장음표시 사용
31쪽
Σ8 L 1 B A v I Lege illius moriones, intelliges illum esse similem Delphico gladio , scindere V tritaque, nunc esse harum, nunc illarum parti una, pere- grinari siem per de vaga oberrare, nullo in portu quiescere. Ad paginam D.
Vtcofirmes essentiae mineralis usium inmeia dendo, Vrges nos obseruationibus Rulandi,
qui affirmat se vidisse multos usu antimoni j 1 magnis morbis liberatos.JNon est fidendum testibus , qui alicui sectae nomen dederunt; quia mallent se perdere, quam de suae sectae Paradoxis aliquid remittere. Vestros errores terra tegit, benefacta sol aspicit. Si seruetur
Vnu S antimonio aut praecipitato,decem pe- rcunt. Qui manet superstes, antimonium ut Dei manum auxiliarem palam praedicat quein fortinis naturae bonitas ab istius veneni cacoe
thjά praeseruauit. Defuncti conqueri non poΩsent, si reuiuiscerent, Dij boni quantas turbas laudires pro uno laudatore decem vituperatores. Obseruationibus Rulandi oppono Liba uis Anti gramanici firmissimum argumentum: lVis cathattici inquit) manet ignaua, nisi, nostro calore promoueatur ad actum, vis illius purgatrix regi debet 1 natura: Atqui essentiarum mineralium vis purgatrix non potius regi
potest a natura, quEm venenorum' accedunt propius ad naturam venenorum, quam medicamentorum. Itaque consultore Libauio su-ge essentias minerales, quarum usus est admodum periculosus : abbreviant vitam, inquie
32쪽
. Crato, etiamsi ad rempus prodesse videan
Cum ' i et em omni parte ' tuor iter.
Ita cum studiosi Medicinae videbunt se obseruationibus Rulandi ad usum extractorum mineralium a Libauio Paracellico inuitari Cum ratione vero tam certa &manifesta ab eodem Antigram anico dissuaderi, haerebunt,
in partem potius debeant inclinare.Verum me iudice, qui Capit, deliget iter tutius : fugiet via plenam periculi: neque facile suam vitam credet versipelli consultori. Ut demonstrarem nostras praeparatior aes praestare Chymicis, nosque naturam in rem
diis conseruare, quam illi corrumpunt: itar tiocinabar Infusione & decoctione crasim retinemus, cum crasi formam, cum viro e Vbres & proprietates naturales tam manifestasquEm occultas: Chymici vero ut essentias extrahant, dum materiam corrumpunt, necessa - rio violant remperiem, cum temperie forma. Cum utroque naturales facultates: forma enim
physica materiae inseparabiliter cohaeret, non minus qu m accidens inseparabile suo subi cto.Non potest operari sine materia certo mo- . do temperata & consormata: ergo sublatis istis instrumentis, sine quibus operari non potest, quid reliquum est, quam ut actionibus natu- . ratibus priuetur, acquirat exoticas, Violentas& natura priore longe dictientes Θ Extem-
33쪽
peratis fiunt intemperatae, calorem suum na- turalem& moderatum permutant immode-
rato , qui febrili similior est quam natiuo ,
corruptori quam seruatori. Ab his principiis quae procedunt actiones possuntne non esse violentae j At, inquam, ista omnia infusione & decoctione integra conser- uamus, & qualia dedit natura in infusis &decoctis retinemus. Declarabam hoc fami- liari exemplo. Uthabarbarum est calidum sc-
cum ad secundum gradum. ecce tempera-
mentum. Habet praeterea Vim purgandi bilem cum delectu : ecce proprietas occulta. 'Infundatur in aliquo proprio liquore, pe manebit hi infuso calor eiusdem gradus: experientia autem quotidiana demonstrat permanere quoque vim bilis purgatricem. Constat itaque a nostris Pharmacopoeis, non tantum manifestas, sed etiam occultas vires Aqualitates medicamentorum, quales natura dederat, conservari. Idem dixerIs de Sennae, Agarici aut ellebori decocto : in eo enim cum temperamento conseruatur specificum. Possiti sile vos de essentiis praesertim miner libus idem polliceri 3 Essentia inabarbari tam laboriose extracta ex materialium ingenti copia, potestne amissa crasi & forma retinere actionem naturae congruentemΘIn illius extracto minor est vis purgandi quam in infuso: quia ad infusionςm duplex coctio accedit,quibus non potest de vi purgatrice aliquid non
deperire: moniam illa in spiritu seu tenuisiti
34쪽
ina portione consistit. Accedat quod in extracto maior copia, minus p Urgat, qu in minor in infuso: In infuso una dragina plus purgabit, qu m duae in extracto. Superest ut obiectionibus tuis paucis sati faciam: Quercetanus primum, deinde Haruetus idem plane obiecerunt, cur repetis 2 f res idem responsum. Si Chymici, aieban si extractione quintae essentiae corrumpant mixta, dogma:ici quoque alimentorum &medicamentorum praeparatione eadem corrumpunt: quandoquidem illa suo corpore; sitoque crassamento, Vt nos, spoliant. Respondebam illis, quod tibi nunc repono, longe disparem esse rationem : Quia praeparati
ne 'alimentorum δc catharticorum nostrorum non tollitus temperies homogenei, conseruantur illius vires & qualitates naturales. Pistor panem conficit ex hordeo refrigeranistem, ex tritico modice calefacientem . nostri coqui abiectis partibus edendo ineptis, reluquum allant aut elixant igne moderato, quae Vos torretis, uritis, corrumpitis igne immoderato. Nostri Pharmacopoei in medicamentorum artificiali praeparatione inii tantur bonos coquos, infundunt & coquunt igne moder t0 . vos imitamini malos coquos, qui non ascsant carnes, sed torrent, urtini, corrumpunt.
Quomodo igitur potest esse vestra praeparatio pro vi & necesssitate i edendi melior ordinaria 3 Sit cat aciendum aut restig randum leuiter, vehementer, mediocriter
35쪽
natura suggeret mihi infinita, quorum alia prLino, alia secundo, tertio gradu calfaciant vel refrigerent: possurri ex ista copia, quae placet; seligere, decocto temperiem qualern dedit ia iura melius quEm vos distillatione conseruare: propterea aquis stillatitiis raro utimur, qu do herbae suppetunt, reseruantur in hyemem; cum herbarum penuria laboramus. Sit purgandus humor morbi ficus, pituita scilicet aut alterutra bilis, natura suggeret mihi Cholagi, ga, phlegmag*ga, mel anagiaga, blanda, mediocria, vehementia, quae vel blande vel potenter purgent sumorem noxium de prima,
secunda, tertia regione corporis. De mineralibus extractis possisiae idem pollicerii. ortus essentia Chym caesit orti mplis,mornu secundum quiar Ristoteles definit ortum simplicem,mu-
tationem non entis in ens: entis quidE, sed potentia tantum in ens actu: ortum verbsecundum quid, mutationem entis in non ens: entis videlicet nobilis in ignobilius, congenitae&s bstantialis formae in aduentitiam, natur
iis in artificialem. Atqui ortus essentiae Chymicae est mutatio formae nobilis in ignobiliorem, essentialis in accidentariam, naturalis in artificialem: ergo est ortus secundum quid, interitus simplex. Demonstro assumptionem: Nulla arte potest effici opus melius naturali init, tum est apud Aristotelem: factum est a natura: ergo
36쪽
ergo' non potuit melius. Potest quidem ars opera naturae reddere pulchriora, potest naturam adiuuare, ut luxatum membrum reponere : Medicus enim est naturae minister non potest vllum opus essicere, quod aequare pos-lit opificium naturae. In una musca viuete plus inest ingenii & industri et quam in omnibus a tis operibus. Zeusis uuas tanta arte pinxerat , Ut aues ad eas contiolarent. Bil tamen ad verat A naturales uuas:quarum duntaxat erant imagines. Archytas tanta arte columbam emit xerat , Ut volaret: quid ad naturalem Scul- tor equam tam bene imitetur, ut equos falat, illamque insiliant, nihil tamen ad equam naturalem, Quia non potest dare internum principium motus. Atqui perquisitione essentiarum eripitis cum materia mixtis natiuam temperiem, cum temperie forma, cum Viroque principio facultates & proprietates inde consequentes. In locum naturalis, corruptae, illa quam introducitis, non potest esse naturalis : neque enim vos estis datores naturalium formarum, ut Avicennae Colchodea: Intemperiem potius inducitis, accidentariam formam, Vires 3 actiones violentas, quales inte- periem solent comitari. Ergo ortus essentiarum Chymicarum est ortus sehundum quid , interitus simplex e priuatio nobilioris formae ignobilioris introductio. Oleum quod praelo elicimus ex oleosis, quale natura dedit educimus,seruata crasi & sorma naturali: At Ch anicum quod ex temperatis, ut nuce muscata,
37쪽
3 LIBAVI cariopsyllis cynamomo Elicitur igne veste menti, longe aliud est ab illo naturali succo,
alterius temperamenti, alterius formae, alterius facultatis. Cum suppetat copia calfacientium aut refrigerantium leuiter, potenter aut mediocriter, cur corrumpam tempera , vesublata naturali mediocritate inducam quali. talem violentam'
ARs & artifex quantum possunt. sese comis
ponunt ad imitationem naturae: natura autem res suas constituit materiae & formae coniunctione: Itaque artes omnes totidem
constant primis la praecipuis partibus, subie Eho, quod est analogum materiae, & fine, qui proportione respondet formae. Vtergo unius rei unica est forma & perfectio summa: ita eiusdem artis & artificis unus finis. Diuersa quidem sunt artium & artificum officia:
quia tamen ad eundem finem destinantur , a Latinis destinata & fines intermedii nona Dantur. Destinata , quia destinantur meliori: fines medii: quia his veluti mediis ad ultimum peruenitur. Permultos gradus forismarum itur ad hominis persectionem, vegetando primum . deinde sentiendo : quae t men ad ultimam referuntur , qua introducta deponunt nomen formae. manetque hoc apud
38쪽
1 hvsicos indubitatium: unius rei unicam esse
formam. Vnius ergo artis unus finis. Equia dein Chymiatrice utit ir auri tinctura, nos quoque utimur aluo puluerato atri foliato: verum ad sanitatem sciuandam vel restituen-: dam , iron propterea dixeris nos Chrysoporos.' Interroga illos si destinent sta os labores medicationi ; si ars promittat suis pro fine bene me- dendi scientiam. Maius quiddam se cogitare respondebunt. Clim ergo manifesthinstituto & fine differant Chrysopoeias & Chymia
tros, eadem arte concludi non possunt; Vt rerum maxime propri ae 3c essentiales disserenitiae sumuntur a forma: sic artium a fine. Non potuisses certius Chymiatricae vanitatem demonstrare : nani si una &, adem arte includantur, qui docuerit chry poei studiuimesse inane , Chymiatricae quoque studi timinane esse demonstrarit. Ars ex parte falsia ex toto falsa iudicari potest : Quia est visum ingens corpus ex partibus syngen is consitum: sic sunt concatenatae conclusiones omnes , ut una pendeat ex altera : omnes exprimis quibusdam principiis , ex quorum falsitate artis totius falsitas arguitur. Caeterit m valdἡ temere assirmas in Pharmacop eo sum nostrorum ossicinis nullum reperiri posse remedium, quod aequare possit tincturam auri : vidimus exhibitam minori prosectia quam confectionem Alchermes aut de Hyacintho. Tu retiis ille quondam praeses non tantum tempus , . quo nil carius sed bo-
39쪽
rat : redactus ad inopiam ob talit Henrico tertio lagenam auri tinctura plenam cuius usu futurum promittebat, ut Rex Christianissimus Nestoreos annos viveret, scripto publico, quod tat, assirmat primos parentes ante diluuium in tam longum tempus Alchymiae beneficio vitam produxisGe. Rex videns homine vix natum annos quadraginta quinque iam canum,& ardore camini ne dicam inedia, exuccum: Serua hoc tibi, inquit, vix attig rat annum quinquagesimum , cum e vivis e cessit. Hoc est in illo ut in caeteris Chymicis admirabile quod quanquam bonas horas tam male locarint, bonaque sua tam stulte profuderint , omnes tamen ad huius artis studium pollicitationibus alliciunt. Solatium est miserorum multos habere pares . vellent omnes in eandem calamitatis foueam secum attrahere,&quam fecerut bonorum iacturam simili arte ab aliis reposcere.
Ad pag. yy. I 6. ARistoteles permittit aliquando poni falsum gratia doctrinae facilioris: geometra enim iure postulat sibi dari hanc lineam centi pedalem, quae vix est pedalis. Non permittit unquam poni impossibile: Atqui Chrysopotae stimpossibilis. Doceo quatuor argumentis. Primo : Non potest natura, multo minus ara
40쪽
M A NI A. . 37 opus ullum efficere sine proximo de synon mo efficiente: Sol non efficit hominem sine
homine, nec bouem sine boue: Atqui auri proximum essciens est vis aurifica huic, non illi terrae insita: quam ars conferre non possit. Ergo auri consectio seu transmutatio caeterorum metallorum in aurum est impossibilis. Secundo Procreare simile est proprium animatorum, quandoquidem procreandi facultas est praecipua facultas animae: A tqui aurum etiam philosophicum est inanimatum: neque enim ars potest ex inanimato efficere animatus hoc unius Dei proprium est. Ergo spiritus auri non potest aurum procreare. Tertio: Verum aurum debet habere naturam, seu temper em & formam naturalis auri,
vires quoque & proprietates utriusque principii consequentes: Atqui peritiores Chrysopcei dare possunt aliis metallis . ut hydrargyro
quali rates accidentarias veri & naturalis auri, colorem, duritiem, pondus, dcc. Essentiales vero nempe crasim, formam de proprietates, minime: Quia temperies pendet ex certo modo mixtionis, qui auctore Galeno soli Deo &miscenti naturae cognitus est. Estne verisimile unum granum auri philosophici argenti-viui sex uncias in aurum trasmutare posse. quod possideat veri & naturalis auri cras ira,formam&proprietates Nemo mihi persuaserit, inquit Libauius Anti gramaniae pag. si I. Trans
'rmatum i em e se cum naturali. est idem accidete, non essentia. Aristoteles depingit Sophi-