Aphorismi de cognoscendis et curandis febribus

291쪽

Si in febre post magnas evacuationes Oritur convulsio, et haec fere letalis: ut et quae cum delirio perpetuo. Convulsio cephalalgiae validae, continuae, pervigilio, tendinum subsultui, delirio, comati Sia perveniens, PeSSima. Dysentericis superveniens, letalis. alde mala ah eXanthemate recurrente, nisi denuo et cito prodeat.

Minus periculosa in hypochondriacis, hystericis instante judicio. Ut etiam in principio intermittentium, aut

inflammationis extra encephalum, in delicatu- ο, infante, puero, non diu durans. Neque mala ante eruptionem Variolarum. ceteris honis. DCXXII. In curatione prius pervestiganda est Causa singularis, et locus primario affectu S, Un-

de cotivulsio Ortum habet; dein Ocyus medi- Camenta applicanda illa, quibus acre leniri, impactum resolvi, contractum laxari possit. Unde diluere, laxare, revellere, lenire, fere sanare solent convulsiones hasee i nec un-

292쪽

a 3 SUDOR FEBRILIS. quam specioso antispasticorum titulo sides ad

hiberi debet. SUDOR FEBRILIS.

DCCXXIII.

Sudor in initio acutae febris cujus causa paulo pertinacior , pro causa habet vasorum extremorum laxam debilitatem cruoris cireu- Iationem vehementem , facilem aquae ex reliquis sanguinis principiis expeditionem. DCCXXIV. Si perennat, orbat sanguinem liquido di-Iuente reliquum in spissat, Obstructiones facit letales, sanguine postea vix diluentilius vel resolventibus auscultante, unde omne fere morborum acutorum genus Produci potest. DCCXXV. Ergo initio semper cohibendus, ni Si con-

stet , materiem morbi adeo tenuem e Sse , ut

cum primo sudore difflari possit. DCCXXVI. Prohibetur surgendo e lecto; sedendo; corpus a nimiis in legumentis liberando ; a ca-

293쪽

SUDOR FEBRILIS. 279 Iidis, calefacientibusque abstinendo ; potu plurimo leni, blando, frigidiusculo saepe utendo,

ut amissi damnum resarciatur cito; circulationem nimis velocem refrenando DCCXXVII. Est autem multiplex sudor , spontaΠeUS , faetitius , symptomaticus, decretorius, te Van S, colliquans, perniciosus, uni Ver Salis, aequa hi- Iis, inaequalis, partialis, largus, eNiguus sudatiunculam, εφι ωσιν appellant), tenuis, a quosus , kiscidus , oleo suS , roridus . VaporOSUS, in guttas collectus, calidus, frigidus, pruriens, acidum Spirans, nidoro SuS, eadaVerosum

DCCXXVIII. Multiplex quoque ejusdem semiotice: Sudor partialis, partem oppreSsam, fere resolutam docet:

Hinc pessimum, in comate , phrenitide , apopleXia sudare caput, frontem, gena S, jugulum. Pessimum , sudare thoracem in peripneumonia, est enim gravissima, utriusque Pulmo

nis: Ietale, si simul largus, frigidus, in guttas

collectu S.

294쪽

SUDOR FEBRILIS. a8o Sudor copiosus in acutorum eKordio malus; pejor vero is ipse in morbi progressu , viritius fractis : signum discriminis summi, et dissolutionis. Post rigorem, coetione Praegressa, blandus , Vapor OSUS , Sensim ortus , aequabilis , universalis , calidus , magnu S , per Stans , Ie-vans, ex loco affecto largior, est decretorius; malu S Vero , Si contrBria. Sudor vappidum acetum spiranS cum cutis pruritu, miliaria; acidum redolens cum foetore variolas praeit. Ubi aere hiliosum, ibi sudor nidorosus. Sudor cum foetore cadaveroso . integro subinde triduo mortem praecedit. Frigidus vero, nisi a Statu nervoso DCCVIII)sit, gangraenae Signum, morti Sque Ostia pulsatilis. G r 11 n e r P. ΙΙ. S e in i O t i c e s p a i h o-Ι0 g i u a e. DCCXXIX. Hinc quoque intelligitur , quid siccitas ;ariditas , strigositas; quid significent; quae medela si Siccitas assidua, universalis, cum calore

295쪽

indicat inflammationem magnam, UniVersalem judicatu difficilem. Si siccitas partialis . cum calore partis, inflammatio subest illius partis. Pejor est arida cutis: Pessima strigo Sa, etae Stuans Simul, e Si enim acutissimi morbi indicium ; strigosa vero moderate calens , fel, riscliuturnae ac ferme ακρισηλου DCCXXX.

Tollitur et internis humectantibus, farino sis , emulsis, tepidis, et athmo Sphaera humidiore . calidioreque cubiculi, fotu, epithema te , lotione emolliente . corpus spongia aqua calida in praegnata lavando frequenter.

DCCXXXI. Diarrhoea pro materie habet niueum, lympham , gluten, PUS , Saniem, SangUinem, Narium, oris, faucium, Oes Ophagi, Ventriculi, hepatis, Vesicia Iae fellis , pancreatis. in te StiHO-TUm, me Senterii; pro causa vires in intestinaeApellentes validas, dum in ipsis inles linis con-

296쪽

aga DI AB RHOEA FEBRILIS. trahentes vires debiles, vel in vasis inles lino aeum abhorbentibus impedimenta, ne admittant.

DCCXXXII. Quare liquet, suo rem alvi in febribus multipIicem esse quoad materiem ; causam i modum; effectus; eventum; adeoque saepe omnino incurat, item esse; et raro colliquativum, eumque ViX unquam me distabilem. DCCXXXIII. Si continuatur diu, viscera abdominalia magis magisque in eundem morbum disponit; eadem labefactat; excoriat; inflammat; reliqua Butem Vasa et Viscera emungit, exhaurit; hinc atrophia, macies. debilitas, dysenteria, in- spissatio fluidorum per totum habitum corpo

ris; solidorum laxitas; fluidorum jactura; Ieucophlegmalia ; hydrops; tabes.

DCCXXXIV.

Sanatio absolvitur acris irritantis lenimine; eXpul Su per emetica, purgantia, Clysinata; corroboratione laxi; pacatione impetu S per narcotica ; determinatione aliorsum per Sudores, urinas ve; sub cluetione materiae morbo Sae, eor- recto ejus fonte primo.

297쪽

283 EXANTHEMATA FEBRILIA.DCCXXXV. Ceterum alvi fluxus ab irritamento inflammatorio visceris cujuscunque abdominalis , ad intestina propagato, item inflammationi thoracis recenti et magnae Superveniens phlebotomia sistitur. Diarrhoea in dentilione, et in variolis consuenthinus infantum hona est, si moderata. Praestat in acutis habere alvum leviter di-

Continuatus et magnus alvi fluxus cris es impedit: malus, aegroto inscio: pessimus, cum mete OriSino. DCCXXXVI. Verum adstricta Semper alvus, en emati SO- Ii, et male Obediens, eum cutis siccitate et Urinis parcis valde mala: morbus enim ad caput vertitur.

DCCXXXVII. Efflorescentiae febriles , tam macillosae , quam Pu Stulosae, Vel mixtae, habent ut plurimum pro materie aliquid, quod minima vas-

298쪽

Cula cui an ea tranSire non potest , sed ibidem haeret; pro causa autem Vim vitae circulatoriam , Secretoriam . excretoriam; unde pro variis hisce causis valde multiplices sunt, unde febres nomen dein accipiunt, miliare S , Pelechiales , erysipelato Sue , Variolosae , morbillo-Sae, Scarlatinae.

DCCXXXVIII. De tribus posterioribus seorsim tractari solet : de tritius primis autem facile diagno sis et prognosis formari queunt ex Sequentibus. DCCXXXIX.

Sunt autem haec eXanthemata Spontanea, factitia , symptomatica, judicatoria, contagiosa, non Contagiosa, epide mica, endemica. DCCXL.

Cn ratio dissicilis non est, quum raro quidquam requirant aliud , quam ipsa febris prin-Ce PS , quae nota, directas indicationes dabit; in determinata vero , in directas , ut salis larga levis liquidi copia mobilis servetur maleri e S, atque vis vitae in justo moderamine perseveret assiduo; tum enim brevi aut evane S dunt, aut eum desquamatione epide riuidis abeunt.

299쪽

DCCXLI. ΕXanthema miliare, aspredo miliae ea, semen milii refert.

Εjus varia divisio in album, rubrum; miX-tum; febrile, non febrile; acutum, chronicum; benignum, malignum; symplomaticum quale. e St Saepius ante septimum diem ortum) ; judicatorium e X parte, Vel eX toto, si compareat serius , die critico, febre mitescente , Sudore Praegre SSO, Concomitante, uni Vel Sali, vappidum acetum Olente. cum cuti S pruritu, ardore; epide micum , sporadicum ; en demicum ; parVU-lum, magnum; vesiculosum; a quo Sum , lacteum, purulentiam. In sup ei sic te omni eXterna et inlerna, prae- primis in Ore toto, faucibus, B Spera arteria, Pulmonibus. De Sophago, ventricUIO. tubo intestinati, ano, pudendis, instar aphthariam: ilem, idque multo frequentius, in collo. trianco corporis, Potissimum in toto venire, femOrihus et C.

DCCXLII. Cuicunque febri jungitur, praeeipue Sahur-rali neglectae, calidis tramalae. pituito Soe, lentae, lacteae Protractae, Puerperati, Vermino

300쪽

sae , rheumaticae, purulentae etc. autumno et solo humidioribus. DCCXLIII. Tamen febricula tenuis, ad Speciem mitis, pituitosa, IOnga, nervosa, tus Si Veluti catarrhali, aut pleuritide rheumatica stipata; cum oppressione thoracis su8piriosa, non peripneu monica; Praegre SSO, et comitante Sudore universali, acetum Vappidum olente . prae ceteris miliaria profert, eaque frequentius critica. DCCXLΙv. Subita retrocessio miliarium periculosa. DCCXLV.

Inde liquet curationis varietas in febre mi liari , repetenda ex febris ipsius varietate: liquet etiam ratio dissensus inter practicos de fe-

bris miliaris natura et therapeta. DCCXLVI. Maculae pelechiales forma, magnitudine, colore variae; incerto die, plerumque absque levamine prodeuntes; morSUS pulicum aemulantes, Parvulae, amplae; moi billi forines ; vibi-cilius similes; laete rubentes ; obsolete rubrae , Purpureae; cinereae; Virentes; plumbeae; ni