Quaestio medica eaque therapeutica ... an aegrotantes imaginarii, sola diversitate idaearum, rejecto omni remediorum apparatu, sanandi sint ...

21쪽

9 rogatio, ut sibi ta nouam propediem perituris , prompta certaque ferant auxilia , denique sui misereantur , nec dubitent , mercedem huic quam ab eorum peritia sperant sanationi, parem futuram. Sed ex hoc praesertim indicio , vitium mentis' laesae deprehendere licet , quod dum Melancholicus de turba, de vertigine, de dolore , de concussionibus capitis, seu uti vulgo loquuntur de vaporibus , aut de viribus cxhaustis, sisnul & de periculo mortis imminente conquaeritur , illud tamen pectori robur, haec animi vis di attentio , illa demum cogitandi, loquendique simul & agendi facultas inesse videantur , quae ad sermonem uno eodemque tenore in horas integras magna Cum contentione vocis protrahendum , & ad Corporis laborem firmiter sustinendum sufficiant , imo dc a prima diei luce usque quo nox atra terris incubuerit, Sc iterum a prima noctis ad auroram , Melancholicum ad que relam iterandam , seu ad exaggerandam imaginarii mali saevitiem paratum sem per invenies, si quemadmodum husic ad loquendum sic tibi ad audiendam patientia suppetat. Ubi per transennam observari meretur , quod vix Melancholicus noster , a Medico quem summa cum fiducia consuluit, remediorum formulas, & tantopere desideratum consilium obtinuit, ut statim ad alterius Cultoris

22쪽

Hygeae domum se conferat , ibidemque parem priori tragicomaediam sit fas sit ita loqu )

nec minus confidenter , nec minu S conten

tiose . nec diffuse minus ted ordiatur ue ita ut brevissimo temporis spatio , cunctos civitatis quam incolit Medicos, imo non solum concives , sed dc extraneos quos fama fecit per- celebres , demum dc assectu probe confirmato , quoslibet obvios , morbum imaginarium narraturus , dc opem periturus adeat, i c vel invitos consulat dc divexet. Multa vero roboris quo tum in loquendo, tum in agendo pollent melancholici sigi a , lubens praetermitto , ne praefixos limites excedam, cum aliunde haec eadem sine summo negotio, quilibet ex modo functiones Omnes

voluntati subditas pei ficiendi possit ariolari ,

utpote quas multo vegetius dc constantius caeteris mortalibus , sed s quod probe notandum,

ultra rationis limites exercere conscie verunt ,

nam in carptis exequendis sic obstinati , ut a propositos quaelibet urgeat necessitas) distrahi se minime patiantur. Neque tamen ex praefatis inferendum foret, omnes A grotantes imaginarios, in enarrandis morbis su is chymericis, loqaaces, disertos, Sc contentiosos esse ι quosdam enim observare licet, qui seu quod aversentur remedia , seu quod metuant ne vox & vires in

dicendo deficiant, seu ex praejudicio insana

23쪽

bilitatis, muti tanquam stipites , ne verbum quidem , ni si praetermodum stimulati, commotique proferunt , imo & eosdem de quibus supra dictum , nunc verbos OS , modo Vcro silentes , aut juxta vulgatum adagium monosyllabice loquentes, absque causa manifesta deprehendes, quorum tamen animi laesionem, ex hoc eodem pertinaci silentio , ex vultu moro so ex fixis & demissis oculis, aut ex aliis signis superitis adductis, verbo, ex univer corporis habitu , seu ex agendi modo , gravatum , vel acriUs irritatum animum prodentibus , non dissiculter expiscaberis. Illud interim cunctis propemodum AEgrotantibus imaginariis familiare, quod utcumque bene se habere videantur, & reliquorum

instar hominum functiones naturales peragere, sic ut probe dormiant , comedantque , motum lc laborem excitati sustineant , nihilominus si de valetudinis statu interrogentur, sibi propediem pereundum , seu ultimas horas in istare, lugubri prorsus querata voce res. pondeant , somnum , ciborum appetitum, &vires deficere conquerantur , imis & id genus interrogata sibi fieri, interdum aegre patiantur, nisi Certum ab interrogantibus sanitatis praesidium expectent , nonnumquam adversus obvios utut urbaniter alloquentes iras Cantur , dentque responsa malesana , mentem

graviter tacta seu potenter concussam indicatia.

24쪽

, Denique notandum inter signa diagnostica, aliud quoque plui imis hoc in emis morbo laborantibLs f miliate , quod vix te medii cujusdam usum delibu verint , in tuo, elus donsatietas capiat , & novum qualibet die phar- ci genus a Medici, requirant , sed & ob iisdem remediis scia evacuantibu , seu ait C santibus , summae licet efiicaciae, & juxta praescriptum assumptis, parum admodum assiciuntur & commoventur, imo perlaei C ab C MUmdem tisu Morbus imaginatius intenditur ocexasperatur.

Sed satis hactenus de Melancholiae confirmatae sienis diae nosticis dieium ai bi trami , ut vel a junioribus . & vix ioitia i , Hugeae sa-Cris , id genus aegrotan iam dignosci queat :Ve rum ut haec nostra Dissertasio majoris multo sit utilitatis , in numerum melancholico rum hujus speciei ultro re serie jUVat , COS Omnes qui delineat am huc usque menti S aegrit udinem vitandi causa. singulare quoddam anitati vel rationi prorsus infensum vitae genus eligunt , eo nimirum fine ut hanc auiae divinae particulam frationem intelligo qua se- Cernimur a brutis , ex intimo mentis in quo residet sacratio penitus expellant , a Ut Obruant,& veluti sepeliant , sicque mentem ab ea contentione tristi dc melancholica , quae parens est & signum aegritudinis imaginariae valeant

libet re, quem in finem plurimi crapulae,

25쪽

33. quidam veneri, nonnulli lusibus & colloquiis

inanibus caeteri ignavae quieti , Veibo , cuncti immodico cuidam affectui , absque ulla intermissione indulgent. De his inquam, non minus ac de melan cholicis exploratis edi steri convenit , cum vel ipsi met ingenue fateantur se hanc vitae institutionem ideo colere . ut aegritudines imaginariae ad quas se maxime propensos sentiunt,

praecaveantur, Jc ex eo tamen quod amplexi sunt vitae genere funesta morborum cohors, summaque vitae brevitas sobolescant, nostrum autem quotquot artem profitemur ossicium est, ut non modo methodum doceamus , cujus ope jam declaratae sanentur infirmitates, sed & auxilia quibus eae quae metuuntur aut impendent , arceri queant.

Addamus insuper, mulib satius dc utilius

esse ut hos ultimos alloquamur, qUalaa e OS RU rum melancholia praesens est: dc confirmata ,

his enim imaginatio sic laeditur, Vel , ut rectius loquar , judicium sic depravatur , Ni Casquas sibi fingunt aegritudines , velut abissime

radicatas respicientes, dementiam nec agnos cant , nec confiteri velint , imo magna cum Cura tegere satagant , perindeque sint quoad magnam partem insanabiles . cum ex adverso caeteri statum lc indolem mentis aperire non erubescant, unde tum ad auscultandum,

tum ad morem gerendum monitas & consi-

26쪽

liis salubribus, paratiores esse colligitur. Nisi fortassis sint ex eorum numero , qui se melancholicos esse, seu in melancholiam propensos, modeste vel alte gloriantur, ut ingenii famam apud vulgus consequantur , eo praesertim fundamento , quod melancholici rρ-tione profundae meditationis, cui vacare consueverunt, pro ingeniosis habeantur , cum etenim ii melancholicam indolem veluti dotem egregiam concessam divinitus , minime vero sicut mentis aegritudinem. Considerent , medendi methodum in decursu proponendam , cujus ope curari posse contendimus , hauddubie respuerent. Quemadmodum & ii, qui tantum de viribus ingenii sui praesium unt , ut arbitrentur se satis seu ex aequo ponderasse , Varia rationum genera quibus ab aegritudine mentis possint liberari , & illud idcirco quod ad hunc finem

consequendum iter elegere, Caeteris anteponendum judicant; laboriosae namque plenum opus aleae, ne dicam impossibile censemus emendari, aut eradicari praejudicia, quae a philautia, seu a nimia sui fiducia manant de

foventur.

Nec denique minus verendum est, Conis gruam curationis rationem futuram inutilem,

iis qui tantum de viribus suis dissidunt , uequos ad morbum mentis abigendum , contraxere vitiosos habitus . inemendabiles existi-

27쪽

' ment, quasi vero quidquam mortalibus fi miter volentibus, & enixe contendentibus sit invium , sed quomodo se res vertat , illud saltem ex hoc nostro labore solatii sumus habituri , quod ingenue proponendo rationem, cujus ope mentis aegritudinem curari posse contendimus , ossicii & conscientiae legibus pro virili satisfactum erit. Cavendum interim , ne juxta superius allata, temere referamus in numerum hoc morbo laborantium , generosos hosce viros , qui propter summam quam adhibent in implendo munere mentis contentionem , rectaque

proposita , quae seu opum , seu virium , seu authoritatis defectu non licet exequi , gravem, tristem , & severum vultum praeferunt, seces sum quaerunt, profunde meditamur ue ideoque quosdam cerebri concussias, quasdam vertigines , & uti vulgo loquuntur vapores persentiunt, quae quidem propter ignoratas morbi causas, Corpori potius adscribunt quam animo. ideoque nostram Opem implorant & anxie requirunt. Nec etenim cuiquam mirum videri debet, religiosos , pios, dc aequitatis amantes animos aliquatenus conturbari , dum immensum qui requiritur ad munus impositum cum laude suscipiendum, perliciendumque laborem circumspiciunt , dum tuendae legum & numinis majestati adversus iniquitates mortalium invisia

28쪽

lant , dum iter arduum quod ducit ad beatam

immortalitatem, presso calcare pede nituntur, dum denique tot acta nefaria quorum veluti diluvio faceses orbis terrarum impune foedatur, attenta mente revolvunt, & aliunde piis justisque conatibus vires parum respondent Θ Quid mirum inquam haec generosa pectora, tot laborum, tot sce t erum , simul di propriae imbecillitatis seria consideratione potenter percial-sa , moerere , contristari , ultro se a reliquorum hominum commercio , vel , ut rectius di-Cam , contagio secludere , profundeque meditari , & idcirco mentes eorumdem infirmari, , capita concuti, denique & ab iis opem nostram anxie requiri.

Ex simili quoque causa nascundit insignesii maerores, eaeque profundae meditationes, reconsequenter aegritudines imaginaria: sit dicto venia ) quibus plurimorum ex Alumnis AEDculapii , parum exercitatis in praxi, mentes obnoxiae sunt, dum nempe serio perpendunt sanitatem bonum illud pretiosissimum , a maxima parte mortalium ob neglectas dc frequenter adeo violatas sobrietatis & moderationis leges, infinitis pene modis labefactari, quantaque subinde cum attentione deceat hos omnes modos, & eorumdem causas non parum abstrusas investigari, ne magnum quoddam in his corrigendis committatur erratum, non possunt inquam non insigniter moerere , non ass- duo

29쪽

. x duo meditari , perindeque non animo simul Rcorpore laborare , nili fortassis omnem exuerint humanitatis sensum , & credulitate i anguentum abutentes, de eorumdem corio ludere non erubescant.

De his & similibus melancholicis hic dic

serere minime convenit , cum enim eorum

aegritudines ex summo redii bonique desiderio subnascantur , eaeque profundae meditationes ex quibus mentis infirmitates sobolescunt , vel ad salutem aeternam consequendam , vel ad invenienda media quibus caeterorum errores corrigi possint , dirigantur, justas adeo causas aegritudinum arguerc nefas esset , nec aliud quidquam hoc in statu viris praelaudatis con- su tendum ce n semus, quam ut labores assuetos , & studia meditationis tantisper interis mutant , donec eorum animi nativum robur resumpserint.

Ergo de prioribus tantum , supra delineatis aegritudinis imaginariae speciebus , dicere consilium est , utpote quae a falsis quibusdam praejudiciis, depravatisque vivendi rationibus

Ortae , sanationem expostulant , haec autem ut juxta leges artis praescii ba r , exaraia Ummentis laesionum causas proximas & remotas,

30쪽

CAPUT TERTIUM.

De causis proximis remotis auritudinis

imaginarig.

P Rαprimis igitur paucis advertendum,

grotantes imaginarios, ea quam descripsimus mentis laesione numquam fere corripi . nisi quidam molestiae , seu doloris , aut anxietatis , sensus, vel levis quidam capitis , rarius aliarum partium, succussus, aut assectus praeces serint, & tum, si propter pravam fibrarum quarumdam cerebri dispositionem, nempe t Cn-sionem & elasticitatem solito majores, subindeque motum earumdem Vegetiorem, animus potenter commotus, malum quod suapte natura levissimum est , grave periculosumque judicet, illico contrista ur , terretur, in profundam circa illud objectum meditationem delabitur , hanc autem meditationem tristem dc meticulosam, brevi temporis spatio , molesta fibrarum cerebri concussio , eaque , priori potentior & diuturnior subsequitur , cujus ratione fit ut anima vehementitas adhuc percel. latur , proindeque propter igno alam veram de genuinam harum concussionum causam , attentius adhuc, trillius, dc timidius meditari perga , Unde novi rursus capitas succusus, ec