장음표시 사용
291쪽
ro imo frequentissime haeretici errant eta i norantia Dialecticae, quam Dia Augustinus vocat scientiam Consequentiar 'm , aci quam recurrendum esse ait quando nexatur aliemus ratiocinationIs consequentia , Sit e Xemplum prioris modi errandi, fides catholica docet Deum initio temporis Vtramque de nihilo Condisse creatur arri, totumqUe Uni Uersiam non abaeterno fuisse,sed ex tempEre inceptisse, Aristote Ies vero Vehementer errauit putans se demonstrasse, uni- Uertum abaeterno fulsi: neque initium temporis habere voimi Te. Qui quidem ex omni mocia immutabilitate Dei SceN mala intelligentia illius MaXimae videlicet, causa tota Iis semper eodem modo dc necessario immutabiliter existenti idem essectus omnino sequitur , sic male ratiocinabatur. Prima causa qui est Deus non potest neque potuit aliter se nabere quam se habet, ergo semper eiusdem e re ctus est causa, ac proinde non fuit possibile mundum iticepisse cum tempore. Alias in Deo posset esse aliqua mutabi litas ita ut aliter se haberet si mundum non creasset . quam modo se habeat. Sed vehementer errauit, volens sua maxima, quae ex creatis Sc finitis causis colligebatur, primam de infinitae potentiae causam comprehendere. Cu enim Deus
semonstretur ess urus actus ac proinde infinitus in suo esse, hes, et etiam infinitu modulti causandi per liberum arbitriuUbsque aliqua indifferentia possibili intrin libero arbitrio. Quod non intelligentes Uultπnilosoph0rum, quidam liberi arbitrii facultatem negauerunt esse in Deo quam hominibus concesse cunt, quidavero omnia eX necessitate fati euenire;asseueraueri r Riij in alios errores inciderunt, quia proprio iudicio omnia coprehendere attentarurit. Fides autem catholica quae non destruit sed perficit naturam docet Christianos Philosoplitis
recte de Deo naturae aUtore lentire,neque plus sapere quam oportet 1apere, sed sapere,ad sobrietatem. Velle ante ipsum
Deum,etiam ut naturae autore, quantum ad rationem S imo
dum causandi omnino comprehe dere,non sobrietas sed potius ebrietas appellanda est. Caeterum studio verae sapientiae e X creaturarum cognitione, Deum esse & primam orn-nium rerum causam siste, Olligere,sobrietas est , dummodo qui
292쪽
qui lic philosophaturati tra meta sui finiti intellectus se contineat 3c nolit etiam naturdi autore Hi iti moeso causandi omnino comprehendere. Haec breuiter non abs re commerno iaraui intendens in locutionibus myster ij sanctissimae Trinitatis de praedestinationis S grditae piam modestiam nouitios Theologos edocere. Sed iam ad nostrum institutum
Ad quae tionem propositam Vnica conclusione respondetur. Non opus est Catholico Theologo ad syllogigandum interminis diuinis neque ad dissoluendum paralogismos qui contra mysterium Trinitatis fieri possunt noua Diale desica: sed sui iacit ea quae naturali lumine inuenta est . Haec
conclutio no aliter comprobatur, quam soluendo argumeta
in principio huius quaistionis prΘposita. Obseruandum est autem duplici via praedicta argumenta posse dissolui a Theologis. Prima via communis est, quam seqHitur Doctissimus Magister Soto ac praeceptor noster in tractatu de terminis diuinis libro quinto suarum
Summularum. Pro cuius intelligentia notat e X aliorum opinione terminos diuinos esse in triplici disserentia. Alii sunt ementi alas. alij per hales. Salij notronales . Termiunus essentialis ut aiunt, est terminus qui simponit pro essentia & qualibet persona diui sim, ut hoc nomen, essentia, hoc nomen, Deus,Terminus personalis est M ro una persona divisim supponit, non tamen coniumstimwrri Minribus,ut hoc nomen , persona,hoc nomen, Pater. Secsterminum notionalem dicunt esse , qui pro pluribus personis coniunctim supponit, non tamen diuisim, ut hoc nomen Trinitas hoc nomen , persona un numero plurali Θ At vero ij Dialectici terminis abutuntur contra eorum significatios' sc usum loquendi Theologorum. Nam inprimis con-undunt terminos. Aut enim requiritur, ut terminus sit essentialis, quod supponat immediate pro essentia Sc personas S sic hoc nomen, essentia, non esset essentialis , quia non supponit immediate pro persona. Aut satis est , quod supponat pro essentia S persona siue immediate siue me diate,& sic hoc nomen , Pater , esset essentiale S hoc nomen essentia esset Personale. Deinde contra rationem est
293쪽
asserere hoc nomen,persona, in numero singulari essener sonale & personae in plurali esse notionale. Et praeterea dicere hoc nomen, Trinitas, S personae, in Plura ii esse notion alia, est contra communem sensum theologorum in i . lententi distines. 18.& 29.& contra D.ThOm. I, P, quaest. 3 a. Notio enim est ratio innotescendi siue cognoscendi diuina Personam,quatenus ab alia distinguitur,ut inquit Augustianus lib. de Trinitate cap.7. Alia esit notio qua pater intelligitur ingenitus & alia qua intelligitur gentror. Vnde quinque notiones duntaXat sunt in diuinis, scilicet, innat cibilitas, Paternitas, Filiatio, Pro essio, di Spiratio,ergo D Omen, Trinitas, quod pro tribus personas supponit non est notio Male. Multo ergo melius nomen essentiale in diuinis dicitur esse,quod per te & immediate i formaliter essentiaria significat siue in abstracto ut essentia, Deitas,bonitas; siUe In concreto ut, en Deus,bonus,iustus. Nomen autem. personale
est duod perse dc immediate significat personam, ut Pater, Filius, Spiritus sanctus, dc perlona&personae, in plurali, MTrinitas quod est nomen personale collectivum. Tandem notionale nomen est quod significat notionem per modum actionis vel paulonis,ut generare, generari, generans ει genitus. Errant praeterea moderniores illi Dialectici opinantes nomen esse male in abstracto non solum supponere psis essentiam Pediate. ed etiam mediate pro perlona . Neque aenim dist guunt inter verificari terminu de aliquo dc sup pom te pso illo. Et consequenter aiunt, nomen essennalecinabstracto posse dupliciter distribui vel particulariaari. Vno modo complete,alio modo incomplete. Complete quidem distribuitur pro significato mediato immedinto : incomplete uero, quando lum distribulauc pro significato immediato. Et multa alia dicunt, quae vel recensore pudetά I me niunt enim modus a falsa Dialectica,quomodo haec propo ' sitio est falsa: omnis essentia diuina est Pater,& haec sat vera, aliqua essentia diuina non est Pater. Nam si in uniuersoli Q-stribuatur complete nomen, essensia, accipitur etiam prooeisonis,& sic est salsa: quia non omnis periona est Pater Et in necta tua dicunt nomen essentia Particula rigari P coaliqua pet nactuta non ςst Pater. Sed valeant lai Doctores,
294쪽
qui non Iolum ignorant: propr tum odum loquendi sed periculose & temerarie loquutur. Cu enim in diuinis non sit n si unica timplicissima S singularissima e flentia, idem est dicere, estentia diuina est Pater,& omnis essencia diuina est Dater. Contra quos vehementer inuehitur praefatus magister noster Scito. Nos vero D,Thomae doctrinam per omnia sequetes in I. P. R. 39. art. 3. . S negamus nome essentiale in
abstracto posse supponere pro persona, ct nomo personale sup onere Pro essentia , qua nuis Vtrunq; nome ver isice turde alterius significato, dicimus enim Pater est essentia, & essentia e a Pa r propter identitate essentiae cum Patre, non tamen idcirco, cocedimus nomen, essentia, accipi pro Patre, Vel Pater pro essentia. Cum enim voces sita signifieata mediantibus conceptibus reonesentent , nihil aliud significant quam quod in Conceptu representatur secundum modum significandi ipsius conceptus, S quia cum aliquis conceptus repraesentat aliquam naturam in abstracto , non rς prae sentat habentem illam naturam, neque immediate neq; nam diate, ac proinde neq; potest supponere pro habete natura. Na suppositio non solum est verificatio de aliquare sedi est acceptio termini pro re quam sigilaricat. , noe si terminus no sto nificat aliqua rem non poterit Pro illa accipi nec sup- Ponere: quantias possit verificari. Terminas enim qui sup . Ponit pro aliqua re,ponitur vice illius ac nuntia una de illa re actiones vel passiones tali rei conuenient s. Quemadmodum utimur hoc vermino, homo, ad enuciano actionem vel passionem signifieatam Peae verba. Vt homo ambulat: homo disputat: & quanuis materia S forma hominis non different realiter ab homine,tamen quia in abstia-ctos nificant humanae naturae partes, non dicimus materia ac forma currit, vel humanitas currit, quoniam amones Soassiones sunt suppositorum , abstracta vero nulIo modo significant supposita , licet propter identi talem rei de illis aliquando velificentur. Et eadem est ratio de nomine significante suppolitum in concreto, siue significante naturam in concretor ut hoc nomen Deus , siue significante propcie
ratem personae , v x hoc nomen , Pater. Neutrum enim
poterit supponere Pro essentia in abstractoi: qtianuis
295쪽
de illa verificetur. Notandum est secundo in Trinitatis sa cratissimo mysterio V hanc quasi maNimam proposi tionem a catholicis amplectendam esse. In diUinis omnia sunt unum , ubi non obuiat relationis oppositio. Circa quam maximam intendimus explicare, quo Pacto non repugnet principi jς Dialecticte quae naturali lumine nota sunt. Id
quod non aliter erillainus fuam soluendo argumenta con trariorum assignantes communta defectu si, qui in malis
consequenti js quae feri solent in materia phy sica. aut metaphysica assignari solent: quibus abunde fit 1atis iuYta documenta Dialect1ca: etiam dissolvemus paralogi imos , qui fiunt in locutionibus de myster ijs fidei Caetholicae . Nunc igitur ad argumenta, quae in principio huius quastionis
proposita sunt respondeamus. Ad primum argumentum, communis via Modernorum est negare, illum esse syllo
rasmum in Darii, quia intrinsecum defectum habet in medio quod non distribuitur complete. Nam ut complete distribueretur deberet distribui Dro omni re quae est essentia diuina: & sic esset fari maior: quia fieret sensus , omnis res quae est essentia diuina est Pater,ubi licitum esse: demon straxe sub illa distributione Filium, aut Spiritum sanctum. Sed profecto hic modus respondendi nunquam mihi placuit etiam ab adolsontia. Cum enim syncathegorema, omnis, ex modiatae signi attonis habeat distribuere terminum l cui adiu fit ut pro omni suo signiracato Pro quo acchmkur
o igentiam. copulae, non video qua ratione non di
stribuar, essentiam diuinam, pro omni suo signa sic ato prociuo supponit vel accipitur. Neque video quomodo talissat o entili argumentanti contra nostram fidem,S volenti proebar esse contra principium umine naturali cogalium; Diei de omniόquod etaere erun i n hac consequentia ;
Deitas est Pater, & Filius est Ueatas,ergo Filius est
Non enim intelliget, quomodo nomen Uestas uncti, buatur compla te: sicut humanitas distribuitur complete inhad, omnis humanitas est cornposita eκ materia & forma. Derilaue huncinio dum .res ridendi 1D-i 1uenio in Diuo vero laiIIo paralogismo non assignamus. ictis ' ivium intrinsecum a Sui R: PQita asi risus medium distri
296쪽
bui pro omni suo significato pro quo accipitur. Neq ; enim
concedimus naturam tu abstracto significare personas , sicut neque nomen Personae significat essentiam in abstracto, quan uis ad inuicem veritice mitr. Assignamus autem defectuin e X trinsecum , quem Diuus Thomias appellat fallaciam dictionis , quia mutatur quid in aliquid. Nos autem hulac defectum ab identica ad formalem locutionem nominamuS. Et Insuper Proferimus simile exemplum in physicis. Nam haec consequemia apud Philosophum non valet,
Omnis motus phy ssicus est passio S omnis motus physicus
est actio, ergo actio est palsio. Non quia medium non di- nriouatur complete, sed quia fit argumentatio ab identica ad formalem. Nam maior Sc minor verificantur in sensu Identico: conclusio vero importat oppositas relationes in utroque eX tremo. Et fit sensus quod qua ratione actio com Paratur ad agentem , Comparatur etiam ad passum. Quod talsissimum est. Nam alia est relatio motus ad agentem, aliae ad patientem , quantiis secundum significationem huius termiat; itiolus, inclifferens sit ut possit verificari de actione vel passione, etiam si non significeti determinate actione neque determinate passionem. Respondebit itaque C tholicus Gentili , sicut tu negas praefatam consequentiam, quae videbatur e ste in Darii, ita ego nego tuam Consequen-τιλin propter similem defeetum . Docet enim. Im fides no- lira,tres personas diuinas constitui S ad inu em differres OlIs relationibus realibus , quae fundantur in procinioris Unius personae ab altera. Et hic modus respondendi sun dat ut in doctrina D.Thomae ubi supra negantis eXPresse, naturam diuinam in abstracto supponere pro personis, Vel viace versa nomina pensonalia in concreto neque in abstracto iapponere pro natura in abstracto quanuis ad inuicem ve- Titi centur,quia non obuiat relationis Oppositio. Tenemus itaque completissimarn esse distribimonem cuiuslibet termini si distribuatur pro omni illo pro quo supponit. Neque Vero supponit vel accipitur nisi pro illo quod significat. Et
eadem est ratio de hoc syllogismo expositorio haec essentia est pater,&haec essemia est Fili us,ergo Filius est Pater.Noenim est legitimus.: nam habet. defectum etatrinsecum quia. S a muta.
297쪽
mutatur quid in aliquid, vel quia sit argumentum ab identi
ca ad formalem, seu a minus formali assim agis formalem. Id quod addiderim propter illam solennem disputationem inter theologos; An relationes formaliter includatur in essetitia. idam enim negant contineri formaliter relationes inessentia. Alij vero partem affirmativana sequuntur. Quibus equidem libenter assentio propter simplicitatem diuinae es.sentiae,quae cum relationibus personalibus nullam compositionem, ne metaphysicam quidem i admittit. Vero in est tamen,quod si cotineri formaliter, litelligatur secudu nostrumo tu concipiendi, non continentur relationes aut proprietates personaru in essentia. Eis1 isto modo intelliger It sequetes Parte negativa certa est sentetia Hoc enim est quod nos dIXImus, nonae es Lentiale in abstractono significare re Iationes nec personas. Sed quia ipsa essentia vel Deitas fecundum
se Sintrinsece in sua diffinitione, si1 dissinitio potest diei iret infinite persectae includit omnia quae esst,mao is formaliter qua homo oncludit natura animalis cu rationalitate dcirco negari no potest, hac propositione ς Deitas ei b Pater, e formale eκ parte rei significataei sicut haec; Deitas est Trinitas personaru. Nihilominus in hac propolitione Pater est bilis fit sensus magis formalis no solii secudu modu sigi cicadi terminoru sed est a e X parte reria significataru qu e striri formaliter Q sitae relationes realiter distinctae . Ac propterea illa oro positio est falsci & haeretica Neq; enim est 'sensusus, initer est res quae est filius, nahazc proposipso Vera est, si quidem pater est una re S,scilicet una delias quae est sil LA Merito itaq; diximus inritia cosequetia fieri aret inem uabidelica adsermale vel a mimis formali scindu moducationis S nostru modu cocipiedi, ad Iocutione maris torma Ie etia ex parte inu significaraik.S hoc est mutari quid in
Hd secundum argumentum nego sensequotiam Pronter defecto exti insecu, quia mutatur appetiatio. Na minor praemii , est affirmativa Vera, quia e X trema verificat ut ad inuiceratione idelitatis rei significatae. At vero in HS clusione, Essentia diuina generat,quia Verbii generare, est adieci tuu Scapplicat actione generandi ad suppositu significatu nomi-
298쪽
Essenti, pro quo supponit loquor de supposito termini
essentia, pro quo sustponit, no aute de suppωsito in quo exi stit,illud enisti in persona Pro qua Deitas no supponit, caigitur dici inus, Deisas gerrerat,predicatu applicat suu formale ad suppositu significatu perlim substantiumquod est Deitas, Cui 5 copetit generare ut quod generat, alias quod ge neratione prς cedit esset realiter distinctiim ab essentia generante. Vnde defectus est variatio appellationis eκ parte verbi adiecitu quod in itiatori applicat suum formale significatum ad suppositum Patris, quod est ipsa persona gene raris significata per substantivum , Pater, per quod nonsgnificatur essentia, quanuis de illa verificetur in minori. At vero in conclusione minor extremitas accipitur Vt suppositum qaod generat S consurgit falsa propositio. Nonsolum quia essentia significatur in ab sttacto dc actiones di n. tur esse supposito ruminam si haec ratio sola sufficeret etiam
haec esset talsa. Deitas creauit mundum, quae vera est&Catholica. Sed potissima ratio est S unica,quia id quod procedit ab aliquo per generationem debet esse simile in natura S distinctum in persona. At vero Filius in diurnis proprProcedit a Patre per generatis nem similis quidem in natura sed realiter distinctus in persona. Non igitur potest dici
filius genitus ab ementia,a qua realit Fr non distinguitur, LAactionibus vero diuinas ad extra,constat ea Mae procedunt realiter distingui a Deitate, neque opus esse vi habeant similitudinem specificam in natura, cum non sit proces nn 'uralis S uni voca cum processionibus ad intra, unde respectu actionum ad eκtra quidquid Deo velPersonis cora iv. Pra
dicatur etiam de ipsa Deitate:neque est aliqua disserentia inter quod est & quo est. Ad tertiuarguane tu aliqui solet respondere medium; hic
Deus;no eme terminu singulare eo quod comunis est tr1bus Personis. Verutasne haec comunitas no destruit ratione termini singularis, cui per accides est ut res illa sinetularis qui signa sicatur sit reat i ter comunis tribus personis. Haec enim comunitas no ost eκ modo significa di termini, fed eκ infinita P chioire rei singularis sigilificatorque ea de omnino est 3 res res&vna singularissima res. Pater enim & Filius S Spiri-
299쪽
tus sanctus non solum quilibet eorum est hic Deus , sed ideomnino hic Deus , cuius Deitas unica singularissima est. Quam ob rem existimo ad rationem syllogiZandi tufficientissime;hic Deus esse terminum singularem Sex illis praemis sis male infertur, ergo genitus est generans: quia mutatur quid in ad aliquid vis diceres , hic motus est actio, hic motus est passio, ergo actio est passio. Sed contra si , hic Deus,est terminus singularis sufficiens ad expositorie syllogi Zandum,erit etiam sufficiens ad oppolitionem contradictoriam: verbi gratia hic Deus generat, hic Deus. non generat, erunt contradictoriae. Con1equens est falsummam utraque videtur vera. Amrmativa quidem, nam hic Deus supponit pro Patre ac proinde , si Pater generat S. Pater est hic Deus ergo hic Deus generat, similiter probatur negativa veτa. Nam,hic Deus etiam supponit pro filio propter modum significandi in concreto, ergo si filius non generat S filius eῆ hie Deus ergo hic Deus non generat . v binon videtur aliquis defectus committi eκ praedictis. Huic argumento
respondeo. Concedo sequelam sed nego veram. esse negat I-am. Nam ille terminus, hic Deus,quantas supponat Pro ti-io ad enuntiandum de illo quamlibetactionem vel patSIonem tamen non limitatur aci supponendum tantum Pronio quando de illo negatur aliqua actio vel passio, quae conuenit huic Deo rationet alicuius supposita ac proinde idem est dicere hic Deus non generat,ac si diceres, nullum mppo tum no quo suo ponit, hic Deus, generat, supponit autem pro Patre ergo si hic D S non generat, Pater non geTerat. Et hoc fortastis est quod eX doctrina D.TRomae aliqui difirmant Quod quando praedicatum est notionale trahitur Iubiectum ad standum pro illa Persona cui compet It illa not1o. Sed orosectis arbitror hanc doctrinam Verificara non eκ modo si nificandi terminorum, maKime si dicamus Deus getaerat, Deus non generat, quae etianisunt cot diei , 1ae e X Parte rei si mi ficIae, qui est unicus singularissimus Deus. Sed prouen e e X hoc ipso quod hic Deus eri modo significandi an concreto habet supponere Pro omni habente hanc Deitatem. Vnde in pro oositionibus affirmamus ubi praedic tu in aliquod notionale,sufficit si Praedicatum verificetur de
300쪽
uno habente illam Deitatem. At vero in propositione negativa requiritur ad veritatem eius quod praedicatu remoueatur ab omni habente hanc Deitatem: quia omnis habens hac Deitatem est hic Deus singularissimus. Et hac via melius videtur satil fieri sophisticis argumentationibus gentilici aut haereticorum, si non fingamus aliam dialecticam in locutionibus diuinis. Sed supposito nostro mysterio,si ab hoc De Osingulari ahquid remoueatur, necessie est remoueri ab omni habente hanc Deitatem. Et quia sunt tres personae subsistentes in hac Deitate, necesse est si ab hoc Deo remoueretur ge
nerare remoueatur etiam a quavis persona. No tamen neces
se est, si hic Deus generat ut omne habens hanc Deitate generet: sed sussicit quod aliquis habens hanc Deitatem generet. adaam Obrem omne S nae propositiones verae sint. Hic Deus genera hic Deus generatur,hic Deus spirat hic Deus
spiratur, semper ostendentes eundem Deum, non tam eri Uerificantes propositiones pro eodem supposito physico di in
Communicabili. Ad quartu virgum et u respodetur eX praecedenti doctriina negando omnes illas consequetias esse syllogismos. Et prima quidem defectum habet intrinsecum quia medium in affirmativa minus Grinaliter tenetur qUam in negativa, qui est defectus intrinsecus: sicut in hac consequentia ; Haec actio non est passio dc haec actio est motus ergo motus non est passio. Nam in maiori pratmissa negativa subiectum de Praedicatum distinc has relationes important, & in uinis oppositas: ac propterea verificatur negativa, filius non generat , S in minori non est illa formalitas oppostarum re lationum, scilicet filius est Deus. Deinde etiam est defectus extrinsecus cum infertur ergo Deus non generat. QVia virtualiter est quasi argumentari a non distributo ad disti ibu tum eX parte minoris CX tremitatis. Quia cum in diuinis non sit tri si unicus singulari sis inaus Deus , si ille non gene-τat, nullus Deus generat, ac proinde nullus habens Deitatem generat. Sed vice versa in arfirmativis, quidqs id com- Petit uni supposito incommunicabili, necesse est Ut competat huic Deo, quia Deus stapponit pro habete Deitatem. Idem desectus committitur in secunda consequentia Ecb S in Iez-