Aphorismi de cognoscendis et curandis febribus

281쪽

DELIRIUM FEBRILE. 267 natum, aliunde delatum, vel extra id, ubi unque POSitum, nervorum Ope ejus actionem dicio sDCXCIV) modo turbare valet: scili et

dem parcius renuens Ob Varias causas, a) pulmones undecunque impervios, b) viscera ah dominis in sarcia, inflammata, gangraeno Sa; tu-hum praecipue alimenlarem simili ratione af feolum, sordibus multis diversimode acribus, verminosi S, commoti S Stimulatum, con Vul Sum. 2. Humor alienus quiscunque, a febre Productus , vel eandem producens, bili OSUS, serosus , lymphaticu S, purulentUS, laeteris, atra-hiliariuS etc. S. I. evior 1ehrilis motus Ob idio synerasiam aegri, et irritabilitatis eXcessum. 4. Dominantis constitutionis genius peculiari S.

, C.

Ex his liquet, quae deliria sint male taminosa, quae minus y quibusve neces Se Sit pecu- Iiariter mederit Cur in delirio quosdam luX, alios tene-

282쪽

α63 DELIRIUM FEBRILE.hrae iuvent, alios colloquium de rebus gratis, diu assuetis t alios concentus musicus ΤCur quidam custodum manibus elapsi, foris subito resipuerintlCur nonnunquam mentis compotes facti, delirare nihilominus videantur adstantihus yQuae sit ratio delirii placidi, aut fatuitatis in convalescentibus, et quae medela Τ atque universim a quam multis et differentibus causis oriri delirium possit, ad quas investigan-

das serio incumbendum, ut sint curatio. DCC.

Nam pro varietate illarum DCXC diversa remedia, et medendi methodus debent eIigi: pediluvia, epispastica pedum et poplitum; frictiones harum partium; clysmata diluentia saepe applicata; victus tenuis; potus sedans, de Obstruens, diluens; capillorum abrasio; hirudines ad tempora, retro aures; scarifieatio cruenta nuchae; sectio jugularis; vesicans adc3put, nucham, Iocum inter scapulas; medicamenta ad caput emollientia, attrahentia, Suh- inde actu frigida, caute, prudenterque applicanda ; emetica quandoque; purgantia; levia an0dΥna; eamphora, mo Selius, ea Storeum; cruo

283쪽

COMA FEBRILE. 269ris eX pede emissio; haemorrhoidum solutio; menstruorum IaX alio; atque ea omnia, quae nimio calori in delirium saepe abeunti medentur, primaria habentur.

effectu, vel sine eo; ponit ubique eum in cere-hro statum, unde impeditur Sen Suum, motuum-

que animalium eXercitatio; qui oriri potest a causis delirii DCXC praegressi vel sub Sequentis. DCCΙΙ. Hinc plurimae , diversae , et Saepe Contrariae causae hunc affectum in febre producunt, quales sunt omnes Vehemente S evacuationes. aut repletiones; omnes causae cerebrum ipsum comprimentes, quale Scunque fuerint; quae eaedem, in nervos si agunt, eadem fere efficiunt. DCCIII. Unde iterum patet, a medico Per signa prius indagandam causam illam singuIarem e S

284쪽

COMA FEBRILE.

se, antequam desinire queat , quid applicandum

sit , et quo modo: nam Saepe contr3ria e Xiguntur ; et saepe coma diu pertinax, irrito tenta tis omnibus , Sponte tandem ceSSat , Pepa Smo febris absoluto. DCCIV. Palet quoque eX hac causarum diversitate prognosis diversa :Coma ex causis Velirii aestimandum. In acutorum Pi 1ncipio gravissimi morbi praemincium, ni Si ante eruptionem vari alarum aut in infauti hUS. In febre scarlatinosa fere pernicio Sum. Mali Ominis in acutorum quoque decursu; nisi sit a vesica IOlio distenta, alvo diutius suppressa, fui ara parotide, aut exanthemate miliari imminente, et his causis ah latis, Solvatur

sponte. Cum Ostulorum conniventia, Utraque vel

alterutra palpebra pendente, deglutitione dirussi ili, cum metu Suffodalionis, sonora, impOS- sibili in morbo antea non anginc Sm, meta St3s in notat ad cerebrum, raro tollendam hirudi ne ad tempora. retro a Ure S, cruento Scarificatu nuehae, alvo et urinis motis.

285쪽

ΡΕRVIGILIUM FEBRILE. 2 1 Delirio superveniens cum debilissimo pul-SU , eXtremis frigidis , letale. DCCV. Illa autem , quae delirio , hic apta DCC)inprimis fomenta capili , colloque applicata.

DCCVI. Contrarium externa facie illi malo DCC i)est pervigilium; unde intelligitur. Causas habet delirii. comatis, solummodo debiliores, plerumque levissimae inflammationis cerebri prima initia, quibus auctis in. coma

mutatur Saepe .

In convalescentibus est ab irritat, ili late , Lenean gelu.DCCVII. Curatur iisdem ass delirium, coma; item quiete musculari corporis; pace mentis; ab Sentia Objectorum sensuum; frigore modico; aere humido ; victu blando emolliente; potu fari OSO , leni, emolliente; susurro leni, assiduo,

grato , blande linnulo; medicamentis farinosis

286쪽

SΤΑΤ US NERVOSUS.

STATUS NERVOSUS.

DCCVΙΙΙ.Symplomata systematis nervet. illius partis praecipue, quae actionibus animalibus praeest, irritati, peculiaria, pIura, diutius durantia , per febris decursum varia et inde vitalium quoque et animalium functionum pendentes turbae), statu S Her VOSus; ipsa vero febris, quam is statuS comitatur, ner VOS auudit, nune forte frequentior, quam Olim. DCCIX. Haec vero Sunt: tremores, horrores Vagi, spasmi, palpitatio cordis, anXietas Saepe terrifica, imaginatio multipliciter laesa, animi Pathemata varia, plerumque tristia, validaque ;desperatio. Delirium multipleta, risus, Ploratus, P

287쪽

STATUS NERVOSUS.

275vores , tendinum saltus ; convHlsiones , pervices , univerSaIeS , partiale S , temporariae , opisthotonUS. Paralyses, Semiparalyses, StUPores, aph Oniae, cito e Vanidae, cum aliis symptomatibus alternantes. Pulsuum perpetuae Vicissitudines, in mollem , durum, celerem, tardum, ParVum, nictgnum, remittentem, intermittentem, et varium omni modo et Q. DCCX. Horum causa est morbida mobilitas συμεταβληο ια) eX ceden S, desicienS, ah- normis, Sy Stemati S ner Vei, facultatiS praeprimis animaliS.

Hanc dedit gentilitia Iabes; educatio deli

catula; exercitia menti S praematura, nimia, nocturna, ae Sthetlea; Vina; VenuS; edaces curae et C. DCCXI. Superveniens febris, qualiscunque, undecunque nata, instar Stimuli peregrini agit, vi-CeS SUPPlenS προκαταρκτικκς cau8ae. DCCXΙΙ.

Hinc febris inflammatoria, hiliosa, putri-

288쪽

da, pituitosa, haecque frequentius, prae ceteris , et ipsa subin intermittens, nervosae

sunt.

DCCXIII. Nec semper abest in convaIescente, oh Ie-hrim praegressam longam , e VacUationes in ea magnas, neglectum curae confirmatoriae, Iaho res mentis citius resumtos. DCCXIV. A statu nervoso febres eXlege S, coctioneSimpeditae; cris es Iabori OSae, imperfectae, SVP- pressae, Per Ioea in Congrua, metaStaticae, periculosae; convalescentia tarda, difficilis; relapsus ; ner Uorum mala. . DCCXV. Igitur cito et efficaciter medendum: remediorum princeps est ipsius febris curatio apta. Ceterum prosunt virosa, blanda narcotica,

exhilarantia, toni ea, ea StoreUm, mOSChus, Camphora, corteX peruVianus, Valeriana silvestris,

optum prudenter exhil, itum etc. si ea simul poscat aut admittat natura fel, ris. Spes Salutis, et considentia in medicum hic Saepe Optimum cardiaeum nervinum.

289쪽

CONVULSIO FEBRILIS. st 5 DCCXVI. Ex his liquet, quaesit idea febris nervosae Verior, in praxi utilior δCur febris nervosa non sit speeisi ea , Suique generis, Sed revocanda ad hucusque descri-Pias , et eX earum praeceptis sananda is uanam ratione conciliandi Observatores hic tam diversa sentientes 8Quae sit differentia inter malignitate mei statum nervosum, et cur utriuSque Connubium, pessimum' Cur frigido liumidoque coelo , cur in Se-Xu Sequiore , in urbibus frequentior 3 Item quanti momenti sit, turn hic, cum in aliis nervorum malis, exacte distinguere inter

ευμ.εται λησιαν Cum Blonia si brarum , et eam cum

hariam nimia elasticitate , rigiditate 3 et cur ibi prius DCCXV) nominata, hic vero hianda fari in OSa, em Ut Sa, tepida, potu, fotu, enemate Applicata, nervina sint Τ

CONVULSIO FEBRILIS.

290쪽

a16 CONVULSIO FEBRILIS.

cularis, Universalis; in ante Iiora, posteriora, latus; continua, periodica. DCCXVIII. Hae e Se in per a vitio cerebri, quod vel ab inferioribus per nervos cerebrum vellicantilius afficitur; vel vero in encephalo ip8o contentum, ejusdem actionem pervertit. DCCXIX. Quod oriri potest ex omni illa causa, quae hucusque eXpOSita Symplomata febrium, maXime deliria, comata, pervigilia, creare Pote St, si aut eorum cauSae fuerint validae, aut aeger solito irritabilior. Quare iterum ingens hiu varietas in aeli O- Iogia, et curatione. DCCXX. Si diu perseverat, commercio nerVDrum fastile tolum genus afficit, unde tristia mala,

quaemadmodum DCCIX, DCCXIV . DCCXXI. /Si inflammationis ceret, ri signa praegres Sasubsequitur convulsio, fere letalis. Si post urinam crassam prius emi SSam mox aquosa. pellucida exit, deiu convulsio sit, pessima e St.