장음표시 사용
121쪽
His ita agitatis, iuxta Bali oram in sinu quodam innumera vela cum hominum vi
maxima consiliere prospeximus, quos nobilis ad saluandam&praesidio latuendam ciuita te mihi conuenisse annuebat, qui numerari illic poterant, vir 8o O .erant, Use Xceptis,qui aliis locis vel secretioribus, vel remotioribus videri non poterant. Nos tamen nobilis dem parum ratam habentes,omnes illas copias ex Iaua eo ad nos impetendos ,&inae resu-dendum transivum confluxisse potius suspicati sumus. Certo itaq; ordine collectivi dispo
siti, ad uim reprimen damnosaceinximus . . . . .
Die 1i celoce nostra in terram egressi, cum incolis collocuti sumus, ut 'um obuia quadam militari parao, quae aqua potabili instructa, naues quoque alia commeata oneratas in comitatu habebat, ad Ballam buam ciuitatem reficὶendam comparatas mis, pis aruan qui habitant, Mahumetani sunt,4 ob id bellum acrius Vrgent. Panarucam Vero, huis. minia . cum finitimis aliis Ethnici sunt. Freri transitus intra Austroeurum Ie- suptentri Oete phylum porrigit vita Eodem die nauibus nostris duae Paraus acclinauere , Lllaribuan kressae, quibus 4 clauus monachi cuiusdam, qui Christianis in Panaruca μμ concionaretur Deoidem baptis aret, aduehebatur. Hic longo serie denarrabat nobis. quod iam modo ex Ballam bua venuet, quae fame misera iam ab obsidionis usque nitio premeretur:&quod ties Lusitani ex panaracae profecti tormentisque curandis praefe-bi, iam animum de ciuitati porro seruanda admodum despondissent. Quibus perceptis, ad ciuitatem Ana prope naues adegimus, ut iam prompte contueri , c castra hostium, ad fluuium vicinium posita oculis usurpare possemus: qui nimirum ex utroque tere eum aggeribus uini uerat, 'alis impactis intercluserat, ita ut nec commeatus, nec milites 1llo aduehi possena Cuca vesperam tribus a ciuitate milliaribus infundo reno
Die rapi ursus leuatis anchoris, cursum ad ciuitatem propius meditati lumus quam tamen propter fundi humilitatem obtinere non potuimus. Ad ciuitatis itaque alterum' ti A belatiore teri a Io. orgiis unius milliaris sp uio subsedimus , ex quo loco Pinam ad pertus ciandam ieceu tem aquam emis mus. Illa quamproxime se te irae applicans, fluuio nullo inue nro re in ad naues reuersa est. Postea vir quidam nobilis, qui priore nocte ex urbe elaosus erat, ad naves nostras accedens, obsessae ciuitatis statum omnem nobis aperuit, quod nimirum summa an non et penuriatarii plurimi confecti petat sent, obsidione interim nitido ignauius continuata,etsi hostium ultra tria millia tam gladii, quam periculis aliis iam dudum occubuissentiquorum primo inuationis tempore circiter 8ooo ruissent.
Sed&de cui sis belli expediebat, quomodo nimirum Rex de Passa ruan filiam Regis de B Iambua sibi siponaeam proposuisset quam comitatu rege digno ipsi adduinim, prius dolosie satis briis
defloratam 95st ferro nenite obtruncasset. Qua iniuria nim Dum,deinde ad regem Bal-- Ba Iambuam delata, ad eam vindicandam is militem scripsisset. Contra quem itidem sui tuendi gratia, Passaru an rex civitatem dictam obsidione cinxisset commemorabat ill1dem, huiusce Regis patrem adhuc in vivis esse, virum aetate grandilis mum, in pen litore terra sedem reolam habentem. Et cum simul mentionem nauis cuiusdam faceret, quae nostrae si
m lis ante decennium ibi conspecta fuisset huius dominum Camamum Canmchium hunc Reg messe opinati sumus, quem Can his annos iso excessisse Dp Cymbas
hoc loco actuarias octo inuenimus, ex insula Sambassa pro Ballam buae salute satagenda O .it,o. ah missas Hisce omnibus diebus aer crebris &asperrimis ventis molestissimus toti iis regioni habini. fuit. De quo cum incolas rogaremus an ibi plerunque spirare solitarent: respondo runt, S sibi rem hanc nouam videlic ab incolis tamen hanc nobiscum adductam tempestatem esse, passim credi 1 24. cum Pinam ad explorandam dulae aquam emisissemus locis di- iactis omnibus postquam nullibi eam adipisci posse nos constaret, leuatis anchoris in Batali versus ortum traiecimus. Cum vero naues nostr or aequo propius admouerentur, rursus iactare anchoras coactae postero die Balin arripuerunt, ut pro editu nostro annonam sussicientem oneraremus. Iam etenim praeter oryzam ' quae modicum nobis nihil u- pererat. Ex supra dicto monte sulphuri uomo hoc loco fumum emaci dentissimum conaspeximus, ut haec raritas uniuersis admirationi esset.
Auid Balm insula ubeuntibus obuenerit.
MVLYvRNo vento istam regionem toto anno perflantes, postquam quam moximε secundum ora vela faceremus Ameridie is .orgiis consedimus. Vbi cupaulo post sedato M a Vento
122쪽
vento cum qui bii Hain incolis sermones nonnullos obtriuissemus intellex mus , recta ante nos fluuium quendam nostris necessitatibus abunde suffecturum iuuentum iri Eum itaque rem impelle iri es, septem orgiis dentissis anchoras firmauimus. Interim Paraus una naues nostras accede nos, delata amicitiae fide sigiaificauit quod tum aquis, tum annona caetera necessaria ex eo loco abunde instrui possennis. Cuius rei , cum iam ante sae- plus lusi dQcumentum certius captare cogitaremus, postero die Pinam cum scapha adiuncta eo amandauimus. Quae fluuium qui de aliquem inuenerunt sed minime tamen profundit m,cuius ostio quoque puluinus praestratus iacebat,ut vacua scaphais adii non nisi difficulter post m. Ad huius ripam villa quaedam o. Die domibus conspicua provisebatur, cuius incolarum pals maxima texendis vestibus xylinis occupatur, quas industrie Martificiose ex omni colorum genere parant,&in finitimas i iis alas divendunt adeo , ut commercia illorum tam in Moluccas, Ambon, Bandam,quam auam, Bantam ct Sumatram excurrant aut ex undantur. Ex eodem fluuio incolae ad naves nostras subinde quam plurimi contendebant, qui magno numero ibidem ad Ballambuari; aesidium excubabant. Die 27 vela iversus angulum quendam fecimus, qui elong quo insulae similis comparebat: quem die pol ter transmissuri, vesperi J.orgiis naues defiximus. Die 29. Paraus nobis appropinquans,ind de quid actu veniremus,4 quo iter nostrum meditaremur, rogauit. Qialbus cum respondeiemus, a nobis anchoris mittendis stationem idoneam quaeri, ex qua cibamenta necessest venati possemus locum vertiis Orientem decliuiorem monstrantes in Continentem redierunt. Die sequenti Paratu alia nauibus applicuit,quibusdam falchibus canalibus allatis nos de munerans: pro quibus Regales ipsis aliquot, dcres nonnullas alias rerudimus. Cuca vesperam altera item Pararu acclinauit,referens, Regem datis isteris, unde nam veniremus, scire percupere. Quibus cum mista scripto, nos Hosandos profiteremur, qui amice cum Rege negotiatum,&necessarium commeatum mercatum venissemus, ipsi discessione facta, postero die ad nos cum Paraus pluribus replicauerunt. Die . Februrii cursum nostrum ad angulum quendam Balyinsulae exuperandum direximus. sed vento contra nitente,anchoras decutere coaeti sumus.Tum vero temporis Pataus aliquam multae cum anatibus & fructibus discretis ad naves nostras appellebant,quas tam aestuoso existente mari cum pusillis nauibus ad nos contendere , oppido admirati sumus. Februar. a. tribus ante auroram horis ad dictum angulum tranimittendum, denuo indes luimus. Cum vero ventus e littore nobis iterum obstaret, velorum obliquatione contra fluctus nihil obtineri posset: admittendas anchoras iterum compulsi orgiis 23. consedimus. Eodem loco fumantem ad Pan ucam montem clare adlui conspicati sumus: transitum interim nullum accommodatum explorantes. Quo loco contraluctante vento validitumo oborto, anchora nauis Hollandiae fracta concrepuit, cui tamen confestim nouam substituimus promontoria Die . anchoris iterum attractis promontorium porcorum qii odios ita indigetaba-inus Jambiuimus. Cum vero naui Hollandia serius se promoueret, turbine aduerso impedita infra illud subsistere,&anchoras fundare coacta est. Nos interim qui angulum dicitum tranavigassemuς, secundum terrae depressae littus excurrentes , ad breuia bina ibi sita incolas quosdam piseantes attigimus a quibus porro quoque angustias illas legimus, quas quondam Franciscus Draco, cum orbem uniuersum ambire permeaverat. Inde itaque cum Pina ad linum quendam quem fluuium e longinquo rebamur progressi, eum depressiorem,&breuiis interiectis dissiciliorem ostendimus, quam ut hauriendae aqua causa scaphis penetrabilis esset Attamen hoc loco subsistentes, naues caeteras quae promontorium non-
dum transitissent operti sumus ad quas interim incolarum bini cum fructibus
ad exuperandum locum viriliter iuuerant.
Die . Continentem egressi sumus, ut indigenas quosdam aquationis locu nobis monstraturos, venaremur. Nec spes fefellit per omnia. Illic enim incolitum p irimos attigimus, quis ut videbatur a foro peregie redirent re merces suas emptas gest irent, pecudes ; - et multas perorae proti actum secum agerent. Sed is ultos prorsum, sitim secundum littus..ι ι. equis diicursit re vi doquendam a .Sclanis sella compositu na portari conspeximus, cui . pra longae hastie, longis ex xylo laciniis, tu albis tum nigris desuper religHς p aeferebantur. Ad hunc nostiatium, num equidem mandaui, qui illum de seruo quodam, quae hui-riendae metam nobis praemonstraturo rogitaret. Qui ob id, postquam nos aliquot donasset fructibus: Sc obsidem quoq; alterum nos postulasset suorum binis remissis ut ad diem futurum eo reuerteremur,iussit.
123쪽
Die . plagae Septentrionaliori accedentes, ad nostros reuehendos scapha cum binis stlauis denuo littus egresti sumus. Postquam itaq; hos primui restituissemusmostras idem reddere hac de causa inficiabatur, quod extra suum territorium vel facientes excessissemus. Uri, BbLMultis tamen promissis aes is, ad scapham nostram quidam ab eodem missus venit, signifi-iandi elicans eum loci huius primatem ei se, qui nos locum mutasse peraegre ferret. Nostrorum unus V. Sciu us Lusii taliacus fuerat, quem&ipsum pro interprete emissum Primas secum retria uerat ChiiD hoc postero die ad Regem profectus est, qui se palatio magnifico in Balyci ta- te spectindum exhibebat. Inde ergo cum ab obside nostro ad nauem Hollandiam itera;
mitterentur,ntim clante S, quod cx Sclauo tuo a rege humaniter exceptus esset pro re veritate certius noscenda, virum alium ad littus emisimus: qui reuersus, postquam nostros in terram penitius abductos esse retulisset: scaphaemi a quoquoversum iuxta lutus excut rimus, ut pronost cis vicissim aliquos captiuos corriperemus. Quod dum illi conarentur, inierim duo Pantiu cum viris aliquot ad naues Rostras appulere,annonam Malia aduehen- . te quos ob id nobil cum retin mus Maphae reuersionis in d;cium facientes Horu deinde, nulla regi nunciaturum emisiumis ementiam nostras ratam stare captiuorum nullo remittere, nisi liberos itidem is restituisset prius nostros Leuatis post inde anchoris vlterius ad Sept enitionem aqhi explor Hadae causa promouimus quam eo loco nullo dub1oinue
tuna iri captiui nostri percensebant i Die, ibi defixi, sinum pulcherrimum peramoeno fluuio optatum offendimus, quo quotidie aquas necessarias depromebamus.Missis ergo litetis v nobis sejungeret, naue Hollandiam inuitabamus:quod ann qnae stimul, am-
la vero eum Pomm in angulum se haud commode transmittere posse videret,pro Reg1s admonitione sinum quendam incurrit aquo quam inuentum iri spem sibi fecerat Regia n- telim pro onlic; ocio vitias figurati hol Oserici, partem aliquam corallii,aliquot vitra crystal- hinc speculas,&huius gener Salia deferens. . His ita ut tuaque aguatis, obues noster cum Scimis binis rediens, recensuit, quam laut a M. Labitus Madmissus esset, quod idem nostris facultates suas uniuersas addixis
set moue diemq; tum aquam, tum necessaria alti missurus esset. Nec vanum hoc Regis ver bum fuit. Postero enim illico die quatuor porcos cum binis doliis aqua plenis per suos nobis, laesentauit, commemorantes pariter, quod ante 18 annos Ibidem nobis per omnia si1-nules h -- appulissent, qui saniculum in quinque vel sex partes discindentes, eundem edinteo ratum illico oculis exhibius lenta Quos nos Dracum cum suis comitibus fuisse persuasim habebamus ex quoque ipsemet deinde curru artificiose, at insidens littus comenebat, quem bini candidi bubali, panatis pretiosis constrati trahebant .Rege
stipator praelongis hastbs,&canials te liuo S, qu Inaurata erant, munita prae t
cile impeta auit Sequenti die vasa adhuc . aqua. plena nauibus obtulit. Interea ad nauem Holliandram pedestri itinere nuncium secundum amandauimus, qui eam properare,&ad nos primo Illico tempore pergere iuberet cum eouoco, quo essemus, adi editum nostrumne aria omni
. mu Nuncius autem mi straro equo a Rege ad nostros plo mouebat in m te rura, quos bi serio is, .nisbouibus quoque juxta donabat A quo, cum de summa sibi a Rege praestita humanitate huma. edoceremui, tres Obsides incolas in terram quoq; exposuimus, cum prius allati commeitus nitin. solutionem integram accepissent,&honorariis astecti essent Leonauis intelligens nos tam commoda statione uti occurrentem sibi hac de causa Pinam prospiciens, leuatis ancho Detecta transi ne ando Porcino angulo sese accommodauli,quem tamen vix magno Molesto labore die D. denata exuperauit. Vnde porro iuxta longitudinem hitoris vela faciens, &die Ic. nos attingenS,2 s. orgas anchoras demisit. Cui ergo loci condicione explicata,ad aquam hauriendam manus postmodum auxiliares praestitimus.
N svL Bali ad ortum juxta magnam Iavae insulam ita est: cuius borealis angulus sub gra-s--.adum 93. poliant arctici porrigitur, ambrium fere mill .IE. Germanicorum sortita, adoram aquilonarem valde montosa, populis tamen abundantissima. Regionis huius homines nigri sunt crispis capillis spectandi. Regem habent acrem imperio tumo caeteroquin Eth Debia mnici, quodvis primum de manu obvium,eo die adorant. Vestitum Iavanis instimis alus hiatim. conlinu-
124쪽
h,ι,-υ 'Onsmilem geruΠ VXOrς plures ducunt, ex quibus adeo liberos frequentes suscipiunt
Et licet in dies hominum magnus numerus Venum eat, nihilominus tamen insulam vittas,.s,. O OO OO. alere confirma ut opificium eorum principale est , agri cultio,&textoria cumgoslypij&ipsi simul insula ferocissima sit,&de Sambaua locisque circumsitis copia indies
grandis importetur. Aimentorum, ut taurorum, bubalo um, capraru porcorum ibi magna copia Equcis quoque, sed pusillos,Gallicanis similes habent quorum unus cataphractum sessiorem vix ferat. Qui, cuin perraro ex insula transferantur, numero suo valde cumulantur Incol auperiores illis si item tuntur,pagatim per spatia breuia discursuti opulentiores siquidem&primarii tellis S clauoru humeris impositis gestantur,aut curribus bubalorum opera vehuntur oryza o prido abundant,cum interdicto Regis eius nihilante efferri liceat. Hanceollectam numero lina mi incolae suis cibis adhibent:&isi quid abundat. castellis ad hanc rem montibus superstructis, aut pro sterilium annorum solatio, aut profamis, obsidionis ali curiis tempore futui vi medio recondunt. oryzaenim praecipua omnium Indiae Orientalis locorum annona est. Omnis quoq; generis eadem volucres promit,ut gallinas, anates, phasianos,pauones, perdices,turturesi limites. Fructus eorum primarius Co-cu est, qui incolis pro cibo optatissimus venit, ex quo&oleum valde falubre exprimunt: caeteri sunt aurantia,limonia, citria, quorum prouentus in sylvis est. Fructum insula aliutς
promit,pyrum magnitudine referentem, cortice tenui intectum, forma castaneae minus tamen aculeatum,interius albicantem,saporem iucundum, nonnihil tamen astrictorium
linguae offerentem qua qualitate scorbulo salutare remedium praestat. Hicri saccharo coindiri,&sale macerari potest. Qui si post coquatur,deposita salsugine iterum condulcescit. Sed&fiuchis alius ibi natiuus est, ibi erra editus m gnitudine nucis iuglandis, sed durior tamen oleosior, quoad condiendos cibos utuntur. Insuper& phaseolos virides albosque,&quicquid aua promit, producit Aromata quoq; ibidem prouenire,nullo indicio captare potuimus, praeter ZinZiber,quod in uniuersa India crescit, & paucula alia medica, ut sunt1,Ebti uisu. Gψω, m , C Nr,bave Mare pisces tam gr Ddes , quam minutos elargitur, magna ibi ait, copia: quibus ut maxime victitant. Negotiationes maritimas nullas agunt, nisi forte perparuas Paraos, quibus littus saltem Ia uanum ad diuendendos pannos xylinos ablegunt Eadem insula statio satis commoda illis nauibus est , quia ΜοIuccana insulas jundam
ambon Maccardo imor Solor hac tianseunt, ubi plerunq; necessiariis rebus se reficiunt,aut pannos xylmos permutant; quos in insulis circumiacentibus deinde re vendunt. Arma gestant, praelongas hastas, pugiones gam maiormes,comprimis vero Cannas sagitti vomas. ex quibus teretes exilesque sagittulas, exarundine fabrefactas, in apice vero in toxicatos efflant, valde noxias. Quarti corpus penetiarint, extrahendae aculeum in carne relinquunt, qui postmod am puties carus, veneno partes omnes vicinas inficit,&inflammatione ingentique dolore lancinat, quibus laeti breui moriuntur Tela haec Indianis lethalia creduntur.
Quibus an en aliquando nostrum nouem soci multis vulneribus sauciat doloi em nullum alium sienserunt, quam qualis ab arundine infixa infertur, quam rem Iavani oppido admirati sunt Parmas lauanensibus similes habent. Ad hos interdum, Chinenses commeant
aduehentes acinaces, quibus post ilicola quoque utuntur. Hoc loco Caxa minores in nullo valore Iunt, sied tantum maiores,quaium socio pro uno Regali octonorum appendunt, quibus suas merces uniuersas permutant Sedri metallorum variigeneris terra ferax
ἀ est, ut xxi upri, x xi cuius tamen minera aperiri rex non patitur. Socij nostri,qui apud
regem fuerant, viderant, eum tum aureis tum argenteis poculis multo pluribus abundare, quam apud quem cum uis alium regem obseruassent et si illorum grandem quoque copiam apud Gubernatorem in Bantam numerassent, quae a Chinensibus fabrefacta fuerant. Quar
o .vita. l. 'ςς numqxo, nec aestimatione cum huius regis Chrysendetis comparari potera u. ια. - /ς ς'/m VRl ς siplondide se gerit Jompatice, adeo, ut nec summis ipsius cum eo colis
loqui, nisi complicatis manibus liceat. Rex penes se Gubernatorem habet quem uillondicunt. Hic aequo modo insulis dominatur, quo magnus Cancellarius regno Poloniae cuius decretis omnia&stant&cadunt. Iste subiectos sibi praeterea primates multos habet. quorum quilibet ditionem a Rege sibi mandatam moderatur. Quae ossicia tanta concordi avi tranquillio te obeunt, ut, quam primum se quidam carieris temeres ponat, conium csta manu reliqui eundem aut opprimant, aut saltem proscribant. Veluti ante I 2 vel I3.an nos iactitatum audiuimus. Cum enim ex causa quadam Regis familiarissiimus&cognatus contra eum rebellasset adeoque seditione facta, ad eum suis in aedibus obtruncandum cc Iilaongentes eduxisset: prodito instituto uniuersi capti, mortis supplicio addicti fuerunti Quorum tamen misertus Rex poenam mitigauit,&eosdem in incultam quandam Insulam
125쪽
sulam ad Bali Oriente insitam, O puI Rusa vocatam . proscripsit. Quo ipsi loco stdhuc ho- Amos . die habitant, Regi quidem Bali subditi,sed tamen in insulam Bali intrate non audentes. Haecim asiat
ansula eadem, nunc populosissima&apprime exculta est: tum Sciauis tum pecoribus Use 'T , . . teiupore valde coaucta superstitionis Ethnicae sunt,non minus a qui in Bali Versantur. ., E .isaha Apud quos& hodie perniciosus ille mos viget, ut cum defunctis viris multae simul contu ma=iso, iam ges comburantur eodem rogo, cui oleum suffundunt,&Santalum injiciunt siqua mulie- viuu ον res eundem cum viro rogum conscendere renuunt,parum probae habentur. Caeteras ad pyram promptas &faciles honestissimas &viri amantistimas pron iuncia ni gignas qlic illi in sutura quoque vita cohabitent. Rixus iste primitus a rege quodam ideo institutus est, visnu LE' lierum proterviae hoc pacto obuiam iretur Solitabant enim mulieres , viri praesentis satu- 'rae&aim, ardentes innumetis dolis, aut varie commixtis venenis eum e medio frequentet tollete. Quo flagitio cum rex sibi viros quam plurimos pessum ire videretiliocritui testiti1-tinmalitiam ut ebrem nonnisi linfrenari posse arbitratus est Nostro tempore eum phimate quodam so.vluas uxores exustum iri referebatut Cui tamen funesto exemplo nemo nostrum spetiator interesse magnopete satagebat.
atisa in Buli insisti porrogestus ni e nostro itidem resis
stillandum reditui ii sinu dicio eum moram longiusculam ageremus, omne studium rebus in pathiam
reue suris necessatiis convehendis impendimus,"idie in testam egressi simu , ut naues caeteras opera nostra aqua sufficienti oneraremus. Die Februar. Rex ad hos Gubernatore suo ablegato summam nobis amicitiam detulit, scicipeta aliquotiua pulueris pyri parte petiit pro quibus misi is armenta aliquot&porcos vicissim dono dedit. - . Die 2 o. cum in Continenti essemus duo nostrurn longius in regibnem tirogressuli a
eunte admonuerunt, ne se diutius ro Is emanturos praestolaiemur ' Quosa eo die nemo uispuis,
nustium oculis vidit, etsi de illis inquisitibiles cribrae fierent. Die at pio fel scis in pa Hosta, diei triam reditus aulpicio ancnotas sustulimus quas tamen breui post propter adi eis os ven- ς πή-ssi-fos in Oigiis iterum iactare coacti fuimus. Postero die recta iii utum asstendentes, fransu 'm num apud Iauae austrum quatituimus, binis saltem nauibus Tinai fistructi. Tertiam tibiaduidem ad Le Boch hsulam exustam esse suo ractim memoratum est. Ex homillibus 149.b qui nobiscum Holla ijdia auecti sunt, tum sum tum aegri in omnibus nauibus saltem' o. numerabantur, caeteris sti. medio cursu defunctis Metam nostram ergo v sus Zephyroaustrum dirigentes, sic do&'vento&stuctu pronauigauimus ''Die 1 April. nauiumribstrarum,na fissura adeo/isei epuit, ut lentinando integri dies exigetentur. Nam rimam setius inuenire poteram tis: qtiam ex crebris tormentorum exonerationibus ac tam credere fas erat. Post aliquot Hap ridies nouam item aliam obortam crepaturam experti, ea
obturata Lobstium adeo festi dis vesispro elisiimus stad diem 14 ApiiL teria de vi a conspectui nostro osset refut, quaepia flari editi br, versus Africam Caeciam μιὰ isti illiaribus in longum pomilitisin 'l' Caph si Sms' visis passim succensis ignibus nul- ν
lentum. Austroeurum, sed&ipsius fluctus h dpetum nobis insigniadi cum alias Eoo .adhuc milliaribus tetra nos abessi o naremur . etsi nos illi iam viei nos esse, pyxide inspectac6ndo celemur.' A meridie inuationem pol u. gradib. Mio. minutis metientes, ventum e terra flantem habuimus: a quo ephyius cum inundatione quadam spicite incepit. Hoc impellente versus Austro eurum cursitantes,proras postmodum ad oram contorsimus. Die 16. nocte Leo cum Pina littore deci naue uni 'ad quod tamen restes Hollandra,postero die desiderata est,tu ibinem citatissimo ira violenter disiecta,ut vel eius
tria una decuterentur. Sed.&caete laenaues periculi non omnino securae erant, quae integrati
chei parte quarta si he velis filictuantes, propter aestum undarum, 'aterum hiatus, tor-,' a 'mentorum displosione violenta factos, aqua vim magnam imbiberant Ad littus itaq, con- Lm uersi tum rapida aura fremente tum suctuatione crebra inundante sine velis progressi sit. M 1 . mus,&a meridie 36.gradusienentes, a milli rianos abactos fuisse aestimavimus. Hic boamqntoriumlide iacta tundum nullium attigimus mod nobisiundum ad ODI quillos iam teneti, at et' gumento erat haud temerario. Die 2 . iisdem undosis tempestatibus, mero tactuum ar-x o et bitrio nulla velorum ope ad gradum 3 I.ascendimus 'Die o aues quam olutimae rostris/ro, . . albis insignes nobis conspectae sunt a terranos non longe abesse, haud fallis indices. Sed
126쪽
Faltonsaues hoc loco comparuerunt. Die ,. Maij ex plaga orientali Cabo Daguillδιὰ tergo
conspeximus, quod promontorium, presso cacumine, longius in mare porrigitur. Die . cum promontorium de Buona sisterancatiansmittere cogitaremus, cursum ad Septentri-oZephyrum dirigentes. 8.&9. die Trombas seu arundineta fluctuantia conspicati sumus
'- ζ',' . quinus longius promouentes, 23. die altitudinem insulae S. Helenae obtinuimus. Qua extiis. ἀὲ ὸctis occidente in austrum continuata,insulam dictam diei 2s.aurora conspectu nostro oblatam accepimus, alte praee minentem. etsi ab ea, .milliaribus adhuc abessemus. Circa vesperam carbasis literalibus districtis, ne insulam praeterveheremur, tota nocte obliquauimus. Postero mane, cum ab insula 4. milliaribus distaremus, decreto ita facto, Pinas praecurrens, recta sub angulo Septentionali stationem occupatura erat. Cum vero quatuor ibi aratas Lusitanicas subsistere videret periculi alicuius instantis displos tormento nobis signum dedit. Quo admonitis,ciam de re deliberanda conuentus indiceretur,statutum est, ut, si una saltem Kara a praesens esset, juxta eam recta a nobis anchorae mitterentur. Propius tamen admoti, cum Karao quatuor postea notasse naus longius a latet stationis emipimus. o videntes, qui in statione erant, socios suos illic a iam ante in terr 1partim egres sos, ad naues recollegerunt. Interim postquam nobis bene longo interuallo insula iam transmisia esset contra nos velum quoddam piotendere obseruantes , propius congressi Hollandiam nauem eam esse internouimus. Qua conspecta etsi oppido gauderemus de statione tamen in S. Helenae insula denegata non leuiter obtristati sumus. Nollandiae vero naui cum magna dolia, aqua referta, parata intellexissemus, communi suffragio de patria recta repetenda statutum est. Vento ergo Euronoto intra Septentrionem laustrerm impulsi,ad Vesperam grad. is. min. 2 o. emensi, postea Calendis lunt aves quam plurimas notauimus, quoium ex apparentia nos ab Ascensionis insula non longe abesse, augurati sumus: dum cursu continuato,die sexto&septimo lineam aequinoctialem transcenderemus, quam iam ab integro biennio non tenuissemus.
Pμω ρῆ ρti Die 1 . Ventorum vi pulueris quam plurimum in nauem Hollandiam impulsum ἡ ru in. lo Viso, ab insula S. Anthonios quae insularum Obo 'nis,id est, capitis uitidis occiden , , , talior est nos haud procul abesse ominati sumus. Insularum Cabo Verde, Lusitanis habi-
Vista, e Meso, et uego, araua. Has cum Lusitani primum detegerent,incultae quidem, desertae omnino erant nunc vero oryza 4 ille Abra3η,id est , siligine Turcica prompta perfelix est. ibidem Maurantia, ct Limonia,ct citra, ct Vannanaso Annanas, ct unanes, o Batam,&Μelones,o Cucumeres cum fructibus similibus Uaam plutimis , magna copia proueniunt. Sed&vites bis anno uno uas promunt. Nec ficuum Hispanicarum , S comororu=nque penuria nulla est. Pecorum vero, maxime Caprorum tanti greges aluntur in insulis
AEnyo Buona Visiactiost, ut iis integrae naves oneratae in Brasiliam auehantur, quae propter silis copiam ibi commodius condiuntur. Insulae siquidem istae sale multo abundant: cuius materia maris aestu in littusi terrae depressiora erusi ita solis ardore postmodum excoquitur. Volatilia quoque varii generis insulae hae alunt, ut Gallinas Numidicas seu Barbaricas, Perdices,Coturnices,alaudas, aues Lusitanis Flamencos dictas, cygni aut Ciconiae instar magnas, in caetero corpore plumis albis, malis vero saturate rubicundis vestitas, gallinas domesticas, pauones ardeas, turtures Piscium quinetiam vim magnam nare suppe .
ditat. qui resiccati aut saliti inde in Brasiliam exportantur. In Mavo insula equos quoque vid mus sed rariores Metropolis in S.Iago insula sita est, qua Gubernato Iconsedit , qui Lusitanorum nomine insulis praeest. Eadem Episcopus habitat , templo Cathedralii aliis pastoralibus celebri Insulae hae nauibus longius abituris valde commodae sunt. Mayos quidem insula, exoriente fluuioam ocuo laeta,aquas abunde ministrat. Quas,quod nullis. incolis habitata sit, nullo prohibente abunde haurire licet. In reditu insula S. Antonio nauibus exhaustis refectioni est: quae praeterlati in cibaria quoque quaedam& fructus pro mit, cumprimis aurantia mala. . Quae suis usibus accommodare nemo prohibet, etsi Lusitani aliquot istic consederint. In hanc diuertere insulam etiam nobis propositum fuerat. Sed lineam transgressi, longius ad orientem desse etere coacti sumus. Insula ergo hac transmisi V si, mare Sarius contenti tenebamus, quod protrahebatur, usquedum gradus supes. asp,u oraremus Sargi Ver herb quaedam est, cuius eo loco ingens copia fluctuat , quae ne evnde impellatur, nec ubi crescat, uitur. Alias enim eadem nullo loco conspicitur. Cuius ut notitia aliqua haberi possit, inferius imagine vitia sua, ut Tombrae, exprimitur. Ap picta quoque coruorum facies est, albis rostris insignium qui visi certum Cab derationa nia signum sunt Dde
127쪽
Die Iulisio. ex Mollandia naui puer quidem per imprudehtiam elapses est. Quem tamen pinas, dimidi milliaris spacio consecuta sustuliti saluauit. Die ih.apud insulam Corvo alam nos nauigare rati, terrim tamen nullum prouidere potuimus. Die 3. Terratri
spectare opinati sumus, nullo latam stroeuro perflante. Die Augin s. sub altitudiue grad. 47. Canalem nos intrasse arbitrati sumus. Die. 6 August. ventum aduersum occidentalemmacti anchoras so orgiis iactauimus. Vesiperi nauem quandam, vexillum plincipis ostentantem conspeximus cum qui tamen longius remota colloqui non licuit. in meridie Husant conspectu nostro obue 'IN' 'nit cuius prouisio haud mediocri nobis gaudio fuit. Die sequente Cont1nentem Galliae, Conspicata, versus occidentem properauimus. Eodem hiauen post Angliam vidimus.' ish-ΘAn-Die'.fretum,vulgo De Hoesdon,id est Capita incurrimus,ubi nauem quandam ex Amsterd homo attigimus, comitem nobis in patriam futuram. Qu' tamen ante diem sequentem no bis propter ven rorum vim coniungi non poterat. Haec nobis cereuisiam, panes , caseos alia ministrabat quibus tamen e litatis gonagra nostratibus Valde exasperabatur Magna, . intelim tempestate coorta, ante eiten consedimus ubi Hollandia nauis suas anchora n titiperdidit. Die postero. nimirum . Augusti liam ad nauigauimus,ubi a rasidiaria naui accepti, ordinario Coinitatu in illam porro introducti sumus. Sic itaque longum &dissicile iter confecimus quo diuina gratia multis praesentaneis&grauissimis in periculis clementer seruati fuimus Hollandia tamen nauis, iam viris valde exuta cum anchoras suas attollete non posset, circa vesperam nouis&validis tempestatibus obortis ita concussat labefactata est, ut malum detruncare coacta silutis porro suae spem prope nullam superst tem haberet. Qua usque ad diem I . continuata,tandem cessante turbine praesidiarii dicti ad eos appulerunt, dc anchoras fundo extricare iuuerunt. s&ipsi deinde post infinitas exantiatas aerumnas Tentam ingressi sunt. Pro quorum, vivi nostrorum,niuersorum superstitum salute paterne procurata , Deo trino& m laus, gloria, lonor in aeternum
128쪽
DISCRETAS, TRl B. CONTINUIS ANNIS
PER SEPTENTRIONEM SUPRA NOR VEGIAM , MUSCO- viam S Tartariam,freto meygalgi Noua Zembla detectis,ab Hollandis&Zelandis in Cathay, Chinarum
regnum versus orientem susceptas, describenS.
GERARDI VEE AMsTEL REDAM I. VI Nauiculariam, tartibin aeteris difficiliorem,sic rei a iucundiorem, o propter multiplices exilia in comune commodum redundantes Otilitatespraefantiorem iudicant, hi, visellantur meo iudicio tantum abeis se hac ipsa veritate nihil quicquam comperrim esse videatur suae ob id hac ipsa nostra etate cum admiration publica in tantum exculta se illustrata eis , t per eandem regiones distantissimae,alias incognitae,cumsumma Eei pubi Christianae utilitate, ploratae, aditae se detectaesunt. Licet autem tres hae nauigationes, viae expeditae in Cath am orchinam inueniendaegratia insitutae , nem aut euentum nonper omnia optatum consecutae te eaedem tamen non omnino ne certo fructu . e easdempostmodumscilius se compendiosius adeundi confectaefuerunt. Apudmesiquidem,ut bonosporo que,haecsententia ratio constrmata fit fore nimirum,ut,cumjamfreti meygatZ, terrae Nouae Zemblae, pars Groentandiae quae verse orientemsubgradu latitudinis octogesmosita nulli υnquam homini ante haec is aut accesse AH ratio iterata experientiastabilitasit,deinceps eadem vi elici relegi se oportuniu permeari queat. uod sienim Cortesius,Nonius,Magellanus, orati nobilissimi naucleri, terrarum nobilissimarum se ignotissimarum prouidi e ploratores rimae illico,autsecundae tertiave incomodaepraefectionis taedio elanguis sent, tum gloriae illiu quaposea apud omnem posteritatem claruerunt, fructam nullum unquampercuissent. Sicut de casu ili Magnus ille Alexander, cum maiore ia, noreque Apa triumphis peragrata , tandem in extremis India terminis difficulta, tibin magnis inuolueretur,generosa ententiamprodidit, dicens Nisito tantas pe-'ώricida, quae aliis nauis inuicta viderisolent, aleam iactantes animosius adiissemus, , nunc in ipso adhuc Siciliae aditu obhaeres ceremus, cum tamen interi ortitudine nosra imperj nostri ne huc siqueprotulerimus. Sed es hoc nemini nonsitum compertums eis, res quasvis non inueniri Horpesciis successus omnia es principium, o medium, es complementum ordinarie consiqui Cui rei es Cicero haud incon-srue astipulatur negans, omnium rerum uni hominia Deo inuentionem attribui,sed
129쪽
'Uterissiliam quos addendampartem relinquia firmans Iam ver nauigationes illas, me hodie es frequentissime e sim omnipericulo ex Albo mari Anglico aut Holgandi
tope Noruegiam in Muscomam obeuntur, prioribus tamenseculis ante o fere annos cum aerumnis insinitis se labore inexhausoprimum instituta t,expedimus qua-numsede re easdemfaciliores nunc reddita alebimur non idem hodie, quodOlim,mare, eadem unda estumo vero Sedno ademexperientis,idem transitus es, tun hodie tu explo a is quoquoversum ex arte excurratur, quodante dubia fortunae alea
ientandumserat tau ita fiunt qua causa Bobis diligenti obseruatione habitis transitum in Cathos Chinam explorari posse non veri serisimile debeat ' ΕΗὰnim hisequam verissimum,quodsubgradu latitudinis So. non tam intensum gelu, arsubgradu
ximus,cum amesubgrad. 7 mense Augueo nec virentes herbas,necgramina, nec dicta animalia pocentia idere licuerit. Ex quo haudinfirma consecutioneprosicipote', glaciem frigus no a ubi opola,quam adregiones Tartariae Agnes cum isdem iuxta littora undiquasglaciei magna vis inveniatur,quae velis postea es procellis vastis quoquoversum disticitur is magno vero oceano intra Continetem sub gradu 8o es nouam Zemblam quaeroo.fere milliaribin locis oppositis interse dii sani aut nullam autglaciem perexiguam offendimus stipites vero cunque ter propim admouimus, umglaciem tumgelu abunde obseruauimW:Ita,ut glacie praefientia perpetuo nobis terrae propin ruae indisio esset eis eam hullis adhuc oculis pro exissemini Iuxta latus quot trietate Nouae Zemblae,quo loco hybernavimus, diliget obseruatione
notauimus, quo emper vento Fauonio aut austroneph roster procesta glacies abacta fuerit cum tume aquiloeurus eadem perpetuo revexerit. Ex quib. iterum certo argumeto
colligipotest,quodintra inasi in regiones vastum mare versari nece 'i quodi . rem elisugepropius adpotumprogredi liceat, qua cia superioribus persuasum fuit Aguamuis enim veteres no stra commentatisint,vhtragradum a . poli neepenetrare nec vivere licere, quodintra illam gelu uniuersa dirige ijnos tamen ultragra sele
nationis 8o transgres apolo visio gradib. abf - , subgradu 76. mediis tenuis mi femem exegimus. Sic it ni iter ad Catha -H dubio ex ipossit,modo MNorve-gia aut Flamarchia meta intra Septentrionem se ortum exactuem teneretur auem nos cursi sedulosecratifuissemus nem nauigationi elicem ferissemini cui tamen cotinuandos obortaglacies, o temporis breustas nobis impedimenta obiecerunt. Cum pia nim iam in noua embla essemus,naue no ra glacie mediast uota, rem esseo Iam darenἄpotuimus. Eoprimquam venissimus,qua loci siceani ratio esset, inexpertis Uurum fuit. Sic itas ex his causis cursum no strum emendare hau potuimin. Huius flententia dici autor celeberrimus Gubernator milhelmus BarentZ p. semperfuit: si non minin quoque nauta experienti mus Iacobus Heemskerch. Et quamuis postrema nauigatione aerumnas opericula infinita sustinuissem-nunquam tamen adeo deson dimus animum,quinsinavis vlla arte aut machinatione exsacis eruipotuisset, fortu namporro certiorem experturifuerimus .ceri nimirum documento confirmatissimi, miam hancpraedicto modo obtineripose Breuius tamen aequo tem nobis hane gloriam inuidit uia vero tribus istis nauigationibus,quarum fremis binis i Emei interfui,mira quaedam,insterata,inaudita,es de eretra cendem uenerantu eadem omnia breuiter sinon ornate spolite,at vere tamen
o deliter, Ungula est uno, hoc libro commentari volu penu vriti
130쪽
HOLLANDORUM ET ZELANDORVM V E R-s VS SEPTENTRIONEM IN CATHA ET CHINAM
ternis vicibus, nimirum An. IS94. IS9F. IS96. factas describens. NNO salutis humanae 19 . in Hollandia naues binae,&Enchu-
se una instructat&adornatae sunt Nor Vegiam scilicet, Music Oviam,&Tartariam velis ambiturae, Qui am certam ad Catha y Chinai regiones explorat uiae. 1llius autem, quae Amstet redam condita erat V Vilhelmus Barent Σ, nauclerus eximiusin experientia praestatissimus praefectus constitutus, ipsis pentecostes die inde in exelia Hollandiae finitimam insulam soluit. Di s. Iunij ergo, inde cum suis egressus, prospero vento in Kil dynos alij Κildunum in Lappia situm, Musco viae subditum suilia arbitrantur appulit die nimirum s. Quod iter,quia passe
sim omnibus notum est, hoc loco describouperuacuum fuerit. Zariene Iuth . die intra orientem: austram versus Nouam Zemblam procurrentes, promon p qm ' ρ μ' toriam quoddam longa porrectione in mare extensum, oriangen dicium,attigerunt, iux-
tbris,sa a quod ad otientem tinus se quidam Q. orgiarum pandebat. Tangenes ad apolaxo,
milliatia . numerantur. Inde ad Lombi Businum, nauiumq; stationem commodissimam, ς. I. orgias profundam,milliarias. sunt.Quo loco,celoce in terram egressi, ibi repertum malum pro signo erexerunt. Visil, is Diei. ad vadum ursinum iuxta V Vilhelmi insulam peruenerunt: ubi naues anchoris num defixeruiit. Dum morarentur,vastum prodigiosum candentem visum conlpicati . e scaphae Atim, se sua eundem scio peto excusta glande traiecerunt. Cuio ictu ille irritatus,furore quodam sussi M''μ' lienis in undam te aduersus nostros demisit. Cui obviantes ipsi cum laqueum eius collo iniecissent, scapha promota eundem secum ad naves pertraxerunt, vivum nimirum captum in Hollandiam inferre cogitantes. Quos contra cum ipse vi admiranda immanissime frenderet, de vivo captando consilium mutarunt,sola pelle adempta contenti futuit. Nam praetet horrendos rugitus editos,etiam robore praestito omnibus terrori erat. Interdum fustib. ille tundebatur,interdum plagis dilatis,scaphas porro pertrahebatur. Quam ipse occasione data primoribus unguib.pone arreptam,tam valide depressit,ut in proram certatim recipientes. iam iam mersum iri uniuersos se arbitrarentur. Q 0,od periculum fors quoq; nulla industria euasuri fuit sent, nisi extemporaneo casu ouodam salus eorum emergeret. Nam cum iam ursus dimidio corpore in scapham insiliislet,funis,quo collum reuinctus erat, paxillo claui mira prouidentia sesse ita inuoluit,vise penitius inferre vrsus non posset. Quem hoc pacto districtum aut implicatum , quidam hasta perfodit, ut ex scapha in mare rivisus exturbaretur. Ad naves ergo protractum pelle exuerunt, quam in Hollandiam postea secum im
Die 14.intraVVilhelmi insulamvi vadum ursinum vela immittentes, ad crucis insula imoueis ιnsula appulerunt, crucib.binis ibi erectis inuentis ita dictam.Nauibus egressi hanc valde stetilem&rupibus plenam inuenerunt Ab oriente in occasum ea semimilliari spatio elongatur, ininsuper duobus a terra milliaribus portu quodam insignis. C.lbae m. si Dieas. Celox eorum a fluctibus&procellis vastis oppressa,funditusq; demersa periit. mn Tempore illo nebulae densissimae erant,&propter violentos turbines velis uti minime licebat.Hoci plo loco iam glacie quaedam fragmina notabantur. Die 21. cum fundum Orgiarum iso. postea oo.tenerent,versus Zephyroeurum crustas glacie grandissimas attigerunt , quibus ita iam sese intricatos sentiebant, ut de malo praeter meram glaciem nihil prospicere liceret Quam cum perrumpere qui