Jo Mariae Lancisi ... De subitaneis mortibus libri duo, hac tertia editione ab authore aucti, & recogniti

141쪽

II Liber fluidis recenter admixta , expeditius per

canales quaquaversum seruntur. Quin rum sane veneficorum succorum prata

nuncia signa existunt dolor ventriculi, ad praecordia propagatus , cum distemsione , anhelitu, pertinaciter , atque identidem recurrens . Confer huc quae scripsimus cap. via hujus libri. IX. Tertio, inter signa futura mortis

improvisae, illud nostris , aliorumque

experimentis magis certum , comprob as aph. iriumque est praesagium , quod ' Hippocrates in hanc sententiam exponit . uitret,etfreque'ter hoc muter, fies causa manifesta,

-- , delinquunt animo , repent moriuntur . Ubi

det num est omnium Commentatorum , ad usque Clarissimum Lucam ToZZium, sententia , ut, pro veraci hujus Progn seos exitu , tria simul conjungantur; primo , ut frequenter non enim satis est, aliquem semel dumtaxat in anno viribus cecidisse secundo, ut tartiter, nempe usque ad syncopis confinium; donique, ut id absque causa manifesta, hoc est obvia, uexterna contingat. Ita enim significatur , magnum, fixumque aut cordi, aut sinitimis partibus haerere

142쪽

Caput XIX. Iis malum , quod motum recordiorum , sanguinis penitus tollens, subitam necem aliquando sit illaturum . Etenim non raro in cordes, quod passim etiam in reliquis muscularibus partibus , accidit, ut modo pauciores, laxae , modo

numero, ac vi majores fibrae, vasaque influentiata, refluentia cum congrua proportione, aut sine ea ad suam integrandam struetiiram concurrant et prinsecto in istis casibus, sortissimus musculorum cui cor ab Hippocrate appella--6tur Lad naturales systoles minori, vel ' majori, quam par est, vi erigitur; unde talis orta imbecillitas, vel extraordinarium robur , non solum tempore cointrahit morbos , quibus ad frequentes, fortesque animi defectiones, subitae moristis praenuncias deducitur; sed homines et vel nimium timidos, vel nimium audaces potissimum constituit: quorum sane priores , utpote maxime pusillanimes , improvisum, ac vehemens pathema saepe dejicit, ac prosternit eo quidem facilius, quo animi passio inceptum , Occultumque in praecordiis malum , veluti pessimam interitus radicem, inveniat ii

143쪽

ris Liber X. Quarto cum nulla Sequentior sit

via, per quam repente de medio tollam tu homines, quam larga profusio famguinis intra , vel extra corpus idcirco secura etiam in certa repentinae mortis indicia a Medico peti poterunt ex signis, quibus docemur, imminere rupturam fummorum vasorum in thorace utero, intestinis haemorrhoidibus, aliisque ita, ternis sedibus. Sed inter signa non du-

ait, M. L;- hia Propera mortis in haemorrhagiis, il-

Itiet Iud sane est, quod tradidit 'Hippocrates

in Coacis, inquiens si quibus sanguis ef

fluxit, rigor supe veniat, ulcera maligna flut icti rei loquentes , inopinanter morium tur . Hoc passim in vulneribus capitis; in carcinomatibus sanguifluis, aut mali gnis aliis ulceribus usu venit , scilicet ut, cum aegri, post haemorrhagias origore corripiuntur dissipata dulci, ac volatili sanguinis parteri, fermento quodam acri, ac pene venefico ad praecordia Acerebrum reassumptos, subito vitam de

serant.

et V et XI. Enimvero, postquam frequenti et , et, reddita sunt humanorum corporum met, extispicia, quibus Antiqui prae horrore,

par litavi sem

144쪽

Caput XIX. II parcius utebantur, nobis clare innotuit; multos, qui ex tempore moriunturis in ternis aneuet alibus, aut varicibus a. borasse Certissimum propterea solliciutae necis signum deducemus ex semejotbca varicum, atque aneurysmatum, quae paulatim ad talem , tantamque exilita.tem sanguinea vasa redigunt, ut aliquam do momento temporis, disrumpant. Et

quidem hic loci dissimusre non pomim,

saepe experimentis comperisse, aneurys---mata illos potissimum aegros inopinato metra,

interficere, qui minus continentem, frugalemque vitam duciant: eos vero, qui parce, sobrie , continenterque vivunt, aliud morbi genus, ac lentus , utplurimum, subortus hydrops , longo cum agone , solet interimere. Quare Medicus , etiamsi juxta aegrorum morta, ac vivendi consuetudines judicia sua prindenter disponat, iroserat. XII Quinto, ex habitu athletico, nulli dubium erit, quin repentinae quoque A,Miso mortis indicia desumi debeant, quoties et athletae , non solum bonum habitum sene mora, iuxta' Hippocratis praeceptum, ' 'pho minime solverint , anticipantes humo

145쪽

ii Liber frum diminutione discrime, verum etiam lauta mensa somno, atque otio plenius saginentur quem sane pleni rem o coloratiorem corporis habitum. Lib. e. , jure suspectum bonum appellavit Cebius. Etenim athletarum plenitudo, cum ad summum devenerit bonitatis, duplici via citam mortem minatur, tum quia' vasa intus forisque infarcit, ac premit, spatiumque propterea fluidorum motui,

ac miscellis aliquando penitus aufert tum ves maxime, quia eadem sanguine vasa disrumpit , ubi minor illorum resiste, tia , vel major sanguinis impetus occur- ' rit. Unde ad rem scripsit 'Hippocrates: compresus Domis sua copias qua maximδcompressiouem fererit, venas perrumpit.. I XIII. Ad hoc ipsum genus signorum refertur etiam obesiis , ac nimium plinguis habitus, de quo sane idem locutus, aph est Hippocr. dum inquit: qui natura asmodum crassi sunt , citias intereunt , quam

iniam pinguedinem, ita habent compressis , atque exilia, sanguinemque proptervolatilium spirituum penuriam , adeo lentescentem, ut ejusdem circulatio, mi

146쪽

Caput XIX. 11'nimo interdum negocion repente intercipiatur. Quorum exempla nemo e. dicorum propriis experimentis plura non congessit, praeter innumera, quae passima nostris Collectoribus referuntur ut in is commemorandis tempus terendum non sit. Illud tamen praetereundum no- his minime videtur, in hujusmodi athle-Σ - ticorum , pinguiumque habituri tunc praecipue subitam mortem a sedulo, doctoque Medico divinari posse, cum apparuerint faciei oculorum color v. latus in lividum , respirationis dissiculutas, cordis angor, motuumque impintentia , veternus, aut vertigo. Si plura circa signa repletionis habere cupis adibre poteris ' Marsil Cagnat Eta Vae XIV. Tandem non aspernanda vem turae ex abrupto mortis inclicia colligum Umtur ex suppressis criticis evacuationibus, aut decubitibus tum sanguinis, tum fluidorum quorumcunque a sanguine seco dentium. Etenim saepe accidit, ut viti

se fluida, vel reassumpta , vel non ultra propulsa, lethaliter subsistant in cerebro, mpraecordiis . Pauca hic sub exemplo

147쪽

iro taber LXV. Puerperam improviso decessuram pene tuto poteris pronunciare, si, pravis humoribus redundans, interdum praefocetur , lochiaque , odorum olfacturi continuo introrsum revocentur; ad cor enim subito resiliunt, mad cerebrum ascendunt atque utrobique lethi- feram stationem inducunt.

- - XVI Simili prognos uti poteris in m 'suppressis haemorrhoidibus apud senes qui illarum fluxu assueverunt, si capitis gravitate ac vertigine, vel cordiso pressione, aut lipothymus post siccatas mariscas diu tentati fuerint, eoque maxime, si vini, lactisque abusus ad necis

causam accedat. Nisi h XVII. Improviso pariter moriuntur

et: im phthisici , quoties circa aequinoctium,

T. .,cio praesertim autumnales, pus per anacatharsim non amplius Xcernant.

R. i. . XVIII Si variota ac morbilli, cum retra 'inter secundum, ac tertium stadium versentur, pertinaciter retrocedant, aegerque in lecto jactetur illum inexpectato moriturum poteris praedicere . Non absimili quidem praesagio utere, cum in aegro caeteroquin languido , .cholera

lium Disitigerim Coosle

148쪽

Caput XIX. I 2Ihumida laborante, sponte , vel arte emcretiones atrabitariae, vel alterius exotbcae indolis immature subsistunt. Neque a vero deerrabis, improvisam necem sin

Ierter divinans in senibus potissimum

apud quos ani fistulae, crurum ulcera nares, vel aures, acri sanie manare consueta, ab eo opere penitus vacaverint,

praecipue si in cerebrosi aut in praecordiis inceptae iam stagnationis , atque irritationis indicia se prodiderint. XIX. Haec autem satis re, arbitramur prudenti aeque , ac perito Medico ex iis enim in reliquas prognosci, a suppressis evacuationibus ventriculi, cutis, aliarumque partium deducendas, ipse ex se argumenta desumet. Illud tamen sedulo, ac semper advertimu , suppres evaeuation istas evacuationes aliquando esse tantum fgna , aliquando etiam causas improvi. sae mortis. Sunt quidem fere nuda signa, cum ea liquida , quae solebant excerni, nec multa, nec pravae admodum indolis extiterunt. Exemplum habemus caute rit exiccationem in senibus, quae illorum interitum praecurrit, eo quia apud eosdem universariam fluidorum, solidorum-

e que

149쪽

a Liber Lque machina , de suo sensim robore re. mittens, omnia oeconomiae animalis ac potissimum secretionum munera Ian. id exercet, quibus penitus deficien- situ. axibu' tandem mors obrepit. Unde non nas inepte Roder Castrere clauditur fonti mutet culus, qui homo es morti proximus nones homo morti proximus, quia fonticulus

elauditur.

D a--,- XX Sunt vero causa simul, lignum

se simu/, properae necis suppresta illae evacuatio nes, quae non copia tantum, sed deIeteria mixtura merebantur meae namque ,

cum intra corpus subsistunt, in aliquam, jam ante debilitatam, partem asoris usus decumbunt , cynimumque exitium plerunque portendunt. Neque interim Lectores taedeat, nos adeo inculcare, ne Medici ex tempore presagia sua effutiant reo enim semper , ubi consuere restiterint evacuationes, subitus morbus ingruit interdum lentus inducitur , qui longo etiam cum agone viam sternit ad interitum.

150쪽

Caput XX. Ias

D signis impropius mortis a cerebro , nerviss

FTi msi supra meminerimus ub

iorum signorum, quae CX ram operantibus instrumentis facultatis animalis improvisam mortem premonstrant de iis tamen plura nunc .apertius dicere institui, mus cum clarius ea doceri, atque in o a. - . telligi soleant, quae suo stant ordine di et 'feipum stributa, quo consum , etiam disciplina, rum peritura sint omniati II Primum itaque capitis , terv rum flectione , quae fortem apoplinxiam minantur, clandestinam etiam necem plerunque praenunciant . Haec , i, men praesagia , ut exitu comprobentur ,- -:

non quibuslibet levissimis etiam cerebrim et

symptomatibus niti debent, sed valide .... ..ti . fundari in cumulo , congestu causa. rum, passionum, scircumstantiarum quae omnia syndromen signorum constituunt . Aggregatur vero ista syndrome , , --. Primo ex aetate ipsius aegri, quae a qua