Jo Mariae Lancisi ... De subitaneis mortibus libri duo, hac tertia editione ab authore aucti, & recogniti

111쪽

vinculis , tandemque blando epoto narcotico , aut sponte parumper coacta re spiratione, subito mortuos se fingunt quod ut expeditius patrent, custodem amicum, vel servum, quo ex pacto ,

conventu rem agant, sibi adsciscunt. Sed Q. , istos, plane irridendos, ac pejori deinceps poena mulctandos , promptum est deprehendere, si eorundem denudata ratque excussa corpora, flagris, ferro, igneque, si opus est , tractentur . Arterias enim , solutis vinculis , rursus in carpis micare in respirationem violenter coactam , in libertatem redire sentiemus Quod Iudicum causa monendum duximus, ut sint posthac adversus hujusmodi fallacias , cauti et III. Deinde improbi scelerum machinatores proprios saepe hostes, vel alios, lucri causa, quantumvis plane innoxios, veneno strangulatione, vel exili intra praecordia vulnere perimunt; mox ad veram necis causam occultandam , eosdem in flumen, aut puteum demergunt,

vel per scalam praecipites agunt quo ni mirum sponte, vel casu mortui palam Iussicentur. Nunc, si quis particularia iu

112쪽

Caput XV sgna ad has , vel illas effctas , aut veras subitaneas neces detegendas, Pro relatio . nibus , praesertim in sori usum sedulus,

atque curiosus eXoptet seadeat 'IOrru. Lib. donat Fidel. MQuaestiones med legat Pauli acchiae . Nos enim hic causas, i gna potisssimum naturalium affectionum quaerimus, non forenses conjecturas.

Exponitur dissultas meniendi certa Ana , quibus dignoscantur qui, tura , ora

arte pseudo-mortui occurrunt

Lla utique nec praeterire volum , nec debemus , quibus non hominum docemur calliditatem, sed ubtia dixerim, an suetos naturae motus, quae sinit aliquando, ut i, qui nomdum mortui sunt, pro talibus habeantur. II. Profecto non ex aliorum dumta xat historiis nobis notuit, multos, quid ecessisse credebantur , vel prope sepubchra evigilasse; sed nostro etiam experbmento id ipsum comprobatum recordae

PQ mur

113쪽

b Liber mur in Viro nobili, adhuc vivente, qui

viginti ante annos, cum ei iusta persolverentur in Templo, ad bruum , semsuumque munia omnium cum terrore. magis, quam admiratione, redivit Mo P rito idcirco eximat, Fabius Chiae mlatis inventos tardos j erum apparatus iam de quodexequias planctibus, ploratu, magno

que semper inquietamus ululatu e quam quhd vidimus frequenter post conclamata suprema rede-tes, Prudenter igitur lege vetitum est quoscunque mortuos meos praesertim, qui repente decessorunt , statim sepelire. III. diret merenisse, ' Vesalium, ML Hiat negieeta olim Anatomes parentem , ad

M' - , mulierem hystericam , quae mortua cre

debatur , disiecandam accersitum , t eo negligentia suae fuisse perductum, ut vix alteram novaculae impressionem adege- rit, cum illa motu, clamore se visam ostendit, quae sane res Virum odiosum, ac detestabilem reddidit; idcirco nil prius sibi esse duxit, quam se fuga subtrahere. Sed ne sic quidem intestinum terrorem, ac carnificem, quo judice, nem nocenSabsolvitur, fugere potuit maestitia enim

114쪽

Caput XU. 8

confectus, non multo post, magno rei publicae, hedicae detrimento, interiit. IV. Dissicultas autem noscendi illos, o M a qui etiam ii mortui nondum sint, o Tet aetu tamen apparent, exinde oritur, quod .., motus a sternus aeris, sanguinis, iniuccinervorum Per organa majoris usus in quo sane motu omnem vitae rationem

consistere, dictum est nostros aliquando sensus prope fugit, ut sere soli naturae innotescat Vicissitudo namque motio . , , , nis pectoris, docente potissimum Gale

ministr anath

no, tam minima esse potest , ut dumttia ' costa ad sternum pertingentes , non moventur, sed siclum diaphragmatis cen- et maetrum tantisper trepidat inermes oculos plerunque fallat . Sanguis itidem Gn.tegris caeteroquin existentibus vasis, proprioque oleos volatili late fluens' obso.

lam contractionem summarum Vena c. d. mbitio

rum, hauricularum nudamque cordis,' - -

quasi dixerim, jectigationem , tacite interdum per ventriculos urgeris, e rarterias, ut passim per venas, adeo leniter devolvi potest , ut vitalis hic motus pulsum in solis carpis exploranti penitus' 'abscondatur . Idem plane de nervorum et liqui-

115쪽

88 Vis L liquido sentiendum , quod , cum fluidissimum suapte naturae sit, exiguis adeo

undis per nervos praecordiorum nonnunquam agitari potest , ut reliquum illud minimum animalis vitae igniculum fere, rati, se nobis ignotum conservet. Ut enim non

- per sensibus omnia corporea manifesto

patent.

V. Hoc sane docent apertissime anuaredimantia illa , quae per totam hyemem

mmi, fiam lensus motu , caeteriique vitae Indicus

destituta esse videntur , cum tamen pro fundo somno sepulta lateant ac propterea tantillum praecordiorum , sanguinis ac spirituum animalium motum super. stitem conservent , qui certe motus si plane extinguatur, jam aetium est de illorum vita. Exinde fit, ut post asperi res hyemes insecta ac praesertim muscae, magna ex partessis omnino sumaminatis motionibus, pereant. Merito idcirco 'est scripsit 'Paul. Zacch. , nullum, quod ali- praeseri r quando non fefellerit, praesentis mortis et et ... signum inveniri, praeter cadaveris livorem, aestuationem ac foetorem. .et I. Sed quanquam qui de pseudo

116쪽

mortuis judicare debet , obscuram provinciam suscipere cogatur, inquotidianum, ac frequentissimum sit, creditum vulgo mortuum, re ipsa decessisse nihilominus tamen nonnulla indicia speculari opem pretium erit, quibus eos disce

De Anis , quibus pseudo-mortui a vero mortuis distingui possum.

tendum censemus, non sem--

per Artis defectui, sed artim cum atque assidentium incu.riae plerumue adscribi debuisse, quod aegri, nondum vere mortuita derelicti fuerint, ac vespillonibus traditi, idque potissimum pestis tempore . Rogo itaque nedum Medicos, sed etiam pios illos Religiosos, qui Romae, atque alibi, ex instituto animam agentibus adsistunt, ut sequentibus indiciis diligenter utantur.

117쪽

Liber II Porro , ut Medicus facilius udi.ceta an revera quis vita iunctus fuerit: omnium primo neci causas exploret V quae extiterint invincibiles, de quibus egimus cap. XVII. libere decernat,aegrum jam e vivis exelmptum iuisse , cum ivo.em, respirationem: ac pulsum , brevi etiamsi tempore, amiserit. Quod si comtra causae occurrant per se vincibiles, tunc acriori sensuum , rationisque criterio sibi opus erit.

Deu-Has, MI Et quoniam absque voce usuque

Q,grari internorum , Xternorumque sensuum , ac motuum , a Voluntate pendentium ,

vitam aliquandiu protrahere possumus sine sepulta tamen, atque exili saltem respiratione cordisque trepidatione non possumus chinc jure optimo Scriptores, daturi notas, quibus viventem a mortuo distinguamus, in superioribus hisce duobus maxime versantur quidquid in con-. trarium scribat Paul. Zacch. qui exemplum adducit cujusdam, quem grassante peste , dum vespillones, ut mortuum , ad destinatum locum asportabant, Vitae signa dedisse , viderunt . Etenim quis ignorati pestis tempore omnem rem

nonis

118쪽

Caput XUI. . 'Inonnisi tumultuarie peragi ac proinde leve dumtaxat studium, ad secernendum

veros a pseud mortuis, adhiberi.

IV. Respirationem itaque sepultam, atque inconspicuam tentabimus primo et et 'sternutatoriis acribus, ac vehementibus

quibus maxime fidentes invenio Hollo taret, trium, 'Fori. Fidelem Secundo ipsim L : leni consilio paleam , tenuemque

lanam 'gri naribus suspendendo. Si nam degres e p.

que vivit homo , vicissitudine motus a rei et risu quantumvis lentissimi, lam move bitur . Quod profecto experimentum memorat AED. Gregor olim susceptum et fuisse in Praesbytero Ursino, cui solutis

membris, atque in morte distento, cum Praesbytera sua , si quid vitale spiramen inesset , naribus apposita curasset arte dignoscere magno certo ad honestatem tuendam argumento sensit, se ab aegro, collecta voce, vehementer objurgari: d,scede a me mi, ero actu stmculus vivitu paleam tol . Tertio, alii cereum, exiguumque lumen oriri ac naribus moribundi applicant, cujus flamma si a recto sudisum tramite deflectat, ac tremula fiat, homo etiamnum vivit. Quarto , abster

119쪽

ya Liber sum speculum ori apponunt , quod si paulo post maculis foedetur, de vita spes est. Quo sane speculo feliciter usus fuitis Lib. t. d.' Albertinus Botton ad exploranda vi. ' rumui rum tae reliquias in nauliere Patavina, quae,

hysterico strangulatu correptas adstantium omnium consensu mortua existi

mabatur.

V. Tandem, cum ad ipsius otum diaphragmatis, quantumvis minimum, essiciendum, costas spurias, quibus illud alligatur, moveri aliquo modo , necesse sit jure a Praeticis proponitur, ut su-

.ibuisti'. Pino firmiter locato aegro cyathus aqua

2 et 2 plenus ad ima pectoris , supra cartilagibnem ensiformem ad perpendiculum p natur. Tunc si cyathus, contentumque fluidum vel minimum dimoveantur, in vivis est; si secus, jam mortuus aeger. VI. At enim vero hujusmodi superstitis respirationis indicia non obiter, atque oscitanter, sed consulto ac repetito periculo adam im sunt expendenda, ut prudentes de vitari vel morte aegri, nunquam poenitendum, judicium adhi-- beamus sontingit enim aliquando , ut

120쪽

istoris , etiam apud vita functos excitari possit a naturali solidarum partium concidentia , vel a praeternaturali comtentorum fluidorum sermentationes, flatuumque praesertim elatereri quibus forusitan factum est, ut minus in arte periti, vitam cadaveribus attribuentes, non solum falsi , atqui certe ridiculi interdum evaserint. Sed haec omnia non tantum praeceptis , quantum usta, ac diligentia

docentur . :VII. Deinde ad lenem motum deprohendendum summarum venarum, auricularum , cordis in pseud mortuis, longe majori assicimur dissicultate, quam sit ea, in qua versatur quisquis notas exulis ac sepultae respirationis inquirit EDenim thoracis machina , circumfusus aer, qui alterne per tracheam in animalibus ducitur, reduciturque , nostris certe sensibus propinquiora sunt ipso corde, eidemque appensis arteriis, quae nonni, si tenuatae, ad extrema corporis pertingunt. Accedit ad rei momentum consuetudo explorandi pulsum in solis carpis exinde namque fit, ut, deficiente arteriarum ictu pritis in carpis , quam in