaeritant. Hi vecti cymbis in mare iactum faciunt praegrandis saxi dependente fune: idque fit ab semina V ς δις cymbae parte, ut utrinq; iactis in proflandum lapidibus costabiliri nauis no aliter, quam si in anchoris foret, posse. Firmata suo pondere cymba, alius cui id munus obtigit, in squor iacit funem saxo dependente. In naui media alius, mantica in pectus tergumq; dependente, alligato pedibus Iapide, se vibrat in pelagus, subtusi, aquas urinantium more natat: actusq; in protundum ad passus quindenos tantisper urinat, donec legerit C has, in quibus delitescunt uniones ac Margaritae, collectas manticae indit lapideinq; protinus quo pedes grauabantur,abijcit suntq; innixus in superiora evadit. Quibus partim subscripsi tiliartim &alia insuper addit Iohannes Hugo Lini cholanus des Ormutianis Margaritis sic fIOHioquens. Eas urinatores aquam deccm aut viginti vinarum spacio subeunt S plicantur. Indo irati Ustreis Margaritae continentur, quae maiores habent, supernatant aliquantulum; M mores cap. 84.
439쪽
Aliossis dictae in fundo maris sere reperiuntur. Urinatores nudi ae eophino succincti rum v dem confestim implent, scaphisq; inierunt, paratis ad illum finem, in quibus dispositi, urbnatores exonerant. Ostreae mox in terram abiectae soliq, siccandae expositae sponte resera. tae baccas manifestant. Completa eius diei captura piscatores cuncti cum duce. militibus eo adiutoribus,& tutoribus regijs conueniunt, ipsamq; praedam diuidunt. Prima regi pora tio cedit, secunda duci & militibus, tertia Iesu itis, qui ibi claustrum habet , eamq; prouin clam ad Christianam fidem perduxerunt, quarta urinatoribus summa cum aequitatis distributivae cura, Haec ille. Aestiuo autem tempore haec piscatio celebratur, apud Commovrini caput. Similis fit piscatio prope insulam Dialaccia dictam , Coromandet, ct Zellam quam Andreas Corsalus Taproba nam putat antiquis dictam iiiisse. Hanc idcirco singulisi P 'V annis bis adeunt Mauri, aliaeq; gentes quae urbem Cael regi Coulami subiectam incoluti Nec aliter piscantur in India maiori sita versus orientem. Haec teste M. Paulo Veneto in regna quinque diuiditur, in primo eius regno nomine Var, inueniuntur Margaritae in m xima multitudine. Nam est ibi inter continentem de insulam quandam sinus maris serin Evadosus; quippe qui in aliquibus locis profunditatem decem passuum, in quibusdam
trium,&duorum, ubi leguntur Margaritae. Conueniunt illic multi mercatores, adducen- Fles militas naues, magnas & paruas, est conducunt inultos homines qui in prosundum ma- risse dimittant, piscenturq; marinas Conchas, ex quibus uniones colliguntur . Porro psescatores illi qliando aquam amplius ferre nequeunt, enatant; &rursus se praecipites dant in mare, quod per diem multis replicant vicibus. Sunt etiam in sinu illo grandes pisces, qui homines facile occiderent, nisi huic periculo succurreretur in hunc modum . Condu- ω ἡ cuntur a negotiatoribus magi quidam qui Abrataim dicuntur: & hi incantationibus suis, fidisti . & diabolica arte coniurant pisces illos, ut neminem laedere possint. Nocte vero quando a negotiatoribus Margaritarum piscatio intermittitur , relaxant magis colurationem suam, ne fures nocte sine periculo sese in mare demittant, & tollam Conchas cum Margaritis. Fit autem haec Vnionum piscatio non per totum annum, sed duiuaxat per Aprilem de Tempu, pi Malum. Verum in tantillo tempore colligitur immensa Margaritarum multitudo.Soluulseandi. autem mercatorcs ex eis regi decimam partem: Magis vero tribuunt vigesimam partem' & piscatoribus quoque commodam praebent mercedem. Caeterum a medio Maij Marga - vritae non inueniuntur amplius in illo loco: sed in alio quodam, qui trecentis miliaribus ab
isto distat & ibi colliguntur per Septembrem & octobrem. Vaschus Nun ney qui castellς Gregis nomine magnam remotissimamque noui orbis partem occupauit Chiapen &Tu - maccum regionum quarundam Noui Orbis ad meridiem regulos retia habere & piscaria Concharum Margaritas gignentium littora pro praedijs, intellexit,quas tanquam e vi- uarijs eripiunt regulorum egregij urinatores ad id exercitium a teneris educati, sed quieto tranquilloq; mari littus aestu desercte, quo facilius ad earum stationes submergi queat. Et quo maiores Conchae sunt, eo profundius inhabitant an inores vero, uti filio, propiores aquae margini: minimae uti neptes, supercilio viciniores degunt. Ad ima mehylia ad me-suram staturarum virilium, trium & quatuor interdum, descendunt. Ad filias aut neptes dimidio semore tenus & minus aliquando, subnatant: Quarum etiam post se datum a s ris tempestatibus aequor, multitudinem in arena ab undis proiectam sti in littus reperiunt
S in arena legunt, minutis baccis, ut narrat Petrus Martyr . Itaq; in utraq; India aut urinando capiuntur aut reti, qui postremus piscandi modus non usque adeo laudatur: nonci, his a in quia paucas Conchas ita capiant contra enim euenit sed quod metus sit ubi tot capiun-pliu, reti, tur, mare sterilescat aut paucas amplius producat. Narrant enim in Cubagua insula Oc- piscentur. cidentalis Indiae,cum reti annis aliquot cotinuis magnam Concharum copiam cepissent. Hpaucas post aliquot subsequentes annos apparuisse, nec tam celebrem utilemq; fuisse pis- cationem. Circa autem insulas grandes Vcique dictas, quae sitae sunt ultra promontorium S. Schastiani, satis copiose inueniuntur Vniones. vos tamen non eximunt, ut in praedictis regionibus. Conchas enim quas e mari accepere, primum coquunt, atque ita Vniones paruos magno'; & rubros & multos accipi ut: certumq; est multos hic inueniri, maiorq; inde haberetur copia si recte e Conchis eos eximere scirent, ut in alijs regionibus factu P.
Vbi Americus Vesputius testatur eas nisi bene maturi sint& cadant ex Conchis, non csse P . persectas,&consumi paruo tempore, hocq; respectu habito debere colligi quando volutca s,inis excidere. Conchas margariti seras piscandi modum, qui apud Scotos in usu est describensis, ebi, in Boethiu S, ait: Sensus illis tam acutus inest, ut si altiorem in littore astans vocem emiseris, rimum silet aut lapillum quantumuis minutum in aquam conice ris, repente se subtrahetes subsidat ita. . uniuersae. Ea eni illis thesauri custodiendi naturalis indita est solertia, haud ignoranti- , bus
440쪽
A bus videlicet quanti sit pretij apud mortales,luxus ex foetu suo comparatus. Itaq; piscat
tes quoque id maxime obseruant, ut primo attractu testas coniunctas arctissime detineat, protinus illis alioquita unionem euomituris. Quaterni aut quini humerorum tenus flumen ingressi,atque in orbem stantes,contum alterutra manu, quo firmius consistant, sundo fixum tenent. Inde oculis per aquae limpiditatem praedas collustrantes, pedum digitis nam manibus id fieri prohibet altitudo testarum torturas placide comprchendunt, atq; astantibus vacua manu excapiendas praebent. liri Bopillius ex antiquis, ut apparet,
N quot Concharum diuersis specicluis ab autoribus uniones nasci dicatur,& in qua parte, item quomodo generentur,age videamus. Res enim haec cum sit dissicilis & controuersa satis,diligenter a nobis examinanda N est. Certum est in Concha margariti sera proprie dicta seu Matre Peri, In quibus e rum pilinos atque plurimos nasci. Rondeletius ex Plinio in Concha Cod. x K. --M echinata,quam postra depictam atque descriptam exhibebimus, Vnio μην Rivx nes reperiri testatur. Hic obiter annotat Zoographus Plinium & Androsthenem de eadeplane Concha sentire ipsi videri,non de diuersis, ut putauit Rondeletius. Sic enim ' Pli- us. e. 3μnius: Iuba tradit Arabicis margaritis Concham esse similem Pectini intacto id est ut ille
interpretatur,aliter quam RondeIetius, no socto, non caelato. ου' δὲύγλυοrm γὰρ. ἀμὰ λῖον
--. χω, inquit Androsthenes hirsutam Echinorum modo. Pro quo Androsth nes dixit, τι δασδ τὰ ωρο- Γλην. Graecis enim δασὼ hirsutum , non spissum significat. Hddit & aliud ex Androsthenis eodem loco translatum. Vnionem in carne ipsa esse gra dini similem. Quamobrem dubitat Zoographus an recte Rondeletius Plinij verba de Coesia Echinata accipiat. Androsthenis vero verba de Belberi: cum vel Plinium vel Iubam ex Androsthene sita mutuatum appareat, vel contra: & caetera quidem recte translata vi, dentur, sicut & δἀσPhirsutum:echinorum autem modo,de suo adiectum quas lilrluta aliter esse nequeant,nisi Echinorum modo rigeant. Nec est quod aliquis testam simul hirsutam laeuem esse miretur:cum laeuitas ad superficiem pertineat.hirsuties ad enascentem Ina, terram.Sic & Mytulorum quorundam testa laeuis hirsutaq; est. Sed cum Berberi Rota Ieiij hirsuta non sit, rem in medio diligenter existimandam relinquit . Interim Concham Coneh. .. echinatam vocari, quam sic apte Rondeletius a re ipsa vocavit, probat. An vero Plinij ehin. . eui Concha hirsuta sit Echinorum modo,dubitat. Nascuntur Margaritae,inquit,Cardanu ex dicta. Conchylijs rotundis nobiliores, sed tamen minus rotundae:aliae ignobiles rotundae ex o, Nobiliores ' longis,quasi contraria ratione, striatum est genus utrumq; Conchyliorum,& in imo mari g Qt i 'ον moram ducit. Et rursiis: Ignobile Margaritarum genus ex Nacaronibus sic enim ostr V. 'vocant longa seu melius dicam Conchylia quod striata sint nascitur. Bellonio Nacre de Perle Vuleo Gallice aprillatur Margariti fera Cochlea. Sed Nacaro Cardani alius videm Gest..rur, cum Ostreum longum esse dicat, in quo reperiamur Vniones. Bellonij Nacra rotun' margaritis. dior cst, nec ferax Vnionum, Rondeletio assirmante: quare potius fuerit Berberi,quae C, rata. cha est oblonga,& a RodHetio simit iter Nacre de Perles vocatur Gallice pro Matre Per-larunt.Conchae quae torno fastigiatas in capite testas habent maculisti; aspersis, apud Scotos magno num cro in limpidissimis purissimisq; amnibus,ae nullo unquam limo turbidis, qua prosundissimi sunt reperiuntur, Margaritas concipere,ut Boethius tradit. Vniones, inquith Plinius in nostro mari reperiri solebant,crebrius circa Bosphorum Thracium , russi ac parui, in Conchis quas Myas appellant. Minutos Vesones ex Mytulorum Conchis se extraxisse stribit Sylvius. Dalecham pius ad ea verba Plinij:R uili & parui, in Cochis quas Myas appellant; hoc adiecit scholiolum : Tales hodie reperiuntur in gelidissimis quibusdam Avernorum riuis& torrentibus. In rivis etia&fluuiis Musculos Mytulosue aliqua do Margaritas ferre audiuit Zoographus circa Horenbach Germaniae oppidum. Chares Excoeba si Mytilinaeus nasci illoque scribit in Concha simili Ostreo, quae sit Πρὰ η' προ ine: id miliori . est plena,vel crassa&oblonga:cacilem coiit in ns magnam albam & valde odoratam, Vi- - .detur autem Berberi dictu alijs intelligere.In Ammia quae vocatur Pinna gignit Uniones ini' .
teste Plinio. Theosthrastus apud 4 Athenaeum nasci in Ostreo Pinnae simili, sed minore Margaritam tradit. in Pinnis quibusdani Indicis quae in mari Orotignae & insularum quae in eo sunt, Chira videlicet.Chara & Procoti,inuentutur, quarum desaiptionem in capito de Pin