Jo Mariae Lancisi ... De subitaneis mortibus libri duo, hac tertia editione ab authore aucti, & recogniti

121쪽

vi Liber L corde, aut intorta , majoribusque illius ramis, saepe nonnulli de omnimoda cessatione motus cordis judicium ferant , cum primum in carpis pulsum desidera.ca H --ri, cognoverint. Quadere, ubi locus erit his tui, tibi dubitationi, tunc motum cordis, ea .. , his, teriarum non tantummodo in artubus

quaeremus, sed inclinato languentis corpore in sinistrum latus, calidam manum regioni cordis admovebimus , exquisitinrita an motus aliquis in corde supersit.

maiid Car Deinde valida etiam digitorum pressio-

rerte ad super. V V

eti et ne tentabinaus arterias carotides, quae , et X, cum diametro majores sint iis , quae ad manus sparguntur, nec oblique .perangulum in axillis, sed recta ferantur ab arcu arteriae magna verius caput, gradum impetus sanguinis, etiamsi tenuissimum , a corde acceptum , facilius excipere , explorantibus ostendere possunt. Interim vero superstites apud praecordia vitae scintillula omni arte, admotis qua intra, qua extra corpus cardiacis volatilibus, ac suaveolentibus, fovendae, atque excitandae erunt, ut in arteriarum pulsibus clarius erumpant. VIII. Enimvero, quemadmodum ca

122쪽

vendum nobis est, ne occulto viventem, propter imperitiam explorandae reliquae illius , quantumvis tenuissimas, arteriis rum pulsationis , inter mortuoS reponamus; ita diligenter providendum , ne , vana opinione inventi pulsus, artem no stram in contemptum adducamus. bquidem exemplum habemus cujusdam quem prudens reticeo, qui, cum uni ex summis Romano Aulae Proceribus, ropente mortuo, inobis ana derelicto, adsisteret, tota strepente domo, nobissque stoliditatem illius mirantibus , Procerem etiamnum vivere, contendebat.

Cumque nos credulitatis sua causam sciscitaremur , pro signo adduxit superstitem adhuc pulsum. Neque sentiebat homo eXcors, Pulsum , quem mortuo alia dira Totribuebat, sensum esse arteriarum proe et V priorum digitorum erat enim fervida fluidorum crassi donatus quibus cum adictissime premeret cadaVeriScarpum, teroquin excarnem, Waridum , refluxum liberum ad venas proprii sanguinis impediebat, ideoque suis arteriis validius ad extrema pulsantibus, sibi, domesticis errorem hunc ineptissime obsecerat. IX.

123쪽

vorum motI ne excitantia

ps Liber LIX. Porro, ut redeamus ad pensum, nullus sapiens , sedulusque Medicus curam negliget animalium spirituum , ac

S-- - nervorum, saltem planchnicorum moediis clamoribus in aures, stimulis admisgis sensiles partes , odoramentis, lacribus volatilibus ori, ac naribus adhibitis, aliisque, quorum sylvam nemo Practicorum non novit, inde quibus plura dicemus in secundo libro, ubi de medicamentis , quae hoc anno is maxime profuisse visa sunt, qui subitaneis tentati, feliciter evaserunt. De signis medicis , quibus repentina morX

O mutilis modo , sed maxime necessaria Medicis videtur

scientia praecognitionis repem tinarum mortium , cum no- ..uid L, i strae ceptor Artis clare ostendat, - eum non solum culpa vacaturum , ve-

124쪽

admirationem consecuturum, qui, cum omnes sanos facere non possit, futura saltem praesentiat, atque praedicat. Hanc itaque spartam ornaturi, illud in primis cavendum ducimus , ne quis tanti putet notas, quas subnectimus, ut eas vel omnino certas, , ut ajunt, pathognomonicas credat, vel sine delectes, ac singillatim accipiat. Si quod enim in univerissa Medicina dissicile , arduumque nego, cium , hoc procul dubio in ferendis suuturorum judiciis locatum est . Multa siquidem variis anni tempestatibus aegrorum continentia, vel incontinentia , laetis , aut tristibus animi pathematibus mutantur in melius, aut in deterius; ut proinde etiam ad rem Medicam perti-

Summa diri

nere putaverim, quod in Iuris doctrina passim usurpatur , nempe vel totam es N - , se prudentiam , vel sine prudentia exerceri non posse. Atque hinc Hippocra . . , te potuit Medicum tum in caetera Arte dis tum is praedictionibus consultissime se geremtem , ac probe intelligentemo eum, qui pradictionis succesum consecutus sit, apud prudentem aegrum admirationi foreta qui verbdeerraverit , praeterquamquod odio gravabi- tur,

125쪽

sa Liber Lium, eum ne ius avia quidem suspicionem effugere posse. II. Ut igitur Medicus, praesagiturus

inopinatas mortes, in ipsamet conjectu.rali arte verax, ac prope securus evadat, .. et , Primo multis aliorum , propriis ob servationibus diligenter studeat; deinde ex tota signorum messe manipulos quasi colligato ad suas quosque classes reducat, ut postmodum , cum occasio postulat, mature ac studiose recogitando,

cogitata cum rebus conferendo, cautus, ac prudem Pronunciet.

III. Nemo autem interea in spem erigatur, dari signata quibus omne genus improvisa mortis praesentiri, ac praenunciari possit Etenim quae ab internis, sed caecis , nullaque indicia producentibus , principiis veniunt, ut inter alia sepultae .. . t in ventribus, venarum varices existunt, eae quidem Medicis raro innotescunt. Illae dumtaxat nobis aliquatenus patuerint, quae fluunt a morbosis, sensibilibus dispositionibus partium cum solidarum tum fluidarum majoris usus, a quibus ut, munus rite suum peragentibus, vita, salus, ita , deerrantibus, morbi paulatim

126쪽

Caput XUII sytim inducuntur, primo quidem aspeetuleviores , sed qui tandem acervatim erumpendo, inopinato solent interficere. IV De singulis suo tempore , nunc dicimus de universis unum postremo summae necessitatis huic loco adjicientes, scilicet non quemcunque aegrum, cui subitaneae mortis periculum immi-e Wi. 'Urei net, de eodem essecommonefaciendum,mra REtenim omnes quidem homines , etsi severioris virtutis , animi tamen asse etionibus sunt obnoxii, eisdemque aliquatenus perturbantur cas si maxime qui vehementer timidi, atque imbecillesexistunt, quos ipsemet mortis opinio aut in mortem, aut in mortis discrimen adducit . Hinc recte Galenus , aliter, fi oesia cum sapientibus, aliter cum timidis, si TR 'istultis agendum esse consuluit:&hHi p. Desreent. pocrates multo prius scriptum reliquit, pleraque futurorum aegroto occultandaene Sed interdum fit, ut contraria poenitus ratione generosis Viris subitaneae mortis pericus imit nunciandum bitimore ad ea flectantur usurpanda remedia , quae alias nimis fidenter spernere

consueVerunt.

127쪽

Ioo Liber M. , -- oniam Vero repentina mortes

te: a iis potissimum solent accidere, qui mor-

- bos aliquos , vel propter symptomatum levitatem, vel propter assuetudinem sibi familiares redditos facile despiciunt m rantes, se aut sola naturae ope convalitu.r , aut nonnisi praevia longi agonis ad. monitione fore decessuros; idcirco unum. quodque futurae mortis indicium , ex unoquoque genere hujusmodi malorum

erit depromendum.

VI. Itaque eodem plane ordine , quora et a repentinae mortis causas persecuti fui,

mus , utemur etiam in examine signo,

rum, quae easdem neces nobis portem eunt Ratum enim, certumque apud Practicos illud est, omnia signa ex modi his , morborum causis, ac symptomatbbus, tanquam ex fontibus fluere Disti,guemus vero hujusmodi notas primo ineas, me collisuntur ex laesis instrumemtis respirationis,&aere; secundo in illas, qua veniunt ex affecto corde, magnis vasis, incontento sanguine stertio iniciliquas, quae proficiscuntur ea morbis coerebri, nervorum , atque liquidi eorum

demae

128쪽

Agitur de signis futura mortis repentina, petitis ex Oone infrumentorum , res P, rationi famulantium

C A PII T XVIII Iriter notas, quibus repente futurus

indicatur interitus, non ultimum locum tenent illae, quae ex laesione ei oris, pulmonum deducuntur. I Primo sane orthopnoea cum tum ,-- apud Senes, fidiu humida persistens, sta th tam

tim mutetur in siccam , morbo interim

de sua vi nihil remittentes improvisam necem, ut plurimum, praesagit scilicet quod lymphae copia, quae suppressa an catharsi in pulmone jam languido atque obstructo, subsistit, facile parit sus focationem , praesertim , si aeger intemperantitis, aut incontinentius vixerit. III Secundo tussis molesta in suis

cativa ex acri latice, per glandulacary---..taenoidaeas tracteae, inbronchiorum as et aet: fatim secret, si magno cum impetu id et dentidem recurrat, mortem subitam por lethetet tendit, praecipue si aeger vel senex , vel eum det languidus , atque etiam in vitae regimi suis, '

129쪽

Io Liber ne sit aliquanto liberior apoplexia namque pulmonum, quam suffocativum catarrhum dicunt, ab irritantium serositatum confluxuri, articulorum pulmo-ax Domin num convulsione , ut cum ' Hippocrate

loquamur, producitur inod sane mortis genus nos frequenter vidimus,' primum quidem , supra viginti annos, in Carolo Petrabino Aromatario ad Capitolii radices cis enim , cum senex esset, atque hujusmodi tussim sperneret, media tandem noctes, ut eidem praedictum fuit, suffocatus interiit Simili plane modo Romanus Princeps, cum podagra

atque haemorrhoidibus vexatus , conscinuisset ob animi tamen pathemata, vitaeque intemperantiam multis ante memsibus neque podagrae , neque mariscis amplius esset obnoxius elapso anno repentina pulmonum, aspera arteriae, adique oesophagi convulsione correptu ,

brevi ut praevisum totius Urbis cum

moerore decessit.

Tertio interni pectoris dolores res in qui modo spirandi difficultatem, praesertim per acclivia, modo cordis angorem, saepe pulsus inaequalitatem comites habent,

130쪽

Caput XUIII. Ioabent, quique non sinunt grum in utrum. que latus aequali facilitate decumbere, .corporis gracilitatem inducunt, extempore solent interficeres, praecipue si aegri subeant violentos aliquos corporis motus, parumque laudabili cibo sese in gurgitent Gerunt enim sepultum ploerunque in altero pulmonum lota tu r---tas i. culum, vel aliam congestionem , aut 'm' venae pulmoni edilatationem, quorum, propter repentinam rupturam, aut Propter inductam quaquaversum validissimam convulsionem , liber transitus per coro pulmones tam sanguini, quam aeri oeyssime tollitur. Quam certe moriendi viam non pauci injerunt ex is, quos novimus atque horum numero adscribendus videtur Doctor Medicus Vinciguerra, qui elapso anno, cum diu levi anhelit, sepultisque in pectore doloribus vexatus fuisset, tandem intempesta nocte domesticis ac Sacerdote vix accersitis, e vivis sublatus suit. Vide quae

scripsit Experientissimus P. Poteriu de centii. s.

iis, qui illico moriuntur, rupturam Venae pulmonicae juxta sinistrum cordis: et ventriculum cilli enim respirandi quam.