장음표시 사용
621쪽
nantiae. Cum igitur Arist. ta in Mathematicis, quam i Physicis siue in scientiis mediis, quales sunt Astrologia,& Musica, ex epta det de diffinitione passionis,& no subiecti, signueuidens est, quod eius mens fuit diffinitionem passionis,&non subiecti esse medium in demonstratione potissima. Beatus Thomas in ii. Poster. lectione prima, tenet quod no sola diffinitio passionis, nec sola diffinitio subiecti, sed utraq; est me diu susscies in demos ratione potissima. Hic
igitur opinione ut ueriore dec Jarabimus ,& sustinebimus Pro eius declaratione aduerte, si haec opinio potest habere duplice sensu. Primus erit,quod utraq; diffinitio non ut distincta, sed ut quid aggregatu ex utraq; sit mediii. Verbi g. Mediu ad demo strandu risibile de homine, si hoc to- tu, Animal rationale aptu natu ridere, cuius qui de pars prima e st diffinitio hominis, pars aut secuda est diffinitio risibilis. Sut igitur aliquid dicetes hoc totii esse uere mediis, &hanc esse me te Arist.& B. Tho. Quod probant sic. Illud estue rh mediu in demo stratione potissima, quod est maxime immediatu,& maxime propriis. Sed tale est aggregatum ex diffinitione subiecti. Sc passionis,ergo&c. Ma patet. Nadeclaratu est supra, quod demo stratio est ex propriis, & immediatis. Mi. aut e sic probatur, Tale aggregatu est maxime
immediatu subiecto, ratione diffinitionis subiecti,& est maxime propriu, ratione diffinitionis passionis. QMod si esset sola diffinitio subiecti, non esset maxime propria passioni,& si e siet sola diffinitio passionis,no esset maximh immediata subiecto. Ut ergo seruetur maxima immediatio respectu subiecti, & maxima proprietas respectu passionis, oportet aggregatum ex utraque diffinitione esse medium . Praeterea, medium in demonstratione potissima,dicit O& propter quid secudu Arist. in ij. Poster. Sed aggregatu ex utraq; diffinitione dicit ciuid de subiecto per diffinitionem subiecti,& propter quid de passione propter diffinitionem
passionis. ergo tale aggregatum rationabiliter est medium in demonstratione potissima. Sed isti sic tenetes, deuiant a mente Aristo. Nam docuimus supra,quod secudii cu aliqua diffinitio est principiu demostrationis,puta ea, quae datur per forma aut finem,& aliqua
622쪽
qua est coclusio, puta ea, quae datur per materia: haec.n. demonstratur per formalem, sicut demonstrauit Aristoteles demonstrationem esse ex ueris, primis, & immediatis &c. quia est syllogismus faciens scire. Aliqua autem est tota demonstratio politione disserens, ut ea quae aggregatur ex diffinitione subiecti , & passionis, sicut illa, Animal rationale aptum natum ridere, aut aggregata ex pluribus dissinitionibus subiecti, ut ista, Ira est accensio sanguinis circa cor ex appetitu uinditae. Modo arguitur sic: Quod est tota demonstratio, non est medium,neque principium demostrationis. Sed secundum Aristotelem diffinitio composita ex diffinitione subiecti,& passionis, est tota demonstratio positione differens: ergo non est medium, nec principium
demonstrationis. Praeterea,ad mente Arist. in ii. Poster. me
diu in demo stratione potissima, debet esse diffinitio subiecti,& passionis, No est diffinitio sed alicuius unius diffiniti. Sed diffinitio aggregata ex diffinitio e subiecti,& passionis, no est diffinitio unius diffiniti, sed pluriu,ut patet,ergo &c. Ex quo sequitur, quod licet sit inco ueniens de mos rare aliquid per diffinitione aggregata ex diffinitionibus plurali diffinitorii,non in est in conuentes,quado talis diffinitio est aggregata ex pluribus diffinitionibus eiusde di niti. Verb. g. haec coclusio,Ho est disciplinabilis,& docibilis, p6t couenienter sic demostrari, Omne animal rationale copositu ex humano corpore,& anima intellectiva est disciplinabile,&docibile, Homo est tale animal, ergo &e. Error igitur sic setientiu hinc processit, quod credideriit ita conuenieter posse demonstrari aliqua passione de subiecto per diffinitione aggregatam ex diffinitione subiecti & passionis, sicut conuenienter demonstrari potest per diffinitionem aggregatam,ex pluribus diffinitionibus subiecti, uel passionis. Relicta igitur hac opinione aduerte, quod secudus sensus praedictae positionis, talis est, medium demonstrationis potissimae est utraq; diffinitio, si subiecti,& passionisino veaggregata, sed utraq; ut distincta, Sc quodam ordine pro cui is euidentia aduerte,quod oportet primo demostrare passionem de subiecto per diffinitione passionis. Verb.gr. haec
conclusio, homo est risibilis, primo se demonstranda est, tame
623쪽
Omne aptum ridere est risibile, homo est aptus natus ridere, ergo homo est risibilis. Sed haec diffinitio passionis non sufficit . quonia utraque praemissa in demonstratione potita sima debet esse uel reduci ad immediata Costat aute,quod in demon stratione praeposita licet maior sit immediata; quonia inter dΣfinitione passionis & passione nullu datur medium, sicut nec inter diffinitionem, A diffinitu, tam e minor non est immediata: quonia inter subiectum,& diffinitione passionis cadit diffinitio subiecti. Vnde minor probanda est ster diffinitione subiecti hoc modo ; Omne animal rationae est aptu natu ridere, Homo est animal rationale, Ergo homo est aptus natus ridere,& sic patet, quo ordine ta dissi nitio passionis, quam diffinitio subiecti sint mediii in demons ratione potissima, & quod hoc modo utraq; praemissa sit immediata. Et haec fuit mes B. Tho. ut patet in ij. Poster. lec. i.& est ad mente Arist. cuius signum sumitur ex hoc, quod in i . Poster. tractans de praecognitionibus, dixit quod oportet praecognoscere quid est, non solii de passione; sed et de subiecto. qJ no oporteret, nisi passio cocluderetur de subiecto per dissinitione; deinde diffinitio passionis concluderetur de subiecto per diffinitionem subiecti, Quod manifestatur sic. Si volo demonstrare hanc ,Triangulus habet tres aequales duobus rectis, accipiam primo primum pro medio, quod est figura habes angulti extrinsecu aequale duobus intrinsecis sibi oppositis, & hoc est ueluti diffinitio passionis, quod rursum demonstrandum est perdiffinionem subiecti.
primo trianguli, arguendo sic, omnis figura recti linea tribus lineis contenta, habet angulum extrinsecuna aequalem duobus intrinsecis, sibi oppositis , Sed triangulus est figura rectilinea &c. ergo &c. Haec sentetia uidetur uerior ,&magis sufficiens, utpote media concordans cum Lynconiese,
quo ad diffinitione subiecti, & cu Egidio quo ad diffinitione passionis. Discordat aute a Lynconiense in hac ex chisi ua,Tantu diffinitio subiecti est medium in demonstrationepotissima.& ab Egidio discordat in hac exclusivo, solii dissinitio passionis est mediii &c. Haec de praeseti c. dicta sint,&hic terminatur tra c.de syllogismo demo strativo, que ordi-muimus ut introductori u pro nouitijs ad ea, quae est apud
624쪽
Aristo.doctrinam in lib. Poster. Erat mihi propositum post tractatum de syllogismo demo strativo, formare tractatum de syllogismo Dialectico correspondentem lib. Top.Deinde tiactatum de syllogismo sophistico correspondentem libris Elechorum. Uerum quia Petrus Hispanus duos tracta-aus clare, & subtiliter disposuit,quorum primum tractatum de locis nuncupauit, secundum autem tractatu de fallaciis, quem etiam habemus editum a diuo Thoma,ideo propositum mutavi, remittes nouitios ad praedictos authotes. Lava Deo omnipotenti in sempiterna secula.
Est de rata siendis. De partibus propositionis De propositione. IDe quinque uiuuersalitas. De praedicamentis. Debilogismis formalibus. De suppositioiulus. De ampliationibus et appellationa s. De consequentiis. De probationibus terminorum. De filogismo demonstratino, in quo continerum Aristor tis docI a m tam Poster.