Institutiones chirurgiae rationalis tum medicae tum manualis in usus discentium

421쪽

bseruationes necessariae non sunt, praeter hane, .ut

enior utiqua fistula, quae flexilis sit, et carpto, autio molli linteo, obuoluta, vulneri imponatur. Metus i aim est, Cum, quia profunda, tum, quia obliqua, pi i est, qua Vesca patet, ne, quod emuit, in vulnera aereat, et sordida ulcera faciat, quae in his partibus urgare dissicillimum est. Ut haec auerti, fistula d issa, possunt, sic quoque sanguis supprimi, si eum ar- ria aliqua laesa fundit '' De his obseruationibus vide, quae dicta sunt a FuLBERTO Ioc. cit. p. 678 seqq.

g. I 38 s. Supra si 336. ') de noua quadam curatione dixi

ii HS, quam LE CAT, ante quatuor annos, reperit, eeuae, quantum ad partem vesicae attinet, quae aperitur, roxime a Fussertiana abest ' Non licet eam plenius cponere '' contra, ac illam, cuius descriptio nuperi LE DRAN data fuit, ad quem etiam auctorem reser-ir '' . Quilibet videbit, eam curationem, ex Maria ti, Gefeldenianaque veluti compositam esse. Cumque, a paucissimis, a Mariana disserat, qualem supra deserisimus, satis habebimus, ea, in quibus vere dissert, exosuisse. Ea vero haec sunt. Primum, abrogato liga-

ararum usu, quibus vulgo utuntur, et quae aegrura on leuiter terrere debent, LR DRAN alias eXCogita is, quae duas ansas habent, quarum uni manus, alteriles,' immittitur, quae duae partes inter se colligari de- ,ent '' ' Deinde Chirurgus ipse bursas colligit, ac ninistro, utraque manu, quam mollissime potest, con inendas dat: simulque eiusdem ministri indices Exten- iit, sic, ut dexter futurae perinaei, sinister aduersonargini ossis i hii sinistri, usque ad eius tuber, impo-iatur. LE nRAN nullibi dixit, quali scalpello, ad prinam plagam iaciendam, viatur. Vtebatur autem, ante diquot annos, rigido, et cuius scapus quoque ex Cha

422쪽

est, quae ab ea perinaei parte orsa, quae Ostium pullisis chiique unionis loco respondet, usque eo produCatur ut finis unum pollicem cum dimidio, inferior eo l0ccst, a quo specillum, quod in itinere urinae est, intuad vesicam incuruatur. Vbi hac plaga, qua, quem di cunt, bulbus inciditur, iter urinae patefactum est, luc ductoris, specillum aliquod rectum, quod, cum ampliure sulco, in auersa extremitate, lingulam habet

in catheteris sulcum coniicitur. Eoque in vescant Compulso, cum in calculum ipsum, tum in eius magni tudinem, aliaque, curiosius inquirendum erit, ut quali

forceps demitti debeat, intelligi possiti Post hae

res sum illud specillum intus itineri urinae apprimitur se, ut sulcus illud spatium respiciat, quod anum et tuber ischii intercedit; oportet, in hoc sulco, aliun scalpelliina intus compellere, quo prostata, cum ostii vesicae findatur. Non anceps scalpellus est, acies vercquae, qua parte longissima est, septem, aut octo, qu latissima, sex, lineas aequat, incurita sen rondatae . At quo, ubi receptus scalpellus est, Medicus, super inversi specilli sulco, vulgarem ductorem Gorgeret in vesicam coniicit. Reliqua, ut in Mariana, perficiuntur.' Vid. FvLBERTvS Ioc. cit. Tab. q. et , '' Descriptio curationis, quam LE CAT reperit, in proximi 'fortassis Commentariorum Academiae Reg. Scient. Paris ha hebier, cum qua ipsam communicauit.

Cons. LE DRAN in Tr. Aes Operui, ps RQ fgg 'φ' Fisuram huius ligaturae dedi in Obj . Chiruril. de CanTab. I. El. 1. ' Vide easdem Obseruat. Tab. I. Fig. III. 'φ'''' Icon ibidem est Fig. V. et apud LE DRAN Ioc. cit p. 27: Fig. 1. f Lecatius in suppellectili magis quam in encheires mutauit

Mutationes eas hic describere superuacuum foret. Nemcenim hanc rationem ex sola librorum lectione didicerit Quod ne frustra a me dictum esse videatur, rogo, velis ac animum reuocare, quae supra de MORANDO dicta sunt, scilicet teum petiiste Londinum, ut Cheseidoni methodum cognosce are

423쪽

ret atque perspiceret, cum in eo genere esset minime im- l peritus. Interea ab iis, qui animum legendo pascere volue- aint, legi poterunt libri ad s. 1389 excitandi.

. I 386. Sunt tamen et aliae quaedam obseruationes nece ae, quae potissimum calculi apprehensionem extra-memque spectant. Cum, inter secandum, urinanis ossiuxerit, quod facit, ut vesica in se coeat, eaque morbum saepius multum adstricta sit, nunquam iam est, forcipem incautius intus compellere. Nul- 1 periculum habere debet iniicere se, ut clauus, , brasthia forcipis inter se tulicta continentur, usque oram externi vulneriS, promoueatur. Ubi calculusi satis tenetur, ut etiam intus effugiat, aperta forci eius utrumque brachium, inuicem, huc illuc, super ina vesicae parte, moueri oportet. Eoque saepe ii dicitur, ut, qui effugerat, calculus, adductis brais, satis teneatur. Plures animaduersiones ii calculi iderant, qui, quod admodum magni sunt, omnem cam implent, aut, qui in aliqua quasi cellula hae-t. Suadent LR DRAN, ubi Calculus promi debet, dipem vertere sic, ut ex annulis, quibus tenetur, alos pubis spectet, alter anum. Finita Curatione, ples illa fistula in vesicam demittitur, si haec ex calculo fricta est, aut calculus intus mansit, quem promerea licuit, vel, si, in ipsa curatione, sanguis sic effluit, terrere possit. In hoc casu fistula linteolo obuoluen- est, cui colophonii puluis inspergatur.

g. I 38 T. Superest, ut de illa calculosorum curatione, quam GVisam, vel cum paruo apparatu, nominant, alii ex CELSO proponamUS. Homo praeualens ac

itus in sedili alto considit, supinumque puerum et: rsum, super genua sua, coxis eius collocatis, com-diendit; reductisque eius cruribus, ipsum quoque D d d iubet,

424쪽

iubet, manibus ad suos poplites, vel malleolos dati leos, quam maxime possit, attrahere, simulque ipse soos continet, ut super humeros eius, suo pectore, iiii cumbat. Huic homini otiamnum a lateribus duo vi ilantes obiiciuntur, qui circumstantes labare eum, c ipuerum continent, non sinunt. Puerum tamen sur igenua hominis collocari, semper necesse non est, a. que potest etiam sere commodius certiusque in mea; figurari. . Ι388.

Medicus deinde, diligenter unguibus circumcis snistrae manus duos digitos, indicem et medium, niter prius unctos oleo, simul in anum aegri demi dextraeque digitos, super imum abdomen, leniter ii ponit. Calculus igitur digitis, ano subienis, quaeritinatque, ubi repertus est, curiose ad ceruicem deduciti Cum iam super vesicae ceruicem est, iuxta anum incicutis, longa plaga, usque ad ceruicem vesicae, de, et haeo deinde alia transuersa aperiri, quo iter Vririni

pateat, sic, ut plaga paullo maior, quam calculuS, di Nam, qui p rum patefaciunt, aegrum in certisi mi periculum coniiciunt, quod calculus iter, cum vipi li

mitur, facit nisi accipit. Ex quo, et sanguinis pr0. l

so, et distentio neruorum, inflammationesque, f0 lposiunt.' Methodus a GiiNTIO ostensa Cesanae non prorsus congrz iCELSUS enim cutem plaga lunata incidi iubet, cornul dad coxas spectantibus paulum. Haec Verba male intellea BROMFIELD in obseruationibus et casibus chirur scis angi scriptis, et leutonice versis Chirurgische Mahrnehmunduroh WILLIAM BROMFIELD. Leio2 177 h BROMFiLenim in figura adie ta sectionem lunatam ha facit, ut corranum adeoque os sacrum spectent, quae iuxta praecept CELSI coxas spectare debent paulum. Vnde intelligi poy sectiones illas duas, quarum altera ab ipso BROMFlEL altera ab eius amico, periclitandi causta, 1 acta est aptas esse ad id, quod voleb tit, illustrandum. Idem B

FIELD male vertit vocabulum coxarum Dor tuberosita

ischii. Coxacum regio est ibi, ubi acetabula lunt. Hia.

425쪽

cει ipse in C p. i. Lib. Vill. in editione a me curata

g. 1389Cum via patefacta est, in conspectum Calculus vet. Qui, nisi excidit, laeuae manus digitis sic ad ve-

am datis, ut retro recedere, aut aliter effugere, non

issit, dextrae index, super calculum, in vesicam conitur, et ipse protrahitur. Si maior calculus est, in-liendus ei uncus est, inter ferramenta, 'ad Marianam rationem necessaria, propositus. Hunc nunquam ducere tutum est, nisi calculum satis teneri pateat, , si hic intus effugiat, is in oram vulneris incidat, nque conuulneret. At, si plures calculi sunt, di- is sinistras manus, ad ultimam vesicam datis, ad plana dseduci ac protrahi debent. Incidere vero potest, digitis conquiri non possint. Ergo specillum, et aer hoc forceps, in vescam coniicitur, quo calculirtius promi queant. Aliae varietates huius curatio, non sunt. ιl- His, quae dei variis rationibus sub osse pubis calculosos secandi dicta a GUNZIo sunt, quaedam adiiciam. Circa A. 17 8 Frater quidam ordinis discalceatorum, cui nomen Cosmi est, FRERE COME, scalpellum vagina absconditum, Lithotome

caehe inuenit, eoque utens ab anno eodem calculosos curauit. tum in prouinciis, tum in urbe Parisiorum. Scalpellum novum describi tecto tamen nomine suo curauit in Diario rim nensi mens. Nouemb. a. 37ψ8. et in Diario eruditorum. Furnar des Ravans) mens Decemb. a. II 8. Ab eo tempore multa de ferramento hoc in vulgus edita sunt, tum ab aliis, tum vero ac praecipue a LECATIO, chirurgo dexterrimo, acri et pertinaci boni fratris aduersario. Is enim non parum multa aduersus cum eiusque methodum dixit. De his legenda sunt, quae Frater COSMVS uoluminibus duobus, semper tecto nomine, complexus est ; quorum prius

inscriptum est: Recueli de pieres importantes fur D Operationaee la I ille, nite par te Lithotome cache, a Paris Ips I. Huius calci adiecit chartas in1criptas : Suite δε Recueia. Alterum Volumen inscripsit: Addition a la nite δε Pecurii de totitestes piecer, qui ont ete publiees au SHet δε Lithotome Oche, a Paris i 7s3. Scripta a LECATIO haec sunt: Pieces concertiani P operation de la Tatiae. Second Recuet4 1 Rouen Ipsa. Ddd a item-

426쪽

etia

Fratrem COSMVM dictum continet, edita est ibid. I7 9. prae. lterea prodiit Parallele de la Tailis laterale de I r. LE chr l

ter COSMvS non solum LECATIVM, sed totum etiam Colle. 4sium Illus fre Chirurgorum Parisiensium contra se excitauit. uid. Monument. Ac. R. Chir. Vol. III. in quo LO UISIVS ex. iperimenta de diuersis methodis ab Academia ea capta enariarat. Frater COSMVS non tantum lites eas inter se et chi rurgos Parisienses exponit, sed et methodi suae initium, di progressum, atque aduersarios ita enarrat, ut nihil praeterea rhac de re desideres; Vid. eius Liber g. 139 o. cit. Lithotomias dilautem vagina reconditus vid. et in eodem Vol. Monum. Ac R. uir. et in supra citatis Diariis et in Quaestione medi, aco - chirurgica: An scalpello vagina recondito odi sitome

fectio, ' Praeside de PREVAL a MARQUARTO, Parisiis a. a17s defensa, et adiecta post a COSMo supra cit. Additiis νa Ia Suite δε Recueil. Habet scalpellus is hoc praecipui, ut

datus in vesicam ad varios gradus s. p. 9. II. I 3. I s. ex x

gina sua recedere, et ab ea abductus tam longum vulnus L icere possit, quam calculi magnitudo requirere videtur. IVt autem scalpellus impelli in vesicam queat, alio acuto qui dem, cutis et cellulositas inde a medio acceleratore irrct raphen versus tuberositarem ossis ischii inciditur, fitqet vulnus pollices duos cum dimidio longum, si homo qui dea adultus curatur. Digitus index sinistrae manus explorat Otheteris sulcum, quo percepto, is ipse scalpelli mucros acuto viam monstrat, ut sulcus ille ad septem vel octo linea nudus in conspectum prodeat. In nudum iam sulcum eam inseritur extremi lithotomi lingula, ut, ea semper in sui . promota, lithotomus sub pubis arcum leniter impellata iquo ad ultra nequeat, obstante eminuto catheteris solido ro- l1iro: Si eo ventum est, catheter educitur, et lithotomzh. lPro cognita magnitudine calculi, recte apparatur, ut appar litus vulnus faciat, ad extrahendum calculum satis pates Rebus omnibus recte adornatis, reducitur lithotomus; at iique, dum hoc fit, incidit vesicae ceruicem, prossatam et bulbum urethrae sic, ut ina ad vesicam recta et expedita s. teat, qua forceps plerumque sine conductore in vescam da vi et calculus apprehendi queat. Tantum de lithotomo re condito. Plura qui scire avet, libros citatos legat. Iam quaedam etiam de Hano insiana methodo. HAM INSautem, dato antea in vesicam cathetere sulcato, integumez ta Communia sectione a vicinia ani ad tuberostatem ischusinistri diuidit, sulcum catheteris digito indice sinistrae manui lexplorat ultra buthum, quem in anteriorem partem proto lint; desudo partem urethrae membranaceam et transueti musculi l

427쪽

3 musculi partem posteriorem oblique incidit, ut Iuleus ca- theteris ibi nudus sit. In eum postea sulci locum demittiei rostrum ductoris canaliculati generis singularis, h. e. cuius margo dexter in aciem asstugit; ita autem rostrum demittitur, ut pars ductoris convexa spectet inferiorem urethrae partem et intestinum rectum ; atque sic paulatim a sulco eo a nunquam deflectente rostro, ductor in vesicam demissus incidit urethram, partem prostatae maximam et ceruicem vesicae ἔs in vesicam ventum est, edueitur catheter, in caua vero parte conductoris in vescam datur forceps, postea educitur ductor. Forceps ad vulnus dilatandum aperitur, post rursus clauditur, calculum, quaerit, hoc inuento, iterum aperitur, apprehendidcalculum, apprehensum educit. Plura vid. in Thesi de Otho-Ei metu in anae in calculosorum sectione praestantia, a PETROFAGUER, Praeside ANTONIO LOVis, Parisiis 1769 defensa;

itemque inThesibus de calculo vescae urinariae eoque extrahens Eo, praeuia sectione ope in trumenti Hawhin sunt emendati, eoi dem LOVIS Praeside, a PETR. IOSEPH. DESAULT, I 776 defensis- Praedicatur etiam ratio ea, qua MOREAU, Chirurgus Parisiensis percelebris utitur. Sectionem lateralem fa-i cit scalpello ancipiti, cuius acies tres pollices longa, lamina autem in parte a cuspide remotiori vix lineas sex lata, quaane facile frangatur, in media parte maximam crassitiem habet. Encheireses studiosus quidem exposuit CAROL. LV-DOVIC. FRIDERI C. BREYER in Dissert. Praeside GEORG. FRI-DER. SIGUARTO, Tubingae 176 defensa. Inscripta est : CUotomia Lateralis Moreauiana Noua Eademque Receptis longe prae' santior, quia omnino tutior. Additae sunt Icones, quibus si careas, carebis perspicuitate, etiamsi, quae BREYER dixit, a me descripta legeris. Caeterum non BREYERVs solus sed alii quoque Inuentoris, MOREAU, magnam dexteritate secandi calculosos mulus laudibus extollunt. De sectione .alculosorum praeter illa, de quibus ad 3. I 388. retuli, ali δmulta, paene dixerim diffusa, proposuit BROMFlELD l. c. quaqtamen legi ab iis debent, qui hanc artis partem excolunT. Ductorem canaliculatum, duplicem et non parum compositum.

cui aliqua i mina acuta addita est, laudar, qui cum figuris describi vix potest, sine figuris ne vix quidem, et cui nihilominus praestare videtur illud, de quo paulo supra, Ha his

Asinum. PETR. CAMPER l. c. etiam haud contemnenda scri est, minimeque illa, quae de directione ferramentoxu commonuit, ita scilicet ea esse admouenda, ut axis instrumenti semper parallelus sit axi vescae; ista enim ratio nocaueri, ne ferramenta tam facile a cauo vesicae 3berrantia

in locum laxum tirum, qui vescam inter et rectum intestinum est, h. e. in cauum spurium incidaot. Si forceps plus quam semel in vesicam dari necesse sit, methodum fortasso optimam esse, si chirurgus iuxta apicem digiti indicis laeuas manus specillum demittat, et iuxta hoc machinamenta reliquR

428쪽

Vt sectionem lateralem perficerer, multa et in serramen. tis et in vinciendo retinendoque aegroto nouauit PALVCCs, atque de cohibenda nouorum calculorum generatione quae i

dam adieeit in libro inscripto: Lithotomis nouvellement per fectionnge. A Vienne Ips7. Ad huius chirurgiae historiam quoque pertinet, quod poUΥEAU Filius scri psit in seq. inscriptionis libro: La Tail. D au Μυeau etc. A Aυignon I76s. Describit noua ferra menta, iisque ad faciendam sectionem utendi methodum. Sed de his et PALVCCI ratione, quia icones inspici debent dicia nobis nihil potest. Sudante hac ipsa charta sub prelo, in manus incidit scriptionum collectio belgica lingua editorum, h. e. Aanmer ingen oυer de Veranderingen, mende δε Meenen in de Pisbiaas der Menschen onderLaan etc. Hor PETRUS CAMPER. Te Amiterdam 1782. Lectu digna in esse video, at neque prorsus legere, neque de lectis reserre

Iam Uacat.

Ab his curationibus, quae sub ossibus pubis sunt,

transeundum ad eam est, in qua summa vescae pars, in imo abdomine, aperitur. Praecedere hanc Curationem ea fere debent, quae Fussertianam praecedere diximus. Si aeger non satis urinae continere didicit, primum oportet vesicam, in curatione ipsa, aqua, lo tioneue alia, tepida implere. Quibus hoc placet, adi grum in mensa, vel, quod praestare debet, in lecto, col- l locant ante, quam aqua in vesicam coniiciatur, quod i optime fit, si fistulae, qua urinam emolimur, spho ves- 'xariS accommodatur. In modo autem lotionis, quae 'immitti debet, aliqua varietas est. Nam, ut immitti idebeat, donec se vesica super ossibus, aliquo tumore manifestet, tamen et magnopere cauendum est, ne, quod neruorum distentiones facere solet, vesica, nimia

vi aquae subito infusa, distendutur. Non exiguam spem prosperi successus facit vesica sana et spatiosa, Si vitiosa est, praecipueque adstricta, vel alia curandi

via eligenda est, vel iubendus aeger, ut, post liberalem Potionem, etiam serratarum aquarum, quam diutissime Ossiit, urinam contineat. Quo, quia asperior vesca' d

429쪽

l. calculum attritus auertitur, vesica inferdum iterum

npliatur. Cum iam satis aquae immissum est, necesse

s , fistula recepta, colem ministro tenendum dare, im, ut urinae iter intercludatur, tum, ut, depresso v ile, cutis tendatur, quae in imo abdomine incidi debes.

De hac ratione calculosos curandi recentior scriptor, Ano-nvinus quidem, sed qui Frater COSMUS, Frere COME, esse Iibrum legentibus haud dubie videtur) et vehementer laudat eam methodum, et ostendit, qua sectio ea fieri possit. etiamsi vesica non impleatur. Liber eius inscriptus est: vistae methode d ' extra re la Herre hors is la Vesse par eos is pubis etc. aBruxelles 1779. Methodus ea vix ac ne vix quidem potest paucis describi, est enim non parum composita. Cui volupe est, poterit legere dubitanter de ea comispendio scripta a RICHTERo in Biblioth. Chirurg. Vol. V

Dixi, aegrum, sue in mensa, siue in lecto, collocarium esse, praestat vero in lecto. Est autem, tum in acto, tum in mensa, aliter figurandus, quam in alia cu-atione quacunque. Coxae elatiores sint, pectore et Uite. Si in lecto collocatur, crura, quae supra spon-lam inferiorem propendent, fulcris alliganda sunt, malus vero ab utrinque adstantibus ministris firmandae. deque haec res varietatem aliquam habet, si aeger innensa collocatus fuit, praeter hanc, quod genua, Vin- fura quadam, ad fulcimenta mensae, adstringi debent.

. I 39 a. Veniam ad ipsam curationem, quae hoc modo .rlinatur. Chirurgus a dextris aegri stat, et, dum alter x larinistris, qui prope stant, manu proxime sub um- ilico imposita, cutem sursum tendit, cutem imi abdo- Dinis, tam longa plaga recta, incidit, ut ad radicem rotis pertinens, quatuor latos digitos impleat. Utitur hirurgus vulgari scalpello, eumque indice sinistrae nanus sequitur. Deinde, eodem scalpello, linea alba, liquantum breuiore plaga, incidenda est, ne perito'

430쪽

naeum aperiatur, donec vesica sese ostendat. Quis indice laeuae manus, in angulo plagae superiore, pq si sito, alio falcato et rigido scalpello, pubem versus ire ' aperienda est. Statim ac tantum patefactum est, vi a digitus immitti possit, index eiusdem manus in vescarettConiicitur, quam, ipso quasi in uncum flexo, suspent ii Oportet, ut ad duorum digitorum latitudinem, cor mode aperirs possit. Superion angulus huius playdigitum circiter, infra vrachi exortum, esse debet, ferior alte post ossa pubis descendere. Patefacta vesvel digiti, vel forceps, aut etiam uncus, immittitur et calculus promitur. . I 3 9 3 Commodissimum est, statim ac aeger calculo libe ratus fuit, vulnus sic obligare. Linteolum molle ac purum iniicitur, quodque multo latius plaga sit. Superes hoc tantum lintei carpti ponitur, ut totam plaga impleat. Idque spleniis aliquot, sensim maioribus. Contegi oportet, abdomini vero mantile circumdari,

quod fascia, aliquoties circumducta, firmandum est Cum sic vulneri prospectum est, aeger in alium lectCollocatur, qui sic paratus si, ut alibi dixi sis 3 Vrina vero, quae profluit, quoniam lintea iniecta ita mellat, saepius noua imponenda sunt. Ac, inter Positis aliquot diebus, et elinia et plumaceoli quoque superhaberi debent, qui filo firmati sint, et unguen

tum exceperint, quod pus mouet. UulnUS, quo

sica patet, multo citius glutinatur, si post certum tempus, instula breuior, per urinae iter, in vesicam

coniicitur, ut ibi maneat.1394- Omnes sere Chirurgi hanc a FRANCONR repertam, Et a DOM GLAsso instauratam, curationem, iam indoa sedecim pene annis, neglexerunt. Fuit tamen, ante

tres