장음표시 사용
21쪽
Apollonium, Heracleum, Hermeum sive Hernasum, Mustum, quod inepte Mu una pleriq; scribunt,& quaecunque a singulari suo autore-- Alea sic obtinuerunt nomen , prout ubique fere memoria nostraobseri,ur. Sed liqc infinita sunt neque a nobis opus est peracenseri. Apersonis vero ibi agentibus denominata sunt Coenobium,Collegium,domusProphetarum,Lyceum, Mandra, Synagoga, & siqua sunt huiusmodi: quorum alia in rebus sacris tantummodo & Ecclesiastica historia, alia in omnibus promiscue usurpantur. Ab officiis & Mnctionibus orta sunt liqc nomina,Asceterium,Athenqum, Apollonium, Cynosarges, Distriba, Didascalium, Domus vel locus doctrinae, Heracleum, Hermeum vel Hermium , Ludus, Meseum, phrontisterium, Schola ,studium,& caetera id genus.
A loco item, Gibli1 sive Gabaa, id est, collis, Labrathi sive Lebrathssin, Monasterium, Peripatos, Stoa, dc siqua sunt praeterea ad genus istud pertinentia. Ab adjunctis denique dicta fuerunt olim Amalthea sive Amaltheum,Gymnasium,Xystus,& quaecunq; sorte
de signis idolorum suorum denominationem apud caecos idololatras habuertit olim. Haec autem singula,quia non om nia omnibus latis perspecta sunt, ordine eodem ac modo adducta stat,deinceps explicabimus. A Ama,sive(ut olim)AMA: a Graecis,Latinis Academia vel Academsa,aut etiam tenuiore sonoE ita
antiquissima Atheniensium schola, a Nadmo Agenoris filio, vel potius Tadmeis autoribus fuit appellata, qui a Baeotis Tanagra, Gephyra, Thebis, Helycone expulsi,
aliisque sedibus, Athenas commigraverant: ut ante ex Herodoto confirmavimus. Nam veterum sententiam,
quod ab Academo vel Hecademo fuerit constituta, superiore
22쪽
ACADEMIA ILperiore capite explosimus. Attica autem haec appellatio Academiae recte ad alia quaevis gymnasia commeavit, quae literarum & studiorum causa publice aut privatimi uerunt comparata. Hujusmodi fuit Arpinas illa, & Tusculana,& tertia illa Ciceronis inter Avernum lacum Puteolosque sita, olim percelebris:ut refert Plinius libro 3 i. naturalis historiae, capite a. etsi Tusculanam plurimum donavit Lycei nomine 2 sice 2 c. Athenaeu,Apollonium, Heracleum, Hermeum, Museam, dc siqua stat eiusmodoomnia haec vetustas impia & inscia veri adscri .psit Deorum suorum nominibus, ut quae veritatem religiosae fidei & historiae gestae pariter ignoraret. Sed haec omnia sequentibus locis commodius exponentur. De
singularibus autem gymnasiis (ut ante diximus) hoc loco tacebimus, quia nec prodest, nec potest fieri ut pervestigentur & conscribantur singula. Cadmea sive Cadmia, gae is olim urbs Thebarum dicta, Strabone teste, & arx quoq; Thebarum fuit appellata,ut autor est Plutarchus in Pelopida. Gymnasiti vero clima pud Thebanos,tum apud BGotos reliquoS Καλιάδι, Cadmea, fuit appellatu a Cadmo,sive Cadmeis autorib. Quae autem nomina a personis inliteramni studia in cubentibus merui imposita,ea se habent in huc modum. Coenobium κοινοβων , locum, ubi communis quaedam vita agitur ad sacratiorum studiorum commoditatem& ad bonos mores, pia vetustas appellavit, ex quo in pricea Ecclesia licuit asceteria pietatis colere,& juventutem in rebus sacris informare.Hinc Coenobiarchae.Hodie ser
Collegium proprie quidem societas vel coetus eorum est qui ad rem,functionem,militissimve aliquam(ut Iure- coss.vocanti simul allegantur:non enim a legendo ed a
23쪽
ret F. I ii uir legando,id est, allegando dictum. Metonymice vero locus appellatur, idque Met lembo, ubi corpus dc societas eorum est qui literarum studiis operam daturi sunt. Hic quoque in prisca Ecclesia Christi fuit usus olim: cujus rei vestigium non sane obscurum est in vulgo, quod hac etiam memoria nostra quaedam in Pontificiis Ecclesiae
collegiatae nominantur. Domus vel locus Prophetarum 'μνἀον,ἀγγι υον, in
prisca Iudaeoru Ecclesia dicebatur locus ubi divini illi sancti Prophetae discipulos, ut patres filios , d cbant instituebantque in vera pietate, doctrina fidei, morumque probitate,& consu lentibus respondebant. Nam utrique, Doctores inquam dc discipuli ipsorum , Prophetae dicebantur communi voce: 2 cxe m c vero hi filii Proph
tarum' illi patres,ut Scriptura passim testis cst. Luceumjive Lycium (ut Spartianus vocat in Adria.no Caesare) Auxmν, Graeci vindicant sibi fabulosissime. Hoc enim deducunt alii a Lycio Pandionis filio, ut Pausanias: alii ab Apolline Lycei praeside(ut ante ostedimus)qui dictus est a Graecis Lycius: alii a lupo sacro Apollini, cujus signum in Lyceo fuit:alii Aciliis a luce, sive propter doctrinae lucem quam inde percipiebat studiosi,
sive quod clarior esset locus,& plus haberet lucis umbrataque minus quam Academia, cuius ambulationes umbrosas Eupolis appellauit. Fabulae. Hebraeum nomen est
Iala a I. Sam. IO IO. coetum atque convcntu significans:&per syncopen Hebraeis frequentatam lasta, ut sunt -nt, bar, Dat, vel labat , Iat, similiaque multa. Hinc ergo Phoenices duxerunt scholasticorum conventuum suorum appellationem : a quibus regiones illas Ioniae quas incoluerunt primum, Lyciam Gr Otaox iam, Viam nasiis ipsorum exornatas, fluuiumque Locum di cru
24쪽
runt, quod secundum cum gymnasia opera ipsorum fuerint instituta in minore Asia : itemque in gypto
Oeaopolin siue Lycopolin:Nomonq, Lycopoluen,& c.deinde vero in Boeotia Helyconem molem Musaru, qui vulgo Helicon (vi capite i. docuimus &sexcenta alia. Ex hoc autem fonte manavit Graecorum Latinorumq; Aίγω, etimvsγω, & nomen Aoγ P, .mmoni, qua homines Aousi id est, turmatim vel manipulatim congregantur, & Ao-
cus: quod ego quidem putauerim. Atque ex hac signi Ificatione Ammau vel Aoγκου, aut etiam (si ita placet mmaist , haec opidorum nomina prosecta sunt: Lucotecta Parisiorum, mae per syncopen Lutecta post dicta: dc Lu codunum, in priscis lapidibus Lugodunum vel Lugudunum,uulgo Lucdunum siue Lugdunum, olim etiam Lugodinium corrupta voce (nam dianum apud veteres significabat molem,ut doctissimus Turnebus docte mcnet in Adversariis quasi dicas molem conventui hominum recipiendo & continendo accomodam. Hoc autem nomine appellantur, primum quidem emporium
illud celebre quod nomen dedit Lugdunensi Galle,tum
alterum Germaniae magnae non procul a fluuio qui Alabis dicitur, itemque nobile illud hoc tempore Batavo rum Lyceum quod Leydam vocant, praetereaquc illud Aquitanicum ad Pyreneos saltus,cujus in conventu fuerunt populi Convenae ex causa illa quam modo diximus appellati, & in opidam contributi, ut Plinius autor est ii
bro s. natur. histor. cap. Iv. quo ex loco (vt in transcurta moneam Ptolcmaeulibro a .ceographic , cap. Z.opus
est emendari. Nam quod de Lygdo vel Lugdo autore praedicant quidam , id per me sabulis deputetur licet.
Quod vero a L.MunatioPlaco alii princeps illud Gallim B. iii
25쪽
1 F. I u N I iLugdunensis opidum dimini volunt, Strabonis autoritate & narratione ita convellitur, ut qur hoc sentiui autorem illum gravem non legisse, aut certe parum meminisse videantur. Fuit autem Lyceum vel Lucium
Athenis quidem gymnasium Aristotelis& Peripateticorum,ex quo discesserunt ab Academia.Sed proprie tameatque universe (ut justa vocis notatio postulat gymnasium significat habendo coetui & colendis studiis acco- modum.Ac propterea non inepte Tullius gymnasium a te in Tusculano suo constitutum donavit Lycei nomine, libro i. de divinatione: & constitutae ad hanc rem scholae
eleganter eode nomine ornari possunt. . Mandra μα--ha, ex Hebraeo ductum nomen , apud Phoenicas aegyptiosq; habet epenthesin literae n. Temporariam quamvis habitationem significat, vel commorationis locum. Qui autem ex Graeco ducunt,speluncam aut specum interpretantur, quo sese ab imbre & procellis pecudes solant recipere:& in Ecclesia illa vetere sic dictam fuisse pii tant eorum habitationem, qui & contemplationis studio & mundi istius taedio religiosam vitam vivebant so- Iitarie. Omnino mandra propria notatione sua est comunis habitatio quaedam,id est(quod ante diximus coenobium . Quod autem Graeci de pecore dixerunt,id quoque Phoenicibus & Cadmeis debent. Atque hinc passim ApD MMX, rarum, octimandr ta, in historia Ecclcsiastica
rum Iustinianus Imperator meminit l. G. de summa Trinitate & fide cathol. Synagogam, et e 1 ta, quam Hebraei omisit, vocant,significare locum no solum coetibus Ecclesiasticis, verumetiam scholasticis habedis apud Iudaeos olim de stinatum, magis notum est quam ut res egeat explicatio-
26쪽
ne: & ita non obscure accepit Lucasu.6. o. Templis enim concionalibus, id est, acautim uiruc scholae plurumum erant iunctae: ut post invocem Gabaa dicturi suo
Atque haec de nominibus quq a pertanis instituentibus ducta sunt, aut de causa eorum qui ad literarum studia eodem conveniunt, fuerunt imposita. Sequuntur quae ab ossiciis.
Asceterium , Mim 3ιον, Graeca origine in prisca E clesia gymnasiium sacrum vocabatur, in quo ascete aut ascetriae, id est, viri aut foeminae se in meditatione rerum sacrarum ec ossiciorum exercitatione occupabant, ut postea aliquo habitu ad eam rem comparato, quum
probati essent & idonei judicati, functionem justam suis sciperent in Ecclesiis,scholis,aut dochiis Christi. Sic appellant Leo & Anthemius Caesares in l. omnia 33. C. de episcopis& clericis. Athenaeum , si taedior, , olim dicebatur locus gymna.' sumque publicum, ubi rhetores & poetae exercebantur palam. Sic Lampridius in Alexandro Severo, AdAth
naum, inquit, audiendorum in Graecorum et Latinorum Rhetorum vel Poetarum causa frequenter processit. Hoc autem
ab ara M lineta d est, Palladis plerique omnes putant appellatum : qualis fuit Lugduni olim ad Rhodanum, ut Iuvenalis Satyra 1.testis est his versibus: Palleat,ut nuta pressi qui eas ibu anguem, Aut Lugdunensiem Rhetor dicturis ad aram. Erat enim gymnasium eo in loco celebre , ut innuit Strabo,ad confluentemRhodani & Araris: cuius rei hodie documentum sta perest, puta coenobii quod in eo tractu situm est vernacula appellatio. Verum (quod bona veterum pace dictum velim, qui exoticas litera nescive-
27쪽
Palladis partus est Atilenaeum, si ad summum& vcrum illius ortum respexeris: sed Phoenicia est appellatio, petainde significans ac si doctorum vel doctrinae locum, doctrinSve celebrem appellaveris. Phoenices enim & Syri doctrinam a tradendo nominant quasi tetrix Acor, discuplinam vero a percipiendo quasi quia doctrina a magistris & praeceptoribus traditur ,& disciplina ab audientibus percipitur: doctum vero hominem appellant Thanai vel Thani. Atque ex eo Ablua docta Minerva & doctrinae dea; Abtaret, urbs Atherne quas doctas
Ovidius vocat, humanitas octrina,religio ruges Iura, leges orta, at ue in omneu terras disributa putantur, ut aito M. Fre Tullius: Athenaeum doctrinae, doctorumque hominum rarum O. doctrinam suam fideliter tradentium locus,& literarum sedes: intai deniq; - τα μtra sp & Athenopolites aegypti nomos, & compositum Tanagra quod capite I. exposuimus. Apolloniu, si ad O νιον dixerunt alii quod
AtheniensesLyceum: id quidem ab Apolline(ut Graecorum vanitas argutabatur olim sed longe alio respectu quam putabant illi. Nam ut Graeci Abb ,ita Phoenices spollinem a caligine i cobscuritate dixerunt resposorum Lib- ' ejus:quae adio flexiloqua erant et obscura, inquit Tullius, uti interpres egeat interprete. Apollonium vero gymnasium non tam ab Apolline (ut putatur dictum est, quam a i
rum obscurarum & quae in vulgo nesciuntur declarati ne. Id enim proprium virorum est literatorum munus,& gymnasiorum ornamentum: ex quo opida quam plurima variis in regionibus consequuta sent Apolloniae no
men,& in Thebaide aegypti suit sc volu vel sollinis
obitas. & ab ea Nomos Apollopolites apud Plinium lib. s.
28쪽
Cynosarges,murabivγis, gymnasium olim Athenien sum fuit proxime urbe,ubi maxime docuit Cynicorum natio,Herculi sacrum (vt Aίγοι; placet) dictum acane albo, qui sacrificium quoddam Herculi oblatum eripuerat. Scilicet ante illud tempus locus sacer fuit, sedearebat nomine.Germanae gerrae. Imo vero consarges Phoenicium nomen est a Nad meis (ut alia inditu, quod in eo loco iuventus eruditione&institutione augeretur, quasi praelucente face. Nam Chinnulas areg apud Syros nihil sibi vult aliud quam ordinare institutionem,& doctrinam ordine ccrto tradere:quod nomen cui loco melius, obsecro, quam gymnasiis literariis aptari potest Atque hinc illa quoque gymnasiorum & civitatum nomina de quibus capite primo, Onon, Onospolri vel Onopoliv.
' siqua sunt eiusmodi quorum ortum ignorantes Graeci ci alii sequuti Graecos Circaeo poculo suo ex eruditis hominibus feceruntcanes:& eruditionis locum (indignum factu in maledictionis formulam transmutarunt vulgato proverbio, .s nomo pric. Diatriba sucr iis , locus exercitationum disputationumque dicitur,ex sermone Graeco. Didascalium item, J. Aemi-AMον, doctrinae exponendae ec tradendae locus.
Domus explicationis & declarationis, Dei gessae domus doctrinae vel eruditionis, Beth-ubban . domus perquisitionis seu pervcstigationis . Beth. midias heu medias apud Syros dicitur, a justo scholarum vel gymnasiorum usa. Hinc Bargilia locul Ioniae Syre appellatus,quasi agruvel campum declarationis dicas in Caria non procul Iacm, quam Net,lam Plinius, Mela BAedilon scribit, Pt lemaeus Barg, tuam: item aAommic apud Graecos discipluna morum dicta, Se conjugata visael arima.
29쪽
Heracleum, iaκλαον ,ab Hercule Libuco dictum volant ,de quo ante capite i. pauca. Nos vero fontem huius
appellationis paulo post dicturi sumus.
Hermaeu pMυον ,eruditionis locus Mercurio ut Graeci putaverunt sacer, dicebatur illis tam privatus quam publicus:nam hoc quoq; nomine in Augustali sive praetorio Caesaris diaetam misse legimus apud Tranquillu in Claudio Caesare. Est autem Hermes Phoenicia origine Proprie reoAbetorem 'c c (ut Homeri utamur voce; varia re
multa peregrinatione excultus peritus, versutus,doctus:
attributum Nadmi illius Turit,ut ante ostendimus .Ex eo igitur fonte derivatu est Hermaeum, doctora virorum peritorumq; locus gymnasiium literatorum hominum,ubi res abditae pervestigatur,ignotae docetur, obscurae declarantur,iter deniq;,instrumenta, artes,scientiae, omnia ad sapientiam veram pertinentia propontitur. Quapropter etiam Hermes sive Mercurius comune fuit omniu Academiam in & gymnasioru signum: unde proverbium, Libi ,hisi Cicero Attico, stuod ad me de Hermath na tribu, Aille permibigratum. Ut ornamentu scademia reprium mea : uod oe Hirmes c omune omniu, et Iinerva pingulare es in n. his I ymnasti. Elinc autem prosectae sunt plurimae locorum appellationes simplices & compositiq in Asia minore,AEgypto,Libya,Graeciaq;: ut Hirmaea, Hermaeum, Hermopotas, Hermopol tes Nomos,& compossitum Hermonibis,indeq; Hermonibites Nomos forma I vptia, pro eo quod va niores Graeci fuissent dicturi Hermathenaida, & Hernathenaiten Nomon,ex patria sua iv tacto appellatione. Ludus metonum ice Latinis dicitur pro loco ludi lit rarit: na omnem sichola,inquit Asconius, ludum dixere I ma- ni,quia liberali ingenio ludus est, quu literas, artes, historias, scientiasque distit. Quamobrem eleganter ludum
30쪽
diserandi non Iustianu Tullius ad Q: Fratret iappellavit. Lib. t. epl.
Mehem iop,Graecum est nota origine,meditationis& stol. exercitationis locus, q. d. meditatorium sui assecterium,
phrontisterium,& similia. Museuvel Mustu (vt Spartianus vocat gymnasiu est,
Musarum locus privatus, publicusve, a Musis dictus, ut vana Grecia credidit. At Musae ipsae,o Graeculi,unde hic aqua laqrer. G ,μυωou lice a Cres,vu si inquitat illi:& quid no ager medacii seracissimus omnia affert, praeterqua veritatu unam. Hebraeuest, Phoeniciu est verbum Muis in perscrutandi dc pervestigandi significatione. Haec igitur studia,atq; hi studioru duces fuerunt olim appellatione hac apud veteres figurati: haec appellatio praedicat autores suos,qua in tamen eo quod ignota esset, simplex vetustas in deas ignotas stollide transformavit. Sic Dei nomine luditur , quod alicujus viri nomine faceret vix quisquam impune audeat. Phrontisterium, thorni , p,nota satis origine vel no- , latione vocis, a Socrate primum nonae habuisse dicitur:
cujus discipuli appellabantur 'μνmmi, quod alii ossiciose curaret alios ex humano Socratis instituto. Apti sit masaiae gymnasioru , t vocant, collegiatoria denominatio. iSchola,c OAit et OAHον , diatriba, gymnasium, ludus ubi studiorum causa juvenes ab occupationibus caeteris otiantur, nomen est translatilium. Ausonius, ---Grajo choia nomine dicta est, Iussa loriferu tribuantur ut otia sui s.
Studium recentiores & homines nostri per insoletem quamdam abusionem dixerunt scholam. Sed et hucc.. Dein pS consequuntur ea quae a loco aut sit u dicta .
Gibli 1, sive Gabas, ut vulgo legitur, it cmq; Gubali re GubcGcographis dicta, apud Ecbraeos&Suros collem