장음표시 사용
161쪽
miri quicquam est, si corpu3,quoad conco quitur frigidus natura cibus, sicut portulaca. lactuca rigidae qualitatis non parum percipiat: percocto autem, ac iam in bonum sanguinem verso,calidi succi ac-s Ausa ca- cessione, calidius quam prius euadat At- 'loris nuti. qui si nihil horum, aut eiusmodi est quod vi substau fieri nequeat,aut etiam adhuc mirum, de .l tia,no iuta finant iam obstrepere, qui unum eundeq;
tesa quali cibum tum nutrimenti tum medicamen- Isti rate. ti usum corpori praestare negant. Taquam enim si omnino non percoqueretur, perpetuo maneret medicamentum: sic, quum iam est percoctum, ambo efficitur. Pone enim, prorsuς non concoquatur lactuca: is
vel,si mauis,succus ipsius, quando is siluberalids sumatur,similem in homine cum Frigriti papaueris succo effectum habet) none hoc
quantita- casu medicamentum tantdm erit,an nonῖ
tesunt δε- nemo arbitror de ea re dubitet. Ergo ha- λς lateria, no bet omnino lac uca & medicameli facul- toto gene- tate: at vero habebat & nutrimeti: quippere, p. 18- quae persaepe nutriit,ambas igitur faculta-
ii 3. Amp. tes simul in se continet: no tamen similiter ambas ostendit: verum ubi plus egit in homine qua sit passa medicamenti potius indicat facultate: ubi passa plus est quam egit, nutrimenti. Nec mirum illud est, filactucae tum agere, tum pati contingit: quan
162쪽
LI BER Irr. I quado ensi quoq; ,ceu paulo ante diximus, non solum in ceram agere,sed etiam ab ea pati accidit. Caeterum eo quod multo amplius est quod agit quam quod patitur,al- Caliga, I terum latet. At i durissimum illi ferrum fi . . ital admoueas,contra magis pati, quam agere 'με nos
tibi videbitur: tametsi agit aliquid tum manifetu
quoque: sed vis eius negligitur prae exigui- alterat, citate.Itaque de omnibus prorsus cibis,illud bisse m io pronuntiare non dubitemus, quod non so dicamenta Ium a nostris corporibus pati,sed etia age tosi: te Gre aliquid in ea possunt: ia vero&de qui- rata ,solisbusdam,quae plane scilicet & luculeter vi- alimenta, demus agere, quod non tantum cibi sint, initio Lsed etiam medicamenta: & lactuca quide mialimen ltam cibus, quam medicamentum frigidu Ciborum est: eruca tam cibus quam medicamelum omnium calidum: quod si castorium quoque spa- natura. tio concoquitur, erit id quoque simul nu-io trimentum, simul medicamentum cali-
dum: ad eundem modum, sinapi & piper. Ex herbis quoque, anethum, & ruta, &Driganum,& pulegium, & calaminthe,& Cibi megithymbra,& thymum: quippe haec omnia, camentositum cibi, tum medicamenta calida sunt: GIidi, prius enim quam in ianguineriunt muta- prius fiata, dum scilicet adhuc concoquutur, medi gidi. Camenta:mutata Vero in sanguinem, non utique iam medicamenta, sed nutrimem
163쪽
76 GAL. DE TEMPER A M.ta: secunda nimirum nutrimenti significatione,qua id significatur,quod nondum est alimentum, sed velut1 alimentu. Ergo sicut de lactuca paulo supra secimus, cum duos ventres, alterum iusto frigidiorem, salterum iusto calidiore finximus:ita nunc quoque in omnibus iis quae potestate calida sunt,proponamus eosdem ventreS-Εrgo eum qui frigidior iusto est, quoad in
eo continentur, ac concoquuntur omnes I
id genus herbae,calfaciunt, atque ad temperamenti aequalitatem reuocabunt, proderuntque ut medicamenta: alterum vero qui calidus est, inflammabunt, a magnopere laedent: atque has quidem alteratio-IInes qualitate sua inducent:nam omnino percocria,& mutata, ac in fanguinem iaci Versa, naturalis in animali caloris substantiam augebunt,non qualitatem intendet Obserua. In totum enim siue frigidus siue calidus stpotestate cibus fit,postea quam in sanguinem conuersius est, naturalem calorem sumiliter augebit: quoad autem ad sanguitanis formam tend1t,necdum plane sanguis est redditus, refrigerat, excalfacitve ani- 2smal, medicamenti ritu. Sane omnistaec . disceptatio ab uno principio pendet: quo magis seruandum id, memoriaque tenen
dii perpetuo est, cuilibet corpori proprie
164쪽
i talem quandam temperamenti esse, quae huic quidem naturae sit consentiens, ab hac vero sit dissentiens: tum si quod conueniens sibi est in filam naturam transmus tet,eo pacto caloris sui substantiam auge-bit:fin ipsum sit mutatum, d uorum alteruilli continget, vel ut calorem quendam conquirat,viique si id a quo mutatur, ex calfacit: vel proprium calorem amittat, si Cap. 2. ILi. id non calfacit. Liquet igitur ex iis, quod Ismp.
eiusmodi omnia ex eorum sunt numero, quae relata ad aliquid dicantur: quum ad proprietatem mutantis naturae, quicquid assumitur, vel nutrimenti, Vel medicame ti,vel utriusque rationem sortiatur. Verbi gratia,cicuta sturno nutrimentum est: homini medicamentum rursiuscoturnici veratrum nutrimentum est hominibus me-
dicamentum: siquidem coturnicum te *ς peries adsimilare sibi veratru potest, quod hominum temperies non potest. Ergo manifestum iam arbitror factum, quod iudita Indictgilectum eius quod respectu nostri calidum, el- frigidum, humidum,& siccum dicitur, no piuq pri' ex iis, quae extrinsecus sunt posita: sed ex mum: de ris, quibus ipsi afficimur certum exactum indes que fieri possit: atque id tanquam primu, p- est, eae max md sit spectandum: deinde si regismin exigit, etiam quod ab externis petitur. pexatur.
165쪽
Nam si euidens ad sentienda, & clarus adhibiti medicamenti effectus, huic reliquis notis omnibus posthabitis credenda: in debilis & obscurus, aut etiam mistus, aut ullam omnino dubitationem fit exii, sbens: tum utique ad externa omnia conserentes,de eo iudicandum: ac neq; horum
quide ad ea quae logius absunt, sed qua: ab ipsa quaesitae rei substantia sunt desumpta. Verbi gratia,si olea calidii est, non id inde to spectabitur, s glutinosum, aut pallidum,
aut larue est: sed si, facile inflammaturia Cap. s. ii. nanq; erat illi calidu potestate esse,st ce-2 leriter in energia calidu mutatur. Ad e sequenti- dem modum & in corporibus nostris, no Isim . utique id expendedum, an crassarum partium, an ten uium,aut humidum,aut laeve, aut glutinosum,aut pallidum: sed an cal faciat admotumque vero an dulce sit, an alvu deiiciat, an fanguinem, si instilleturi iunciat in miscione fluxale:quippe haec quoque superuacua sunt,cum aestimare liceat, an calfaciat cum admouetur. Ergo si notabiliter id,valeterq; faceret, quemadmodum piper, utiq; clarum id proculi dabio
De resareo esset:nunc cum manime valenter id prae p. 2I. li. stet, merito in quaestionem venit. Multa 1-2'ti. r. Vero magis de rosaceo, & aceto dubit
simo tura medicis, atque ambigitur, calidanei haese
166쪽
i haee in frigida potestate sint. Agendii igitatur id est, ut in omnibus quae potestate ca- De Metolida frigida, humida,siccave dicuntur,eX- cap. I .machas aliquas,clarasq; discretioes inuenia sequenti-i s mus: sicut ante delenergia sic dictis fecia bis libr.r. mus. Porro incipiendum arbitror ab iis, simpquar euidentisisima sunt,quado in iis exercitatus, facile consequetur ea, quae minus sunt cuidentia.Ergo statim ut corpori hoc Io vel illud medicametum,cibusve admou tur,expers esto omnis acquisititii caloris vehement1s,&frigoris. Quam enim in su- Caligum, perioribus determinationem iniuimus,cu figid -- sicca & humida corpora dignosceda pro- mi.siccum posuimus, eadem nobis niic quoque in iis,' cum exploquar potestate calida frigidat sunt, no mi ratum nus erit utilis:nam siue potestate frigidu, litatu a
cum id applicas, manifeste calfacias, siue quin si
calidum refrigeres; corpus primo occursu expers. Q qualitatis acquisitae non eius, quae propria est rei ad motae,sensit assic1etur. Vtergo admotae rei vera synceraq; natura eYplo retur, tepidum quoad fieri maxime pota Tepidatest, esto: nec ullam extrinsecus notabi- sint qua I lem alterationem valentis caloris sei - exploras xlive ceperit. Ac prima quidem admoti medicamenti pr aratio talis esto. Applicatur autem,cum eius vim exploras,
non cuilibet. coloris affectui, sed -
167쪽
μ8 GAL. DE TEMPERAM.plicissimo,& quoad fieri maxime potest, summo. At si summi quidem caloris affectioni admotum, frigoris sensum excitet, erit profecto sic frigidum,pari modo si frigido affectui applicatum, calidum statim sappareat,id quoq; erit calidum:sin vel calidae affectioni calidu, vel frigidae frigidusentiatur,no est quod illud caliduihoc frigidum omnino pronunties. Est enim aliquando summi caloris affectus, quem me- Iodiocriter frigidum medicamen adeo non alterat,vi refrigerando, densandoq; sum
mum extrinsecus corpus. calore intro con
cludat,ac difflari vetet: indeque affectum magis accedat.Ita vero & si quod frigido is affectui admouetur, nullum asserat calorem: videndum est num id,cum sit aliquid med iocriter calidu,nihil egit in affectum qui summi indiguit caloris. Ergo nec sic admodi medicaminis exploranda vis est, z. nec si ex accidenti aliquid efficiat,non per se.Iudicabis autem quod ex accidenti aliquid facit, tum ex affectu ipse,tu tepore: ex affectu,si is simplex est,& unus: at a tempore determinabitur iudicium ad huc mo asCap.3. b. dum. Quod protinus ut admotum est,cal Ismp. facere, vel refrigerare manifeste cerniatur,id utique & ex se, & per se tale fuerit: quod tempore id facit, fortasse ex aliquo
168쪽
accidenti huc est actu. Veluti iuueni quadrati corporis, tetano aestate media labo ranti, frigida liberaliter astusa, caloris repercussum facit. Caeterum quod aqua frita Sine uli I gida per se no calfaciat, ex primo eius octa re addit cursu patet. sensum nanque inuehit frigo- His'. apb.ris:praeterea cutim quoad ei affunditur,fri 21.lib.s. gefacit:tum calorem, nec in omni corpore,nec dum aflauditur, inuehit: imb tanta O tum in iuuene quadrati corporis & aestate media & postquam a perfundendo est cessatum.Sicut igitur frigida quibus incidit, haec ilico perfrigerat,sive animata corpora sunt siue non animata, siue calida, siuei frigida: ita si quod esset tempus,vel corporis natura, vel affectus vllus,in quo frigida primo statim occursit caloris sensium inueheret,iure auqri posset calfacere ne, an frigefacere per se nata esset: nunc aute cum δ' omnia tum animata, tum inanimata protinus,& perpetuo frigefieri ab ea cerna omas:quibus aute insitus calor, veluti fons
quidam i gnis in visceribus est, his adhibiata repercussum aliquado caloris facit: ra-κ tionabile arbitror ex accidenti, non per se talia calfacere:sed nec latet qua ratione illud accidat.Siquide stipata, clausaq; cor- Rathpraeporis summa facie,repercussus res actusq; dicti α'.fit caloris eius, qui a profundo ascendit, Hippocra.
169쪽
quia; simul propter difflatus inopiam est i
aceruatus. sina ut propter fiigidi circustis iis violentiam in altum recedit: simul ex succis istic habitis nutritur. Quippe ubi collectus,nutritus G calor ad summa cor- s lporis violentius ruit, fit quidem caloris re 'percusiusnndicium vero ac documetu, stfrigida haudquaquam per se calore auxit: nam per se quide cutim perfrigerauit, frigus vero eius, desitas, & reditus caloris ad id profundum sunt consecuti.Rursus horum densitatem qu1dem difflatus prohibitio: reditum vero ad interiora, concoctio,qui listhic sunt succorum, est adsecuta: horuni luero difflatus prohibitio caloris colligen- is ldi, succorum concoctio, eiusdem gene- irandi fuit occasio. Porro horum virum ique natiui caloris sequitur auctio. Ergo liutercedentibus & mediis utrisque, frigida in animalis corpore,caloris aliquando zo excitat incrementum:per se,nunquam:sed no minus est quado calor ex accideri per frigerat, utiq; intercedete vacuatioe, sicut perfusio phlegmonen. Cum enim ex calida fluxione phlegmone consistat, propria Isquidem eius curatio, vacuatio superuacui est:vacuationi autem particulae , quae per Morbos ex phlegmonen excalfacta est omnino sucretistion cedit refrigeratio. Ergo cum duplex in iis
170쪽
iis,quae phlegmone laborant,particulis af- curat vacfectus sit,unus quidem in quantitate, ex s* cuatio, C
peruacui naturae modum exeuntis abun- contra,
dantia alier in qualitate,qui ex caloris spe apb. 22.s ctatur ratione,sequitur prioris eorum cura lib.a. tionem,etiam posterioris curatio: fiuntq; accidenti quae vacuant, calentis matzriae remedia, & inflammationis particula. . rum refrigeratoria.Ergo trum haec discerio nere oportet, tum id agere,ut pro modo simplicis affectus, etia virium medicamenti inueniatur modus : verbi gratia, si cali-- dus in summo affectus sit, frigidum quom in summo medicamentu paretur: sin affeII ctus a summo paulum recedat, medicam tum quoq; a summo paulum declinet: si plus a summo calore abiit affectus ad portione absit a summo frigore medicamen. Ouippe si ausp iratus a tali coniectura exasto men eoru sis facilius propriam cuiusq; inuenias vim. Ad summa enim in omni simplici affectu calido quodcunq; adhibitum medicamen primo satim occursu frago r1s sensum intulit, id frigidum potestatera est Ac multo profecto magis, si post prumam exhibitionem tale perpetuo manet. Quod si calidum affectam Pr orsus fane frigidum id ex necessitate fuerit: adhibendum vero cst,cuin ploratur omnino