Kressiana de aequilibrii alioque legali juris gentium arbitrio in gentium controversiis pacis tuendae causa ... a Ge. Lud. Erasmo ab Huldenberg

171쪽

mθ ad quietem 9 constrvationem' Uecclesiae defensionem ad bonum Ipirituale, ac od ad Mem ecclesiasticae potesatis super

naturalem consequendum opus. Item μὰ quatenus de discordiis in re gravi inter alios supremos principes neminem tu temporalibus recognoscentes, lis es, quando timetur de bello stititio

ne vel turbatione rei publicae, siue de mei catholicae, vel ecclesie

detrimento. Ne autem 4) circa exercitium ipsum papalis arbitrii scrupulus exsurgat, aut dubium remaneat, si stit nobis ΥΠΟ-

qui haereticos oppresserunt et) Meminit Paparum sub Imperatoribus negligentibus, atque socordibu S in genere c. 27. q. 9.

3) adducit GREGORivM II. qui sub Leone Isaurico populum Ro-

3. Custodia pacis externae huius mundi tam in ecclesia, qtiam in republica, non ecclesiiae praesulibus, sed Magistratui Politico a Deo demandata est, diserte Paulus ad Roman. e. XIII. v. ε. Tributa magistratui solvite, quia Mic protectionem admini rat iti ad Timoth. l. c. a. v. I. a. oremui pro omnibus hominibus, pro regibus N OMNI MAG sTRATV , ut nobis telericia a laicis liceat agere vitam TRANQvILLAM S 3vlETAM , in omni pia. tate cy honestato. Itaque solius politici inagistratus est hoc munus suu in circa pacem gladio suo exequi, ne iudice Λpostolo illum gratis gerat. Ecclesiae vero Antistitum, solummodo est magistratuin huius sui officii, admonere, divinum auxillum precibus luis apud Deum magistratui expetere. Minime gentium autem per vim intercedere, aut AEBiTRARI, quiequid DIANA aliique iesultae dicant. 4. Coelestinus I. Novatianis domus' suas religiosas per vim abstulit, tantum. que metum illis incussit, ut illorum Antistes RusTICOLA in publicum prodire non auderet, via sOCRAT. L. II. c. o. L. VII. c. N. His. Reles Magno quoque impetu per Cyrillum contra Nestorium egit, eique revocationem intra decendium, ni sede moveri vellet, iniunxit vid. epist. eoELEsT. p. a . apud SIGON. Histor. occident. imperii. Ultimo, ut decet, Imperator THEODOSIvs Partes suas interposuit, deque Cyrilli αNestorii ausu iudicavit p. 21F. n. so. SIGON. d. l. s. Respicit. hic valde probabiliter THOMAssiNus noster ad tempora Heniarici IV. V. Fridericorum I. II. Ottonis IV. Ludovici flavari &e. Veruin his temporibus. Papae, bona Imperatorum ossicia, vel praetensem negligentiam, non suppleverunt, sed iniusto ausu omnia in imperio turba. . runt. bellum ex bello serueriint, imaqRe summis miscuerunt, adeoque

nullum hic supplemmium, verum Omnis miseriae compleminium depre-: headimuru

172쪽

manum a rebellione & secessu continuisset. GREGORIvM M. qui eidem imperatori Iconoctastae praesto ad suis et C. 29. g. 3. 4. . 6.zACHARiAM, Mui Luitprandi iram, in flatum Romanum detonantem, sedasset. STEPI IANi III. ' 6. qui pacem ab Aistuli ho

De Gregorio II. Anastalius in vita eius refert: C enita Imperator D. Leonis scilicet isaurici, nδquitia omnis Italia consitum iniit, ut Mieligerent Imperatorem s Const.mtinopolin ducerent. Sed compescuit tale consilium Pontifx , Iperaus conversionem Princistis. Eininavero haec vera causa non fuit. led haec, quod papa ipse Italiam sibi destinaverat . inde nolebat novum imperatorem a populo eligi. Qiore veriora sunt, quae ZONARAS P. III. annal. refert: Gregorium hunc Leonem Imperatorem anathemate obstrinxisse, vectigalium solutionem Romae Italis

iuhibuisse inito simul eum Franeis foedere, qui ausus suae legalis arhitrii

fines evidenter excedunt. Nec tale quid ab hoste etiam publico LeoCaesar merebaturo cons. SPANHEΜ. p. 74. in hist. imae. restit. Decalionem potestatis suae fimbrias ampliandi papis lanesta illa de imaginibus

contentio suppeditabat. Vnde & THOMAsIN. f. a. in M. d. c. 29. ultro fatetur, quod Leonis haeresis, Italiam Papa frictius devinxisset. Sed longe soliditis sPANHEM P. 73. U. seqq. totam historiam exponit. Gregorius M anteeetaris sui vestigiis inhaesit, re narrante PLATINA pag. U. in vis. Pontis Leonem imperio fideliumque communione privavit. Primum coetera in Leone ob dissensum a Praxi ecclesiae a papa exauctorati regis exemplum observat SPANHEM. F. v d. I. ZACHARlAs RACHIDEΜLongobardorum Regem, ut derelicto regno monasterium ingrederetur, induxit, Francos quoque a iuramento childerico praestito absolvit. αBonifaeio Pipinum inunguendi niunus dedit Annal. Franc. c. apud. s HATEN. Hist. Ne hal. p. 43o. Per eundem Bonifacium ad vitam monasticam persuadebatur Carolomannus, quem ZACHARiρs habitu monachali Romae induebat. Stephanus III. Pipino ad debellandum Aistul-phitin usus est Paucis rhis tribus a THOMAssINo laudatis rapis inter arotes erat, quem ferre nolebant imperantem. vel vi, veι elam, vel pre- eario da folio deturbare. Qui plura eXempla regum a papis pro arbitrio iniusto depositorum legere cupit, adeat BZovIvΜ, qui in Lib. do Rom. Pontis anno r1 I. coloniae excuso, ultra XXX. exempla resert. Praecipue notanda est cause depositionis Hilperici, quae ZACHARIR Papae suit, quod tantae potesati esset inutilis c. Xκ qu. 6 c. alius. Ecquis vero Pontificibus id potestatis dedit, ut secundum beneplacitum suu in , quinam. Imperatores inutiles snt, arbitramur' Caveant, ne hac occasione contra ipsos Laici, utilitatis mentionem audientes, actionear instituant, ex

titulo: quod quisquι iuris in alium saluerit se.

173쪽

redemistet, deinde vero contra eundem paulo post pacta violantem, necessitate ita suadente Pipinum in Italiam accivisseti Sed ultimo THOMAssi No c.Io. g. II. d. l. aliquiS scrupu lus incidit, qui quondam aliquamdiu etiam pAscHALEM sollicitavit, scilicet an non forte melius esset, ut magnifico animo Papa cum suis Praesulibus Ducatibus, principatibus, aliisque territoriis se abdicaret, curamque provinciarum in seculares cranscriberet, in sola spirituali contemplatione, coelestiumque studio animum dein collocaturus. Sed mox scite addit: Sanctissimos etiam patres, olim vehementer ingemuisse de his temporalis rei ecclesiosticae avocamentis spinis, uti re de iudicum partibus sustinendis ad innumerabiles Melium lites componendas aut dirimendas, indoluisse inquam de ea sarcina. Sed quid ulterius λ & illam forte seposuisse, vel plane abieci=e8 Imo minime gentium, sed retiηuisse tamen. Quare Τ ύuod caritas illa sic. uuae incipit a seipso) hoc iliis oneris impinuisset, ut regnum

Dum amplificaret. . g. VIII. Ex nostra autem mente recte attribuitur PapiS arbitrium convenesonale, si partibus ita expresse placet, ut initio compromisso Papa arbiter constituatur, ut ante anROS aliquot factum in famosa lite de successione Caroli Electoris Palatini Simmeranae stirpis ultimi, ubi Papa a Ducista Aurelianensi δe Palatino ad laudum pronunciandum electus est. Quod laudum praeter alios recenset ZECH. I. Sed magis notabile adhuc ex Becmanno in notis dabimus. '2. Dein non denegamus

l. C. BE ANN. mstor. orbis terrarum Geoeraphica EF civili e. . β. s. p. u. teri. edu. Locus, ubi primur Μeridianus collocandus, aut in quo primum numeranda lantitudinis initium quaerendum sis, quaestionam Geographis nostri temporis praebuit, tanto nobiliorem, quanto notatu digniorem oceasionem habuit. Ac veteres quidem Geographi s in iis Ptolemaeus cum in Canariarum unam, quam Iunonem nominabant, collocare solebant, quippe rati Canarias in extremo Occidonis Arar esse; Nee sub initia eroeentir Geoeraphia, de alio cossitatum fuit. Nam quia res arborsi humans erat, ideo non multum referebat non necessariis egitationibus hae is re fatigari , F urrum Meridiantis in Canariis ma-

174쪽

Papae arbitrium auctoritatis. Quod monitis consiliisque ad pacem ineundam, non minis & armis absolvitur. Nam pacem

nere, an alio commodius transferri posfit, expendere. Cum vero annorsa. Columbus Americam detegerεt, is Ferdinandus Catholicus eam a

Pontifica sibi dari posteret, Rex Portvgalliae, Johannes indigne freny,

hoc modo tot Regionum, opum, hominum Dominium sibi praeripi eau-famsuam apud Pontificem egit, quidem, sed tum temporis impedire non potuit, quin Fordinando δε Apostolicae sedis puniturins omnes Insius regiones c . eoncederentur , pos lineam a stolo Armeo ad Antar Ii- eum ductam G centum Leucis ab Aetoribus o Insulis Promontorii V ridis distansem. Mox vero Ardinandus N Johannes mutuo pacto conclusere cireulum Pontificis CCLXX. Dueis removendum, cy quod ustra eum reperiretur Caselianorum. eis Portu allorum futurum esse. Vid. Auton. Herrera Desc. Ind. Lib. II. cap. g. s. to. Mas de rebus Ind.

Lib. I. Dum igitur pactis hisce stabatur, Portualli circa initium pra- cedentis seculi Brasiliam partem Amariea ridionalis, occuparum σpartibus fuisse probe defunctos rebantur. At vero Brasilia non ita Poriebantur, quin pauis post s pactorum s Brasiliae occupatae ipsios poeniteret. AEmo Ity emm aggressus navigationem sustralem, Ferdinandus Μagellamur σ freto, quod Magellanicum dicunt, feliciter invento, mr Pacisicum emensus misceas adiit: quem secuti Franc. Garcia

LT GodUred. da Luausa Anno σου. easdem eodom itinere T sex Nau um classe stetiverunt F eum Portulaturum Archithalasso aemuli molaeearum Rege Ternatae s Tidoris eas quas obtulissent. dum uterquo ab ipsio auxilium peteret . archithalassus etiam Alta er ins summo Pomtugallorum lucro uni sese adiungens utroque potiretur: Castellani eadem occasione usi, altιri subvenire studebant, qui a Portuallis obrui viribatur. Hinc quoque ipsis liber in misceas aditus patefactus, aster Rgum a cuius partibus Portugadi erant . pauis post subrutus, s Pomtugalli Μoluccis exuti. Res hae ab initio statim gravis O bella in Europa terminanda videbatur, quoi tamen qualitercunque Belinatum est, dum utrique ad Bullam Pontisicis G pacta olim sanesta Abi rad undum, vel saltem dism onem exactiorem ineundam exsimarum. Daiaque Anno Fa4. tentarum eiusmori quid .sed irrito successu: Nam prin-eipiti s dimoufionibus nimium quantum discrepabant; Portvgalli ab Insula Salis, qua maxime orientalis es ex Inseulis de Capo Verdo. Δώ. tentas T LXX. Leueas suar ordiebantur, exiguam iacturam existi m res, fi tot Leueat in contismi smerica amitteront, modo easdam is

175쪽

per Verborum pondera provocare laudabilis res est, nec a clericorum conditione abhorrens, quippe in quem usum inter alias causas, olim etiam apud Gallos, ethnicos adhuc, Druides '3. colebantur. Videtur 3 concedendum quoque Papae, ut portionis Italiae Principi ius belli exercenti ARRiΥRix MLEGALE nostrum. Modo in hoc nihil eorum agat, tentetVe, quae supremo Imperatoris in statum ecclesiae iuri, 4. supremoque Advocati in sedem Romanam ' 3. muneri, Vel iuri S- dictioni imperiali, in Italiae Principes, ullum praeiudicium inserant. Enim vero longe satius est, turbis in Italia exortis, vel ecclesiae Romanae statu periclitante, Papas auxilium Romanorum Imperatorum implorare, ut decet clientes & fas est omnino in hoc argumento. Atque sic sensim ad portum de-

stellani ab Insula S Antonii, qαae XC. Leucis magis declinat ad occidentem, initium simebant. Neque de latitudine continentis Austrolis Ameriea inter Puerto Vexo ad oram Μaris meisiei tabo de St. Ago-sinho ad mare Atlanticum, quibus maxima Americae latitudo comprehendi putabatur, inter ipsis convenire potuit. Cum in panni illam LL 'gradibus. Porrugalli LV. definirent, utrique Regum suorum cupidiatatibus obedientes s animo in Moluceas intenti mo. qua Darierars fluxit quoqua saria illa Indiae Occidentalis distributio. quam sola America concludunt Portugasii. Casellani vero eid/m praeiar Moluceas, Philippinar, Insulas Salomonis Novam Guineam, Japoniam Ge. accensent. Vid. Herrera descrip. Ind. Occid. e. af Da illa vero Portu- gallorum G Castellanorum Lite legendi Gomara Hist. Geu. Ind. L. IV. cap. X. F seqq. T Lact. descrip. Ind. Occid. Lib. XV. c. t. 3. Ita enim cAEsAR de ball. Gall. Lib. ς Druides sacrificia pullica ac privata procurant f in magno honore sint apud Gallos, nam fere de omnibus controversis publIcis privatisque constituunt. cons. LLVV. L.

. e. 24. Germ. Antiqv. ibique citat DIODOR. STRABON.

De quo iure coNRiΝG. n. de D. imp. Auroa D droit ae Empirssur I erat eratis quamvis hic iura antiqua Caesarum defendat ad recentiorem autem Italiae statum descendere nolit, ut plus vice sinplici

protestatus est. s. De quo iure MAGERus c. V. de advocat. armat. UVIE. in repraef. Imperi

passim. Alias extat huius advocatiae Caesareae promissio in I.r. Capitui. gloriosissimi cARoia VI. Licet Electores Protestantes hanc non adeo urgeant.

176쪽

dueti tumus, disIertationemque nostram finimus. Votum tantummodo addentes devotum, Ut supremum Numen, quod hactenus REGEM NosΥRVM singulari gratia, peculiarique providentia respectavit, dignumaue coeptis prcemium Fi tulit, Ut nunc in eius sacratisin a persona, Inclyta DoMus BRVNSvi CENSIS . ad id fastigii, quod admiratur orbis, evecta sit, EvNDEM porro - sanquam UNCOM svvM contra omnes hostium conatus & vota, salvum ae incolumem servare, domum ipsius utriusque sexus exoptatissima prole eflorescere, atque aeternam & immortalem esse iubere velit. Praexipue conceptis votis exoptandum est, ut MAXIMI REGis consilia pro tuenda, recuperanda & in futurum firmanda communi gentium pace, dissipandisque sapientissimo instituto discordiarum bellorumque turbinibus, in Perpetuum prospere succedant, quo Virtutis pietatiSque eXese citio diu sua constet securitas , gaudiisque nostris

177쪽

ADDENDA ad 8. f. IV. p. Ia. extrast Abbatis St. Petri, quem vocat

Distours sur Ia Polysynodie, Avantage 2O. p. m. 96. 97-IOL ubi de causis bellorum sub Ludovico XIV. indeque ortis malis ita disserit:

178쪽

. . .

par an. D interm seu δι Commeree a fare tori au Rν π at Dat de plus de ei uante millions par an, pendant ces irente anmees de guerre rela frit eviore eisqrante millinus de rente au denter trente. Or qui, ne fuit, que les Conquetes si seu Ror ne tui ranortent pas la Mitieme partis G ces cent tanquame millions de rente, tous frata fatis ' Et cependant, ne meis potat en ligne de compte ni tes hommes, que nous avons per iis, ni la desolation de nos Provinces fronti eres, ni tes pertes prodigi infra quo nous causent les fortunes immensis des gens d' ast ires. Volla se eoid de P utile; qir on regar de presentement se cotes de i h