Ad Libavi maniam Joan. Riolani responsio pro censura scholae Parisiensis contra Alchymiam lata

21쪽

pus ex git paternamque omnem haeredit tem inani spe decoxit ex medico mendicus,nil minus quam Croesi aut Midae fortunam sper bat, veru ad Codri & Iri inopiam redactus est: Voluit me tum ad huius artis studium allicere: sed felix qui sapit alterius exemplo. Male sit arti quae non alit, sed perdit potius suum artis,cem, praestaret hostiatim stipem cogere quam

malis artibus opes corradere Verum perge. Q uisunt a te hactenus commemorati summi viri, Alchymiam excoluerunt, non medicam, sed aurificam. non erat iulis propositum Chymicis remediis sanitatem aegris reddere, sed ditescere. Qua proxime si

quuntur, Albucasis, Rasis, Mesueus, Avicen na Villanouanus S*luius,Fernelius &c, medicatricem Alchymiam approbarunt. Quam ς' An quartam illam secta ab Hippocratica principiis, causis, signis & remediis disserentem minime gentium. Neque enim ante Paracelsum huius tam peruersae doctrinae assertor vllus extitit. Nomina unum Graecorum, Arabu, Latinorum Medicorum bonae notae , qui nomen huic sectae dederit. Novitatis studium summos istos viros ad Chymicam remediorupraeparationem allexit, inexplebilis eorum genius videri voluit nihil ignorare. Mirum tamequod seis antidotariis vix unum remedium

Chymice praeparatum inseruerit t. Collegae mei cum Sylvio , Fernelio & Hollerio perdiu medicinam exercuerunt , sed sancte iurant nunquam se obseruasse ab his praescriptum vi-

22쪽

lum remedium chymicum praeter aquas stillatitias,distillata xestaurativa & olea admouenda, non assii menda : Verum praescripserint non hi tantum, sed quotquot farragine tua includuntur, quid hoc ad decretum scholaὶ Schola damnat Medicinae quartam sectam, cuius primusfuit auctor Paracessus, defensor Quereetanus ; tuum est probare istius sectar antiqui

tatem.

Dogmaticorum doctrina his potissimilinquatuor capitibus concluditur: Ex calido, sti-gido, humido, sicco fieri mixta omnia. Ex istarum qualitatum amettia omnes fere morbos

oriri, quia aut sint intemperies aut cum aliqua partis vel totius intemperie simplici vel coniuncta, nuda vel cum materia. Signa remediorum ex sapore & odore potius desumenda. quam ex signatura Physiognomica; signa vero morborum tam diagnostica, quam prognostica Don posse ex meliori sonte hauriri, quam Hippocrate & Galeno. Remedia praesertim cathartica ex plantis potius quam ex mineralibus petenda. oaque morbo & causis morbi co-traria, non similia esse deligenda. Quartae sectae planestini disserentia theoremata: Primum est Physiologicum, a Qtrerce tano variis libri et acriter propugnatum, Ex sale, sulphure & mercurio fieri omnia;qub pertinee

Anatomiae localis conleptus apud Paracelsum. Secundum principium est Pathologicum , Immoderatione potius trium principiorum commemoratorum, quam primarum qualitat iam

23쪽

prietates signatura Physiognomica certius qua udi re δc odore dignosci. Quartum est Thera- leuticum pr. stare purgatrices essentias mineriralium , catharticis quae a plantis desumuntur: placetne enumeratione Medicorum omnium primi nominas Graecorum, Arabum &Latinoru demonstrem probari omnibus dogmaticorum sectatra ideoque hanc quartam imis probari s Argumentabor logice uno verbo: Nullus classicus & alicuius nominis Medicus a principiis Hippocratis commemoralis recessit. Si negas cedo unum. Ego proseram omnes a temetipso commemoratos Chymiatricae doctores, Rasim. Avicennam, Mesueum Villa- nouanum, Sylvium, pernelium, Hollerium qui maluissent mori centies, quam sectar tam perniciosae nomen dare. Itane summi isti viri

veluti transfugae desertis Hippocratis castris ad Paracelitica confugerunt ρ Absit. Apage ergo istum centonem, quia nihil ad thesim; tuatum est partium quartam sectam medicinae, quae sola damnatur a schola Parisiensi, propugnare. Quaecunque praeterea inseris de utilitate praeparationis Chymicae, sunt parerga. praecessit staterpretatio censurae, quae Chrysopceos non attingit; solius magistratus interest damnosas artes ab utilibus distinguere, neque cum schola sine adiuncto Alchrmiam nominat; nova remedia & nouam remediorum

praeparationem intelligit ; quia non existimat ea constituere nouam mededi artem, sed dog-

24쪽

. MANI A. eti

maticam illustrare: neque enim, Ut dixi, Ara bes qui nouis remediis &nouis remediorum formulis. quam a Gr*cis acceperant artem medendi exornarunt ; propterea nouum Medicinae corpus constituerunt, sed sua remedia eorumque formulas ad eam Medicinae partem reuocarunt. cuius est de femediis & remediorum sormulis tractare. His ita praemissis instat ut examen tuum siubducamus. Antiturqueti pagina 17. quaerebants varietas praeparationum efficeret nouam artem medendi; quidni resipondit Haruetus, cum sint artificiales ' Ego contra : Arabum nouae

praeparationes erant artificiales , propterea tamen nouam Medicinam illi non constituetur.

Qiij d respondet censurae Parisiensis examina tori sumit pro argumento quod est in quaestione : Audiatur : pag. 8.) si οἱ in artem asserx formulis qui in illa ampsi Patur i ustratur, ne,

cesse est esse artem G scientiam L mia est buti

muri ; ero. Erasine ieiunus, chim haec scriberes γ singula remedia &singulorum remediorum formulae totidem sunt artis ornamenta ; an propterea nouas & distinctas artes constituunt ξ Ars unu&idem remedium in mille formas transimulat, dixerisne medendi tot artes 3 videris nescire artes omnes constare certo fine & certo subiecto, de quo propriae affectiones demonstrantur. Didicisses hoc ex Analyticis , si fuisses in Aristotelis non Rami schola institutus. Magna olim colixentione pugnatum est, si

25쪽

Medicina esset ars una, an ex pluribus artibus

constaret, Physiologia, Pathologia & Therapeatica: conclusum tandem esse artem unam hoc argumento: Ars una esse dicitur,cuius unicum subiectum, unus finis: Atqui Physiolo piae, Pathologiae & Therapeuticae est: idem sub- .iectum,nempe homo: idem sinis, nempe sanitas. Pharmaceutice Therapeutica continetur; proinde ut partes totum , sic uniuersum Medicinae corpus cum caeteris constituit: tantum abest ut noua remedia & remediorum nouae formulae nouas & disserentes medendi artes efficiant.

Ad pag. 0.

Pergis tamen errorem errore nouo cumulare. Clymicorum di Pharmacopo orum de frorum praeparationes etiam auctore Ristim sentarii Hales, quidni artes 2 In opere quidem & operatione ars seu artificis industria elucet ; neutrum propterea artem sapienter dixeris, nisi velis eodem iure essectum causiam appellare. Quicquid tibi per urbem obambulanti occur-xit, ut domus &quicquid illa continet, men- sa, cathedra, senestra, quicquid vestit corpus, calcei, pileus, Vestis . lunt artis opera, quae quantumuis artificiose fuerint elaborata, non dixeras artes, sed artis specimina: nam ars, si nescis, est virtus mentis, cuius nullum inani-

matum potest esse particeps: Ars, inquam , est habitus in mente artificis, non in opere, nisi ut causis in essectu. Ars differt a natura, quod . 'rs sit externum, natura internum principium ;

26쪽

M A N I A. 23

Arq est extri natura intra subiectum. Opera- tio est artificiass si proces serit ab artifice,

operatus fuerit ex arte, alioquin inartificialis. Caeterum quando quaerebam si nouae praeparationes nouam artem medendi constituerent, tum ars non erat habitus efficiendorum, sed: methodica disipositio praeceptorum ad certum' finem tendentium. Cum lego tam ridicula, deploro tuam vicem, qui in schola Ra- .maea institutus neglexeris Aristoteleam, id est, veram δc solidam philosophiam. Nonne tu es ille Libauius Anti gramanicus, qui pagina 8 , & pagina 48 s. scribit praeparamni

ι- nouam artem nan emexere , sed eandem ita- Dari ' Artem traditam a deteribm , chymicis quidem praeparationibu exornari , nouam artem non con litui' Itane contra Gramanum accensio nouorum remediorum & praeparationum nouam artem medendi non efficit, sed artis praeparatoriae totidem sunt ornamenta, contra Riolanum, non tantdm sunt artis praeparatoriae ornamenta, sed artes 3 Male sedet

qui duabus sellis insidet. Condonandum rabulae qui venalem habet linguam , si una die pro iustitia declamarit, altera contra iustitiam , ut olim Carneades ; sed philosophum dedecet propositi inconstanda tam

Quarta secta nouam artem medendi constituit principiis, causis,signis remedii sabHippocratica disserentem, non noua remediorum

praeparatio. Hanc sectam fateris esse falsam, si

27쪽

: LIBAVI principiis falsis innitatur: Atqui te aues ore notantium fallis nititur, sed ridiculis, phantasticis, impiis : ergo ne illa quidem Qi ercetani Alchymia, quam recipis in tuam clientelana , meruit nomen artis. Quod obiicis olea. spiritus & aquas stillatitias Medicinam illustrare,

nihil ad propositum : quia si quid est boni in

Chymiatrica, id totum ad Pharmaceuticen referendum, etiaRa te auctore c6ntendimus: caetera quae de fale, sulphure & mercurio dicun- =tur, pura quod iis eoia stamus&nutrimur, quod ex his morbi oriuntur: falsa sunt omnia. Proinde si vis pugnare pro Alchymia,eamque medendi artem nouam constituere coneris de monstrarer consiste in confirmatione istorum principiorum, doce causas morboru inde potius repetendas , quam ab excessu vel defectu primarum qualitatum. Doce vires & proprietates remediorum cErtias cogn0sci physiognomia, quam sapore & odore: ali quin ludes operam ; quia probabis, quod non ineg mus. Illustrari scilicet Medicinam Hippocraticam quorumdam Chymicorum remediorum accessione, ut aquarum stillatiliariam ct quorundam oleorum, sed quae Arabum imitatione ad Antidotaria referri volumus, suoque loco de ordine collocari. . mis Aratur Iolicd.

Ad paginam 9. Ilius meus comparauit Hermeticam Me dicinam cum dogmatica excurrendo per

28쪽

MANI A. as

singulas partes Medicinae , ut demonstraret

dogmaticam esse praeferendam. Haruetus thius

illi respondit; quo toto responso Paracelii Medicinam dogmaticae praeserendam este contenis

dir. Filius meus adiecit, scholae pari sensi Lib vij quidem Alchymiam non improbari, sed

Paracelsicam. quam existimat esse diabolicam:

quia ipsemet Paracelsus illam se a diabolo didicisse gloriatur. Sed Libauium intellexit Ania tigramanicum, qui Paracelsi principia putida, falsa, ridicula & impia esse pronunciauit, non illum Antiriolanicum , qui pro veritate istoruprincipiorum tanquam pro aris hodie decem lat. Libauiu in qu m intellexit eum qui scripsit Paracelsi motiones. Qui Paracellicis, ut Gram- mano Sc Ammaaldo olim bellum indixit, non triobolarem medicum qui Quercetani &Ha ueti discipulorum Paracelsi medicina ab Hippocratica principiis, causis, signis & remedii disserentem sitis cepit defendendam. Iudicet te

chor, uter nostrum serpens dici mereatur, an ego qui serpentis artes fugiendas suadeo: an inqui faues serpenti & eius artibus : Plenus es rixarum vix est ullus vir bonus 3 doctus,cuius tamam canina tua facundia non laeseris. Ita Ra- mei solent esse contumeliosi. imitantur suum praeceptorem. qui classicos auctores, Quinti.

lianum Ciceronem, Euclidem, & in primis Aristotelem insectatus est. Lubens in istam societatem includor; quia mihi laudi duco a te dc tui similibWs pro defensione tam iustae cauis vituperari. Schola Parisiensis iam a quadra-

29쪽

ginta plus minus annis damnauit usium Anti-nnonii & Praecipitari, In hoc consessu aderant . Sylvius, Fernelius, Hollerius, quos inter Chymicos primae notae recenses. Aderant celeber rimi Medici Gorraeus, Petraeus, Duretu', Placius, qui scripto publico suam de fugiendo sty-bio opinionem hoc potissimum Mesu et ca

notae confirmarunt: quod mallent uti benignis& naturae familiaribus remediis, qua malignis illis & venenatis, quae a natura nostra absint longissime. Experimentis quotidianis docuerunt, si seruatus fuerit unus antimonio, decem perijsse: quorum omnium experimenta Ru- llandi tui obseruationibus ausim opponere. Cur non quaeris pari iure, cur tot Medicinael tria ina veluti serpentes& carcinomata schola

Parisiensis aluerit' Si veram & solidam philosophiam primoribus labiis delibasses, non

ita pudoris &modestiae fines excederes : nisi temperes tuo furori, inuitus deponam modestitim in sinum iracundiae, tuasque ineptias seuere castigabo. ars multu mala, pauca tina constanet , sit re, mila. Ad pag. II. I so vero ars quae pauca mala continet, plara bona , spernenda est, si modo illa mala sint magni momenti: In artibus enim idem

contingit quod in Magicis mysteriis, qui cadit

30쪽

MANIA. 27d syllaba cadit causa. Ahenienses omnia Protagorae scripta quamuis doctrinae & eruditionis plena damnarunt tamen , quod illis hanc clausulam inseruisset; De Diis utrum

sint non ausim affirmare. Schola damnare potuit uniuersam Paracelli Medicinam, hac tantum ratione. quod illam a Mabolo profectatrifateatur. Non dubito quin Ecclesia Romana eius scripta hoc nomine indigna luce iudicarit: Ars falsa iudicatur . si falsis nitatur principiis, mquemadmodum aedificium ruinosum quod super caduco fundamento struitur. Epicuruς describat philosophiam moralem, eiusque primum principium ponat, non Virtutem, quia sit laboriosa: sed voluptatem, quia fit naturae nostrae magis grata & amica. Ratione huius

principi j tota ars reiicienda est; quia ex libc fati 'in principio non possunt sequi conclusiones verae. Aristoteles, Parmenidis de Melissiph

scam reprehendit: quia ex uno constituerent omnia, etiamsi multorum opinione per unum non materiam, sed Deum intelligerenr: quia

rerum physicarum principia syngenea, id est,

physica esse debent : Deus autem est meta- physicum, nec tantum naturalium , sed etiam supra naturalium, denique omnium commune principium. Atqui Medicina Paracelsi non constat unico falso principio,sed innumeris:Vt magica remedia praestare naturalibus Anatomem locale esse meram lanien m : Denique auctore Libauio

homicidiu, est scelus proprium Paracelsitaru.