Chronographia regum Francorum 13801405. 1897

301쪽

Ea tempestate obiit dux in avaria Albertus, comes Holandie Hanonie, Zelandie, etc. filius Lud vici de Bavaria condam Almante imperatoris excommunicati. Cui successerunt duo filii ejus, Guillelmus videlicet primogenitus et Iohannes, cognomento Sine Pietate Leodiensis episcopus nundum in sacris ordinatus. Hic portionem hereditatis, ordinatione patris sibi assignatam, tam in Bavaria quam inmollandia et Zelandia possedit. Et Guillelmus, qui major natu erat, ducatum Bavarie, vel in Bavaria, comitatusque Han

nie Holandie, etc. habuit. Hic dux Albertus apud Hayam , opidum olandie decessit et in ecclesia collegiata sui hospicii ibidem jacet inhumatus. Eodem anno, infra octavas Purificationis beate Marte Virginis , in hospicio Sancti Pauli Parisius, presentibus rege et regina Franci ac ducissa Burgundie filia condam ducis Alberti prememorati, ducibusque Bituricensi, Aurelianensi, Burgundie et Borbonii cum aliis quamplurimis magnis viris, celebrate sunt nuptielanda Danc. 25708, pthce 550. J n'at rencontre: nullo pari stilleum aulant do detest fur cotis expodition. s. Historia brevis do

Thomas Walsingliam, Anglica, uernica Normannica..., ea

302쪽

Ludovici, ducis inuitani et alphini Vienne, filii primogeniti eorum regis et regine Franci et prim genite fili dictorum ducis et ducisse Burgundie, ne non Philippi, comitis de Charroloys eorumdem ducum Burgundi filii primogeniti et Mikaelis, predictorum regis et regine filio. Anno supradicto, vigilia Sancti Benedicti abbatis

immediate sequentis die veneris ante Letare'. amareta, ducissa Burgundie doeraria, relicta Philippi, condam ducis Burgundie, inauretato domo sua, Hospicio comitis vulgariter dicto, de nocte, subita infirmitate correpta decessit et a tribus filiis suis, scilicet pren minato duce Burgundie, Anthonio duce Lemburgi et Philippo juniore, cum magna honorificencia sui Ins lis lacrimabiliter deportata et in ecclesia collegista Sancti Petri, juxta patrem suum, comitem Ludovicum, inhumata dieiune sequenti previgilia dominice Annum ciationis. In Flandri vero, Arthesi et Burgundie comitatibus, dux Burgundie Johannes, filius ejus priamogenitus eidem successit et Philippus junior comit

tum Nivernensem habuit.

Eo tunc colligebatur per regnum Franci super populum unatatilia similis illi que ultimo collecta est':

303쪽

248 HRONOGRAPHIA REGUM FRANCORUM. I 405

unde populus, intollerabiliter oppressus, vociferabatur ad Dominum. Verumptamen dux Burgundie supradictus ad hanc imponendam Parisius non consenserat cum duce Aurelianensi et aliis principibus et cum quibus erat : unde a populo sui non modicum recommendatus. Causata vero erat pro guerra facienda contra regem Anglie . Consequenter a Benedicto xiij Papa nostro tunc in Nicia, urbe Provincie, cum curia sua residente , una decima imposita super clerum sue obediencie causata pro unione sancte Dei Ecclesie duobus terminis solvenda, scilicet in octavo Pasche et festo Sancti Remigii anni millesimi cccc quinti per collectores et subcollectores suos, ab eodem clero exacta est. Porro dux Burgundi supradictus, dicte matris sue peractis uneralibus cum duobus fratribus suis ac Suorum magna comitiva, abiit in Flandriam, ubi a Flamingis tamquam dominus cum maxima honorim cenes sui receptus et granditer encheniatus in Gan-davo, rugis et Yppra ac aliis bonis villis Flandrie, que omnes sibi fecerunt homagi et jurejurando debia

304쪽

tas fidelitates eidem promiserunt . Sane quia ad imp nendum illam pretactam ultimam lailliam, ut dictum est, assenSum suum non prebuerat, litteramque imp

sitionis ejusdem munimine sui sigilli, cum aliis de regia prole et magno consilio regis Parisius ubi cum

imponeretur presens erat, non Solum roborare recusaverat, sed et in omnibus terris suis in regno ubilibet siluatis, relata ejus matre mortua, quod non solveretur prohibuerat, inter ipsum et ducem Aur lianensem, fratrem regis, magna simultas excandescit. At vero prefato duci Aurelianensi de liberis utriusque regis et ducis Burgundi matrimonia displicu rant, maxime ducis Α uitante, primogeniti filii eiu dem regis et ducis primogenite filio Deinde quia voluntate ac traditione regis et regine consortis ejus sibi pariter nuper acta, regimen regni habebat, omnibus equestis que illo Pascali tempore anno,' cccc quinto regi se ejus regali consilio Parisius per suos ambaxiatores idem dux Burgundie, eo in Flandria existente, faciebat dicta simultate excandescente obicem Se ponebat, dux Burgundi immodice timuit ne dictum matrimonium quandoque disrumperet et pr satum generum suum ducem Acquitante alibi maritaret.

Preterea anno prenotato M' CCCC'V', mens mayo,

dicto duce Burgundie in Flandria, ut dictum est, existente , atrandus, comes Sancti Pauli', ex parte

st Lillo loci juin Ibid. p. 348 .

2. Co qui est parsialomon exact, commo onci'ais dans uno noto prέcedente.

305쪽

250 HRONO GRAPHIA REGUM FRANGORUM. 1405

regis capitaneus Picardie, ad resistendum Anglicis. qui illo tunc sepissime exeuntes extra castella et munitiones suas in Bolonesio et aliis terris hujus regni sibi vicinis in sponteria Picardie hostibus discurrebant et predas ducebant , congregavit trecentos hachinet

hominum armorum vel circa quadringentos dannenses

balistarios de garnisionibus munitionum Francorum prenominate fronterie, ac mille quingentos pedites Flamingos de prope ravaringas ac de patria tamcumjacenti, gallice dictos piquenures et de Sancto Ludomaro discedens die martis vigilia Servacti , ve sus Tornelien' de nocte et inde suum exercitum versus dictam villam Gravaringas ducens, et hanc cum qu dam brachio maris ad dexteram dimittens, abiit ad Mere', quodam castrum Anglicorum ad unam leucam prope Calesium, ubi diluculo venit die dicti Sancti Servacti episcopi 7.

cetto expsidition nidos dotalis quo Ι'o trouus ici inerro Cochon, dans a Chroniqua norma e p. 210i, fixo l'sipoque de cotto ron- contro auri mal co qui est parsestomen exact.

306쪽

Cum autem huc advenisset, statim secit erigi ingenia sua atque rabuceta, unde habebat magnam copiam, et lapides grossos contra castellum sortiter jactari. Deinde videns quod vi assultuum, tam propter hon rum essensorum ejus arnisionem quam propter nimiam sui sortitudinem, tunc illud capi non posset, secit locari suum exercitum prope castellum in domibus ille que erant valde bone, et quedam vetera o

sata, unde olim villa alias sui clausa in latitudine et profunditate reparari secit, ne sui ab Anglicis tam de Calesio quam de aliis Anglicorum ortaliciis convicinis

improvise aggrederentur. In crastino vero die, videlicet ovis, Franci hassam curtem ejusdem castelli vi ceperunt et in ipsam intra teS, OVes, boves, Vacas, equos et jumenta habundanter invenientes, breviter omnia rapuerunt. Ibi namque Robertus de Vernovilles miles sui letaliter vulneratus, et apud Sanctum Ludomarum aductus, non multum post decessit. Porro eodem die exierunt de alesio quasi centum homines armorum et equitantes venerunt ad explorandum et invadendum Francos usque supra Vel prope dicta fossata et inde hoc facto, in Calesium quant cius revertentes per quemdam eorum hiraldum confestim mandaverunt prelato comiti Sancti Pauli quod in crastino, scilicet die veneris , hora prandii venirent pransum secum, si ibidem eos expectarent quod et

secerunt.

Nam die et hora predictis, sicut mandaverant exi

l. Joan ii Rober do Borengovillo, 'apres Monstrolet t. I,

307쪽

runt de calesio quasi ducenti hachineti hominum arm rum, octingenti agitarii et ducenti pedites leviter

armati de xx , ad xxx currus honbardorum, trahu culorum et tractuum onerati secum aducentes quos omnes conducebat quidam miles Anglicus nomine Richardusiatonis, locumtenens comitis de Sombre

feti, atris Henrrici, regis Anglie, capitanei de Kal si parte ejusdem regis, eo tunc in Anglia cum eodem

existentis.

Franci vero qui eos a longe sic venire et ab eis se appropinquare videbant, non se preparaverunt, nec exierunt ad debellandum eos ut debebant, sed infra predicta fossata sua et earum declausura tamdiu expectaverunt quod supra ea a sagitariis Anglicorum tractu viriliter aggressi sunt. Tunc non solum omnes pedites

Francorum qui gallice piquenaires dicebantur. Sed cum eis plures de Francis, metu sagittarum, suge presidium quesierunt tanta quippe negligenes Francos subrepuit quod tunc quarelli balistarum quos penes se insterniis copiose habebant, balistis anniensium non

Ideo Iannenses qui antea tractum suum ad castellum trajecerant, non nisi paucos quamllos, qui sibi remanserant, trajicere valebant. Tractu igitur balist rum danniencium finito multo forcius Anglici Francos quos male ordinatos repererunt, agitarum suarum grandine atteruerunt, quamvis multi eorum sortiter repugnantes acerrime dimicaverunt. Anglici namque omnes audacter aggressi sunt Francos, quos non obstantibus fossatis ubi pugna erat, clausuram intra te turpiter vicerunt.

308쪽

Comes vero Sancti Pauli et plures alii fugientes, ceteri capti sunt et per pontes cloiarum quos super aquam idem comes, ut, si opus esset, suum incolumem reducere posset exercitum, per prius aptari lac rat ipse sugiit et super quemdam Velocem cursarium, bastardo de Fienes, nomine Copino, cum paucis

aliis secum, versus Arderam' et per extra Sanctum Audomarum raptim ad Temennam accurrerunt.

Et sui consulatio major quam occisio, quia inter Anglicos et Francos ibidem non fuerunt mortui ultra L hominum de Francigenis vero militibus occisi sunt Robertus, dominus de rege lues , Moreletus de Saveu-ses, ambo vexillorum insignibus congaudentes, Mar- tellusque de Vallehugone et Guid de Yvregneyo'; dominus vero duuale letaliter vulneratus, veniens Boloniam, ibidem mortuus est Corbetius quoque de Reu npre dominus Allele', similiter vulneratus, captivus in alesium ductus, non multum post decessit. Ibi namque Anglici de Francis triumphantes, gaudenter ad propria sunt reversi cum suis pristonariis, dominis videlicet dem gest', capitaneo Bolonie et de

Religieux do Stant-Donys t. III, p. 260 4erit Mariolo de Walerin. 6. Gui,'Yvedin, 'aproscio Religioux de Stant-Denys it III, p. 260 .

309쪽

Dompnapetra', senescallo Pontivi, dominis quoque de Brimeu Veterisville et de Ramburiis , necnon Sarracenod'Arii, senescallo Bolonie et Leonello de Ar nis parte regis capitaneo Gravaringarum, Edmundo de Bouber et aliis multis militibus usque ad num rum xxxiiij' , cum pluribus aliis domicellis seu scutiaseris, qui omnes insimul absque famulis, centum L nobiles cum vexillo statero et penuncello dicti de Sancto Paulo et quamplurimis aliorum insigniis, absque spoliis innumerabilibus ducti in Calesium fuerunt, qui postea multa redempti pecunia liberati sunt . Post triduum vero Anglici eciam glomerosa multiatudine de Calesio circa vesperam exierunt, cum Petruriis aliisque instrumentis bellicis quas et que apud

Mercaranci amiserant, et in aurora diei sequentis ad villam Ardere quam quasi vacuam hominibus arm rum putaverunt venientes, eam protinus aggressi sunt, impretentesque villam sagittis atque talistarum qu rellis multorum generum armamentis, Arderenses Coartare ceperunt, adeo ut eorum quis vel pauci in muris remanerent, tractoque igne in villa, quidam prope quamdam turrim murrum sub cavantes atque alii scalas concite erigentes, in una parte viriliter

ascendere ceperunt.

310쪽

Iamiamque fastigia murorum scansuri et per muri subcavationem villam intraturi, repulsi ab Ardere si s cohortationibus duorum strenuorum militum,

Lisquensis videlicet domini et ansardi de Bosco, qui

ambo ad auxilium eorum parum ante advolantes, ibi dem de suarum strenuitate personarum multa commiserunt hostesque inde repulsos, quosdam vero occisos aliosque lapidibus obrutos seu tractis vulneraverunt. Quinquaginta vero vel circa ibidem occisos reseruntur, quorum cadavera a commilitonibus suis Anglicanis collecta et in quamdam veterem domum

haud longe a villa jactata, unasimul flammis succende runt; et sic illi Calesium inglori reversi sunt. Porro in Calesio, de Anglicis vulneratis in prelio apud Mere de tractu Ianniencium et clam in hoc assultu Ardere, multi decesserunt; propter quod

voluerunt morti tradere omnes dannenses quos prisi narios detinebant, eo quod suo tractu venenoso in eodem pretio eos vulneraverunt, ut dicebant.

Comes itaque Sancti Pauli ad se recuperandum intentus, et ad hoc per ducem Aurelianensem litteraliter exciatatus, statim post suum hujusmodi infortunium per omnem Picardiam mandavit pro milicia et hominibus armorum Venerunt ergo ad ipsum, eo in Morino existente, Johannes de mone, miles Domini Medardi et Iacobus de Castellione miles Dompnepetre, dominique de Morolio, requiaci, de Fosseutis, de hino, Honmum dicurtis et multi alii, in tantum quod habuit usque ad quadringentos bachinetos hominum armorum. Sed