Quaestiones Zenodoteae

11쪽

torum parte me stare negem, ante omnia id die nihil habero miri, quod in grammaticorum numero Zeno doti plures occurrunt; nam etsi uetgellio disputantii , multis autem diversissimae aetatis grammaticis quum illud nomen sc Zenodoti fuerit inditum sqq. ' non plane 8Sentior, tamen non rarum enodoti nomen exstitisse apud Graecos satis constat. Sed redeo, unde deflexi. Qui enodotum Alexandrinum et Mallotam cognominatum eundem esse probare luduerunt, operam dederunt, ut hanc nominum diversitatem explicarent. t Heynii )quidem sententia reicienda mihi videtur, qui adnotat pro Leno dolo Mallota fortasse Cratetem Mallotam scribendum esse; nam errorem talem Semel admissum esse concedi potest, n0n saepe. Neque minus omni probabilitate caret Daubii 0niectura, qui aut cum Heyni Cratetis nomen pro enodoti restituendum aut Cratetis cognomen sals Zenodoto Cratete attributum esse censuit Wolfius, cuius argumentationem pars virorum doctorum sunt amplexi, nominum diversitatem Alexandrini et Mallotae cetera enim nunc mitto explicare conatus est dicenseam ita natam esse, ut ab aliis a patria Mali 0tes, ab aliis ex more aetatis illius Alexandrinus a domicilio sit dictus . Attamen etsi ab urbe, cuius civis aliqui factus est, cognomen ei inditum esse satis constat ), in vita enodoti Alexandrini hanc rationem intercedere posse nego. Nam cum Zenodotus Ephesius, qui inter eiusdem nomini grammaticos, quantum scimus, antiquissimus et praeclarissimus fuit, e patria cognomen duxerit, verisimile est ceteros eodem modo fuisse notatos, ut probabilius esse videatur Hesychium vel eum quem exscripsit sedem, unde Zenodotus ille altero loco commemoratu erat oriundus, quam civitatem, in qua domicilium c0ll0cavit, perhibuisse. Quam sententiam etiam aliare commendari censeo. Zenodotus enim Ephesius, postquam Alexandriam commigravit, certe Alexandrinus est laetus, ut alterum enodotum grammaticum, qui Malli erat natus, a domicilio Alexandria, quo uterque est Su8, 0gnomen duxisse vix

crediderim. Quae cum ita sint, Zen0d0tum, quem Hesychius

12쪽

praeter Ephesium proseri, Alexandriae natum esse censeo. Iam sequitur, ut de cognomine ο ἐν στει disseramus, qua de re non consentiunt viri docti. Et Daubius quidem coniecit hoc nomen ita esse interpretandum, ut a Zeno d0t0, qui Epheso Alexandriam se contulerit et Alexandrinus factus sit, separeturis, qui natus sit in urbe ipsa, ubi aetatem degit. Neque tamen, ut hanc viam explicandi comprobem, impetrare a me p088um; nam in hoc cognomine vocabulum γεγενημενος vel simile subaudiendum esse exemplis demonstrare difficile sit, cum verbi substantivi vim facillime adieceris. Aeque reicio sententiam Duenigeri, qui p. 25 dieit Zenod0tum tam constanter in hac urbe se Alexandria domicilium fixisse, ut inde ὁ εν,οτε diceretur'; nam et artificiosior mihi esse videtur neque Zenodotum quendam grammaticum m0d hic modo illic sedem collocasse traditum est. Immo vero Schneiderum i), quem secutus est Schmidtius ), iure contendisse arbitror Zeno dolo τω ν αοτε c0gnominat alterum opponi, qui εν αυλὴ aut εν προαστείω aut εν κωμυδριφcommoratus sit. Qua de re etsi assentior his viris doctis, tamen errasse mihi videntur, quod hoc cognomen enodoto Alexandrino eam ob rem inditum esse censuerunt, ut a Mallota distingueretur, cum de Ephesi non c0gitaverint, quem Alexandrinum lactum esse supra docuimus. Putat enim Schneideriis assentiente Selimidii Zeno dot τω ν 6τει κληθεντι opponi enodotum Mallotam, qui in vico prope Alexandriam sit vixerit. Quam

coniecturam ineptam esse etsi contendere non audeo, tamen novam proponere n0n dubito, qua comprobata non opus est

putare Zeno d0tum Mallotam quoque Alexandriae aetatem degisse; neque enim quidquam hac de re est traditum. Distinguitur Zenodotus ὁ ν αοτε ab Ephesio, qui in regia est versatus nam et regis puerorum 3 educatorem eum fuisse vidimus et inmugeo, quod regiae sui pars h), sedem habuisse, qui bibliothecae

13쪽

praefuit, apparet ' Ceterum hanc explicandi rationem ea re stabiliri dico, quod occurrit cogn0men ὁ εὐμουοείου. )Denique elimidii coniecturam adnotaverim, qui pro verbis εν στει sortasse νοτάτης ' legendum esse censuit; sed neque opus est mutatione, si recte exposuimu8, neque liber προς τα Ar 1ριύτario ἀθετουμενα, quem Schmi diius Zen0d0to Alexandrino tribuendum esse sibi persuasit, inter νοταπικους eum reserre sinit. )Quodsi demonstravimus en0dotum Alexandrinum a patria hoc cognomen accepisse ea certe restat ratiocinandi via, ut Zenodotum Alexandriae natum a sede Mallo, quo Se 08tea contulerit, cognomen Mallotae duxisse contendamus. Sed haec Sententia dubitationibus tam gravibus est obnoxia, ut eam probare non possim. Nam primum Zen0d0tum Ephesium a patria cognomen cepisse nemo nescit, ut, si mentio fit enodoti Mallotae, hunc Malli natum esse verisimile sit deinde in ea re est offendendum, quod, si Zenodotum Mallotam et Alexandrinum eundem Statuimus, esse ad eum quattuor redeunt cognomina: 1λεέaνύρευς, αλλωτης, ὁ εν οτει, Κρατητειος - nam hoc nomen convenire enodoto Mallotae infra demonstrabitur tum cau8ae88 non videtur, cur Zenodotus, qui Alexandria oriundus nomen εν οτε acceperat, postea, si Mallum transmigraverit, Mallota nominatus sit neque c0gnomen illud satis singulare retinuerit; praeterea cum tabula Hesychiana operum enodoti Alexandrini ita sit e0mparataq), ut pristinam sormam depravatam 88 nemo non intellegat, rem0to libri προς τα I 21ρισταρχου θετου- μενα titulo, qua re nititur argumentum gravissimum eorum, qui Zenodotum Alexandrinum et Mallotam eundem e88 censent, facillime locus emendatur, ut mihi quidem videtur. Denique mirum est in reliquiis, quae sub enodoti Mallotae n0mine circumseruntur, locum non esse, qui spectet ad 08 libros, quorum

tituli in tabula uidiana inde a verbo γραφε exstantq); contra

14쪽

illud est tenendum apte reserri ad librum προς a Ir ριοτ- αρχου θετουμενα, quem a genuina librorum Zenodoti lexandrini numeratione abfuisse probare studebimus, scholion ad Il. ν 730 Eust. 957, 10), ubi n0minatur Zenodotus Mallota. Quae argumenta si collegeris, vix credideris eam rationem probabilem esse, ut Zenodotum Alexandriae natum postea Malli

commoratum esse indeque cognomen accepisse censeamus.

Distinguendo igitur esse Zenod0tum Alexandrinum et Mallotami verisimillimum est. Restat, ut diiudicemus, quid sit statuendum de Zenodoto illo Crateteo, cuius semel mentio fit in scholiis Veii A ad i. φ 79. Atque si legimus λὶνοδοτος Ἀρατυτειος, facere non p08Sumus, quin hunc Zenodotum alii eiusdem nominis grammaticis, qui Cratetis seli0lae non adhaeserint, opponi arbitremur, ita ut Crateteum unum enodotum suisse iure colligas. Neque dubium esse potest, quin Mallotae cognomen Cratete sit tribuendum, quod scholiis, quae ad eum redeunt quaeque inhaproponam, clare apparebit. At quaerat quispiam, cur non potius enodotum Alexandrinum ergamenorum scholae sectat0rem

putemus, quippe qui Hesychio auctore librum προς τα πAριοταρχου ἀθετουμεν composuerit. Qua in re illustranda, quid accurata interpretatione vitae Zeno doti Alexandrini, quam exhibuit Hesychius, proficiamus, nunc est circum8piciendum. Atque ut non dicamus de uenigeri y opinione, qui in enumeratione librorum offendit dicens: verba γραφε προς Πλάτων περὶ θεων ante προς a Nar δεριύταρχου θετουμενα ponenda videntur, ne scripta ad Homerum pertinentia male dirimantur', cum et liber ille de diis conscriptus a rebus Homericis minime abhorruisse videatur qua de re infra dicemus et

apud Suidam similia saepius reperiantur ) collocatio verbi

λ Cf. B. Thiersch, Ueber das Zeitalter und Valerian des Homer, p. 26 Muelget p. 281 Duenige p. 25 Schneide l. l. r. 218; lach, Glosse und Scholien gur hesiodeischen Theogonie, 876 p. 10. In medio reliquit quaestionem SelineideWin Philol. II p. 764. η Ita brevitatis causa scribere mihi liceat, quamquam ad epitomam libri Hesychiani vita referenda est. y Cf. p. 23 adn. 2.3 Cf. Suid. s. v. 'Hρακλε υν Αἰγυπτιος εγραφεν υπ0μννα εἰς

15쪽

εγραφε, ante quod in codice optimo Parisinora interpungitur, scrupulum nobis iniciat necesse est, quippe quod ex regulis enarrandi et ex Hesychii ratione scribendi offendat, qui in vitis

scriptorum p0stquam de nomine, ede, schola, aliis rebus disseruit, plerumque rραφε vel simile verbum in initio enumerationis librorum ponere solet, media in operum serie ad unum librum εγραφε adscribere non potuit. Quae cum ita sint, vix quemquam fugere potest in Zeno doti Alexandrini vita mendum latere i), quod cuiusnam sit generis nunc est enucleandum. Iam liceat mihi proponere coniecturas, quae a viri docti sunt prolatae. Behherus 7 vocem γραφε librarii errore insertam esse ante προς Πλάτωνα περ θεων censuit, quam ob rem post κληθείς eam collocavit. Qua mutatione admissa etsi locum

bene se habere non negaverim, tamen haec coniectura non tam

facilis est, ut valde commendetur. Daubius y legendum esse docuit .... κληθείς, o προ τὰ ar δερισταρρου θετου- μενα του ποιητου γραφε collatis vitis: Κάδμος Πανδίονος Mιληύιος, γραμματικος, ο πρα τος κατά τινας ουγγραφην

φας ρηγηοιν των ζ'ητουμενων παρα τοῖς ι ρητορύιν. γραφεκτλ. ed his exemplis nihil demonstrari apparet. Nam ut non agamus de vita Polionis, quae toto caelo discrepat a vita Zenodoti ex Daubii sententia emendata, si paulo accuratius in rem inquires, alterum quoque exemplum videbitur ineptum; affertur enim in enuntiat relativo non libri titulus, sed perhibet Hesychius, qua re potissimum notitiam consecutus sit ille homo. Schneiderus fortasse scribendum esse γραφε

- Cf. Suid. s. v. 'Ἱππυς μγγῖνος αενοφων Γρυλλου θηναῖος, φιλοσοφος στωικός; Φίλιστος Ναυκρατιυὶς , Aliter est iudicandum

16쪽

καὶ κτλ. arbitratus est i), ut esset sententia: 0 solum Aristarchum, sed etiam Platonem impugnavit; neque tamen facile quisquam hanc coniecturam probabilem esse contendet, cum tale dicendi genus offensione non careat. Flachius' verbum εγραφε removit, quo acto loci offensionem tolli est concedendum. Denique dixerit quispiam verba inde ab γραφε usque ad θεων esse abicienda, cum hoc concesso locus sanatus sit eaque sententia primo adspectu ea re confirmetur, quod libellum προς Πλατων περ θεων phil080pho quam grammatico tribuere malis. Huc accedit quod Zenodotum phil0sophum Diogenis stoici discipulum fuisse tradit Laertius Diogenes VII, 30 Attamen ego quidem a me impetrare n0n 088um, ut hanc opinionem comprobem aceuratius enim si de commentati0ne illa gerimus, apparebit eam esse huius libri naturam, ut nihil obstet, quominus grammatico eum adscribamus, quam ob rem causa

satis iusta non est, cur Zenodoti stoici hominis alioquin paene ignoti libellum salso in enodoti Alexandrini vitam irrepsisse

Quodsi c0mprehendimus quae de emendando loco Hesychiano disseruimus, coniecturis Behheri et Flachii, quorum alter γραφε p0st κλληθείς inserendum, alter omnino delendum esse arbitratus est, comprobatis difficultatem expediri elucet. Iam restat, ut de iis dicamus, qui, cum gravius mendum latere sibi persuaserint, ratione longe alia sunt usi. Quos inter viros doct0s, etsi de rebus singulis diserepant, in ea re certe convenit inde a verbis γραφε προς Πλάτων κτλ. enumerationem libr0rum grammatici alicuius initium capere. Proficiscentibus autem nobis hoc ab argumento duae praest sunt explicandi viae: altera ut pars vitae prior praebeat Zeno doti Alexandrini n0titiam

l. l. p. l. R CL Zeller, Die Philosophie de Griechen ΙΙΙ, I p. 48, qui Alexandrinum Zenodotum et stoicum fortasse eundem esse putat sed nihil video, quod nos cogat, ut ei assentiamur.

17쪽

redeant, cuius nomen intercideriti) altera, qua ego progrediendum esse mihi persuasi, ut salso in textum incurrisse titulum libri προς τα Ir χρει ταρχου ἀθετουμενα ponamus. Quam meam coniecturam praeserendam esse opinionibus Schneideri, Schmidtii, Schraderi nunc sum demonstraturus. Primum libellum de versibus Homericis ab Aristarcho damnati compositum Zeno dolo Mallotae tribuimus, quem Crateteae scholae discipulum suisse constat, ut non opus it sacere cum iis, qui, cum Alexandrinos quoque grammatic08 Ari8tarchi doctrinam impugnasse recte dixerint, in eorum numerum enodotum Alexandrinum recipere studuerunt, cum multo sit verisimilius, si Zenodotum quendam impugnasse Aristarchum traditum est, eum fuisse Crateteum; deinde non est desudandum in ea re, ut explicemus, quem in modum intercidere potuerit nomen, cui rei satis gravia obstant. Atque Selineideriis quidem Zen0d0ti Mallotae vel Cratete cognomen in Hesychii loco acile perire potuisse censuit, cum Alexandrini nomen Cratete quoque suisse contenderet, dicens cognomino ὁ ἐν στει pus non suisse, nisi alter Zenodotus Alexandrinus nempe Mallotes lexandriae domicilium fixisset. Quam sententiam improbamus, quod cognomen Ἐν αοτε bene locum habere docuimus respecto enodoto phesio, ut tertium illum Zenodotum Mallotam laetum esse Alexandrinum mera sit coniectura. Quodsi datur optio, utrum Mall0tae vel Cratete nomen intercidisse an inter Zen0doti Alexandrini per Mall0tae librum receptum 88 cen8eamus, ego quidem h0rum partes equi n0ndubito, praesertim cum non sorte ortuna tactum esse videatur, ut iuxta p0siti sint libri, qui ad aliorum sententias infringendas et resutandas erant conscripti. De Sehraderi opinione paulo infra verba faciemus. Quam si nunc mittimus, restat, ut demonstremus, cur Behkeri aut lachii coniectura reiecta novam X-plicandi rationem, quam supra adumbravimus, proferre conStituerimus. Et primum quidem has tres coniecturas aeque aptasi Hane rationem secuti sunt Selineiderus i. c. r. 218 Sehraderus l. l. p. 431 Schmidtius . c. p. 253, e quibus Schraderus verba γραφε sqq. ad Zenodorum refert, Selineideriis et Schmidtius ad Zenodotum Mallotam. Qua de causa Schraderus de Zenodoro grammatico cogitaverit, infra fusius disseremus.

18쪽

esse ad diluendam difficultatem non negabis, si ad tabulam enodoteorum operum spectas. Sequitur ut diiudicemus, quae mutatio habeat acillimum explicatum. Iam si naturam vitarum Hesychianarum respicis, librorum enumerationem plerumque a verbo γραφε vel simili initium capere apparet, ut in loco corrupto intellegendo et emendando hanc rem summi esse momenti contendam, cum Behheri et Flachii rationes hac ex parte licentiae obnoxiae esse videantur. Denique cum libellus, qui antecedit enumerationem incipientem a verbo γραφε optime quadret in Zenodotum Mallotam, quem alium fuisse atque lexandrinum varias ob causas supra demonstrare studuimus, neque in fragmentis, quae sub en0doti Mallotae n0mine circumseruntur, ullum vestigium exstet, ex quo libri ceteri ab Hesychio enumerati ei tribui possint, duorum grammaticorum libros commemorari multum habet probabilitatis. Quodsi recte hucusque iudicavimus, haec ut breviter comprehendamus demonstrata sunt distinguendos esse enodotum Alexandrinum τον ἐν α6τει cognominatum et Mallotam Crateteum, cui librum προς Ta Ar δερισταρχου θετουμεν salso Zeno dolo Alexandrino adscriptum tribuendum 88 verisimile est.

19쪽

Pars alterit.

In perlustrandis Zeno dolorum reliquiis, quantum quidem ad nostram disputationem pertinent, ex Zeno dolo Alexandrino initium sacere constituimus, etsi temporum ordinem relinquimus. Iam priusquam ad studia Zeno doti Alexandrini cognoscenda librosque ab eo c0mpositos recensendos accedamus, de libro

adscripto, quem, cum alii de Zeno dolo cogitaverint, nos quidem ad Zenodorum grammaticum redire cen8emus, agendum St. Quam quaestionem hanc potissimum ob rem primo loe proponere voluimus recedentes a tabulae Hesychianae ordine, quod ea soluta iudicare licet de Schraderi coniectura, quam supra' leviter tantum et in transcursu attigimus. Sunt autem testimonia, quae in censum Veniunt, haec:

' f. p. 133. η Textum proposuimus ex scholiorum en B recensione in- dorsana quae mutavimus ex auctoritate scholiorum OWnleianorum Seholia Graeca in Hom. Iliad. OWnleiana. d. Maas. 1888.J, quorum απογDorepo sunt Victoriana, diligenter adnotavimus. δ Cod. Leidensis habet Ζηνοδοτω.

20쪽

Legitur in libris uρας; θηνας nomen restituimus secuti Valekenaerium, Diss de scholiis in Hom. 1747, p. 40; Maa l. l. ' Falso in B legi apparet.