Jo Mariae Lancisi ... De subitaneis mortibus libri duo, hac tertia editione ab authore aucti, & recogniti

151쪽

ra Liber L. ..in i, dragesimo quinto per totum senium ex.

. T si cipiendis oderationibus aptior esse so-

'retae Secundo ex suppressa evacuatione haemorrhoidum, ' fistularum , herpetis, muci narium, consimilium : quae quidem evacuationes, ac decubitus , sicuti cum vigent , multorum sunt medelae morborum, ita cum sponte, vel arte in senibus potissimum sanantur, facili negocio fortem inducunt apoplexiam, quinties in embro talem vasorum , ac fibra. rum imbecillitatem inveniant, perquam plus liquidorum accipiatur, quam remita

tatur

III. Hujus rei evidens habuimus ellem plum initio Novembris tror in Illustriss

,- re Praesule Ioseph de Totis R. Fabricae S

et me Petri inconomo , sexagenario majori , 8 2:m hypochondriacis melancholicis affecti

nibus a prima juventute vexato qui cum miliari circa regionem ossis sacri herpete, atque aehoroso haemorrhoidum fluxu die juvatus fuisset, aetate magis declivi, primum herpete , deinde adimorrhoidibus destitui coepit, sensimque deterius habuit ita ut decursu postromae aestatis supra modum sitiens, immindice

152쪽

C in XX. IES dice biberit, simulque propter nocturnum aestum, nisi plane nudus, somnum capere non potuerit . Deinceps circa aequinoctium autumnale intensioribus studiis exagitatus, multas noctes vigil transegit, indeque pravo vultus colore contracto , animi deliquiisa quibus ali.

quando etiam antea correptus fuerat identidem per inaequalia intervalla , ac tunc praecipue , cum vel minimum in incesti ascenderet , anhelans tentabatur. Tandem in febrim specie rheumaticam, quam tamen prava comitabam tur symptomata , incidit; aderat enim lingua subobscurata atque arida cum sapore austero amaricanti aderat coryga, sitis, hypochondriorum tensio , vigilia . Sed aderatim caeteris tum assidua publatio intra cranium sub laevo osse petr so , cum recurrentibus infernorum adituum doloribus injussisque contracti,nibus, tum revertens lipothymia , cum primum supra cubile sedere vellet Uri. nae interim erant clarae, solito pauciores Cum vero ita se res haberent, jubeor a SACRATISS PONTIFICE illum invisereri apud quem inito coinsilio

153쪽

ias Liber C silio cum Excellentiss. D. D. de Paulis , VSaxio de futura , praecocique morte statim dubitavi. Qtiod sane circa XXI. diem a principio febris eventu comprobatum vidimus Praesul enim , fortissi-

pides intra cystim sedeam fusci coloris, .figurae pyramidalis detecti fuerunt, qui aquae .vino subsidebant, aceto innatabant Pylorus contractus Cor mini magnum , , nigro cruore plenum tam in auriculis , re ventriculis , quam in summis venis, de arteriis . Pulmones admodum insucti . Secto cranio tendines laterales sinuum durae matris inquatuor ossa induruerant, quorum duo assurgebant figurae triangularis , reliqua ovalis singula vero instar ossis cribrbformis foraminibus reserta occurrerunt. Pia mater crassa , .concretae lymphae copia admodum gravata merebri cor rex solito pallidior Prominentia tertii ventriculi aliquanto solidiores . Plexus choroides mire adhaerebant anterioribus ventriculis, ut inde non nisi magna alhibita vi divelli potuerint . Denique coepio

154쪽

pio suffusio lymphae circum glandulam pinealem cerebellum. V. Hinc vero non aegre deduci potest,

impurum illud sulphur, sol acre, quaret olim phlegmate dissoluta , vigentibus in Praesules, qua solidorum , qua liquido.rum viribus , utiliter cuneabant, diducebantque loca prope coc gem, sensim detrudi, ac veluti despumari prohibita fuisse propter vitium tum sanguinis, suo paulatim oleos volatili spiritu depau. perati, tum ipsorum canalium, peristat. ticis motibus minus, quam parita pollentium . Retenta vero inmultiplicata

in vasis impura ista corpora, primum irritando, sitim, aestum, evigilias deinde , inducendo in fluido universali

fermentationem re vitiando liquidi ne vorum crasim , febrim specie rheumaticam, sed indole penitus malignam, cum nervorum contractionibus, excitarunt; donec tum lympha, tum sanguis ex crasso sulphure,&auetis exoticis salibus densiora facta, in cerebro in praecordiis repente substiterunt, sortimmamque induxerunt amplexiam. VI. Sed ad rem nostram redeamuS.

155쪽

118 Liber , H, a Tertio ex praeviis capitis, tervorum

mire assectionibus poplexiarum prognosci

sunt desumendae raro enim forti apinplexia quis prehenditur, nisi horum pre- ludia symptomatum praecesserint. Haec autem sunt dolor, gravitas, atque imbecillitas capitis , memoriae jactura , in somnum proclivitas, vertigo , coecitas,

membrorum torpor, irae omnibus leves, quae antevenerint, amplexisereae namque in fortem, ac subito interimemtem tandem desinunt.

VIL Et quoniam Hippocrates vult Medicum adeo in divinando peritum , ut non solum ipsam mortem, sed illius etiam tempus praesagire noverit: idcirco etiar sciamus, oportet, amplexias, Ocyssime

...et interimentes, non tantum circa aequin

ima, sed etiam circa solstitia frequentissime contingere , ut alias monuimus Quare per haec tempora eas divinare poterimus, ubi signa praecurrant; inconstitutio aeris fuerit inaequalis , pluvia aquilonaris, iustralis aut aeger utatur parum laudabili vivendi norma ac praecipue insalubrium ciborum , vini sit appetentior Atque hinc senes utriusque

156쪽

Caput XX. Est sexus, quoties eccerebri, nervorumque bis....isia

decubitu coeci evaserint,in post hyema, et r. T le solstitium, inter ipsas noctis tenebras et ' - -

li, ignem , aut plendorem identidem videre videantur j quidem facile, cum sol in taurum ingreditur , forti apoplexia correpti, repente decedunt Significatur enim, magnum jam tremorem , pressionemque ad thalamos nervorum opticorum , partem medulla cerebri post illud solstitium inductos fuisse, quibus ob respondentem quadraturam, longe major, immo maxima in violentissima distractio , pressio succedere solent, quae praesertim ad cerebri circumferentiam simul incentrum in senibus

faetie, brevissime necant . Hujusmodi, Admis o-

vero praedictiones, ex observationibus T. T medico astronomicis deducta, non Ar 2 --tem modo, sed ipsos etiam Artifices illustrant . Vide hujusmodi splendores tanquam malum omen apud Mip. - Hollerium. VIII. Secundo, qui jam diu epilepti

157쪽

igo Liber L pentina morte claudere solent , rupto plerunque intra cranium vase sanguis m, post inductam supra cerebrum confestionem . Quare prudens , sciens

dedicus in is casibus tuto fatalem improviso diem praedicere poterit. ,-- IX. Tertio, qui ex capitis vulneribus, re aris aut contusionibus laborant Cetiamsi in - . tuto esse imprudentioribus viderenturos rigore corripiantur , brevi tempore decedunt. Significatur enim , factam fuisse sub cranio vasculorum rupturam,

unde effusa liquida , dissipato per moram volatili, eaque ratione everSa cra-

si in acerrimamri, veneno similem naturam adierunt, quae tandem quaqua- versum in nervorum principium , ac fines repente diffunduntur, mortiferam. que convulsionem inducunt, in quorum ../et ista cadaveribus fere semper invenitur abscessi'. - hepate , cujus aetiologiam exhibe, mus in nostro ad Hip. Lib. de vulner capitis Commentario. X. Haec sane, quae tribus capitibus improvisae mortis signa perstringimus , --terorum indiciorum , etiam illorum quae ex animo veniunt, exemplar esse

158쪽

Caput XXI. III possunt, ac documentum orati, oportere, Medicum ita prudenter in hoc ne h. gocio se gerere, ut, si non semper veremet' divinet, saltem non saepe fallat . Certitudinem namque exactam in Medico , ut ait Hipp. raro videre contingit. Unde lauda- .at. 'verim , ut quis potius a praedicendo se abstineat, quam imperitiam suam palam ostendat Turpe siquidem est, illum,

quem improviso moriturum pronunciavimus, vel evasisse, vel lento morbo decessisse Agitur in genere de methodo praefervandi a subitaneis mortibus.

Post signa proximum censemus de

praeservativa methodo subitaneae mortis verba facere . Etenim, ut homo gravius , ac frequentius brutis animalibus aegrotat, atque idcirco , pluribus inventis , excogitatisque pharmacis , huic infortunio medetur; ita , cum crebrius quoque improvisa ne, R ci,

159쪽

Liber ci ex internis causis ortae sit obnoxius, rationi consonum est , ut subitaneum diem aut penitus declinare , aut saltem pro viribus studeat retardare. II. Sciori apud Ethnicos antiquissimum fuisse problema , quodnam genus mortis, lentae ne an vero subitae hominibus fuerit exoptandum Vac proinae de Iul. Caesarem pridie ante mortem, cum apud Marcum Lepidum coenaret, hoc moto sermones, omnes antivertisse exclamantem, inopinatum dedi fallacia hominum desideria V votum inane, punitum Ipse siquidem Caesar proprio didicit experimento, omnium pessimam esse necem inopinatam, quippe quae nemque ipsi cum indolentia contigit, ut for-

Inopi ista te putabat, neque sine contumelia. Nos

eta, vero , quorum mentibus in tanta causa, et e T rum obscuritate Deus Opt. Max altum, aeternumque Fidei lumen immisit, illam multo magis mortem tum optimam opinari , tum salutarem optare debemus, in quare ut insignis pietate , ac ju- , h, eis dicio vir Cardinalis Commendonias' ex

Mn in eju D. Augustini sententia . dicere solebat animum sensibus integrum morti com

160쪽

Caput XX aggponere, Deum nobis per Christianae Disciplinae sacra , piaculaque possumus

propitiare

III. Qui, quod, si de solis humanis

foret consulendum, nobis certe nunquam subitum, atque inconsideratum e vita discessum concupiscere oporteret. Quis namque adeo ferox inter commerciali, minum adolevit, qui acerbe, penitusque duos, insua oderit, ut ante mortem testamenta conscribere , mutare,

obsignare , dicere aliquid, aut reddere si cui debet, ad patriae, ad assinium, ad sui denique tranquillitatem pertinaciter nolit 3 Qui liberis consilia , amicis , ut fecit Socrates, dare oscula negligat 3 bmeamus itaque, quantum humanari quantum sunt aeterna aestimanda timeamus, inquam, inopinatam, subitamque mortems Deumque propterea Universalis Ecclesiae vocibus enixe precemur, ut nos ab eadem pro immensa sua benignitate tueatur. IV. At nostri suscepti memores instituti partem esse, putamus, diligenter empendere, qua methodo a causis hujusmodi interitus solerter declinemuS. V. Enim