Institutiones chirurgiae rationalis tum medicae tum manualis in usus discentium

발행: 1783년

분량: 525페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

401쪽

Η Α omnibus signis est, quod saltat. At fidem calculi

eiunt digitus in anum demissus, et ad vesicam datus, a lateque fistula, quae per urinae iter, in vesicam inpellitur. Tamen ne cum hac quidem in omni l. su satis certi medentes sunt. Nam, si paruus calcus ς est, effugere fistulam potest, si mollis et arenosus; 4 tunica inclusus, suspicionem Carunculae facere, a les saepius vesicae increscunt, vel indurati interni sicae velamenti. Quare medenses non satis habero

bent, fistulam semel in vesicam demisisse; Et, ubi

finissa est, huc illuc moueri oportet, quo, vi forte Caldus aliquo in loco lateat, vel maximam partem, tunis vescae inhaereat, per longam tamen et curios uri quisitionem inueniatur. Corso autem indicio, calatum intus esse, cognoscitur, si fistula' in calculum in. dens sonum edit. Multum etiam iuuat cc nouisse,um unus, an plures calculi in vesica sint, mobilesioni, an adhacrescant, magni, an paruit et num vesicama sit, an vitium in velamentis habeat. Sed in haeo ,

xpedit, saltem in pueris, tam digitis, in anum conietis, inquirere, quam fistula, in vesicam compulsa.

. I 36O. Neque vero tutum est, omnes Calculosos Curaro.

Secari igitur non debet, cui vesica intumuit, et callo indurata est, cuius vesicae velamentis calculi increuerunt, eum cuius urina purulentum quid, et mali odoris eXcernitur, maximo, si aeger ex lumbis dolet, et vitiatirenis indicia habentur. Senium quoque absterrere medentes potest, ae si valde corruptus habitus est. Etiam omne neruorum vitium inutilem aegris hano

Chir giam facit, et vita periclitatur, si vel nimis magnus ealculus est, vel tunica quadam inclusus: Quod si aeger ac necessarii tamen hoc auxilium adhiberi malint, . quam nullum, proe osito metu, nuli in sere spem

402쪽

superesse, indicandum est. Et nunquam licet certsalutem promittere. Plurimum tamen spei saei 'potest aetas iuuenilis, corpus robustum, ac in caetesanum, osticulus, qui nez nimis magnus, nec Iair paruus est, qui aliquem laeuorem habet, ac modetam duritiem, neque ad vesicam adhaerescit. Vide etiam curatio prosperos successus habitura esse, si quod cum urina excernitur, neque cruentum, nect purulentum, est. I36Ι , Igitur, ubi ultima experiri statutum est, omnia cumspectius agenda sunt. Neque enim id in omiumpore experiendum est, sed vere atqua autumri Nam internas praecipue partes, cum solis ardor, tu frigus, laedit. Uidendum tamen, an non ex mora Lxiculum futurum sit. Quare, si porrigi aeger in illi

tempus non potest, quod curationi commodiore locum praebet, arte subueniendum est, ut, siue calos sue frigoris, nimia vis auertatur. Ad haec nunquae lutum est, crudum corpus curationi subiicere. Praest

vero illud victu, quam medicinis, praeparare. Et affimere a ger cibos boni succi debet, ex quibus chylparari possit sicile meabilis. Neque concedendu

est, ut aeger ventriculum multis cibis oneret. Proxini diebus ante curationem, sanguis, incisa vena, mittendi.

est, nisi vel summa debilitas, vel aliud quid, obstiterii.

Hinc utile etiam est, aluum soluere, quae potissimuni quo die curatio adhibenda est, clysmate iniecto eli. debet. Nam extrema aluus, si a duris Decibus dister ditur, facile cum scalpello, tum Calculo, ubi euellitur Iaedi potest. Praeter haec, ubi ad extrema perueniunest, Medicus exire iubeat, Cum omnes, quibus OpuS nolhabet, tum praecipue ςognatos aegri, qui sermonibu ui lacrymis, aut vultu tantum, sectere eius animum possent. In qua re tantum discriminis est, ut robustisii

403쪽

cVRATION Est.

, hominibus eo aliquando ita solutae vires fuerint, ealculo seliciter exemto, tamen. interposito aliquo' itis, decederent.

g. I 362. Cum nostra aetate tam multum in calculosorum

'q ς ς' hqr tum sit, ut plures viae habeantur,

ibus ad vesicam perueniri et calculus promi potest, nuenire inter medentes debet, quam ex his curatio, iis aegro adhibere expediat. Neque enim omnibus , lem conuenire potest. Quare, si calculus insolitae gnitudinis est, neque vesica multum vitiata, et par- oportet super pubis ossibus secare, contra, si vesicaaementer adstricta ac pene scirrhosa est, ceruix ve-ae a latere aperiri debet. Eandem Frantoni am cu- onem, vel etiam, si puer est, Celseam adhiberi opor- , ubi calculus vescae ceruici ita insedit, ut repelli, fistula in vesicam coniici, non possit. Etiam in na- a calculi multum discrimen est. Igitur, si magnais aspritudo est, et si quasi ramos habet, tutissinatim , Chefeldenianam curandi viam eligere. Si mollis et nosus, et urina multas venulas secum trahit, prae-t eadem via, vel etiam Mariana, incedere, modo nonares calculi sint. Nam molles calculi magni nonni. Interdum tunica inclusi calculi sunt, vel fungi carunculae vesicae increuerunt. In quo casu, vel 'frantoniana, vel a Chesldeniana, sectione praesidium tendum est; ab hac, si calculus, aut langus, inferiori sicae parti inhaeret, ab illa, si superiori. Requiritur men, ut Medicus in his omnibus curandi rationibus ercitatus sit, vel, ut saltem in mortuorum corporius saepe tentaverit. Aliter adhibere conuenit, in quae exercuit, et quae per plures aegros res Pondit, quam s altera praestaret.

404쪽

Marianum sequuntur, vel Cum magno, quem voca bia paratu, secant. Quo maior apparatus est, eo iriosius omnia agenda, et quorum vel incidere tanti

usus possit, ante eurationem, ita disposita, in prom habeantur, ut curatio nullo casu turbari queat. Framenta igitur sunt 1) Specilla ex duris1ma chalyparata, et magis, quam fis Elae, quibus urinam emtimur, incurua. Debent etiam longius, quam Isistulae, rostrum, et in dorso, qua parte incurui specillum est, sulcum in longum ductum habere,

in extremo rostro apertum, quo factum esse videt ut itineraria nominarentur. Qua parte a Mediconeri oportet, plena esse debent, ne sacile vacille Neceste est etiam, ut, qui calculoso S Curare vult, CU qt a stetas variat, tum, quia in itinere urinae quaedet diuersitates sunt, varie magna ac plena, varieque

curua specilla habeas. a) Scalpellum latum et ance quod chura fixum non sit, fasciola, ex linteo secta, ccum ligari oportet, quo non solum fixum sit, veri etiam sine laesionis metu, firmiter a Medico ten possit. Praestat tamen, ut per pollicem tantum, visus a 'icem, acutum sit. Sunt etiam, qui fixum emalunt, et ex acutis labris, quod perinaeo obvertit parum incuruum, quod sursum conuersum est, s rectum. Expedit vero ad minimum duo eiusna

scalpella pa ala habere in quibus primum hoc sit, probe acuta fiat. 3) Ductor canaliculatus, Gorgen super quo forcipes in vesicam coniici debenti Requitur, Ut ex auersa parte lingulam habeat, ex aduermanubrium paulo plenius et sinistrorsum conuersul Huius loco etiam duo ductores adhiberi possunt, qurum alterum seminam, alterum marem appellat

Ille, ut canaliculatus ductor, lingulam et manubriu habi

405쪽

ibet, praetereaque cristam, quae per totum ducto-m, in longum ducta, in medio emines. In alteroidiore haec cris a deest, isque non in lingulκm, sedias in furcam terminatur. 4 Forcipes aliquot, quiis calculus euelli debet; In quibus primum sere esse ortet, Vt ex chalybe paratae sint, probe indurata, , cum interdum vis adhibenda est, frangantur. De- de aliae magnae esse debent, aliau paruae, et ex risque, aliae rectae, aliae in Curvae. Qua parte callum mordere debent, dentatas esse oportet, et tantum eaecauatas. 3 Vncus ex chalybe factus, qui in-rdum in vesicam coniici debet, vel ad paruos calcus promendos, vel ad maiores etiam, si in vulnus inierunt, ut prehendi forcipe non possint. Oportet inc uncum, fere ut forcipes, dentatum esse. 6) Fe Mentum, quod, Cum in altero extremo, cochlear erat, in altero nodum, Bouton in dorso autem cri in habeat, plane, ut ductor, semina dictus, tripliceml in habet, ut infra ostendam. Praeter haec vas ali

iod ad manus esse debet, oleo tepido plenum. Nam,iaecunque ferramenta in vesicam immittuntur, oleo pido inuncta esse oportet. Praestat etiam quasi irsa quadam praecinctum esse, cui ferramenta ita haereant, ut manubria promineant ', quam ipsa in itina disponere, quae a ministro teneatur. Is enito plurimum minus sua curat, quam ad ea attentust, quae Medicus curans facit. Denique habere et-m Medieum fascias, seu ligamina decet, quae, sic gro iniicienda sunt, ut immotus praestetur.

' Figura tales bursas expresserunt ALGHISI I. c. Tah. VII. ct HEIsTERvs L c. Tab. XXX. El. VI.

i g. 1364. . Haec omnia ad curationem necessaria sunt. Opori vero etiam de positu aegri sollicitum esse. Opti-ium est, mensam paratam habere, quae non faciis di

406쪽

tur, ut dorsi summum duas, vel tres, latas manus margine mensae absit, vel latus aliquis asser, caderi

margine distantia, mobili iunctura firmandus est. Is fulcro mobili in dorso instructus sit, cui in me mensa, in longum ductae, aliquod incisurae responcant, quo asser modo altior statui, modo demitti, positi Inter asserem vero et marginem mensae, saccum stimine plenum, vel Culcitram, imponi oportet, quresistere possit. His deinde linteum insternitur, iqua parte aeger super asserem Collocatur, puluina isubiiciuntur. Tum Leger his ita imponitur; et finratur, ut COXae super marginem mensae collocentiet, cruribus diductis, calces ad coxas, manus demisad malleolos externo S, dentur. Interdum tamen milus ad genua tantum adduci queunt. Ut vero cotineri possit, deligari inter se debent. Crudele

videtur, et cum terrore, aegriS incusso, mortem ipsa

aliquoties induxit, longam fasciam, quae quatuor cpita habet, ita ceruici iniicere, ut inde variis duc illi ad manus pedesque, descendat, quibus aliquoties c cumducitur. Praestat igitur manui laqueum iniice eamque et pedem, vel genua, inter se deligare.

' Figuram talis mensae vide apud ALGHISI De. cit. Tab. VI

Quae ubi hoc modo ordinata sunt, curandum eri ministri, suo quisque ossicio. rei e funganti Quinque autem nainistris opus est, qui omnem curribilem scire debent, et animo intrepidi esse. TrpraeualenteS aEgrum continent, quonam unus, qui p aegrum mensam conscendit, super humeros eius iuς Iumque incumbit, duo a lateribus obiiciuntur, quitero cubito inter crus cubitumque aegri immisso, quelim quasi tendunt, et aegriun eo certius immotu

407쪽

cv RATIONES. 769

stant, altero cubito, seu manu potius, extrem uniis, circa malleolos, Comprehendunt. Quartus, a reo aegri latere, post eum, qui crus dextrum Con- et altum sedile conscendit, et corpus ita inclinat, i super abdomen calculosi, incumbere videatur. nc aeque peritum ac Circumspectum esse oportet, eum, qui curare vult Debet enim dextra manuatum aegri dextrorsum molliter continere, simul utriusque manus indicem digitum, reliquis inam contractis, ita versus anum protendere, ut,

tro suturae perinaei, sinistro sinistrae perinaei parti, osito, cutis in contrarias partes tendatur. Quo ut proxime ad suturam perinaei, in latere sinistro, is inter utrumque indicem pateat, qui rectae fere

'a incidi post , Ad haec omnia quinti ministrites sunt, latum illum scalpellum, quo plaga sit,lico curanti ita porrigere, ut in se eius stetena Con-

at. Ac nisi Chirurgus manu sinistra plagam facuquintus minister semper a dextris eiusdem stare

I 366. Vbi haec ordinata sunt, Medicus ex incuruis et ratis specillis id, quod maxime conuenire itineriaae existimat, lenher prius oleo tepido vias sum, sic, araeceptum ost fg. 13 38), circumspecte admodum, vescam demittit, et ealculum quaerit. Qui ubiertus est, manubrium specilli sinistra sortiter ap-hendit, idque altius in vesicam demisium, sic reci-

, Ut cum aegri iacentis corpore, angulum seretum faciat. Post haec necesse est, specillo quasinu inniti, quo iter urinae aliquantum deors turi

eatur; Eique dorsum specilli, qua parte sulcum 'et, debet intus sic apprimi, ut inter quarti ministri t0 I36s), cutem perinaei, paullulum oblique riam, in tumorem attollat, quod desiderat, Vt

408쪽

manubrium specilli tantillum ad inguen deris i

inclinet. I 367.

Chirurgus deinde scalpellum apprehendit, si

quintus minister, linteo obuolutum, tenebat, tri: versumque ori tenendum dat. Antequam enim ceineidi possit, in positum specilli, dextrae manus i ice, denuo Curiosius inquirendum est. Vbi cognitest, sulcum specilli illi perinaei loco subesse, qui iministri digitos patet, scalpellum, ex ore recepi tamquam Calamum tenet, quo ad scribendum vi Hinc acies scalpelli latum digitum sub scroto, rnaeo obiicitur, et cutis sere usque ad anum, profi plaga, inciditur. Protinus autem manubrium pelli ita sursum attolli debet, ut apex recta sere sui specilli spectet, ad quem etiam demittendus est depresso iterum manubrio, sursum agi possis, et urinae patefieri. Hoc susscere potest, si calet paruus est. Vt plurimum vero necesse est, speci ad cartilaginem, qua ossa pubis continentur, appr re, in eiusque sulco, scalpellum deorsum agere; autem et intus ad prostatam usque, iter urinae Dplaga diduci possit, manubrium specilli aliquanta anum inclinatur, et scalpellus ita demittituri altera acies sursum, altera deorsum, conuersa Plaga facta, dum specillum restituitur. debet et scalpellus recipi. Nam haec duo ferramenta ita oportet, ut non, nisi unum, et iuncta inter se, videantur.' Atque in plaga lacienda. praecipue m. fudinis calculi ratio habeatur, quo iacile promi p g. 1368. Scalpellum vero non, nisi ita, recipiendum ut ad superiorem plagae angulum adducatur. J is, qui scrotum continebat, hoc sinistrae tradit, dei

409쪽

7 It pellum prehendit, apicemque sulco specilli leuiter

,rimit. . Inter haec Medicus ductoris canaliculatieulam, a latere scalpelli, in sulcum specilli conii eis;

eoque ut eam vere esse intelligat, ductorem aliquo; sursum deorsumque, et in utrumque etiam latus,

uet. Ubi sic eius rei fides facta est, iubet scalpeli tollere, dumque manubrium specilli ad anum iistat, ductorem alte in vesicam demittit: quo facto, as rei certum indicium urina praebet, quae essuit, illum sinistra recipit, ac ministro dat. Deinde, alis manuum vicibus, ductorem sinistra prehendit,

'amen elabi e vesica non patiatur. Sed indicem trae manus canali ductoris imponit. Eum vero,rsum nitendo, non tam recta intrudi oportet,

in per vices eleuando deprimendoque, paulatim moueri, quo Via aperiatur. Recepto digito, superem dui fore, forceps, siue recta, siue incurua, incam compellenda est, subitoque haec ferramenta inuertenda, ut ductor superior sit. Isque eodem e momento extrahitur. Qui duplici ductore utun- , ubi is, quem marem nominant, in vesicam de iis est, simili ratione specillum recipiunt: deinde dem ductoris cristae, fissuram alterius, qui feminatur, imponunt, ut super ea in vesicam compellist. Ρlerique hos ductores aliquoties diducunt, vinus amplient, tumque eos sinistrae manus digitis

hendunt, ut, inter ipsos, forceps immitti possit, , facto ductores reeipiendi sunt.

. I 369 l Cum iam eo venit, ut calculus protrahatur, et zeps immitti, sine vi quadam, non potuit, conue' forcipem lente aperire, atque huc illuc inclinare, 'linus aliquantum dilatetur. Quo facto, claudere uo forcipem oportet, et calculum quaerere, Ut,

410쪽

eum super eo forceps diducta fuerit, ipse, sine mattrahendae vesicae, Commode prehendi possit. Dε autem ea parte prehendi, qua angustissimus est, cau dumque etiam, ne, cum adduCi forceps coeperis, i licurus intus effugiat. Quare, nisi specillo capit:

bouton) quod, inter brachia forcipis, immitti de . calculus aliter collocari queat, praestat ipsum cum cipe quasi demittere, eaque tantillum diducia, iter ita prehendere, ut facile promi possit. Vbi ig fur ltis teneri calculum patet, non recta protinus attrali ldus est, sed forceps torquendo, sic tamen, ut leni id fiat, in utrumque latus, per vices, moueri de e ultimoque ad anum deprimi, ut calculum eo factu a producat. Sed interdum maior calculus non viderit nisi ruptis nimium laceratisque partibus, extrahi p Illum alii ita curare volunt, ut, firmiore aliqua forc immisia, frangant'. Etsi vero magna cura habe tamen non semper satis caueri potest, ne vesica cvulneretur. Et cum opus sit, quo singula frusta ptrahantur, forcipem saepius in vesicam immiti possunt facile mortiferae inflammationes excit Quare praestat, vel inter sorcipis brachia, scalpen lquod apicem obtusum ac dorsum habet, immistere

vulnus ampliare ' Talis forcipis iconem dederunt PETRvs FRANCO De

p. I 47. eX VeteribuS, ex recentioribus autem ALGHISileis. Tab. XV. Fig. I. 9 II. vid. etiam HEISTLRus in se Chir. Tab. XXVIII. Fig. 7.

. I 3TO. Sed aliae etiamnum varietates sunt, quae anti rversiones quasdam desiderant. Saepius enim pla calculi sunt, quod, cum ante curationem, saltem Isemper, cognosci possit, ubi primus euulsus est, is aliqua parte laetiorem habet, necesse est, specillcapitatum iniicere. super huius crista, si plures i

SEARCH

MENU NAVIGATION