장음표시 사용
161쪽
mi TExiND p. GI. apud MLIBOM. deinde patfr patriae, rerum dominus, imperaIorque ab exercitu appelliatus, famam POTENT 1 AE iRΤvΥISQVE cunctis GENTIBUS oe regibus longe lateque dieiudit. demaliorum regnorum proceres eum adierunt, gratramque in eo pectu eius invenire querentes, Mem talis ac tanti viri probatam habeutes dilexerunt. Inter quos Hiribertus gener Hugonis cum ei adversaretur Rudosus contra ius ins que omne rex
consitutus, ut ei apud dominum suum praesidio esset oravit. Ipse rex enim talis erat, qui nihil negaret amicis. Perrexit igitur in Galliam rex regem alloquitur re perfecto negotio reversius est in Saxoniam. Eadem gloria debetur filio Ottoni I. qui naris
rante eodem WiΤΕKiNDO, coacto apud Cameracum exercitu in
Galliam profectus es, intrauitque regnum vindicandi causa iniuriae generi fui Lothouoici, eoque Hugonempari ensem coinitem, initio contumeliore eum excipientem, redemi, ut plura loca Lothoodico restituere cogeretur. OTTO III. Polonorum reS ex aequo arbitrio composuit, CHRONOGRAPHO, SAXONE aliisque testibus.
Lothario Saxoni non inserior laus debetur, qui arbitrio suo Innocentii II. & Anacleti II. schi, ma decidit. Ni hoc egre- α tum facinus ad ius advocatiae imperialis reserre malis. Magis
fluxerunt, RADEVico teste, ut Poloni, Ungari, Graeci, & si quae aliae, arbitrium expectaturae, nisi magnus hic cetera imperator, rerum a se geriarum splendori, iniquo in inclytam tibique cognatam Guelphicam gentem, ausu, illatisque iniuriis, notabilem maculam amicuisset. Insignis pacis publicae inter imperii proceres a longo aeVo conturbatae, curam qUO-que Rudolphus I. gessit, eandem gloriam, in patria, civilibus luis institutis, quam alii bellis inter genteS, bonam causam per vim defenclentes, arbitri. Verum omnia succetarum egente Austriaca praeclara arbitrii facinora satis persequi, volu- . men maius non dissertationi S aliquot pagellas exposceret. Felix hodienum patria depraedicanda, quae sub imperio pruden-tissimoque, invictissimi Caroli VI. arbitrio, cum in sacris, tum in profanis tam intra se, quam eXterorUm respectu, suavissume & tutissime conquiescit. Nihil magis serio & cordicitus
162쪽
e X Optans, Vliam Ut MAXi Mi o Mi QVSCaesarum gloriosissima familia, mascula prole firmetur & augeatur. Ne aliquando grati stima halcyonia, funestis atque diuturnis cruentae Bellonae turbinibus, horrendarumque tempestatum procellis in nobilissima Europae parte, intercipiantur, atque turbentur.'c A P. V III. .
DE MOLIMINSVS PONTIFICUM CIRCA
rex Urgum. f. it. De variis ecnoni starum circa potestatem sapae temporalem opinionibus v. c., ) quod Per indira.ctum tantum h. beat, a) omnimode habeat Ge. hane porestarem. F. tu. De sententia ipsius iuris cano-
mi in hac quaestione, quod Papia Uudeat viroque gladio. Ic. β l V. De praxi pontiscum, qui hanc doctrixam strenue execuli suul D.c. Gregorio Μ. Nicolao I. Greetorio νι f. se. , V. Do vera doctrina . quod p paqua ratis plane non habeat pores a-ARIA. tem temporalem, nisi quatenus probιt. Nam pro magistratu politico es praesumptio. . V l. quod inde sequatur, papae qua tali quoque noπ competere arbitrium gentium. Respondetur simia Ro=vaudo, Paro Blesens, Palla-
VII. De exceptionibus a regula squidem de falsis, quas format Lπ-Dovicus THOMASSINUS D. c. quod papa habeat arbitrium contra len res haerericas, item contra reges ,
qui Da regna negligunt, ut suppleat illorum neeligentiam. X . . F. VIII. Imperatoribus, leIstis arbiIrium, nemo in controvo sam vocabit. 0siuiae hoc arbitrium cuilibeι potenti, aequo sapienti principi competiι. a quia respectu imperatorum adsint causa suasoriae pectivares. Habetur enim. 32 Caesar pro capite Christianorum vi Pro Advocato ecclesiae, si Ipsi imperatores hoc muuus, ut christianorum pax confervetur, in se olim si ceperunι viae hoLDAsT. Polit. imper. tonia III. F. U . Iss. Imo σι praeter imperii curam, amplitudo provinciarum MODERNvM Augustisamum. Iraptat ATCREm NosTRVM, quid ste, qua ad Tincae, P
hmi . Papa , Galli , Belgarum, Hemetorumque Anet pertinguns : ad. aequilifrii arbiιrium sua sponte invitat.
163쪽
triineciem, quae tamen notabiliter temperanda. Certius arbitrium
habet , si partes in ipsum compromittunt, ut in causa Aurelianenst. Tandem additur conclusio totius disserta: ionis cum voto pro REGE. UllI. De veris exceptionibus v. cquod papa habeat arbiιrium Pacis pιr modum consilii, moniti, non autem p3r modum besii. Item, quod passa, ut princeps politieus in satusus videatur habere aliquam arbi.
f. I. Maximis honorum titulis Pontifex a clericis suae religionis coli extollique solet. Vocatur enim Aaron dignitate, Abel primatu, Abraham Patriarchatu, Apex sublimiis mus apostolatus, Apostolorum decimuS tertius, Cacumen mundi, Caput divinimmum omnium capitum, Caput orbis, Christus, Christi domini curator, Vicamus ovium Christi, Currus & auriga Israelis, Depositor Haeresium, Deus in tetris; Dominus domus Dei & Princeps omnis possessionis eius, Dominus sanctus, beatus, praedicabilis & adorandus, Dominus omnium
gentium, Dux eXercituS circumiens acies, quaerens quae pars bene apparata, Episcopus 'orbis, Fundamentum ecclesiae, Fundamentum fidei, Haeres cui haereditas orbis, Locum tenens Petri, Luscinia assidue canens orbi terrarum, Magister orbis terrarum, Maiestas Apostolica, Materia omnium t tualium personarum, Moderator Coelestis imperii apice nare- gens, origo Christianae Religionis, Os apostolorum & Princeps coetus, Pastor Pastorum, Pater mundi, Pater Orbis, Petra fidei &ecclesiarum, Praefectus orbis, Primus per omnia, Primceps regni coelorum, Rex regum & Princeps Imperatorum, Rex plusquam reges omnes, Servator aureae fidei catenae, Solaterni luminis, Sponsus ecclesiae Thronus supremus &verticalis, Tuba Evangelii, Turris sortitudinis, Vicarius generalis & solus Christi in mundo, & si quae alia sunt .elogia, quae ma . .gna industria congessit TREo pHi Lus RAYNAVDus in Onomastico, quod coronae aureae Iliae supra mitram Pontificis inservit. f. II. His tamen omnibus spiritualem tantum Pontificis autoritatem indicari contendit idem RAYNAvDus. Quare nostrum non est, ut iis immoremur, utpote iam Unice ad potesatem Papae temporalem circa negotia mundana, gentiumque
164쪽
legale arbitrium, attendentes. Interim non convenit satis inter Catholicos Romanos, an & quaenam illi hoc sensu competat potestas. Quidam plenissimum ius in universum terrarum Orisbem, cum in rebus Ecclesiasticis, tum Politicis, hic comme- morant. Potissimum per Christi adventum, Omne dominium pro cipue infidelium translatum esse in Ecclesiam, Jc residere in summo Pontifice, ut vicario summi de veri regis Christi, Jeideo posse pontificem regna infidelium suo iure donare, quibus fidelium voluerit. Secunda sententia est priori e diametro Opposita, pontificem, ut pontificem, ex iure divino nullam .habere potestatem temporalem, nec regem regno priVare posse, licet mercatur. Atque haec tribuitur haereticis. Tertia opinio distinguit, scilicet directo non habere papam hanc potestatem. bene tamen per indirectum, ad ordinem, ut loquuntur boni spiritualis, temporalia siquidem subordinanda esse summae po- testati spirituali. Quae sententia vera & catholica appellatur Res ipsa declarari solet per similitudinem carnis, quae laicos . . principesque seculares repraesentat, &spiritus, qui clericorum limulacrum est. Sicuti enim caro si ea agat, quae miritui officiunt, a spiritu castigatur, ieiunium aliaeque amictiones ipsi indicuntur: ita si politica potestas repugnat fini clericorum, spirituali potestate omnino coercenda est. Vsque adeo plane, ut Pontificis sit iudicare, an v. c. rex infidelis, aut haereticus deponendus sit, an non deponendus sit. '. f. III. In corpore Iuris Canonici multa habentur, quae omnimodae Papae potestati patrocinantur. Sic Nicolaus II, beato
aeternae Disae clavigero . I ERRENi simul & COELESTis IMAERirivRA commissa c. I. distinct. aa. contendit. Puascunque lites inter
Christianos ortas ad ecolesiam deferri s ab ecclesiasticis viris decidi iubet, excommunicationis poena in reluctantes statuta can.
. PM. I. c XI. Nec aliter Papa MARcΕLLiNVS. MenS a NNOCENTiri III. ut recte ex summa textui praemissa patet, est, ut Imperator
Cons. ROBERTvM BELLAR ΜiN. I .s V. de Rom. Pontis C. I. es VI. Vnde nostra excerpsimus. Noe aliter DIANA aliique, quos citat insε ' papan. 3. R. in summa tractatuum.
165쪽
Piret. Apertius temporalem potestatem sibi tribuit B ipA- eius VIII. Merque inquit gladius spiritualis & materialis est in potestate ecclesiae, certe qui in potestate Petri temporalem gladium esse negat, male attendit verbum Domini proferentis, conuo te Nasum tuum in ominam, licet gladius spiritualis ab
ecclesia, materialis pro ecclesia exerceatur, in manu regum, hoc tamen fit ad nutum re patientiam facerdotum e. I. Extrad. commvn. de Mai. N obediente Plane omnes Ca Lares Romanae ecclemiae fidelitatem iurare debere, infert cLEMENs V. c. I Gem de iurei. Immo iudice ioANN. XXII. sede imperii nostri vacante,
totius imperii gubernatio atque iurisdictio redit ad Papam. Potest autem cum his iuris Canonici traditis tertia opinio de Papae in temporalibus potestate facile conciliari. Nam initio
casu aliquo eveniente, nullo negotio a Curia Romana praetex
tus aliquis reperitur, quasi huius vel illius principis institutum, cum Me spirituali pugnaret. Vt potestas Papae, quae extra Or dinem tantum, aut per indirectum in temporalibus exerceri debebat, ordinaria, & ut in textibus iam iam allatis. statuitur, directa fiat. Deinde satis sibi respondent formUM BELI ARMINI propter Mem spiritualem per indirectum, Sc. Verba BoNl FACH: ad nutum S parientiam sacerdotum. Vnde Bellaria ni& sequa- Cium artes de cautiones satis evidenter apparent, potestatem temporalem scilicet verbis Pontifici adulatores abiudicant. in effectu autem sub vocabulis: indirecte &c. plena manu largi Untur. Successor BoNipAcii ci EMENs V. ita volente Philippo Gal- .lorum Rege, in Cap. a. Irad. Commun. de priuileg. emollivit hanc constitutionem, quasi speciatim iuribus Regum Galliae non debeat praeiudicare. vid. Goldas. p. 7Λ. Replici pro Imper. . quem frustra suggillat ostΕΥsER. in Derm p. III. D. Cceterum huc quoque pertinent illa iuris Canonici loca, ubi Pontifices eorumque asectae in genere nimis magnifice de potestate Pa- pali, & nimis abiecte de regum Maiestate sentiunt, V. c. qUOdilla clino prcitosor, haec vix plumbo comparanda. Imo quod Clerici sint ait EAM. Dici Asi Nus eius via. c. Io. distinct. XOILL AEI. HI. Cain. 2. Puas. 7. ' g. IV.
166쪽
I. IV. Neque vero aliter egit curia Romana, quam in hoc argumento docuit. Qualem se gesserit GRYGonius M. 'Lcum Phocas Caesari Mauritio rebellaret, ostendit huius epistola XII, ubi angelis praecipit, ut in honorem Phocae, gloria in excelses Deo canere debeant. Quomodo Nico LAVs I. 2. pro imperio cum Lothario & Carolo Calvo Caesaribus egerit, partim ex iure Canonico, partim ex epistolis Nico LAi constat. Noti deinsunt GREGORiI VII. '3. inauditi ausus, quantam sibi potestatem tempore Henrici IV. arrogaverit. Nec pASCHA Lis II. 4eo melior, qui Henrico V. fidem sacramento datam fregit, idem decALixΥo II. dicendum, qui per varias artes ius episcopos inve-miendi ei extortit. 'ue. Ad eundem censum pertinent ALFXANDER '6. III. qui Frigericum I. mire affixit, GREGORivs IX. ' 7. qui Frideri uin II. turcarum Solymanno prodidisset, nisi hic cordatius&sincerius cum eo, egisset. Nec melioris notae sunt ioANNis XXII. 8. contra Ludovicum Bavarum machinationeS.
I De Gregorio Magno vid. ARNOLD. in dex Nix en uno ne exi Historie L. VI. e. ι. F. M.' a. Valde hie Pontifex pomaeria potestatis Pontificiae protulit vid. Emm- NON. ad amum s u. p. .. e iure Can. cons disit. G. e. o F. NICOLA ius constituendi Epimpos Lothario in dubium vocat, atque in eum mire invehiti Crassior atque indecentior adhuc est increpatio eiusdem Papae, qua in can. o. cain. XI. qu. I eundem c aesarem castigat. Sed in epist.
XXX ct XXXV. inlignis plane audaciae specimen dedit NIcoLAus ad Carolum Calvum nam initio adeo se non excusat, quod raptorem filiae regiae Balduinum defendisset, ut aperte regi scribat: Patrem Apiur μlium dilecIum non reprehensibit in sagellis erudire I Deum Jobum in- noeentem afflixisse. Deinde dictum ioBI : Db quo curvantur, qui portant orbem, dg regibus re Papa interpretatur: Nam Basileuν inquit, es quos basis mundum ferent.' a De arbitriis huius Gregorii assec alis agit IusT. CHRImo H. BITHMAR. P. P. Franeostri. in Vit. Gregorii VII. 4. De hoe vide scriptores quos edidit GoLDA T. in Replici
8. De hoc conser. HEgo T. Trin. pro Ludorico Bavaro conseripis.
167쪽
praecipue his pontificibus nihil magis in promptu erat, quam
fulmen excommunicationiS, quo pro arbitrio in temporalibus, contra Caesares abutebantur. 9.
V. Enim vero quid tandem de potestate Pontificis in temporalibus statuendum est, deque iure illius inter gentes harumque principes arbitrium pronunciandi tenendum y Quod illam attinet optime simpliciter dicitur, quod P6ntifici, qua tali , nec per directum, nec per indirectum, ulla temporalis potestas in regnis princi Patibusque competat. Vt haec assertio Probetur non opus est, principes regesque seculares pro se habent praesumtionem, ut vel ipsa nominis ratio indicat. Nec enim secularia iura a temporalibus differunt. Nec aliud vΟ- cabula
9. Atque haec excommunicationum . aliorumque actuum turbulentissimorum iniustitia, non tantum otiiu ab ipsis imperatoribus, a GOLDΑ- reo in Replic. pro imper. aliisque doctis Protestantibus, ut praecipue. CONRINGio nostro, sed etiam a viris doctis c atholicis satis notata est.
Sic ALvAE PELAGius in tradi. do planctu eccles sub Joli. XXII. Anno 133a. conseripto. De ecclesia sub qua vero similiter 2 Papam compreheu-dit ait: σ quia ecclesia non fuit Deo G spiritu eius contenta, sed manus suas misit ad appeti m N possessionem terr.e inanis V vacuae G in
terrenis voluit dilatari, non contenta terminis suis etiam temporalibuo Iegitimis, quos habebat, extitit ingrata Largitoribus patrimoni scon- suntinus distinct. ρεὰ quod ad suam σα ita ct HERvvART. P. ID. s. in dinens Lud. Bavar. Cum Pontifices eandem humanam eum aliis consitutionem obtineant, utique etiam humanis malis obnoxii sunt. Boni
esse possunt, mali esse possunt I aliquando fuerunt, Me religionis no-srae detrimento, nam G caput in humano corpore, non semper ab o-mri parto fanum es, G tamen eaput est. Ita Pontifices Dei vices eerentes, postunt etiam animam infra habrre V meliora docere, detericra facere. Nec aliter AvTOR pereruditi scripti du droit de I' Empire De Potat ecclesias. p. U3. Duranis ces cruelles dissensioni tempore Henriet IV. entra te sacerdoee s ι' Empire, Ies Poes tacherant d'AvGMrNTER levr domaim temporet emplatant les ExcoMMvNICATiorus, les guerres istis asilancer. Vnde inclytus quidam copiarum Caesaris Iosephi in Italiam contra Papam missaruin Dux , excommunicatione sui exercitus auia
dita, non sine sale dicebat ergarior milites aliquando quidem fame, aut alio infrtunio periisse, non autem PVarum cxcommunicationibur.
168쪽
cabula Politiae & Eeelsae insinuant. Nee sabulose explicatim
nes duorum gladiorum Petri &diversitas utriusque salutis temporariae, quae ad principes revera spectat, atque arternae, qUam Pastor Romanus, sive papa ad se pertinero luis oviculis persuasit, aliud docent. Ergo probent, qui contrarium asserunt, Papaeque temporalia iura, qua tali, adscribunt. Sed caveant, ut ad ipsos Papas quosdam provocent. Hi enim sunt testes in propria causi & insuper variantes, aliquando enim non tantum tempor ia in Principes transcripserunt, sed quod magis est, secundum leges Principum causas suas disceptari, propriamque suam personam iudicari passi sunt. Caveant porro, ne provocent ad Jesultas, nam hi ipso suo voto quarto, a quo
nunquam dispensantur, coecam obedientiam erga Papam profitentur, adeoquo sunt testes, quibus stylo iuris civilis imξerari potest, hi vero non admittuntur. Imo caveant ab 'allegationibus omnium Doetorum, quia nec hi Papae dare possunt, quod ipsi non habent. Si vero, ut testes citantur, vel de iure civino, vel humano, seu privilegiis a secularibus principibus, quibuS iura temporalia Papae, ut tali, concessa sunt, testari, Oe ubi attestata sua in sorma probante extent, indicare, atque si poscitur eadem producere debent, cum reserens nihil probet sine relato, ut nihil dicam de Doctoruni varietate & mutua ccsntradictione uae duo vitia alias quoque testibus de iure opponuntur. Nec in Metaphysicis terminis hic praesidium quaerendum, quasi Papa haberet omnem potestatem in habitu. temporalem vero quoad actum, concessisset secularibus. Nam satis notum est, quod, qui se asserit cohaeredem, antea pro bare teneatur se esse haeredem. Ergo & qui ripae causam circa diuisionem temporalium iurium hic agunt, coheredemque respectu habitus Papam faciunt, antea rem conficiant in hereditatis
petitione, Ostendantque, quo iure, civili, an praetorio, ab intestato, an ex testamento, vel pacto, Papa unquam in temporali iure heres fuerit. Tandem, si omnia circa prpbationem absoluta, secularibus non tantum exceptiones suae disputationesque, Verum & reprobationes salvae, . atque integrae, secundum regulas omnis Processus relinqui debent.
169쪽
g. VI. Ex his ultro proiluit solutio quaestionis secundae de
Paparum LEGALI APBiTRlo. Scilicet arbitrium hoc, prout supra allata definitio ostendit, est sine dubio ius temporale ad finem temporalem, armis etiam, si opus aliisque mediis temporalibus colli urans. Itaque ab eius exercitio Papa, qua talis est alienus. Nec Obstat, quod papa iVDEx mundi, Omni Um
vero uterque fuit Papae addictus, imo subditus, aestisque, cui Papa potuit imperare. Et dein ipse RAYNAVDVs haec elogia adimiritualia refert. Tandem scimus, quod in Philosophorum scholis, talia sint praedicata, qualia & quo sensu admittuntur esse a suis subiectis. Nec porro moramur; qUT PALLAVlCINVS habet L XII. c. I. g. Ia. Histor. G1rcu. Triae ubi de causis agit propter quas hierarchia papalis, tam altas radices egerit, tamque firmo hactenus steterit talo. Aliud, inquit, es emolumen'ium dictae scilicet Hierarchiae, quod hac ratione adsit sEQVESTER quidam coNCORD lae inter Principes Christianos, ad cuius incium commodum pertiner eam curare, quo christiana respublica mi obtemperans sit validior, adversus infideles, aut contemto res, aut hostes suae autoritatis re cui tanquam communi parenti, pinni principes iniuriae ulciscendae ius commotique animi θην
c condonare. Nam hic tantum in genere Papae pacis, concordiaeque cura commendatur, non autem in specie I EGALE AR-piΥRi vM, per Vim & arma aliquando, ubi Opus est exercendum, attribuitur. Nec alia ratio, quam THOMAMiNUS Tom.
III. L. I. c. 27. β. s. de vet. σ nov. Eccles disiciph pro Papa in medium profert, rem pro eodem solide decidit. M pe putat. quod Papa sit pastor universalis, adeoque universi orbis Christiani saluti incumbere debeat, cum gregis fui essent corpora re a nimiae, egens spirituales TEMPORALESQUE. nec lates, proindeque bipertienda sit Papae cura, ne qua ex parte gregi Do dest. Testem huius veritatis laudat THOMAssi Nus C Assio DORUM , cuius
haec sunt: Positatis nempe Papa Clericique spiritualiter vobis commissium gregem, tomen nec ista potestis negligere, quae C R poRis videntur Aubstantiam continere. Etenim vel uterque do
170쪽
eleemosynis, deque operibus caritatis, aut cura & alimentis pauperum loquuntur, adeoque thesin nostram non feriunt, vel ad arbitrium gentium, consiliis armisque coniunctim tuendum, rospiciunt ut tamen non apparet & tunc eadem facilitate eiusinodi asserta negantur , qua assirmantur. f. VII. Enim vero dicis, numne nulla huius regulae, Papam ab arbitrio legali gentium excludentis, datur exceptio λAge videamus cum ex mente aliorum, tum eX nostra. THO
MAssiNvs III. L. I. c. asses 7. recenset has species I violento bellico arbitrio locum este, ad obruendam haeresin 'I.haereticosque templis Dis excutiendos et Papae fas esse supplendi ' a. regum principumque, res suas mimo strenue gerentium, atque rempublicam suam per socordiam non curantium. negligentiam id. c. 27. g.s. O. 3 EXceptio est omnium amplissima & pluribus Veluti praegnanS, quam ex Di AN A fABncta refert, in summa Tractatuum f. papa. scit. quod Papae in torio orbe christiano potestas temporalis adeoque re A mTRiVM competat quatenus
η ι. Haereticorum violentam persecutionem, oppressionemque non admi,
tit regni Christi spiritualis indoles, ignorat haec bella bellorumque instrumenta, nec aliis aranis, utitur, quam quae Esaiae. Cap. XI. v. 4. s. hes. m. v. s. vel ad Thessal V. v. A describuntur. Sunt autem: baculust ηνεr, stiritus labiorum, baltheus veritatis . lorica iusitiae, cineus μdei, galea salutis, gladius spiritus: Vnde TERTvLLLANus ad SCAP . Religionis non est cogere religionem, quae siponte suscipi debor, non vi. Ouum s hsiae ab animo libenti expostulantur. qui dicit se credoro' in Chrsunt, ait HIERONYMv3, debee, ut Christus ambulare. Oui oeciditur, christum imitatur. qui occidit Antichristum. Non est opus dicuLAcTANT. L. V. c. ao vi rniuria, quia relieis eo i non potes verbis potius, quam verberibus res aeenda est, ut sit voluntas. a. Hoe supplementuin nullibi ecclesiae antistibus, vel in revelatione, vel ratione iniuiustum est. Nec ipsi principum superiores, nec tutores, aut curatorea sunt, quorum alias est inseriorum pupillorum. ct minorum industriam supplere. Monere possunt Principes modeste, quorum do. ctores sunt, ut ipfi Principes suam incuriam, vel negligentiam suppleant. Λlias fi antistites supplementum sibi arrogant, in regimine Politico omnia turbantur. Sane Christus 2 Apostoli iudicum magistratus prin-eipumque sui aevi socordiam di incogitantiam, nunquam supplere