Jo Mariae Lancisi ... De subitaneis mortibus libri duo, hac tertia editione ab authore aucti, & recogniti

201쪽

rps Liber ILnecem afferre possit. Contra vero pau-Peres , quemadmodum facultate destituuntur deligendi cibum,' potum caeteraque ad valetudinis tutelam necessaria , ita passim ad vulgaria, minusque plerunque salubri , sunt incontinentiores divitibus; quinimo, quoties alicumsmorbi praeludiis tentari incipiunt, curationes vel nullas suscipere, vel pror garo solent; idcirco in iis tum solida praecordia praesertim ac cerebrum, sensim labefactantur, tum fluida ad mor. bos inferendos Lacinedictis in partibus

manifestandos magis exacuuntur. --η, - III. Alterum deinde , quod accurate

tam pariter . diligenterque considerandum

et mi venit , versatur circa sexum, in quem istarum decursu tempestatum mors furere visa est haec enim , ut contra maesculinum hostiliter agere, ita sequiorem sexum fere intactum relinquere conis vit ut vix paucas foemina; subito modi tuas ad hunc usque diem numerare o Ain b. xuerimus. Conditio sane morbos commum de stitutionis , persimilis alteri, quae Iustbu , - niani tempore observata fuit Constantinopoli , ubi popularis quidam morbus

202쪽

Caput ut i s

mares magis , quam foeminas, absume. bat. An quia mulieres , Catameniis di purgatae, morbificum apparatum ad thritativam, aciutacativam plenitudinem

colligere, utplurimum prohibentur An satius , quia foeminae , etiam plebe aetatemperantius vitam plerunque ducem res, minus pravorum uocorum solent congerere pIV. At illud certe ex duabus hilaei, servationibus praecipue constare videtur, continentiores in cibo potu, ac Venerea subitaneis mortibus se huc usque, portune vindicasse incautos vero, luxuriosos, vinososque improvisis facile mor. tibus concidisse. V. Postremum sedulo animadverten

dum illud sane est , quod morbi, unde E

subitae mortes ortae sunt, non semperjisdem signis, ac symptomatibus stipabantur. Etenim aliquibus , per aliquot

ante mortem dies remorescentia ad cintem apparuit, qua repulsa, fortissima supervenit apoplexia ut contigit in primo casu illorum, quos post repentinam mortem disiecuimus. Donnulli vero diu ante necem, anhelitu, palpitatione vertigi

203쪽

1 6 Liber Illigine , atque animi deliquio saepius cor

repti , morte tandem occubuerunt; ut m V casu observatum . Vidimus etiam non paucos, qui, Pmcurrente thoracis, totiusque corporis convulsione , sublati suerunt, quorum numero quartus casus accensendus . Nec desuerunt qui, ex assectione fere scortatica die valetudinarii degentes, propter improvisam tandem choleram , subito conciderunt quemadmodum accidit cuidam Sacerdoti Societ Iesu . Denique, ut paucis comesudamus, non eadem omnibus communia signa mortem praecesserunt, reo mitata sunt ut jure optimo fateri possimus , Libitinam ex peculiari uniuscinjusque corporis dispositione, magna ex parte in Romanos grassatam fuisse Cointra vero fit, cum ex principio dumtaxatri' universali frequentes interitus in genus aliquot animalium debacchantur Iunc enim eadem semper indicia tactionum, que hesiones, mortem praecurrunt. Hinc

inim iurei legitur apud Sylv. , anxietateS, au'

seam, ac Vomitum suos in primis aegros obphil invaline, kapud Fracast. de caprige na clade canentem signa futuri mortis tussi-

204쪽

Caput III. I Itussiculam semper praecessisse; quemadmodum anthraces , bubones pestem comitantur,. prodromi necem plerunque denunciant. VI. Accedit etiam morbos, qui elapsis mensibus ad mortem iter iecerunt, nulla contagione in affines, necessarios, aut in cadaverum sectores migrare observatos fuisse rindicio sane non obscv. ro, nullum injis viguisse virus, perquod de ullo epidemico, aut pestilenti morbo

fuerit metuendum.

VII. Novum sane non est, per intervalla, incertis reditibus, hic illic subitaneas mortes ex sporadicis morbis in terris apparere . Etenim non solum Vene ,

tiis , sed Romae , aliisque Italiae Civi-2G2 et

talibus id contigit circa initium praeterbum ti faeculi, ut narrat ' Dom Tiridus in tra . o. etates, quem de hoc eodem argumento di, mori, illa occasione satis diligenter conscripsit. Pariter Romae sub Alexandro VII cadavera quamplurima repente mortuorum adaperta fuerunt a Ioli Trullio Chirudigo Pontificio, qui fere in omnibus, vasorum vel intra pectus, vel intra cranium rupturas comperit. Novimus e Z iam,

205쪽

ret Liber u

iam ante multos anno in Hetruria crebro homines ex tempore mortuos, quorum causae modo in cerebrosi modo in thorace deprehendebantur, de quorum sane casibus locutum fuisse arbitramuris in dissete. Doctissimum Carolum 'iracassati . Ut retrum proinde serio quidem de ipsa morte cogitare, sed mirari minime debeamus, eandem non raro nostris praesertim aberratis sipathematibus accersitam, clanculum, ac festinanter ad nos venire.

Numerus morientium in Urbe forsitan hoctem. Pore minor extitit, licae major visus sit, ex quo consisti, Dexitiales Romae mor dbi nequaquam vagati sunt.

ritiores Medici hoc anno duci deberent ex paulo frequentiori subito morientium numeroin Urbe sit et et adverterint, decursu superiorum tempestatum, aestatis nempe, autumni, atque hyemis, in quibus crebro repentini hin

206쪽

Caput IT ipsminum interitus contigerunt , morbos Romae consuetos, malignas nimirum febres, pectoris inflammationes , aut prava dysenterias, ex quibus multi solent decedere, rarissime invaluisse; ita ut in hanc nostram temporis constitutionem illud apte quadrare videatur, quod 'Hi et pocrates aetate sua observavit, .msolutiones nimirum coepi me ex diderationes e

quidem multo ex iois subit mortuos fuisse

cum morbus esse satis popularis Catera incolumes degebant. Unde si subitaneae hujus anni mortes, quae sere soli contigerunt, conserantur cum vulgaribus mortibus singulorum ex superioribus annisu credimus , hosce interitus longe pauci res inventum iri. Quid igitur erit causae, cur nunc miremur , plorem usques animarum excepto periculo' forte non adeo magnum numerum acutissimorum morborum, repente interimentium, cum plures mortes ex aliis , ac potissimum acutis aegritudinibus , elapsis annis , impavidi, siccisque oculis spectaverimus pille siquidem pravorum humorum apphe ratus, qui alias ex aestate pluvia, ac pravitate fructuum nostris in corporibus cis Pau-

207쪽

igo Liber ILpaulatim colligi , vivi cuiusdam se mentationis, ac pene putrescentis liquidi aegros longiori via de medio tollere consuevit hoc anno in se ipso magis

ptior ad motum, potentior hae ad sinlida irritandum , scindendumque , illic vero ad fluida coagulandum , aut dissolvendum, redditus fuit, proindeque adeo praecipites mortes valuit inducere. Exinde animos ad spem ereximus, transacto verno aequinoctio currenti anniri Tob., per novam aeris , ac terraquei orbis r fermentationem, Perque Tentorum pedi inutationem , morbosum istum partici Iarum concursumta, commixtionem variatum iri unde lethalis, ac mortiscira constitutio de sua remitteret saevitie, Deoque omnium bonorum largitoriae: bitas hiudes sospites , hilaresque redderemus. Quod sane praesagium exitu maexime comprobatum nunc cernimus, cum opus hoc in lucem edituri, expolimus Sed quoniam nullum in terris bonum 'is, o, is absque militura mali hominibus accidit

et: Tetr inde sit, ut, dum de felici faustaque ropentinarum cessatione mortium jure ga

208쪽

Capis C. grdemus o gratulamur , sub foenore beneficium nos accepisse, praesentiamus Nunc enim, vel decursu aestatis, acutas febres, lethalasque permneumonias a vire passim intuemur, dolemusque

hae remedia hoc anno is maxime profuerint, qui a subitaneis morbis, repentinas morites minitantibus, evaserunt

Cum saxis pateat ex antedictis,

Nobiles, ac divites, immo, ut postea rescivimus , nonnullos etiam pauperes, subitaneis modbis tentatos, hoc anno convaluisses; non

dubitamus , quin plus , utilisque nosterfuturus sit labor in is diligenter recensendis, quibus jidem ex repentinis mortibus evaserunt. Ita Medici, recurrentibus aliquando consimilibus anni constututionibus , firmata novis experimentis invenient praesidia , quorum ministerio aegri vel a morte penitus vindicari, vel saltem tantum temporis lucrari valeant,

209쪽

I82 Liber Lut anteactae crimina vitae quod cardo rei esto sacra exomologesi expiare se. que Numini commendare possint. II. Et quoniam aegri, qui morbi vim superarunt , quantum nobis innotuit, apoplexiis cum epilepticis , vel syncopalibus assectionibus , absque ulla tamen

vasorum scissione, aut ruptura, potissimum tentati fuerunt idcirco rationi consonum ducimus, ea nunc remedia indicare, quae in hac temporis constit tione plerunque utilia deprehendimus., .... III. Inter ea Vero, quae maxime pro-m et ficere visa sunt', primas tenuit sanguinis: T missio abjis, vel illis venis, juxta aegrinrum vires , consuetudines , aut suppressas evacuationes celebrata, ae praesertim in viris plethoricis, nunc ex brachio , - .h nilnc ex pede . Ubi advertimus in astat et2 ctionibus apoplecticis , curn resolutione alterius cruris , nos proficuam expertos fuisse venae sectionem ex syderato talo institutam fluente enim ex flecto membro sanguine quemadmodum in coxendicis doloribus aperta sub eodem poplite , vel in crure , quam ischiadem vocant, vena , feliciter contingere, o,

210쪽

Caput V. 18sservamus facilius ac fortitis dimoveri possunt obstacula convulsionum, . . structionum, quae in vasis laesa partis spinalis medullae , vel cerebri basis pertinaciter haerent . Quibus autem haemo

rhoides, aut menstrua restitissent, juvit ex pede, atque ex podice . Tandem iis ,

in quos vel ob provectiorem aetatem nulla inferiorum venarum sectio cadebat vel post alias phlebotomias contumax adhuc strangulatio sanguiferorum cerebri , inuum dura matris persevera bat , miram opem tulit aperire venas frontis, nasi, inpraesertim jugulares, ex quarum profecto sectione , quanquam sero , citra praevias dispositiones tentatas aliquam tamen utilitatem reportavit Illustrissimus Praesul Rota , qui ,

cum acuta febri, suffocativa pulmonum plenitudine correptus esset, indicata missioni sanguinis ex cubiti flexuracdolente nobiscum D. D. Bernabeo diligenti ejusdem Physico omnino repugna,vit perperam enim hac de re astra sibi familiaria consulueratri facta postmoedum ad cerebrum metastasi in apople-Niam inciditu, cum minus speraretur,