장음표시 사용
81쪽
Rex Me lege melut sol sine luce δε-
Quibus stagirita suum addit calculum Polit. si . Aut teten praesse jube t, jubent prae e Deum per suam vocem. Qui leges aliis dare debet, legem ipse debet habere & cum lege vivere. Deus, qui 'non nisi bonum praecipit, optimus est. Idem Deus Regi praecipit, ut Exemplar se ae - legis secum habeat, eamque solicite observet, adhibitis verbis, quae, eum maximi simi momenti, heic loci apponere grave mihi non erit. Dicit igitur : P quam autem sederit in solio regni sui, describet sibi Deute-' ronomiam legis hujus in volumine, accipiens Exemplum a Sacerdotibus Levitica tribus,
edi habebit secum legesque isiud omni aedi in vita sua , ut diseat timere Dominum Deum fisum se custodire verba es cerimonio ejus, qua in lege pracepra sunt, ' ne elevetur cor ejus in superbiam superi fratres Gos; necive deesinet in partem dexteram veI istram , ut lonso tempore regnet ipse se filius sium super I ael. Diottimus tria Regi necessaria esse scribit, Relisionem scilicet, justitiam atque Militiam.
rima facit ad regimen tam uiae conscientiae, quam populi atque subditorum suorum, facunda ad coercendos eos atque frenan- 4 dos, -
82쪽
dos , tertia deniq; ad arcendos procul inimicos; & Aristoteles Tyranno quoq; Rhsi suadet, omnibus ViribuS eo adnitatur, ut p1us atque religiosus esse credatur. Quod si enim subditi talem de eo opinionem habuerint, nunquam Verituros esse, ne durius quid in se statuatur ab eo, quem Deos revereri existimant. Dissicile autem omnino est . talem haberi aliquem, qui non vere est Religiosus, quandoquidem nihil est, quod minus duret, quam simulatio. Frit igitur principis, ut ex toto corde sub Divinae Majestati se submittat, ipsique Regnum situm & populi obsequium acceptum reserat, quin suanto sublimiori in gradu supra alios collocatus est, tanto magis in conspectu DEI se deprimat e 'rebus atque negotiis tam Politicis quam militaribus manum non admoVeat, nisi securus,
sit, esse ea conformia legi Divinae,' quae Principi ad gubernandum se ipsiam regendosque feliciter subditos gravimma atque maxime necessaria est. Ossicium Princip1s est gubernare , regula Vero secundum quam gu- hernet, non sola est justitia, sed & simul religio , justitia enim tranquillum facit populum, Religio vero patientem insuper conte Vat privatum quemvis, licet aegre ipsi faciat iustitiae exercitium. Justitia jus servat, Relisio vero illud sustentat, & ambaeduae Principem tuentur atque 1bstinent. Cum Mareus Aurelius compertum haberet, Rebellem E a suum
83쪽
suum. in Asia, Avidium Cassium trucida
tum fuisse se valde hoc sibi displicere significavit, & caput ejus honorifice sepeliri jussit; cumque ipsi diceretur, Avidium, si vicisset,
non in ta clementiam erga eum merci
turum fuisse, resipondit: Avidius non pote-
rat me Vincere, non enim Venerabatur san
ctos Dms. Certissimum est, Romanos, licet Chres1ani non fuissent, nullum unquam negotium remque publicam tractasse, nisi prius de ira Deorum placanda, favore illo- .rum reconciliando, aut gratiarum actione pro aeceptis beneficiis reddenda, invocandoque illorum auxilio atque Patrocinio deliberassent. . Habebant Relisionem suam . pro principali aliquo regiminIS capite, neque alterari eam nedum violari ullo modo pqtiebantur. Tantum robur habet in regumine religio, ut sine ea omne aliud statu&fundamentum vacillet, est enim ea omnium virtutum quasi mater, facit subditos obedientes Principi suo, audaceS atque animOsos in periculis, liberales, ubi opus est, Promtos in omni Reipublicae necemtate, sicientes
quippe, quod, dum Principi serviunt, DEO
servitium praestant, cujus vices ille gerit. Sapientissimum omnino atque pientinimum fuit Consilium Augusto Caesari a Maecenate datum: Honora, inquiebat Me, Deum pedi
petuo O legibus conformiter, se fac ut alii idem faciant: odio habe ct castiga eos, qvi
84쪽
in rebus divinis novitatas introducunt, M. filum Deorum causa, quortamen qui contemuit, non aliis quid unquam curabit atque aestimabit βιι quia mi, aliquid in religione mutant, multos ad muta- tionem earum rerum impeltant, e quibus conjurationα, seditioneo, conventicula ct turbae, bonρ Princiflatus reximini minus convenienteου, nasiuntur. Est certe valde impia atque stolida opinio aliquorum, qui credunt atque dicunt, ad retinendos in obsequio subditos plus valere rationem hu- .manam quam Divinam. Diabolica esthaec
inVentio quorundam, qui ruina fiunt Regum,' pestis Regnorum , scandala Christiani coetus, jurati religionis quam & DEI ho
stes, contra quem tamen ad Exemplum antiquorum Gigantum novam Babelis turrem fabricant, confusionem atque ruinam ipsis 'tandem pariturama ui habitat in Caelis, irridebit eos, ct Dominuς subsannabit eos. Audite, o Principes, quid Jesaias de Consiliariis Pharaonis dicat: Sapientes Consiliarii Pharnonis dederunt eo ilium insipiens:
deceperunt ciu tum a Tulum 'Fulorum ejus. Dominus mi it in merio ejussiritum vertiginis , se errare feceru, AG
Dptum in omni opere μα sicut erat /briin,
O vomens. Facile monstrare possem, si lo- cus hic esset, maximam partem damnorum, quae status amigunt, ruinarumque Princi-
85쪽
r. o rispum Christianorum, ab hac maledictione derivatam fuisse, per quam ipsi protectione
atque Favore Divino se privarunt atque dearmarunt. Sufficiat vero monuisse, ut
sapiant Exemplo Magistri sui Ieroboami, &finem quem ipse habuit, timeant, quotquot eundem imitantur, ut enim impietatem Jeroboami vindicaret Deus, contra Nada-hum filium suum Regem Baassam excitavit, qui & illum cum tota stirpe sua trucidabat. Non dimst nec unam quidem animam de semine ejus, donec deleret eam. Denique neque regnum stabile est, neque regimen
Principis felix, nisi per Religionem, & dum Religio fovetur, populus simul obligatur, &in obedientia sua confirmatur , siquidem Christiana Religio Principi non ilum cor--pora atque facultates subditorum sitorum, sed & insuper animos atque coescientias subjicit, meque manus tantum ligat, sed &anectus atque cogitationeS, Vultque ut absolute Principi obedientia praestetur, ne pax turbetur. Neque quicquam est, quod sub ditos obedientia Principi debita solvat, nisi Contra naturae ipsiusque DΕΙ lege fit. Vespasianus imperator haud bonum esse dic hat , male tractare & contemnere religionem Christianam, quoniam multum faveat
Principibus doceatque dare Caesari omne id quod est Caesaris: Debet igitur Princeps favere Religioni ob quietem statuS, ob ho-
86쪽
. v O Unum suum particulare & ob bonum publicum. Bonum publicum duplex est, spiritua- Ie dc temporale. Spirituale est ipsa religio, cultus DΕΙ & unio Ecclesiae suae, temporale
est pax politica dc civilis, quae si h rel1gione
DEOque pacis non fundata sit atque gubernetur , subsistere seque conservare nequit. Non desunt hodie nostris temporibuS malisni atque impii homines, qui dicunt, Principibusque dc Magnatibus satis innuunt, quod injuriae quae Religioni fiunt, ad Politi-Cam non pertineant, id quod falsissimum est,
destructa enim religione vera quoque Polblica pessum it, ut novae sectae atque religiones in statu quodam introducantur, aut ut innovationes in religione suscipiantur, quandoquidem hae tanti sint roboris, ut potestatem Principibus adimant, pacem ei- vilem, temporalem ac spiritualem turbent, populum seducant, venerationem denique tollant &verae Religionis cultum destruant.
Uti de Jeroboamo legimus qui, postquam
adorationem Idolorum introd erat, non amplius aestimabat populus cultum veri Dei, Veramque religionem destrebat. Pariter Princeps duo habet genera inimicorum, temporales scilicet dc spirituales, externos dc internos. Potissima priorum intentio est, .ut temporale Principum offendant, secundi Vero pro scopo habent . ut offendant primum sipirituale atque religionem, quo per- . - Ε acto
87쪽
acto ex consequenti etiam temporale perdunt , unde hI multo pejores sint primis. Necessarium proinde est, ut quivis Princeps omnibus suis Viribus procul removeat hanc pestem, seque his inimicis opponat: qui enim populum ab obedientia erga Ecclesiam, suaque Religione data opera abstrahere atque seducere studet, Imperio atque obedientiae illi 'debitae eundem subducere longe facilius conabitur. Omnium enim hominum ait B. Brentius) nedum Magistratus, sive Principis interest, veram Reli. gionem cognsere, se pro virili sua juxta modum sua vocationis adstuvare se deum dere, atque iterum : Impietas est, Religionem , quantum Magistratui Civili e Principi licet, ab haereticis, Schismaticis aliis adversariis non defendere. Principes, qui persecutoribus religionis ipfhrum sese non opponunt, suosque in Christo fratres
opprimere patiuntur, neque se id sentire ostendunt, aut ad restituendos eos atque ju-Vandos accurrunt, peccant contra primarium senioris Politicae atque regiminis fundamentum, peccant gravIter Contra Deum, contemnunt Divinam eius Vocationem, seque nihil prorsus credere fatis produnt. Nemo ire poterit inficias, quin Augustissi- mi atque religiosissimi, qui nodie regnant, Principes Protestantes, perpetuis gloriae coronis, aeternis laudibus, atque statuis illis;
88쪽
gloriosissimisque - instriptionibus quae M. Aurelio Imperatori erectae quondam fu runt, dignissimi sint, & in yerpetuam pi talis siuar atquae Zeli pro religione memoriam. Laudet igitur unusquisque Augustissimas Majestates Regum Angliae atque Borustiae, cum omnibus reliquis Celsissimis atque Serenissimis Rebuspublicis, statibus
ac Magnatibus, dum hodienum circa res Religioni, suae adeo vigilantes sie praestant, animum illuc intendunt, partes sitas non
deserunt, nihilque reliqui adhuc faciunt, i ut illa antiquo flori suo & primitivum tranquillitatis statum Christianum restitu tur, id quod agunt tam per sapientissimos suos Legatos, pacta prudentissima, foedera validissima, quam etiam denique per appa-xatus benjcos, si sorte sancto Ipsbrum Zelo, pio instituto , viisque ac mediis mitissimis non responderit desideratus multisque sus piriis exoetitus pacis tam sipiritualis quam temporalis effectus, qui vero dependet ab observatione di gis & Religionis, suaque
propria defensione, ' quae contra inimicos atque persiecutores suos omniin ardore &Zelo exerceri atque suscipi debet, tam mjure naturae quam ex praecepto DEI, qui, uti Deut. cap. T. V. 22. legimus , Israclitis praecepit, ut ad ulciscendam injuriam atque contumeliam religioni ipserumctam arma contra Canane 'iumerent eos -'
89쪽
ue perderent; Praecepit DEUS filiis Vraecelere genteae multin terra Canaan. Ex
quo consequitur pro fine hujus capitis, . quod Principes, u regimen suum fel1citer velint administrare situmque Imperium ampliare, Religionem quoque pro Viribus propagare debeant. Hoc vero duobus modis fieri potest : primo quidem, sit Clementia sua atque misericordia dignos judicent, adjuvent , suoque Patrocinio non deserant eos , qui ad convertendum se eorum qua religionem amplectendam E DEO moventur , aut eam fortiter jam amplexi fuerunt, neque hic ullo modo personas respiciant, apud Deum enim non est acceptio per narum, ad eos Vero quam maxime si attendant, qui post transactos in ipsorum terris multos jam, annos , vitae suae Christianae, honorum morum, firmitatiSque ac constantiae in Religione honum odorem sparserunt, deni uo luculenta dederunt specimina converssionem iptrum ex. spiritu Dei esse, & sola infrixatione DEI provenisse. Ita enim populi peregrini, quorum ad aures talis Clementia atque misiericordia Principis pervenit, amorem adversus eum suamque religionem concipiunt, dum opinio de pio Zelo atque existimatione Religionis quam habet, undiquaque spargitur, alliciuntur quoque Christiana hac ratione , qua rvmec eonversos, : qui luculenta
90쪽
7 vitae sitae Christianae specimina dederunt mali enim uti infectum pecus ejici ex grege debent) recipit, sustentat . atque
protegit, ut multi alii boni concurrant in Unum cum iis coalituri, falsi autem foris . maneant. Quod si vero Princeps ε con
trario Vere 'atque ex animo converis non
adjuVet, eis non iccurrat, suumque benignum Patrocinium conservet, bonam de se atque sua religione opinionem perdit apud populos tam domesticos quam peregrinOS, ex hoc enim judicare possunt, Principem ne propriam quidem Religionem aestimare. neque magno eius Zelo agi, hancque adeo non esse secundum dictamcn JΕsu ChristuQuod si etiam conversus aliquis ex desporatione , Vel auxilii necessarii inopia ad deserendam fidem adactus fuerit, tale da- .mnum atque infortunium aeternam apud DEUM vindictam clamaturum esset contra eum , quicunque saltem permissive ejus causa fuerat, sitosque successores atque de pendentes. Secundus religionem propa gandi modus estu si Princeps eos sibi elugat Ministros Ecclesiasticos, qui excellente doctrina atque virtute sunt praediti, ut quam potest, bonam iis opinionem conci- l1et, si scilicet conciones ipsorum frequenter audiat, prudentia ipsorum, siquidem Viri sint, qui magnae pollent eXperientia, utatur, divinis precibus intersit, opem er-